artekaria

Euskal Herriko
Artearen ataria

aktualitatea

Espazio propio bat

'Jostatuz, kontatu egiten dut ' | Artista: Mertxe Sueskun. | Non: Nafarroako Museoan (Iruñea). | Noiz arte: 2025eko irailaren 14ra arte.

espazio-propio-bat

5 Juin 2025 | Jone Rubio Mazkiaran [BERRIA.eus]

Artista guztiek ez dute ibilbide bera. Batzuek berandu jasotzen dute errekonozimendua; beste batzuek, aldiz, hasieratik dute babes instituzionala. Badira inoiz halakorik lortzen ez dutenak ere, nahiz eta haien lanek etengabe gogorarazten diguten artista horien existentziaren garrantzia.

Asko dira prozesu horietan erabakigarriak diren faktoreak: klasea, arraza, generoa… Ez da kasualitatea artisten atzera begirakoak planteatzen dituzten erakusketa gehienetan dagoen aniztasun falta. Adibidez, galdetu beharra dago: instituzio artistikoekzenbat atzera begirako antolatu dizkiete aurten jada kontsakratuak diren Euskal Herriko artista gizonezkoei(eta zenbatgarrenez)? Eta zenbat emakumezkoei?

Ukaezina da homogeneotasun hori saihesten duten proposamenak ere badirela, eta salbuespen horien artean dagoJostatuz, kontatu egiten dut mostra, Mertxe Sueskun (1946) artistaren lana aurkezten baitu. Sueskunek 1980ko hamarkadan ekin zion bere ibilbide artistikoari, eta hau dulehenengo atzera begirakoa, Nafarroako Museoan kokatzen dena, zehazki.

Atzera begirakoa den heinean, mostrak hamarkada bat baino gehiagotako piezak aurkezten ditu, eta artistaren sormen prozesuaren heterogeneotasunaz ohartarazten. Hala ere, Txaro Fontalba komisarioak azaltzen duenez, erakusketa ez dago kronologia zorrotz baten arabera antolatuta. Horren ordez, antolaketa artistaren obrari egindako keinutzat ulertzen da;izan ere, Sueskunek hainbat teknika eta euskarri erabili ditu bere ibilbidean: alabastroa, ehungintza, ready-made-ak, burdina…

Horrenbestez, erakusketaren egitura faktore horren arabera osatzen da. Komisarioaksail ezberdinak proposatzen baititu materialen aniztasunarekin bat egiten duten tituluen pean: jolas eremuak, poema materialak, ehungintza gramatikak…

Alabaina, sailakbaldin badaude ere, mostraren instalazioak pieza guztien arteko elkarrizketa ahalbidetzen du, espazio bakarrean kokatzen baitira. Horrela, museoaren lehenengo solairuan dagoen erakusketa aretoan sartzean Sueskunen lanaren askotariko perspektibakeskuratuko ditugu. Etahorman eskegita eta espazioan zehar kokatuta dauden eskulturek erritmoak sortzen dituzte.

Erakusketarekin lehenengo kontaktua dudan momentuan, horman eskegita dauden piezek erakartzen naute, lehenakbereziki. Mihisearen gainean koloretakokanilak modu estrategikoan gainjartzen dira. Gainjartze horretan lauki bat ehuntzen dute, eta, hein batean, objektu bihurtutako pintzelkadaz osatutako pintura abstraktu bat ekartzen didate gogora. Hariek eutsitakotutuek beren jatorrizko funtzioa galtzen dute, eta haien ezaugarri plastikoak aztertzeko gonbita egiten du artistak. Gonbithori espazioan zehar hedatzen da, eta hedatze horretan figurak objektutikeskulturarakotrantsizioan kokatzen dira.

Aurrera egin ahala, bestelako piezekin egiten dugu topo. Pieza horiek, nolabait, landa eremuko eszenekin lotzen dira, lastozko egiturak irudikatzen baitituzte: bigunak, borobilean oinarrituak, horixkak edo laranjak. Hala ere, egitura horien malgutasuna burdinazko elementuek zeharkatzen dute, eta bi materialen arteko sinbiosia iradoki. Joko formalean pieza horien kokapenak ere funtsezko rola jokatzen du: instalazioaren erritmoa hausten dute, zenbait pieza hormaren goialdean eskegitzen baitira, eta beste batzuk, berriz, lurrean pausatzen dira.

Bada, espazioaren kontrako aldean, paisaia erabat bestelakoa da. Han, zenbait idulkitangoratutako eskulturak aurkitzen ditugu, bata bestearen ondoan. Ikuslearen gorputza piezetarantz gerturatzen den heinean, idulkien artean murgiltzeko bulkada sentitzen du, horiek xehetasun handiagoz aztertzeko. Izan ere, konposizioak askotarikoak dira: alabastroa, burdina, egurra... Materialen aniztasunaz gain, deigarria da eskulturen eskala ere. Euskal testuinguruaren kanon hegemonikoak markatzen dituen eskultura handiekin kontrastean, Sueskunen piezek artistaren gorputzaren neurriaz ohartarazten digute, eskalan eta presentzian intimitatea lehenetsita. Izan ere, mostrak ez du soilik haren ibilbide artistiko oparoa ikusarazten:espazio propioa irudikatzen du. Artelanek pairatutako isiltasunaren oihartzun sotil bezain irmoa.


genesis

Genesis

Nisa Goiburu

Sakana (Donostia, Gipuzkoa)

