artekaria

Euskal Herriko
Artearen ataria

aktualitatea

Hiru hitz, hamaika eduki (III)

Aurreko bi zutabeetan Erromako Kapitolioko Museoen sotoan ikusi nuen estela bat aztertzen aritu naiz. K.o. I. mendeko hilarri bat zen, eta hiru hitz besterik ez zuen, bata bestearen azpian: "Antiochus/libertus/pictor" esaten zuen, alegia, "Antiochus. Libertoa. Margolaria". Gaurkoan azken hitzari ekingo diot, pictor, margolaria.

hiru-hitz-hamaika-eduki-iii
Vettitarren etxea Ponpeion, Ixionen zigorra, K.o 1. mendekoa.

10 de Mayo 2024 | Haizea Barcenilla [BERRIA.eus]

Dagoeneko ezagutzen dugu gure hildakoa: Antiochus izeneko gizon askatu bat, esklabo zen bitartean artista lanetan zebilena ziur asko. Aurrekoan zehaztu genuen artista lanbide horrek ez ziola Antiochusi estatus berezia eman gizartean, artistak ez baitziren jeinu paregabeak kontsideratzen, artisau trebeak baizik. Aipagarria da pictor jartzen duela Antiochusek bere estela txikian, eta ez artista hitza; hain zuzen, ez zelako egileak izendatzeko halako kontzeptu orokor bat existitzen. Artisautza izanik, lanbide artistikoak teknikaren bidez desberdintzen ziren, ez sormenagatik. Lucius Vitelius Hermiasen estelak, adibidez, gemmarius sculptor zela esaten digu, harri bitxien tailatzailea. Artisten estela guzti-guztietan teknika gailentzen da, eta oso eginkizun zehatza izan ohi da.

Izan ere, artea lan kolaboratiboa zen. Lantegiak ziren nagusi; hainbat artisau biltzen zituzten eta bakoitzak eginkizun jakin bat zuen. Baziren, hasteko, koloreak prestatzen zituztenak, pigmentu garestiak maneiatzea eskatzen zuen ariketa ia kimikoa. Ondoren, baziren margolanen atalik sinpleenak egiten zituztenak: hondoko kolore lauak edota patroien bidez margotzen ziren alboetako dekorazio geometrikoak pintatzen zituzten horiek. Ziur aski, pintore gehienak halako lanak egiten hasiko ziren, eta esperientziari esker figurak eta konposizioak egitera pasako ziren gero. Hala ere, litekeena da trebetasun eskaseko familiako kide batzuek oinarrizko lan hauetan urte asko ematea, lanbidea familia kontua zelako baita ere, eta ez zen inoren lana baztertzen.

Badakigu lantegi handietan espezializazioa oso handia izan zitekeela: beste estela batean occulariarii lanbidea jarri zuen gizon batek, alegia, begiak margotzea zegokion pintorea. Imajina genezake goi mailako freskoetarako, Liviaren lorategirako adibidez, txoriak pintatzen espezialista zen artisau bikainen bat ekar zezaketela, errepresentazio hain naturala ez baitago edozeinen esku.

Dena dela, Antiochusen estelaren tamaina ikusita, pentsa genezake dekorazio sinple eta merkeak egiten zituen pintorea zela gure laguna. Agian lantegi handiago baten partaide izan ondoren, aske geratzean laguntzaile batekin etxe xumeetan dekorazio sinpleak egiten zituen teknikaria izan zen. Zehazki jakitea ezinezkoa da, baina eskertuko diogu Antiochusi gogora genezan idatzi zuen estela hark eman digun gogoetagaia. Zoriontasunean bego.


artxiboa

Artxiboa

Nestor Basterretxea

Artium (Gasteiz, Araba)

Desde el 10 de Mayo 2024
Al 22 de Septiembre 2024

zirkuluaren-zerumuga

Zirkuluaren zerumuga

Agustina Otero

Oteiza Museoa (Uharte, Nafarroa)

Desde el 20 de Junio 2024
Al 24 de Noviembre 2024

una-oscuridad-impenetrable

Una oscuridad impenetrable

Rubén Díaz de Corcuera

ZAS kultur aretoa (Gasteiz, Araba)

Desde el 20 de Junio 2024
Al 03 de Agosto 2024

azkuna-zentroak-babestu-2024-2025-deialdia-zabaldu-du

Azkuna Zentroak Babestu 2024/2025 deialdia zabaldu du

| 23 de Julio 2024

2020an, Azkuna Zentroak Babestu programaren lehen deialdia egin zuen, sorkuntza garaikideari laguntzeko ezohiko programa gisa, Covid-19aren krisiak eragindako salbuespenezko egoerari erantzuteko. 2021ean, beharrezkotzat jo da sorkuntza artistikoa bultzatzen jarraitzea, eratze-prozesu horiek indartzea eta pertsonei beren proiektuak garatzen lagun egitea.

