artekaria

Euskal Herriko
Artearen ataria

aktualitatea

Errealismo figuratiboak batuta

Arte klasikoaren bostehun urteko historia laburbiltzen duen pintura erakusketa bat jarri du BBVAk Bilboko San Nikolas jauregian. 39 obra dira, eta Van Dycken, Goyaren eta Zuloagaren lanak daude tartean. Urriaren 12ra arte egongo da zabalik.

errealismo-figuratiboak-batuta
Bisitariak Bilboko San Nikolas jauregian, 'Klasikoak eta modernoak. BBVA Bildumako maisulanak' erakusketan. MONIKA DEL VALLE / FOKU

10 Juillet 2025 | Iraia Vieira Gil [BERRIA.eus]

"Irudikatutako pertsonaiak eta istorioak argi eta garbi identifikatzeko aukera ematen duen mugimendu artistikoada arte klasikoa", azaldudu Pablo Gonzalez Tornel Valentziako (Herrialde Katalanak) Arte Ederren Museoko zuzendariak.BBVAk Bilboko San Nikolas jauregian zabaldu berri duen Klasikoak eta modernoak. BBVA Bildumako maisulanakerakusketakolanak hautatu ditu Gonzalez Tornelek, eta aurreratu du aukeratutako autoreek ezaugarri bakarra dutela komunean:"Arte klasikoaren adierazgarridira".

Europa osoko 37 margolariren 39 obra bildu dituzte,eta horien artean dira Anton Van Dyck, Francisco Goya, Ignacio Zuloaga, Bartolome Esteban Murillo eta Joaquin Sorolla."Elkarrekin erakusteko zailak ziren artistak batu nahi izan ditugu", azaldu du komisarioak. Errealismo figuratiboa oinarri hartuta, XVI. mendetik XX. mendera arteko pinturaren historia erakusketa bakar batean laburbiltzea lortu dute. Urriaren 12ra arte egongo da zabalik, eta sarrera doakoa da.

Autoreen arteko "harreman koherente bat"sortu nahian, hiru zatitan banatudute erakusketa: Erregeen eta jainkoen garaia, Generoen garaipena: paisaiak, natura hilak eta ohiturak, eta Modernitatearen bideak. Zehazki, Juan Pantoja de la Cruzen Felipe III.a (1605), Juan Carreño de Mirandaren Karlos II.a (1674) eta Goyaren Karlos III.a(1788) erregeen erretratuek ematen diote hasiera erakusketari."Monarkia autoritarioaren irudikapen bikaina dira. Ia berrehun urteren aldea dago lehenengoaren eta azkenekoaren artean, eta dinastia desberdinetako agintariak daude irudikaturik. Hala ere, antzeko elementuak errepikatzen dira hiru lanhorietan", adierazi du Gonzalez Tornelek. Erregeekpostura bera duteobra guztietan, eta boterea adierazteko objektu bat du bakoitzak: lehenengoak makila bat du eskuetan; bigarrenak, txosten bat; eta hirugarrenak, arma bat."Oroituak izan zitezen egiten zizkieten halako erretratuak".

Pizkundearen eta arte barrokoaren garaian, monarkia bezain boteretsua zen eliza katolikoa. Ama Birjinaren etaJesu Kristoren erretratuak eta Bibliako pasarteakmargotzeari ekin zioten orduan artistek;obra horietako batzuk ere ikusgai daude BBVAk antolatutako erakusketan. Gonzalez Tornelen ustetan, Josefa de Obidosen Sagrada familia(1660) artelana da erakusketako artelanenartean"bitxiena". "Emakume batek sortutako margolan bakarra da erakusketa osoan", kontatu du."Garai hartan, emakumeek ez zuten artetik bizitzeko aukerarik, bi arrazoirengatik: sistema heteropatriarkal batean bizi ziren, eta legeak ez zien ikasteko eskubiderik onartzen". Hain justu, moja lanak eta jaioterria utzi, eta Sevillatik (Espainia) Portugalera joan behar izan zuen Obidosek, margolaria izan ahal izateko."Baina ez zen ohikoena. Oso kasu berezia da, Artemisia Gentileschirena bezalakoa".

XVI. mendearen amaieran, berriz, paisaiak eta eguneroko eszenak margotzea jarri zen modan. Flandriar pinturako eskolakoek —besteak beste, Peter Paul Rubens eta Van Dyck pintoreek— sustatutako mugimendua izan zen, eta Jan Philip van Thielen zen tartean. 1650. eta 1660. urteen artean margotu zuen Loreontziaobra, eta orain, BBVAko erakusketaren parte da."Loreak margotzen bereziki ona zen, eta Loreontzia, zehazki,oso artelan ederra da". Arrosak zuri-arrosak dira ikuslearen bat-bateko arreta pizten duten loreak. Hurbiletik begiratuta, loreontziaren inguruan hegan dagoen tximeleta hori bat ere antzeman daiteke; atzealdean, berriz, berde ilunez margoturiko hostoak.

