artekaria

Euskal Herriko
Artearen ataria

aktualitatea

Itun Zaharra trazu bidez

Peeter Sionen 'Judit eta Holofernesen historia bat' erakusketa antolatu du Arabako Arte Ederren Museoak. Flandriar eskolako margolari hark kobrezko xaflen gainean egindako sei margolan dira. Erakusketa irailaren 14ra arte egongo da zabalik.

itun-zaharra-trazu-bidez
Peeter Sionen 'Judit eta Holofernesen historia bat' erakusketan ikus daitezkeen obretako batzuk. ARABAKO FORU ALDUNDIA

28 de Marzo 2025 | Edurne Begiristain [BERRIA.eus]

Lehen begi kolpean ez da samurra jakitea margolan bakoitzak zer esanahi duen. Baina perspektiba apur batekin begiratuz gero, Itun Zaharrean oinarritutako Bibliaren pasarte bat irakur daiteke Judit eta Holofernesen historia bat bilduma osatzen duten sei margolanetan: Juditek, bere herria asiriarren erasoaren aurrean babesteko, Holofernes jenerala seduzitu eta hiltzen du, burua moztuta. Juan Celaya Letamendi fundazioak Arabako Foru Aldundiari eman dizkio Peeter Sion margolariaren obrak, instituzioarekin zituen zerga zorrak artelanekin ordaintzeko 2022an lortutako akordioari esker. Arte Ederren Museoak ikusgai jarri ditu sei koadroak lehen aldiz, eta haiek bisitatzeko aukera dago irailaren 14ra arte.

Ez da oso ohikoa Flandriako XVII. mendeko artelan sail oso bat gaur egun osorik kontserbatzea, eta, hain justu ere, horregatik du aparteko garrantzia bildumak. Peeter Sion flandriar eskolako margolariak(Anberes, Belgika, 1624-1695) kobre irabiatuzko xaflen gainean margotu zituen, eta Bibliako Itun Zaharreko Judit eta Holofernesen istorioa deskribatzen dute, serie bat osatuta. "Komiki baten binetak edo antzezlan edo opera baten eszenak bezalakoak dira, eta kronologikoki ordenatuta daude". Artelanak kontserbazio "egoera bikainean" daude, eta duela gutxi aldundiko zaharberrikuntza zerbitzuko tailerrean garbitu dituzte.

Flandriako pintore barroko garrantzitsuenetako bat izan zen Sion. San Lukas Gremioko ikasle aritu zen 1636an, eta, bertako maisu (1649tik 1650era) eta dekano (1682tik 1683ra) izan ondoren, Willen Forchondt margolari eta arte enpresariaren tailer garrantzitsuan lan egin zuen. Sionen margolan gehienak Espainian eta kolonia amerikarretan saldu ziren; hain justu, Espainian —eta orain Euskal Herrian— daude egun haren lan ezagunik gehienak, tartean kobrearen, taulen eta beste margolari flandriar barroko askoren mihisearen gainean egindakoak. Lan gehienak tamaina ertain eta txikikoak dira, eta gai erlijiosoak lantzen dituzte—bereziki Itun Zahar eta Berrikoak—. Halakoxea da Arte Ederren Museoan ikusgai diren sei margolanek osatutako seriea ere.

Hauek dira kobrezko xafla batzuen gainean ageri diren sei artelanen izenburuak: Achior Holofernesen kanpamentuan; Judit Betuliatik atera da Holofernesekin elkartzeko; Judit eta Holofernesen arteko topaketa; Judit eta Holofernes otorduko mahaira eserita; Juditek Holofernesen burua erakusten du Betulian, eta Holofernesen buru gabeko gorputzaren aurkikuntza.

Saileko lehen margolanean, Achior, ammoniten kapitaina, Holofernes jeneral asiriarra Betulia hiria har ez dezan konbentzitzen saiatzen den unea dago irudikatuta. Bere defentsan egin zituen mirariak kontatzen dizkio, eta, horien artean, Egiptoko armada Itsaso Gorriaren pasabidean ito zeneko pasartea. Bigarren lanak, berriz, gaueko eszena bat irudikatzen du: Judit bere neskamearekin ageri da, zeina jainkoaren asmoei men eginez Holofernesekin hitz egiteko prest dagoen.

