artekaria

Euskal Herriko
Artearen ataria

aktualitatea

Errealismo figuratiboak batuta

Arte klasikoaren bostehun urteko historia laburbiltzen duen pintura erakusketa bat jarri du BBVAk Bilboko San Nikolas jauregian. 39 obra dira, eta Van Dycken, Goyaren eta Zuloagaren lanak daude tartean. Urriaren 12ra arte egongo da zabalik.

errealismo-figuratiboak-batuta
Bisitariak Bilboko San Nikolas jauregian, 'Klasikoak eta modernoak. BBVA Bildumako maisulanak' erakusketan. MONIKA DEL VALLE / FOKU

10 de Julio 2025 | Iraia Vieira Gil [BERRIA.eus]

"Irudikatutako pertsonaiak eta istorioak argi eta garbi identifikatzeko aukera ematen duen mugimendu artistikoada arte klasikoa", azaldudu Pablo Gonzalez Tornel Valentziako (Herrialde Katalanak) Arte Ederren Museoko zuzendariak.BBVAk Bilboko San Nikolas jauregian zabaldu berri duen Klasikoak eta modernoak. BBVA Bildumako maisulanakerakusketakolanak hautatu ditu Gonzalez Tornelek, eta aurreratu du aukeratutako autoreek ezaugarri bakarra dutela komunean:"Arte klasikoaren adierazgarridira".

Europa osoko 37 margolariren 39 obra bildu dituzte,eta horien artean dira Anton Van Dyck, Francisco Goya, Ignacio Zuloaga, Bartolome Esteban Murillo eta Joaquin Sorolla."Elkarrekin erakusteko zailak ziren artistak batu nahi izan ditugu", azaldu du komisarioak. Errealismo figuratiboa oinarri hartuta, XVI. mendetik XX. mendera arteko pinturaren historia erakusketa bakar batean laburbiltzea lortu dute. Urriaren 12ra arte egongo da zabalik, eta sarrera doakoa da.

Autoreen arteko "harreman koherente bat"sortu nahian, hiru zatitan banatudute erakusketa: Erregeen eta jainkoen garaia, Generoen garaipena: paisaiak, natura hilak eta ohiturak, eta Modernitatearen bideak. Zehazki, Juan Pantoja de la Cruzen Felipe III.a (1605), Juan Carreño de Mirandaren Karlos II.a (1674) eta Goyaren Karlos III.a(1788) erregeen erretratuek ematen diote hasiera erakusketari."Monarkia autoritarioaren irudikapen bikaina dira. Ia berrehun urteren aldea dago lehenengoaren eta azkenekoaren artean, eta dinastia desberdinetako agintariak daude irudikaturik. Hala ere, antzeko elementuak errepikatzen dira hiru lanhorietan", adierazi du Gonzalez Tornelek. Erregeekpostura bera duteobra guztietan, eta boterea adierazteko objektu bat du bakoitzak: lehenengoak makila bat du eskuetan; bigarrenak, txosten bat; eta hirugarrenak, arma bat."Oroituak izan zitezen egiten zizkieten halako erretratuak".

Pizkundearen eta arte barrokoaren garaian, monarkia bezain boteretsua zen eliza katolikoa. Ama Birjinaren etaJesu Kristoren erretratuak eta Bibliako pasarteakmargotzeari ekin zioten orduan artistek;obra horietako batzuk ere ikusgai daude BBVAk antolatutako erakusketan. Gonzalez Tornelen ustetan, Josefa de Obidosen Sagrada familia(1660) artelana da erakusketako artelanenartean"bitxiena". "Emakume batek sortutako margolan bakarra da erakusketa osoan", kontatu du."Garai hartan, emakumeek ez zuten artetik bizitzeko aukerarik, bi arrazoirengatik: sistema heteropatriarkal batean bizi ziren, eta legeak ez zien ikasteko eskubiderik onartzen". Hain justu, moja lanak eta jaioterria utzi, eta Sevillatik (Espainia) Portugalera joan behar izan zuen Obidosek, margolaria izan ahal izateko."Baina ez zen ohikoena. Oso kasu berezia da, Artemisia Gentileschirena bezalakoa".

