artekaria

Euskal Herriko
Artearen ataria

aktualitatea

Errealismo figuratiboak batuta

Arte klasikoaren bostehun urteko historia laburbiltzen duen pintura erakusketa bat jarri du BBVAk Bilboko San Nikolas jauregian. 39 obra dira, eta Van Dycken, Goyaren eta Zuloagaren lanak daude tartean. Urriaren 12ra arte egongo da zabalik.

errealismo-figuratiboak-batuta
Bisitariak Bilboko San Nikolas jauregian, 'Klasikoak eta modernoak. BBVA Bildumako maisulanak' erakusketan. MONIKA DEL VALLE / FOKU

10 de Julio 2025 | Iraia Vieira Gil [BERRIA.eus]

"Irudikatutako pertsonaiak eta istorioak argi eta garbi identifikatzeko aukera ematen duen mugimendu artistikoada arte klasikoa", azaldudu Pablo Gonzalez Tornel Valentziako (Herrialde Katalanak) Arte Ederren Museoko zuzendariak.BBVAk Bilboko San Nikolas jauregian zabaldu berri duen Klasikoak eta modernoak. BBVA Bildumako maisulanakerakusketakolanak hautatu ditu Gonzalez Tornelek, eta aurreratu du aukeratutako autoreek ezaugarri bakarra dutela komunean:"Arte klasikoaren adierazgarridira".

Europa osoko 37 margolariren 39 obra bildu dituzte,eta horien artean dira Anton Van Dyck, Francisco Goya, Ignacio Zuloaga, Bartolome Esteban Murillo eta Joaquin Sorolla."Elkarrekin erakusteko zailak ziren artistak batu nahi izan ditugu", azaldu du komisarioak. Errealismo figuratiboa oinarri hartuta, XVI. mendetik XX. mendera arteko pinturaren historia erakusketa bakar batean laburbiltzea lortu dute. Urriaren 12ra arte egongo da zabalik, eta sarrera doakoa da.

Autoreen arteko "harreman koherente bat"sortu nahian, hiru zatitan banatudute erakusketa: Erregeen eta jainkoen garaia, Generoen garaipena: paisaiak, natura hilak eta ohiturak, eta Modernitatearen bideak. Zehazki, Juan Pantoja de la Cruzen Felipe III.a (1605), Juan Carreño de Mirandaren Karlos II.a (1674) eta Goyaren Karlos III.a(1788) erregeen erretratuek ematen diote hasiera erakusketari."Monarkia autoritarioaren irudikapen bikaina dira. Ia berrehun urteren aldea dago lehenengoaren eta azkenekoaren artean, eta dinastia desberdinetako agintariak daude irudikaturik. Hala ere, antzeko elementuak errepikatzen dira hiru lanhorietan", adierazi du Gonzalez Tornelek. Erregeekpostura bera duteobra guztietan, eta boterea adierazteko objektu bat du bakoitzak: lehenengoak makila bat du eskuetan; bigarrenak, txosten bat; eta hirugarrenak, arma bat."Oroituak izan zitezen egiten zizkieten halako erretratuak".

Pizkundearen eta arte barrokoaren garaian, monarkia bezain boteretsua zen eliza katolikoa. Ama Birjinaren etaJesu Kristoren erretratuak eta Bibliako pasarteakmargotzeari ekin zioten orduan artistek;obra horietako batzuk ere ikusgai daude BBVAk antolatutako erakusketan. Gonzalez Tornelen ustetan, Josefa de Obidosen Sagrada familia(1660) artelana da erakusketako artelanenartean"bitxiena". "Emakume batek sortutako margolan bakarra da erakusketa osoan", kontatu du."Garai hartan, emakumeek ez zuten artetik bizitzeko aukerarik, bi arrazoirengatik: sistema heteropatriarkal batean bizi ziren, eta legeak ez zien ikasteko eskubiderik onartzen". Hain justu, moja lanak eta jaioterria utzi, eta Sevillatik (Espainia) Portugalera joan behar izan zuen Obidosek, margolaria izan ahal izateko."Baina ez zen ohikoena. Oso kasu berezia da, Artemisia Gentileschirena bezalakoa".

