artekaria

Euskal Herriko
Artearen ataria

aktualitatea

Espazioak

'Saul Leiter. Amaitu gabeko mundua' | Non: Donostiako Tabakaleran. | Noiz arte: Azaroaren 10era arte.

espazioak
Saul Leiter argazkilariaren erakusketa, Tabakaleran. GORKA RUBIO / FOKU

3 Octobre 2024 | Garazi Ansa [BERRIA.eus]

Instituzioek beraien erakusketen programazioan ildo zehatzak —batzuek besteek baino gehiago— definituak izaten dituzte: ze motatako erakusketei irekitzen dizkieten ateak, eta zeintzuk baztertzen dituzten, alegia. Zenbaitzuek garaiaren arabera zehazten dute hori, adibidez, egungo artea erakusteko espazio bilakatuz; beste batzuek berriz, erakusketen izaerari heltzen diote, esaterako, taldeko erakusketak soilik ekoiztuz; eta badira, tartean, arte-lengoaia espezifikoen erakusketak soilik egiten dituztenak. Azken horien artean kokatzen da, hain zuzen, Tabakalerako Kutxa Fundazioa aretoa, esklusiban argazkigintzari lotutako proiektuak erakusteko helburua duena. Tarteka, bertako ekoizpenak eta egileak izaten badira ere, maiz atzerriko argazkilari esanguratsuak ekartzen dituzte, azken erakusketa honetan, kasurako: Saul Leiter-i buruzkoa baita, New Yorkeko Argazkilaritza Eskolako partaidetzat jotzen denari buruzkoa.

Kutxa Fundazioa aretoa, bi solairuk osatzen duten espazioa da, zeinaren egituraketa eta antolamendua oso gutxitan aldatzen den. Behealdean, ongietorria aurrez aurreko horma batek egiten du, eta erakusketaren ibilbidea ezkerretara hasten da, espazio laukiaren perimetroan barrena. Eta espazioaren erdian, beste barne espazio bat irekitzen da, txikiagoa, laukia hori ere. Bertan, espazioaren ezaugarriengatik, izaera intimistagoa duten argazkiak ipintzen dira gehienetan. Goialdean, espazioa bitan banatzen duen horma bat dago, eta, horren aurrean, maiz, beira-arasa handi bat egoten da; eta erpinetako batean irekitzen den espazio txikian, berriz, erakusketako piezen egilea protagonistatzat duen ikus-entzunezkoren bat egon ohi da.

Espazioaren antolamenduan hain aldaketa gutxi —edo alerik ere ez— egiteak zuzeneko eragina du erakusketaren aurrekontuan, baita haren jasangarritasunean ere: erakusketa bakoitzaren beharren arabera horma zaharrak kendu, berriak jarri, pintatze lanak egin eta altzairu berriak diseinatzea ez da tontakeria, eta, zalantzarik gabe, kontuan izan beharrekoa da. Dena den, urtea joan eta urtea etorri, instalazio eta museografia aldetik proposamen berririk onartzen ez duen espazioa izateko erabakia hartzea ere, ez da ezdeusa; are gehiago, beti antzeko formatu eta lengoaia artistiko bera erakusten den lekuan. Horren ondorioa izan da, besteak beste, azken erakusketetara bertaratzerakoan, bisitetatik errepikapen sentsazioarekin irtetea. Horma zurietan, tamaina ez hain handiko eta zuri-beltzeko argazkien ilarak egon ohi dira, espazioaren ibilbidea eta nolakotasun guztiak buruz ezagutzen ditudan lekuan: hemen argazki intimoagoak, hor dokumentazioa eta han berriz, ikus-entzunezkoa. Eta erakusketa honetatik irteterakoan ere, sentsazioa bera izan zen, Kutxa Fundazioa aretoko beste argazki erakusketa bat gehiago bisitatu izanarena.