Judit eta Holofernesen arteko topaketa irudikatzen du hirugarren koadroak: emakumeak jenerala engainatzen du, herria borrokarik gabe entregatuko diola konbentzituta. Laugarren pinturan, bi pertsonaiak oparo hornitutako mahai batera eserita daude, baina Juditek bere neskameak zerbitzatzen diona baino ez du jaten eta edaten. Margolanaren eskuinaldean, erdi ezkutuan, lepoa mozten dion eszena ikus daiteke. Judit Holofernsen burua erakutsiz bere hirira itzultzen den unea erakusten du bosgarren pinturak. Eta saileko azken margoan, seigarrenean, Holofernesen gorpua ikusten da lehen planoan, eta atzealdean irudikatutako eszena txiki batean, hebrearrak Betuliatik irteten ageri dira, arisiarrei jazarri eta haiek hiltzeko.

"Maisu txiki bat"

Margolanen irudikapen piktorikoa aztertu du Fernando Tabar Anitua historialari eta arte adituak erakusketari buruzko eskuorrian. Eta, haren esanetan, artelanetan ongi ikus daiteke Sion zein estu lotu zitzaion Bibliako kontakizun luzeari, eta zein "doi" deskribatu zituen hango pasarteak: "Irudiek keinu hanpatuekin nabarmetzen dituzte egoerak eta elkarrizketak, ondo ulertuak izan daitezen. Koadroei begiratzen zienak unean-unean Biblia eskuan zuela ikus zezakeen seriea".

Tabarren ustez, flandriar pintura eskolako "maisu txiki bat" izan zenPeeter Sion, eta ikerketa eta errekonozimendu handiagoa merezi zuen.Barrokoko ordezkari nagusienetakoen artean kokatu du pintorea, eta nabarmendu "maila kontzeptual eta tekniko handiko" artista zela. Sion ez ezik, Anbereseko eskolako beste pintore batzuk ere goraipatu ditu: "Onartu beharra dago Rubensek, Van Dyckek eta Jordaensek Anberesko beste maisu guztiak bigarren mailan utzi eta ezkutatu zituztela, eta haien lehiarik eta konparaziorik gabe distira handiagoa izango zutela".


arcoiris-82

Arcoiris 82

Irati Gorostidi

Tabakalera (Donostia, Gipuzkoa)

Desde el 11 de Septiembre 2025
Al 06 de Enero 2026

genesis

Genesis

Nisa Goiburu

Sakana (Donostia, Gipuzkoa)

Desde el 03 de Octubre 2025
Al 27 de Noviembre 2025

ondo-bizi-ix-arte-egonaldia

Ondo Bizi IX. Arte egonaldia

Exposición colectiva

Arte Ederren Fakultatea EHU (Leioa, Bizkaia)

Desde el 20 de Octubre 2025
Al 31 de Octubre 2025

ukitu

Ukitu

Maider López

Kubo Kutxa aretoa (Donostia, Gipuzkoa)

Desde el 24 de Octubre 2025
Al 07 de Febrero 2026

ufotofu

UFOTOFU

Alexandra Metcalf

Champ Lacombe galeria (Biarritz, Lapurdi)

Desde el 13 de Septiembre 2025
Al 16 de Noviembre 2025

intimitatearen-ikuskizuna-edo-artea

Intimitatearen ikuskizuna edo artea

16 de Oct. | Ismael Manterola Ispizua [BERRIA.eus]

Bukatu berria da Gasteizko Montehermoso kultur zentroan uda guztian ikusgai egon den Abel Azkona artistaren Monumentu bat familiari erakusketa.

zentzuen-konstelazioa

Zentzuen konstelazioa

16 de Oct. | Jone Rubio Mazkiaran [BERRIA.eus]

Ahanzturaren aurka. Omenaldiak eta eskaintzak | Artista: Angel Bados. | Non: Carreras Mugica galerian, Bilbon. | Noiz arte: Abenduaren 6ra arte.