XVI. mendearen amaieran, berriz, paisaiak eta eguneroko eszenak margotzea jarri zen modan. Flandriar pinturako eskolakoek —besteak beste, Peter Paul Rubens eta Van Dyck pintoreek— sustatutako mugimendua izan zen, eta Jan Philip van Thielen zen tartean. 1650. eta 1660. urteen artean margotu zuen Loreontziaobra, eta orain, BBVAko erakusketaren parte da."Loreak margotzen bereziki ona zen, eta Loreontzia, zehazki,oso artelan ederra da". Arrosak zuri-arrosak dira ikuslearen bat-bateko arreta pizten duten loreak. Hurbiletik begiratuta, loreontziaren inguruan hegan dagoen tximeleta hori bat ere antzeman daiteke; atzealdean, berriz, berde ilunez margoturiko hostoak.

XX. mendeko modernoak

Hainbatetan azpimarratu du Gonzalez Tornelek lurralde ugaritako artisten lanek osatzen dutelaKlasikoak eta modernoak. BBVA Bildumako maisulanak erakusketa, eta esan du Euskal Herriko autore gehienen obrakazkenengo zatian daudela. XX. mendeko sorkariak bildu dituzte horretan, eta Herrialde Katalanetako eta Euskal Herriko margolarien artelanak jarri dituzte ikusgai."Euskal Herritik Parisera ikastera joan ziren artisten lanak dira, oro har, berritzaileenak", adierazi du komisarioak."Garai hartako egoera politikoaren ondorioz, Erromara joan ziren Valentziako artistak, eta Parisera Kataluniakoak eta Euskal Herrikoak". Pizkundean inspiratu ziren lehenengoak, modernismoan eta sinbolismoan bigarrenak, eta fauvismoan azkenak. Zuloagaren Mr. Halley-Schmidt-en erretratua(1923) eta Valentin Zubiaurreren Eskaintza ermita batean(1910) lanek, zehazki, fauvismoak haien artean izandako eragina erakusten dute.

Dario de Regoyosen Eraispenak (Granada) (1911), Xesus Rodriguez Corredoyraren Schola Cantorum Compostellanae (1916)eta Francisco Iturrinoren Emakumea haizemailearekin (1910) artelanak era ikusgai dira erakusketan.

clasicos-y-modernos

Clásicos y modernos

Obras maestras de la Colección BBVA

BBVA San Nikolas (Bilbo, Bizkaia)

Desde el 04 de Julio 2025
Al 12 de Octubre 2025


artelekun-zehar-1987-2002

Artelekun zehar. 1987-2002.

Una exposición sobre Arteleku a través del archivo

Artium (Gasteiz, Araba)

Desde el 04 de Julio 2025
Al 11 de Enero 2026

espazioaren-anatomia

Espazioaren anatomia

Maria Helena Vieira da Silva

Guggenheim Bilbao (Bilbo, Bizkaia)

Desde el 16 de Octubre 2025
Al 22 de Febrero 2026

sasi-guztien-gainetik

Sasi guztien gainetik

Marlene McCarty

Tabakalera (Donostia, Gipuzkoa)

Desde el 17 de Octubre 2025
Al 01 de Febrero 2026

degasek-eginiko-eta-orain-arte-ezagutu-gabeko-margolan-bat-autentifikatua-izan-da

Degasek eginiko eta orain arte ezagutu gabeko margolan bat autentifikatua izan da

05 de Dic. | JdAren artikulutik itzulia

Michel Schulman, XIX. eta XX. mendeetako margolanen adituak, Edgar Degas artistaren margolan berri bat autentifikatu duela jakinarazi du. Artistaren garai italiarrekoa litzateke, 1856 eta 1860 artekoa. Margolana, adituak sortutako Edgar Degasen katalogo arrrazoinatu digitalizatuan sartu da. Egiazko bertsioa bilduma partikular batean dago.