saul-leiterren-mugarik-gabeko-paisaia

Saul Leiterren "mugarik gabeko" paisaia

21 de Jul. | Amaia Jimenez Larrea [BERRIA.eus]

Donostiako Tabakalerako Artegunea aretoan artistaren lanak jasotzen dituen 'Amaitu gabeko mundua' erakusketa ireki dute. Bihartik azaroaren 10era arte, zuri-beltzeko zein koloretako argazkiak, margotutako argazkiak eta margolanak egongo dira ikusgai.

bill-viola-artista-estatubatuarra-hil-da

Bill Viola artista estatubatuarra hil da

21 de Jul. | Ainhoa Sarasola [BERRIA.eus]

Bideo artearen garapenean aitzindaritzat jo izan dute Viola, eta berrogei urteko ibilbide oparoa garatu zuen. 73 urterekin zendu da.

artea-eta-natura

Artea eta natura

20 de Jul. | Haizea Barcenilla [BERRIA.eus]

Eusko Jaurlaritzaren gobernu berriak ez du denborarik galdu argi uzteko: Urdaibain Guggenheim museoa eraikiko da. Berdin dio herritarrek zer uste duten, ez du garrantzirik haien artean ezinegona handia bada; erabakia hartua dago eta zuzen esan digute.

surrealismoaren-papera

Surrealismoaren papera

13 de Jul. | Iñigo Astiz [BERRIA.eus]

Bere bildumaren parte diren 50 bat artelan surrealista jarri ditu ikusgai BBVAk Bilboko San Nikolas jauregian. Joan Miroren, Salvador Daliren eta Yves Tanguyren lanak daude tartean. Gehienak paperean egindakoak dira.

arte-ederren-bilboko-museoak-azken-hiru-hamarkadetan-osatutako-nazioarteko-arte-garaikideko-berge-bilduma-dohaintzan-jasotzeko-proposamena-onartu-du

Arte Ederren Bilboko Museoak azken hiru hamarkadetan osatutako nazioarteko arte garaikideko Bergé Bilduma dohaintzan jasotzeko proposamena onartu du

| 11 de Julio 2024

Bergé Bildumaren dohaintza 98 artelanek osatzen dute, eta 1980ko hamarkadaren amaieratik XX. mendearen lehenengo hamarkadara bitartean datatuak dira guztiak. Aipatzekoa da emakumeen artelanen ordezkaritza oparoa eta garai horretako jardun artistikoen aniztasun handia: pinturak, paper gaineko lanak, eskulturak, argazkiak, bideoak eta instalazioak.

lumbreras-galeriak-meszenasgo-bere-programarako-artista-gazteak-aukeratu-ditu

Lumbreras galeriak meszenasgo bere programarako artista gazteak aukeratu ditu

| 8 de Julio 2024

Gazteak Gazteei Deika (Joven Llama Joven, gazteleraz) egitasmorako irizpideak betetzen zituzten 70 hautagaitza jaso ditu Bilboko galeriak. Garazi Etxebarria Azurmendi, Aitana Rodriguez Albalejo, Alejandro Gonzales Oses eta Pablo Zabala dira 2024/2025 edizioan parte hartuko duten artista gazteak.

Artekaria

El poratl del arte en Euskal Herria

Este es el portal creado por la red ZAPART. Con ARTEKARIA queremos dar visibilidad a la increíble riqueza artística e infraestructural de nuestro pequeño territorio vasco (Euskal Herri osoa). De hecho, nos parece que en un espacio tan reducido donde se encuentran tantos museos (Artium, Oteiza, Oteiza, Artes de Bilbo, Guggenheim…), centros de arte (Uharte-zentroa, Tabakalera, Bilbaoarte…), salas públicas y privadas (Didam, Zitadela, Bastero, Ospitalea, fondations), galería de arte tradicional o de artistas... con tantas programaciones y obras de artistas visibles, la visualización de este conjunto no es fácil. Hemos creado este portal para ayudar a resolver esta falta.

Artekaria

La red de l@s artist@s profesionales de Euskal Herria

Zapart tiene como objetivo conectar, promover el trabajo y defender los derechos de l@s artist@s profesionales que viven y trabajan en Euskal Herria (en los seis territorios historicos que son Araba, Bizkaia, Gipuzkoa, Lapurdi, Nafarroa y Zuberoa).