25-000-kilometroko-bidaia-135-argazkitan

25.000 kilometroko bidaia 135 argazkitan

14 de Oct. | Garazi Izagirre Aiestaran [BERRIA.eus]

Jose Manuel Juan Soto argazkilariak 'Landa arrazionalismoa' erakusketa aurkeztu du Donostiako San Telmo museoan. Frankismo garaian sortutako 200 herritako arkitektura bildu du, eta ikusgai egongo da gaurtik azaroaren 23ra bitarte.

zas-kulturrek-interakzioak-en-bigarren-edizioa-aurkeztu-du

ZAS Kulturrek Interakzioak-en bigarren edizioa aurkeztu du

| 14 de Octubre 2025

Arabako sortzaileekin egindako urteko elkarrizketa-zikloaren bigarren edizio gisa Montehermoso Kulturunera itzultzen da, Zas Kulturren eskutik. Formatu argi eta hurbila proposatu nahi izan du: tokiko artisten lanaz, testuinguruez eta lan-moduez aritzea, entzutea ardatz hartuta, publikoaren galderekin eta artxiborako eta hedapen bateraturako grabazioarekin.

joelle-tuerlinckx-eta-artium-museoak-gorriz-bermargotu-dute-artista-belgikarraren-a-legal-museal-tag-58-m-obra-palestinarekiko-elkartasunean

Joëlle Tuerlinckx eta Artium Museoak gorriz bermargotu dute artista belgikarraren 'A LEGAL MUSEAL TAG 58 M' obra, palestinarekiko elkartasunean

| 9 de Octubre 2025

Euskal Herriko Arte Garaikidearen Museoak, Artium Museoak, gorriz bermargotu du gaur goizean A LEGAL MUSEAL TAG 58 m (2017 remake 2024) lana, Joëlle Tuerlinckx (Brusela, 1958) artista belgikarrak El caso de l(a casa) museo(a) erakusketako (museoak 2024ko azaroa eta 2025eko apirila bitartean eskaini ziona) marra zuria. Ekintza hau Tuerlinckxek egindako proposamen bati erantzuten dio, Israelek Gazako palestinarren giza eskubideak sistematikoki urratzen dituela salatzeko.

iruditeria-berriak

Iruditeria berriak

09 de Oct. | Garazi Ansa [BERRIA.eus]

Susan Cianciolo. The Giants of the Circle & The Birds of Circus, The Hawk Looks Out with The Golden Eagle, Adult & Juvenile. | Non: Cibrian galeria, Donostia. | Noiz arte: 2025eko azaroaren 15era arte.

dotore-aritzea-edo-zerbait-esatea

Dotore aritzea edo zerbait esatea

09 de Oct. | Haizea Barcenilla [BERRIA.eus]

Eliza baten aurretik igarotzen ari nintzela, haren historia eta ezaugarriak azaltzen zituen panel bat aurrean zuela ikusita, irakurtzera hurbildu nintzen.

Artekaria

El poratl del arte en Euskal Herria

Este es el portal creado por la red ZAPART. Con ARTEKARIA queremos dar visibilidad a la increíble riqueza artística e infraestructural de nuestro pequeño territorio vasco (Euskal Herri osoa). De hecho, nos parece que en un espacio tan reducido donde se encuentran tantos museos (Artium, Oteiza, Oteiza, Artes de Bilbo, Guggenheim…), centros de arte (Uharte-zentroa, Tabakalera, Bilbaoarte…), salas públicas y privadas (Didam, Zitadela, Bastero, Ospitalea, fondations), galería de arte tradicional o de artistas... con tantas programaciones y obras de artistas visibles, la visualización de este conjunto no es fácil. Hemos creado este portal para ayudar a resolver esta falta.

Artekaria

La red de l@s artist@s profesionales de Euskal Herria

Zapart tiene como objetivo conectar, promover el trabajo y defender los derechos de l@s artist@s profesionales que viven y trabajan en Euskal Herria (en los seis territorios historicos que son Araba, Bizkaia, Gipuzkoa, Lapurdi, Nafarroa y Zuberoa).