Saul Leiterren argazkiak bikainak dira, hori ez da ezbaian jartzen. Argazkien enkoadraketak eta perspektibak guztiz iradokitzaileak dira, tradizioarekiko apurtzaileak asko, egunerokotasunean begiek egiten dituzten kliskak diruditela. Bat-batekoak dira, eta oso freskoak. Anne Morin komisarioak zenbait argazkirekin egindako instalazio proposamenak gainera, haien gaineko irakurketak zabaldu eta ugaritu ditu, espazioaren antolaketari eta instalazioari lotuta, instituzioak utzi dion askatasun esparru murritzaz baliatuz. Zenbaitetan argazkiak banaka aurkeztu beharrean, bikoteka edo multzoka antolatu ditu, Eisesteinek zineman baliatutako muntaketaren printzipioa oroitarazten dutenak: zuzeneko zerikusirik edo segidarik gabeko irudiak elkartuz, haien arteko elkarketaren bidez esanahi, iradokizun edo irakurketa berri eta ustekabekoak sortuaz. Eta hala gertatzen da Leiterren zenbait argazki-elkarketekin ere; bat-batean argazki huts batek izan zitzakeen iradokizun gaitasunak areagotu egiten direla, ikusleek haien gaineko bestelako hausnarketa eta narrazioak sortuz.

Maiz, erakusketak bertan erakusten diren objektu hutsen bistaratzeak direla pentsatzen da, horiek aurkezten diren instalazioaren eta espazioaren nolakotasunak kontuan hartu gabe; azken elementu horiek piezen hautematean eta bisitarien esperientzian duten zuzeneko garrantziaz ahaztuta. Bada, espazioak ezinbestekoak dira erakusketetarako, baina espazio horiez hausnartu eta erakusketa bakoitzaren nolakotasunetara moldatzeko esfortzuak egitea ere bai.


topaketen-dardara-artistikoa-iraunaraztea

Topaketen dardara artistikoa iraunaraztea

16 Nov. | Uxue Rey Gorraiz [BERRIA.eus]

Iazko Iruñeko Topaketetan plazaratutako gogoeta artistikoetan inspiratutako sei obra jarri dituzte ikusgai Baluarten, gune hori pentsamendurako eta sorkuntzarako "erresonantzia kaxa" bihurtzeko asmoz. Erakusketa azaroaren 29ra arte izanen da ikusgai.

erakusketa-integratzailea

Erakusketa integratzailea

14 Nov. | Ismael Manterola Ispizua [BERRIA.eus]

Gutxien espero duzun erakusketak generoaren parekidetasun aldetik egokia izateagatik harritzen zaitu. Ezusteko polita izan nuen Bartzelonako Miró Fundazioan ikusgai dagoen Miró eta Estatu Batuak erakusketa bisitatzerakoan.

ez-dakizuna-egitea-ez-dakizunarekin

Ez dakizuna egitea, ez dakizunarekin

14 Nov. | Iñigo Astiz [BERRIA.eus]

Azken bost urteetan sortutako eskulturak bildu ditu Angel Bados artistak Bilboko Carreras Mugica galerian. Jorge Oteizaren oihartzuna eta Europako artea ez ezik, arabiar kultura ere izan du sorkuntzarako solaskide.

firenzek-fra-angelicoren-birbalorazioa-proposatzen-du

Firenzek Fra Angelicoren birbalorazioa proposatzen du

12 Nov. | Olivier Tosseriren artikulutik itzulia [JdA]

Italiako azken hirurogeita hamar urteetan egin den lehen atzera begirako erakusketak baieztatzen du fraide margolariari Berpizkundeko iraultza artistikoan egotzitako rola.

Artekaria

Le portail de l'art en Euskal Herria

Ceci est le portail créé par le réseau ZAPART. Avec ARTEKARIA, nous voulons donner de la visibilité à l'incroyable richesse artistique et infrastructurelle de notre petit territoire basque (Euskal Herri osoa). En effet, il nous semble que dans un espace aussi réduit où se trouvent tant de musées (Artium, Oteiza, Beaux-Arts de Bilbo, Guggenheim…), de centres d'art (Uharte-zentroa, Tabakalera, Bilbaoarte…), de salles publiques et privées (Didam, Zitadela, Bastero, Portalea, Ospitalea, fondations) galeries traditionnelles ou d'artistes… avec tant de programmations et d'œuvres d'artistes visibles, la visualisation de cet ensemble n'est pas facile. Nous avons créé ce portail pour aider à remédier à ce manque.

Artekaria

Le réseau des artistes professionnel.le.s d'Euskal Herria

Zapart a pour objectif de mettre en réseau, de promouvoir le travail et de défendre les droits des artistes professionnel.le.s vivant et travaillant en Euskal Herri (sur les six territoires historiques que sont Araba, Bizkaia, Gipuzkoa, Lapurdi, Nafarroa et Zuberoa).