artekaria

Euskal Herriko
Artearen ataria

aktualitatea

Hiru hitz, hamaika eduki (III)

Aurreko bi zutabeetan Erromako Kapitolioko Museoen sotoan ikusi nuen estela bat aztertzen aritu naiz. K.o. I. mendeko hilarri bat zen, eta hiru hitz besterik ez zuen, bata bestearen azpian: "Antiochus/libertus/pictor" esaten zuen, alegia, "Antiochus. Libertoa. Margolaria". Gaurkoan azken hitzari ekingo diot, pictor, margolaria.

hiru-hitz-hamaika-eduki-iii
Vettitarren etxea Ponpeion, Ixionen zigorra, K.o 1. mendekoa.

10 de Mayo 2024 | Haizea Barcenilla [BERRIA.eus]

Dagoeneko ezagutzen dugu gure hildakoa: Antiochus izeneko gizon askatu bat, esklabo zen bitartean artista lanetan zebilena ziur asko. Aurrekoan zehaztu genuen artista lanbide horrek ez ziola Antiochusi estatus berezia eman gizartean, artistak ez baitziren jeinu paregabeak kontsideratzen, artisau trebeak baizik. Aipagarria da pictor jartzen duela Antiochusek bere estela txikian, eta ez artista hitza; hain zuzen, ez zelako egileak izendatzeko halako kontzeptu orokor bat existitzen. Artisautza izanik, lanbide artistikoak teknikaren bidez desberdintzen ziren, ez sormenagatik. Lucius Vitelius Hermiasen estelak, adibidez, gemmarius sculptor zela esaten digu, harri bitxien tailatzailea. Artisten estela guzti-guztietan teknika gailentzen da, eta oso eginkizun zehatza izan ohi da.

Izan ere, artea lan kolaboratiboa zen. Lantegiak ziren nagusi; hainbat artisau biltzen zituzten eta bakoitzak eginkizun jakin bat zuen. Baziren, hasteko, koloreak prestatzen zituztenak, pigmentu garestiak maneiatzea eskatzen zuen ariketa ia kimikoa. Ondoren, baziren margolanen atalik sinpleenak egiten zituztenak: hondoko kolore lauak edota patroien bidez margotzen ziren alboetako dekorazio geometrikoak pintatzen zituzten horiek. Ziur aski, pintore gehienak halako lanak egiten hasiko ziren, eta esperientziari esker figurak eta konposizioak egitera pasako ziren gero. Hala ere, litekeena da trebetasun eskaseko familiako kide batzuek oinarrizko lan hauetan urte asko ematea, lanbidea familia kontua zelako baita ere, eta ez zen inoren lana baztertzen.

Badakigu lantegi handietan espezializazioa oso handia izan zitekeela: beste estela batean occulariarii lanbidea jarri zuen gizon batek, alegia, begiak margotzea zegokion pintorea. Imajina genezake goi mailako freskoetarako, Liviaren lorategirako adibidez, txoriak pintatzen espezialista zen artisau bikainen bat ekar zezaketela, errepresentazio hain naturala ez baitago edozeinen esku.

Dena dela, Antiochusen estelaren tamaina ikusita, pentsa genezake dekorazio sinple eta merkeak egiten zituen pintorea zela gure laguna. Agian lantegi handiago baten partaide izan ondoren, aske geratzean laguntzaile batekin etxe xumeetan dekorazio sinpleak egiten zituen teknikaria izan zen. Zehazki jakitea ezinezkoa da, baina eskertuko diogu Antiochusi gogora genezan idatzi zuen estela hark eman digun gogoetagaia. Zoriontasunean bego.


un-muerto-normal

Un muerto normal

Edu Lopez

Marzana aretoa (Bilbo, Bizkaia)

Desde el 25 de Abril 2025
Al 13 de Junio 2025

ukitu

Ukitu

Maider López

Tabakalera (Donostia, Gipuzkoa)

Desde el 24 de Octubre 2025
Al 07 de Febrero 2026

krisiaren-aurrean-saretzea

Krisiaren aurrean, saretzea

15 de My | Haizea Barcenilla [BERRIA.eus]

Garai nahasiak bizi ditugu. Egun batean, Trumpen muga-zergak igoko dituen iragarpenak esnatzen gaitu; bestean, Bridgestonek 300 pertsona kaleratuko dituen ezustekoa da begiak irekitzen dizkiguna; eta hurrengoan Pedro Sanchezek loa kentzen digu, Madrilgo tribuna batetik aurrekontu militarra 10.000 milioi euro igoko duela botaz. Inork ez daki zer datorkigun zehazki gainera, baina itxura onik ez du.

