artekaria

Euskal Herriko
Artearen ataria

aktualitatea

Espazioak

'Saul Leiter. Amaitu gabeko mundua' | Non: Donostiako Tabakaleran. | Noiz arte: Azaroaren 10era arte.

espazioak
Saul Leiter argazkilariaren erakusketa, Tabakaleran. GORKA RUBIO / FOKU

3 de Octubre 2024 | Garazi Ansa [BERRIA.eus]

Instituzioek beraien erakusketen programazioan ildo zehatzak —batzuek besteek baino gehiago— definituak izaten dituzte: ze motatako erakusketei irekitzen dizkieten ateak, eta zeintzuk baztertzen dituzten, alegia. Zenbaitzuek garaiaren arabera zehazten dute hori, adibidez, egungo artea erakusteko espazio bilakatuz; beste batzuek berriz, erakusketen izaerari heltzen diote, esaterako, taldeko erakusketak soilik ekoiztuz; eta badira, tartean, arte-lengoaia espezifikoen erakusketak soilik egiten dituztenak. Azken horien artean kokatzen da, hain zuzen, Tabakalerako Kutxa Fundazioa aretoa, esklusiban argazkigintzari lotutako proiektuak erakusteko helburua duena. Tarteka, bertako ekoizpenak eta egileak izaten badira ere, maiz atzerriko argazkilari esanguratsuak ekartzen dituzte, azken erakusketa honetan, kasurako: Saul Leiter-i buruzkoa baita, New Yorkeko Argazkilaritza Eskolako partaidetzat jotzen denari buruzkoa.

Kutxa Fundazioa aretoa, bi solairuk osatzen duten espazioa da, zeinaren egituraketa eta antolamendua oso gutxitan aldatzen den. Behealdean, ongietorria aurrez aurreko horma batek egiten du, eta erakusketaren ibilbidea ezkerretara hasten da, espazio laukiaren perimetroan barrena. Eta espazioaren erdian, beste barne espazio bat irekitzen da, txikiagoa, laukia hori ere. Bertan, espazioaren ezaugarriengatik, izaera intimistagoa duten argazkiak ipintzen dira gehienetan. Goialdean, espazioa bitan banatzen duen horma bat dago, eta, horren aurrean, maiz, beira-arasa handi bat egoten da; eta erpinetako batean irekitzen den espazio txikian, berriz, erakusketako piezen egilea protagonistatzat duen ikus-entzunezkoren bat egon ohi da.

Espazioaren antolamenduan hain aldaketa gutxi —edo alerik ere ez— egiteak zuzeneko eragina du erakusketaren aurrekontuan, baita haren jasangarritasunean ere: erakusketa bakoitzaren beharren arabera horma zaharrak kendu, berriak jarri, pintatze lanak egin eta altzairu berriak diseinatzea ez da tontakeria, eta, zalantzarik gabe, kontuan izan beharrekoa da. Dena den, urtea joan eta urtea etorri, instalazio eta museografia aldetik proposamen berririk onartzen ez duen espazioa izateko erabakia hartzea ere, ez da ezdeusa; are gehiago, beti antzeko formatu eta lengoaia artistiko bera erakusten den lekuan. Horren ondorioa izan da, besteak beste, azken erakusketetara bertaratzerakoan, bisitetatik errepikapen sentsazioarekin irtetea. Horma zurietan, tamaina ez hain handiko eta zuri-beltzeko argazkien ilarak egon ohi dira, espazioaren ibilbidea eta nolakotasun guztiak buruz ezagutzen ditudan lekuan: hemen argazki intimoagoak, hor dokumentazioa eta han berriz, ikus-entzunezkoa. Eta erakusketa honetatik irteterakoan ere, sentsazioa bera izan zen, Kutxa Fundazioa aretoko beste argazki erakusketa bat gehiago bisitatu izanarena.

Saul Leiterren argazkiak bikainak dira, hori ez da ezbaian jartzen. Argazkien enkoadraketak eta perspektibak guztiz iradokitzaileak dira, tradizioarekiko apurtzaileak asko, egunerokotasunean begiek egiten dituzten kliskak diruditela. Bat-batekoak dira, eta oso freskoak. Anne Morin komisarioak zenbait argazkirekin egindako instalazio proposamenak gainera, haien gaineko irakurketak zabaldu eta ugaritu ditu, espazioaren antolaketari eta instalazioari lotuta, instituzioak utzi dion askatasun esparru murritzaz baliatuz. Zenbaitetan argazkiak banaka aurkeztu beharrean, bikoteka edo multzoka antolatu ditu, Eisesteinek zineman baliatutako muntaketaren printzipioa oroitarazten dutenak: zuzeneko zerikusirik edo segidarik gabeko irudiak elkartuz, haien arteko elkarketaren bidez esanahi, iradokizun edo irakurketa berri eta ustekabekoak sortuaz. Eta hala gertatzen da Leiterren zenbait argazki-elkarketekin ere; bat-batean argazki huts batek izan zitzakeen iradokizun gaitasunak areagotu egiten direla, ikusleek haien gaineko bestelako hausnarketa eta narrazioak sortuz.