lehen-erdia

Lehen erdia

04 de Dic. | Garazi Ansa [BERRIA.eus]

MAIDER LOPEZ. UKITU | Non: Donostiako Tabakalera zentroan. | Noiz arte: 2026ko otsailaren 1era arte.

esanguratsu

Esanguratsu

04 de Dic. | Haizea Barcenilla [BERRIA.eus]

Guggenheim museoan, Maria Helena Vieira da Silvaren margo eder baten aurrean nengoela, etorri zitzaidan galdera burura: zergatik ez du erakusketa honek berrireki Bilboko Arte Ederren Museoa, Georg Baselitzenak egin beharrean?

bonnat-helleu-museoa-berriz-ireki-dute-hamalau-urtez-hetsi-ondoan

Bonnat Helleu museoa berriz ireki dute, hamalau urtez hetsi ondoan

28 de Nov. | Xalbat Alzugarai Etxeberri [BERRIA.eus]

Obren kalitate "paregabea" azpimarratu du museoko zuzendariak. XV. mendetik XIX. mendera bitarteko artisten obrak erakutsiko dituzte bertan. Herriko etxeko oposizioak irekiera kritikatu du, eta "gardentasuna" galdegin.

oroitzapen-zatikatuak

Oroitzapen zatikatuak

27 de Nov. | Jone Rubio Mazkiaran [BERRIA.eus]

Rut Olabarria. Trukatua eta inperfektua. | Non: Bilboko Rekalde aretoan. | Noiz arte: otsailaren 15era arte.

ondare-deserosoa

Ondare deserosoa

27 de Nov. | Ismael Manterola Ispizua [BERRIA.eus]

Iraganak utzitako ondarea, materiala edo immateriala izan, ez da beti ederra. Kontzeptua bera, azken urtetan asko erabiltzen eta entzuten bada ere, berri xamarra da, ez da beti hor egon eta aldatzen da toki batetik bestera.

euskal-paisaiak-erromantizismotik-gerraostera

Euskal paisaiak Erromantizismotik gerraostera

27 de Nov. | Maddi Iturriotz Alkorta [BERRIA.eus]

1861etik 1996ra bitarte margotutako 50 artelan bildu dituzte Arabako Arte Ederren Museoan. Paisaia genero gisa hartu, eta euskal margolanetan nola garatu den aztertu dute. 'Hurbileko paisaiak' izena du erakusketak, eta apirilera arte izango da ikusgai.

cristobaldik-balenciagara

Cristobaldik Balenciagara

25 de Nov. | Mikel Elkoroberezibar Beloki [BERRIA.eus]

ntziagak egindako jantziek ba al dute zerikusirik Balenciaga etxeak egun egiten dituenekin? Elkarrizketa bat badago, baina sotila, Balentziaga museoko erakusketa batean ikus daitekeenez. "Kontzeptualki lotura handiak daude", Igor Uriaren arabera.

Artekaria

El poratl del arte en Euskal Herria

Este es el portal creado por la red ZAPART. Con ARTEKARIA queremos dar visibilidad a la increíble riqueza artística e infraestructural de nuestro pequeño territorio vasco (Euskal Herri osoa). De hecho, nos parece que en un espacio tan reducido donde se encuentran tantos museos (Artium, Oteiza, Oteiza, Artes de Bilbo, Guggenheim…), centros de arte (Uharte-zentroa, Tabakalera, Bilbaoarte…), salas públicas y privadas (Didam, Zitadela, Bastero, Ospitalea, fondations), galería de arte tradicional o de artistas... con tantas programaciones y obras de artistas visibles, la visualización de este conjunto no es fácil. Hemos creado este portal para ayudar a resolver esta falta.

Artekaria

La red de l@s artist@s profesionales de Euskal Herria

Zapart tiene como objetivo conectar, promover el trabajo y defender los derechos de l@s artist@s profesionales que viven y trabajan en Euskal Herria (en los seis territorios historicos que son Araba, Bizkaia, Gipuzkoa, Lapurdi, Nafarroa y Zuberoa).