begirada-kritikoa-eraikiz

Begirada kritikoa eraikiz

15 de My | Garazi Ansa [BERRIA.eus]

'monstrorum historia' | Artista: Joan Fontcuberta. | Non: Kutxa Fundazioa Artegunea, Donostian. | Noiz arte: Ekainaren 29ra arte.

sineran

Sineran

08 de My | Ismael Manterola Ispizua [BERRIA.eus]

Pazko asteko opor egunak baliatu ditut aspalditik begiz joak nituen toki batzuk bisitatzeko. Ez daude modako ibilbide turistikoetan, eta, horregatik, lasaiak izaten dira. Horietako bat Kataluniako Arenys de Mar da.

hanami-edo-loreak-ikusi

Hanami edo "loreak ikusi"

08 de My | Enara Herranz [BERRIA.eus]

'Loreen historia politikoa: AIHEN-BELAR UDABERRIA' | Artistak: Jeleton. | Non: La Taller, Bilbo. | Noiz arte: ekainaren 6ra arte.

arte-ederren-bilboko-museoak-bbk-vi-artearen-ibilbidea-2025-aurkeztu-du

Arte Ederren Bilboko museoak BBK VI. Artearen Ibilbidea 2025 aurkeztu du

| 7 de Mayo 2025

Seigarren edizio honetan, Historiak leloak hainbat artistaren eta hainbat garai eta teknikatako 38 lanen aukeraketa bideratu du –pintura, collagea, akuarela, eskultura, kartela, argazkigintza eta bideoa–, eta José Luis Merino Gorospe museoko Antzinako Arteko kontserbadorea izan da komisarioa.

uharte-zentroak-ekoiztu-2025-ii-rako-6-artista-aukeratu-ditu

Uharte Zentroak Ekoiztu 2025.II-rako 6 artista aukeratu ditu

| 6 de Mayo 2025

Jorge Sevillano Sola, Maria Hidalgo, Sofía Mendiondo, David Mutiloa, Araitz Urbeltz eta Clara Aguilar dira ebaluazio-batzordeak onetsi dituzten artistak. Uharte Zentroko Ekoiztu 2025.II deialdiak egonaldi eta baliabide programaren osagarri diren praktika artistikoen garapena bultzatzeko helburua du.

inaki-olazabal-eskultorea-hil-da

Iñaki Olazabal eskultorea hil da

06 de My | Ainhoa Sarasola [BERRIA.eus]

Batez ere zinka erabili zuen artelanak sortzeko. Euskal Herriko hainbat udalerritan ikus daitezke haren obrak.

arte-globala

Arte globala

05 de My | Haizea Barcenilla [BERRIA.eus]

Dario I.ak, Persiako enperadoreak, Susa hiriburuan eraiki berri zuen palazioaren paretetan material guztien jatorria idaztea agindu zuen K.a. V. mendean, egungo produktuen etiketek baino informazio dezente gehiago utziz etorkizunerako.

francok-lapurtutako-artelanak-eta-francoren-aldeko-artistak

Francok lapurtutako artelanak eta Francoren aldeko artistak

05 de My | Iñigo Astiz [BERRIA.eus]

Frankistek lapurtutako Ramon de la Sota enpresariaren arte bilduma berreskuratzeko prozesua azaldu du Patricia Fernandez historialari eta abokatuak Gernikan. Ignacio Zuloagak Francoren erregimenarekin izandako harremana ere aztertu du Javier Novok.

Artekaria

El poratl del arte en Euskal Herria

Este es el portal creado por la red ZAPART. Con ARTEKARIA queremos dar visibilidad a la increíble riqueza artística e infraestructural de nuestro pequeño territorio vasco (Euskal Herri osoa). De hecho, nos parece que en un espacio tan reducido donde se encuentran tantos museos (Artium, Oteiza, Oteiza, Artes de Bilbo, Guggenheim…), centros de arte (Uharte-zentroa, Tabakalera, Bilbaoarte…), salas públicas y privadas (Didam, Zitadela, Bastero, Ospitalea, fondations), galería de arte tradicional o de artistas... con tantas programaciones y obras de artistas visibles, la visualización de este conjunto no es fácil. Hemos creado este portal para ayudar a resolver esta falta.

Artekaria

La red de l@s artist@s profesionales de Euskal Herria

Zapart tiene como objetivo conectar, promover el trabajo y defender los derechos de l@s artist@s profesionales que viven y trabajan en Euskal Herria (en los seis territorios historicos que son Araba, Bizkaia, Gipuzkoa, Lapurdi, Nafarroa y Zuberoa).