Maiz, erakusketak bertan erakusten diren objektu hutsen bistaratzeak direla pentsatzen da, horiek aurkezten diren instalazioaren eta espazioaren nolakotasunak kontuan hartu gabe; azken elementu horiek piezen hautematean eta bisitarien esperientzian duten zuzeneko garrantziaz ahaztuta. Bada, espazioak ezinbestekoak dira erakusketetarako, baina espazio horiez hausnartu eta erakusketa bakoitzaren nolakotasunetara moldatzeko esfortzuak egitea ere bai.


ataria-bat

Ataria (bat)

Arte Ederren Bilboko Museoa (Bilbo, Bizkaia)

Desde el 08 de Octubre 2025
Al 18 de Enero 2026

ukitu

Ukitu

Maider López

Kubo Kutxa aretoa (Donostia, Gipuzkoa)

Desde el 24 de Octubre 2025
Al 07 de Febrero 2026

reencuentro

Reencuentro

Jon Benet - Jonbismo

CBA IrekiArt aretoa (Irun, Gipuzkoa)

Desde el 11 de Septiembre 2025
Al 29 de Noviembre 2025

korde-gabe

Korde gabe

Sky Hopinka

Guggenheim Bilbao (Bilbo, Bizkaia)

Desde el 18 de Septiembre 2025
Al 18 de Enero 2026

topaketen-dardara-artistikoa-iraunaraztea

Topaketen dardara artistikoa iraunaraztea

16 de Nov. | Uxue Rey Gorraiz [BERRIA.eus]

Iazko Iruñeko Topaketetan plazaratutako gogoeta artistikoetan inspiratutako sei obra jarri dituzte ikusgai Baluarten, gune hori pentsamendurako eta sorkuntzarako "erresonantzia kaxa" bihurtzeko asmoz. Erakusketa azaroaren 29ra arte izanen da ikusgai.

erakusketa-integratzailea

Erakusketa integratzailea

14 de Nov. | Ismael Manterola Ispizua [BERRIA.eus]

Gutxien espero duzun erakusketak generoaren parekidetasun aldetik egokia izateagatik harritzen zaitu. Ezusteko polita izan nuen Bartzelonako Miró Fundazioan ikusgai dagoen Miró eta Estatu Batuak erakusketa bisitatzerakoan.

ez-dakizuna-egitea-ez-dakizunarekin

Ez dakizuna egitea, ez dakizunarekin

14 de Nov. | Iñigo Astiz [BERRIA.eus]

Azken bost urteetan sortutako eskulturak bildu ditu Angel Bados artistak Bilboko Carreras Mugica galerian. Jorge Oteizaren oihartzuna eta Europako artea ez ezik, arabiar kultura ere izan du sorkuntzarako solaskide.

firenzek-fra-angelicoren-birbalorazioa-proposatzen-du

Firenzek Fra Angelicoren birbalorazioa proposatzen du

12 de Nov. | Olivier Tosseriren artikulutik itzulia [JdA]

Italiako azken hirurogeita hamar urteetan egin den lehen atzera begirako erakusketak baieztatzen du fraide margolariari Berpizkundeko iraultza artistikoan egotzitako rola.

Artekaria

El poratl del arte en Euskal Herria

Este es el portal creado por la red ZAPART. Con ARTEKARIA queremos dar visibilidad a la increíble riqueza artística e infraestructural de nuestro pequeño territorio vasco (Euskal Herri osoa). De hecho, nos parece que en un espacio tan reducido donde se encuentran tantos museos (Artium, Oteiza, Oteiza, Artes de Bilbo, Guggenheim…), centros de arte (Uharte-zentroa, Tabakalera, Bilbaoarte…), salas públicas y privadas (Didam, Zitadela, Bastero, Ospitalea, fondations), galería de arte tradicional o de artistas... con tantas programaciones y obras de artistas visibles, la visualización de este conjunto no es fácil. Hemos creado este portal para ayudar a resolver esta falta.

Artekaria

La red de l@s artist@s profesionales de Euskal Herria

Zapart tiene como objetivo conectar, promover el trabajo y defender los derechos de l@s artist@s profesionales que viven y trabajan en Euskal Herria (en los seis territorios historicos que son Araba, Bizkaia, Gipuzkoa, Lapurdi, Nafarroa y Zuberoa).