Du 03 Octobre 2025
Au 27 Novembre 2025

terre-brulee

Terre brulée

Amaia Molinet

Azkuna Zentroa (Bilbo, Bizkaia)

Du 02 Octobre 2025
Au 19 Octobre 2025

h

H

Josu Bilbao

Artium (Gasteiz, Araba)

Du 30 Mai 2025
Au 30 Novembre 2025

ukitu

Ukitu

Maider López

Kubo Kutxa aretoa (Donostia, Gipuzkoa)

Du 24 Octobre 2025
Au 07 Février 2026

in-situ

in situ

Refik Anadol

Guggenheim Bilbao (Bilbo, Bizkaia)

Du 07 Mars 2025
Au 19 Octobre 2025

25-000-kilometroko-bidaia-135-argazkitan

25.000 kilometroko bidaia 135 argazkitan

14 Oct. | Garazi Izagirre Aiestaran [BERRIA.eus]

Jose Manuel Juan Soto argazkilariak 'Landa arrazionalismoa' erakusketa aurkeztu du Donostiako San Telmo museoan. Frankismo garaian sortutako 200 herritako arkitektura bildu du, eta ikusgai egongo da gaurtik azaroaren 23ra bitarte.

zas-kulturrek-interakzioak-en-bigarren-edizioa-aurkeztu-du

ZAS Kulturrek Interakzioak-en bigarren edizioa aurkeztu du

| 14 Octobre 2025

Arabako sortzaileekin egindako urteko elkarrizketa-zikloaren bigarren edizio gisa Montehermoso Kulturunera itzultzen da, Zas Kulturren eskutik. Formatu argi eta hurbila proposatu nahi izan du: tokiko artisten lanaz, testuinguruez eta lan-moduez aritzea, entzutea ardatz hartuta, publikoaren galderekin eta artxiborako eta hedapen bateraturako grabazioarekin.

joelle-tuerlinckx-eta-artium-museoak-gorriz-bermargotu-dute-artista-belgikarraren-a-legal-museal-tag-58-m-obra-palestinarekiko-elkartasunean

Joëlle Tuerlinckx eta Artium Museoak gorriz bermargotu dute artista belgikarraren 'A LEGAL MUSEAL TAG 58 M' obra, palestinarekiko elkartasunean

| 9 Octobre 2025

Euskal Herriko Arte Garaikidearen Museoak, Artium Museoak, gorriz bermargotu du gaur goizean A LEGAL MUSEAL TAG 58 m (2017 remake 2024) lana, Joëlle Tuerlinckx (Brusela, 1958) artista belgikarrak El caso de l(a casa) museo(a) erakusketako (museoak 2024ko azaroa eta 2025eko apirila bitartean eskaini ziona) marra zuria. Ekintza hau Tuerlinckxek egindako proposamen bati erantzuten dio, Israelek Gazako palestinarren giza eskubideak sistematikoki urratzen dituela salatzeko.

iruditeria-berriak

Iruditeria berriak

09 Oct. | Garazi Ansa [BERRIA.eus]

Susan Cianciolo. The Giants of the Circle & The Birds of Circus, The Hawk Looks Out with The Golden Eagle, Adult & Juvenile. | Non: Cibrian galeria, Donostia. | Noiz arte: 2025eko azaroaren 15era arte.

dotore-aritzea-edo-zerbait-esatea

Dotore aritzea edo zerbait esatea

09 Oct. | Haizea Barcenilla [BERRIA.eus]

Eliza baten aurretik igarotzen ari nintzela, haren historia eta ezaugarriak azaltzen zituen panel bat aurrean zuela ikusita, irakurtzera hurbildu nintzen.

fluxu-nafarroako-arte-garaikideko-zirkuituaren-bigarren-edizioa-aurkeztu-dute

FLUXU Nafarroako arte garaikideko zirkuituaren bigarren edizioa aurkeztu dute

06 Oct. | Nafarroako kultura saila

Vianako Printzea Erakundea – Kultura Zuzendaritza Nagusiak antolatutako zirkuitua, joan den 2024an lehen aldiz egin zena, modu ibiltarian Nafarroako Foru Komunitatearen lurraldean barrena ibiliko da aurten ere bai, tokiko erakundeen eta tokiko hezkuntza- eta elkarte-sareko eragileen laguntzarekin.

Artekaria

Le portail de l'art en Euskal Herria

Ceci est le portail créé par le réseau ZAPART. Avec ARTEKARIA, nous voulons donner de la visibilité à l'incroyable richesse artistique et infrastructurelle de notre petit territoire basque (Euskal Herri osoa). En effet, il nous semble que dans un espace aussi réduit où se trouvent tant de musées (Artium, Oteiza, Beaux-Arts de Bilbo, Guggenheim…), de centres d'art (Uharte-zentroa, Tabakalera, Bilbaoarte…), de salles publiques et privées (Didam, Zitadela, Bastero, Portalea, Ospitalea, fondations) galeries traditionnelles ou d'artistes… avec tant de programmations et d'œuvres d'artistes visibles, la visualisation de cet ensemble n'est pas facile. Nous avons créé ce portail pour aider à remédier à ce manque.

Artekaria

Le réseau des artistes professionnel.le.s d'Euskal Herria

Zapart a pour objectif de mettre en réseau, de promouvoir le travail et de défendre les droits des artistes professionnel.le.s vivant et travaillant en Euskal Herri (sur les six territoires historiques que sont Araba, Bizkaia, Gipuzkoa, Lapurdi, Nafarroa et Zuberoa).