XVI. mendearen amaieran, berriz, paisaiak eta eguneroko eszenak margotzea jarri zen modan. Flandriar pinturako eskolakoek —besteak beste, Peter Paul Rubens eta Van Dyck pintoreek— sustatutako mugimendua izan zen, eta Jan Philip van Thielen zen tartean. 1650. eta 1660. urteen artean margotu zuen Loreontziaobra, eta orain, BBVAko erakusketaren parte da."Loreak margotzen bereziki ona zen, eta Loreontzia, zehazki,oso artelan ederra da". Arrosak zuri-arrosak dira ikuslearen bat-bateko arreta pizten duten loreak. Hurbiletik begiratuta, loreontziaren inguruan hegan dagoen tximeleta hori bat ere antzeman daiteke; atzealdean, berriz, berde ilunez margoturiko hostoak.

XX. mendeko modernoak

Hainbatetan azpimarratu du Gonzalez Tornelek lurralde ugaritako artisten lanek osatzen dutelaKlasikoak eta modernoak. BBVA Bildumako maisulanak erakusketa, eta esan du Euskal Herriko autore gehienen obrakazkenengo zatian daudela. XX. mendeko sorkariak bildu dituzte horretan, eta Herrialde Katalanetako eta Euskal Herriko margolarien artelanak jarri dituzte ikusgai."Euskal Herritik Parisera ikastera joan ziren artisten lanak dira, oro har, berritzaileenak", adierazi du komisarioak."Garai hartako egoera politikoaren ondorioz, Erromara joan ziren Valentziako artistak, eta Parisera Kataluniakoak eta Euskal Herrikoak". Pizkundean inspiratu ziren lehenengoak, modernismoan eta sinbolismoan bigarrenak, eta fauvismoan azkenak. Zuloagaren Mr. Halley-Schmidt-en erretratua(1923) eta Valentin Zubiaurreren Eskaintza ermita batean(1910) lanek, zehazki, fauvismoak haien artean izandako eragina erakusten dute.

Dario de Regoyosen Eraispenak (Granada) (1911), Xesus Rodriguez Corredoyraren Schola Cantorum Compostellanae (1916)eta Francisco Iturrinoren Emakumea haizemailearekin (1910) artelanak era ikusgai dira erakusketan.

clasicos-y-modernos

Clásicos y modernos

Obras maestras de la Colección BBVA

BBVA San Nikolas (Bilbo, Bizkaia)

Desde el 04 de Julio 2025
Al 12 de Octubre 2025


itsasadarra-bertikalean

Itsasadarra bertikalean

Sergio Ortega

104.5° Galeria (Erandio, Bizkaia)

Desde el 12 de Septiembre 2025
Al 30 de Octubre 2025

latires

Latires

Nisa Goiburu

Cristina Enea fundazioa (Donostia, Gipuzkoa)

Desde el 03 de Octubre 2025
Al 08 de Diciembre 2025

formaren-sintaxia

Formaren sintaxia

Maite Leyún

Nafarroako museoa (Iruñea, Nafarroa)

Desde el 14 de Mayo 2025
Al 22 de Marzo 2026

tierra-quemada

Tierra quemada

Amaia Molinet

Azkuna Zentroa (Bilbo, Bizkaia)

Desde el 02 de Octubre 2025
Al 19 de Octubre 2025

fluxu-nafarroako-arte-garaikideko-zirkuituaren-bigarren-edizioa-aurkeztu-dute

FLUXU Nafarroako arte garaikideko zirkuituaren bigarren edizioa aurkeztu dute

06 de Oct. | Nafarroako kultura saila

Vianako Printzea Erakundea – Kultura Zuzendaritza Nagusiak antolatutako zirkuitua, joan den 2024an lehen aldiz egin zena, modu ibiltarian Nafarroako Foru Komunitatearen lurraldean barrena ibiliko da aurten ere bai, tokiko erakundeen eta tokiko hezkuntza- eta elkarte-sareko eragileen laguntzarekin.

