Susana Blas komisarioak, zeinari Nafarroako kultur ondarea arte garaikide biziarekin erlazionatzeko proiektu bat enkargatu baitzion museoak, Espainiar estatu osoko 35 artista bildu ditu. Artista horien lanak Museoaren lau solairutan zehar aurkezten dira, "Julio Caro Baroja" Nafarroako Museo Etnologikotik, Nafarroako Gobernuaren Arkeologia Funtsetatik eta Nafarroako Museotik datozen ondasunekin batera.

Artisten eta Nafarroako kultura-ondarearen arteko elkarrizketa Nafarroako ondare-bildumetan murgildu eta, komisarioaren laguntzarekin, antzinako pieza batzuk aukeratu ondoren sortzen da. Pieza horiek espiritualtasunean interesa duten sortzaile horiek gaur egun egiten duten lanarekin lotzen dira, eta agerian uzten dute XXI. mendeko arteak nola jarraitzen duen praktikatzen, baina beste praktika batzuen bidez, iraganean talismanak, kutunak, erlikiak, objektu botiboak edo zinopariak erabiltzen ziren antzinako errituak praktikatzen. Erakusketa honek balioa ematen dio arte esperimentalak eta abangoardiek espiritualtasunarekin duten lotura historikoari.

Azken emaitza museo osoan zehar (beheko solairutik hirugarren solairuraino) banatutako hogeita hamabost "instalazio-elkarrizketatan" adierazten da, obra garaikideak eta pieza historikoak konbinatuz, artea, erritualak, sendaketa eta espiritualtasuna bezalako kontzeptuen arteko elkarrizketak sortuz. XXI. mendeko obren eta iraganeko hainbat garaitako aztarnen arteko elkarrizketa horien helburua ustekabeko balioak eraikitzea da, ezagutza, edertasuna, sendaketa eta hausnarketa ekarriko dizkigutenak.

Artista parte-hartzaileak

"Bestelako liturgietan" hainbat belaunaldi, formazio eta jatorritako artistak biltzen dira. Hauek dira erakusketan parte hartuko duten artistak: María Bueno, Breza Cecchini, Clara Durán, E1000, Juan Fernández ÀƒÂlava, Bárbara G. F. Muriel, Javier Garcerá, Helena González Sáez, Abigail Lazkoz, Lolo & Sosaku, Vicky Méndiz, Mara Ona, Felipe Ortega Regalado, Sixe Paredes, Reme Remedios, Mabi Revuelta, Mapi Rivera, Consuegra Romero, Mery Sales, Marta Serna, Marina Vargas, Concha Vidal eta Víctor Zuazola. 35 mundu sortzaile, komisarioaren partiturak orkestratuak. Katalogoan Itziar Ancín poeta nafarraren poema-liburua gehituko zaio.

Bere lanak Nafarroako Museotik, "Julio Caro Baroja" Nafarroako Museo Etnologikotik (18 pieza) eta Nafarroako Gobernuaren Arkeologia Funtsetatik (2 pieza) datoz.

Nafarroako Museoari dagokionez, kasu batzuetan, obra garaikideak erakusketa iraunkorrean txertatzen dira, pieza historikoekin beren ohiko kokalekuan hitz eginez; beste kasu batzuetan, obrak lekuz aldatu dira edo biltegietatik aretoetara eraman dira.

Proiektu museografikoa Ana García Díez arkitekto nafarrak egin du, eta Museoko areto handiekin harmoniatsua den erakusketa-muntaia bat asmatu du, piezen "presentzia" eta piezen artean energiak sortzeko ahalmena errazten dituena. Instalazio bakoitzari buruzko informazioa ematen duen eta esparru guztiak aretoan seinaleztatzen dituen totem sistema bat du.

"Bestelako liturgien" irudia, logo gisa, ikur organikoa da, izar eta loreen arteko hibridoa, bere petaloak lantzen dituen gaien arabera koloreztatzen dituena.

Diskurtso anizkoitza eta askotarikoa

Lanetan behin eta berriz aztertu diren gaiak sei eremu nagusitan laburbildu dira: "Natura eta bide espirituala", "Antzinako erritualak", "Tealogia eta magia femeninoa", "Marrazketa kanalizatua", "Sendaketaz" eta "Amaigarritasuna eta iragaitza". Ohikoa da instalazio batek eremu bat baino gehiagotan parte hartzea. Egia esan, bisitaldia ikusleei eskaintzen zaie, piezen arteko elkarrekikotasun poetiko amaigabeei irekitako ibilbide gisa.

Galdera asko planteatzen dira erakusketa-bidaia honetan. Gaur egun edo duela mende batzuk egindako arte oro, orainetik begiratuz gero, garaikide bihurtzen al da?, esperientzia artistikoak senda al dezake?, ba al dago bere lan sortzailearekin batera akonpainamendu terapeutikoko lanak egiten dituen eta praktika espiritualak ematen dituen artistarik?, artea bizitzeko modu hori, zainketekin eta sendaketarekin elkarrizketan, XXI. mendean sorkuntzaren zentzua berritzeko aukera izan al daiteke?