esperientzia-katartikoak

Esperientzia katartikoak

02 de Oct. | Jone Rubio Mazkiaran [BERRIA.eus]

'Arcoiris 82' | Non: Tabakaleran, Donostian. | Noiz arte: 2026ko urtarrilaren 6ra arte.

hiru-harridura

Hiru harridura

02 de Oct. | Ismael Manterola Ispizua [BERRIA.eus]

Harritu nauen gonbidapen bat jaso dut. Luxuzko gonbidapen bat, esango nuke. Liburuxka itxura du, bi erakusketatara joateko gonbidapena delako eta bi artelanen berri ematen duelako.

so-egiteko-eta-egoteko-artelanak

So egiteko eta egoteko artelanak

29 de Sept. | Maddi Iturriotz Alkorta [BERRIA.eus]

Mikel Diez Alabak 'Denboraren uneak' erakusketa osatu du bere ibilbidean zehar egindako hainbat artelanekin. Donostiako Ekain arte galerian egongo da ikusgai urriaren 11ra arte.

kultura-prekarizatzen

Kultura prekarizatzen

28 de Sept. | Ismael Manterola Ispizua [BERRIA.eus]

Udako oporrak bukatu ondoren, atzeratuta dauzkagun proiektuak berriz ere abiatzeko unea iritsi da. Horietako bat artisten estatusa da edo kultur langileen baldintzak arautuko lituzkeen legearen proiektua.

artium-museoak-trama-programaren-bigarren-edizioa-aurkeztu-du

Artium museoak Trama programaren bigarren edizioa aurkeztu du

| 27 de Septiembre 2025

Programa honek mugimendudun irudia ikertzea xede du, artearen, filosofiaren eta literaturaren beste diziplina batzuekin uztarturik. Aurten, ekofeminismoak eta ingurumen-justizia landuko dira, proiekzioen, hitzaldien, performanceen eta zuzeneko musikaren bidez.

natura-ehunduz

Natura ehunduz

27 de Sept. | Garazi Ansa [BERRIA.eus]

Maria Cueto. 'Iragankorra ehuntzen: testurak, errepikapena, geometria, zirkulartasuna' | Non: Kutxa Kubo aretoan, Donostian. | Noiz: Irailaren 28ra arte.

aita-pontekoak

Aita pontekoak

26 de Sept. | Haizea Barcenilla [BERRIA.eus]

Laster amaituko den Helen Frankenthaleren erakusketa ikustera joan nintzenean, Guggenheim museoan, sorpresa bat hartu nuen.

Artekaria

El poratl del arte en Euskal Herria

Este es el portal creado por la red ZAPART. Con ARTEKARIA queremos dar visibilidad a la increíble riqueza artística e infraestructural de nuestro pequeño territorio vasco (Euskal Herri osoa). De hecho, nos parece que en un espacio tan reducido donde se encuentran tantos museos (Artium, Oteiza, Oteiza, Artes de Bilbo, Guggenheim…), centros de arte (Uharte-zentroa, Tabakalera, Bilbaoarte…), salas públicas y privadas (Didam, Zitadela, Bastero, Ospitalea, fondations), galería de arte tradicional o de artistas... con tantas programaciones y obras de artistas visibles, la visualización de este conjunto no es fácil. Hemos creado este portal para ayudar a resolver esta falta.

Artekaria

La red de l@s artist@s profesionales de Euskal Herria

Zapart tiene como objetivo conectar, promover el trabajo y defender los derechos de l@s artist@s profesionales que viven y trabajan en Euskal Herria (en los seis territorios historicos que son Araba, Bizkaia, Gipuzkoa, Lapurdi, Nafarroa y Zuberoa).