XX. mendeko modernoak

Hainbatetan azpimarratu du Gonzalez Tornelek lurralde ugaritako artisten lanek osatzen dutelaKlasikoak eta modernoak. BBVA Bildumako maisulanak erakusketa, eta esan du Euskal Herriko autore gehienen obrakazkenengo zatian daudela. XX. mendeko sorkariak bildu dituzte horretan, eta Herrialde Katalanetako eta Euskal Herriko margolarien artelanak jarri dituzte ikusgai."Euskal Herritik Parisera ikastera joan ziren artisten lanak dira, oro har, berritzaileenak", adierazi du komisarioak."Garai hartako egoera politikoaren ondorioz, Erromara joan ziren Valentziako artistak, eta Parisera Kataluniakoak eta Euskal Herrikoak". Pizkundean inspiratu ziren lehenengoak, modernismoan eta sinbolismoan bigarrenak, eta fauvismoan azkenak. Zuloagaren Mr. Halley-Schmidt-en erretratua(1923) eta Valentin Zubiaurreren Eskaintza ermita batean(1910) lanek, zehazki, fauvismoak haien artean izandako eragina erakusten dute.

Dario de Regoyosen Eraispenak (Granada) (1911), Xesus Rodriguez Corredoyraren Schola Cantorum Compostellanae (1916)eta Francisco Iturrinoren Emakumea haizemailearekin (1910) artelanak era ikusgai dira erakusketan.

classique-et-moderne

Classique et moderne

Chefs-d'œuvre de la collection BBVA

BBVA San Nikolas (Bilbo, Bizkaia)

Du 04 Juillet 2025
Au 12 Octobre 2025


marlene-mccarty

Marlene McCarty

Tabakalera (Donostia, Gipuzkoa)

Du 16 Octobre 2025
Au 08 Février 2026

fluxu-nafarroako-arte-garaikideko-zirkuituaren-bigarren-edizioa-aurkeztu-dute

FLUXU Nafarroako arte garaikideko zirkuituaren bigarren edizioa aurkeztu dute

06 Oct. | Nafarroako kultura saila

Vianako Printzea Erakundea – Kultura Zuzendaritza Nagusiak antolatutako zirkuitua, joan den 2024an lehen aldiz egin zena, modu ibiltarian Nafarroako Foru Komunitatearen lurraldean barrena ibiliko da aurten ere bai, tokiko erakundeen eta tokiko hezkuntza- eta elkarte-sareko eragileen laguntzarekin.

esperientzia-katartikoak

Esperientzia katartikoak

02 Oct. | Jone Rubio Mazkiaran [BERRIA.eus]

'Arcoiris 82' | Non: Tabakaleran, Donostian. | Noiz arte: 2026ko urtarrilaren 6ra arte.

hiru-harridura

Hiru harridura

02 Oct. | Ismael Manterola Ispizua [BERRIA.eus]

Harritu nauen gonbidapen bat jaso dut. Luxuzko gonbidapen bat, esango nuke. Liburuxka itxura du, bi erakusketatara joateko gonbidapena delako eta bi artelanen berri ematen duelako.

so-egiteko-eta-egoteko-artelanak

So egiteko eta egoteko artelanak

29 Sept. | Maddi Iturriotz Alkorta [BERRIA.eus]

Mikel Diez Alabak 'Denboraren uneak' erakusketa osatu du bere ibilbidean zehar egindako hainbat artelanekin. Donostiako Ekain arte galerian egongo da ikusgai urriaren 11ra arte.

kultura-prekarizatzen

Kultura prekarizatzen

28 Sept. | Ismael Manterola Ispizua [BERRIA.eus]

Udako oporrak bukatu ondoren, atzeratuta dauzkagun proiektuak berriz ere abiatzeko unea iritsi da. Horietako bat artisten estatusa da edo kultur langileen baldintzak arautuko lituzkeen legearen proiektua.

artium-museoak-trama-programaren-bigarren-edizioa-aurkeztu-du

Artium museoak Trama programaren bigarren edizioa aurkeztu du

| 27 Septembre 2025

Programa honek mugimendudun irudia ikertzea xede du, artearen, filosofiaren eta literaturaren beste diziplina batzuekin uztarturik. Aurten, ekofeminismoak eta ingurumen-justizia landuko dira, proiekzioen, hitzaldien, performanceen eta zuzeneko musikaren bidez.

natura-ehunduz

Natura ehunduz

27 Sept. | Garazi Ansa [BERRIA.eus]

Maria Cueto. 'Iragankorra ehuntzen: testurak, errepikapena, geometria, zirkulartasuna' | Non: Kutxa Kubo aretoan, Donostian. | Noiz: Irailaren 28ra arte.

aita-pontekoak

Aita pontekoak

26 Sept. | Haizea Barcenilla [BERRIA.eus]

Laster amaituko den Helen Frankenthaleren erakusketa ikustera joan nintzenean, Guggenheim museoan, sorpresa bat hartu nuen.

Artekaria

Le portail de l'art en Euskal Herria

Ceci est le portail créé par le réseau ZAPART. Avec ARTEKARIA, nous voulons donner de la visibilité à l'incroyable richesse artistique et infrastructurelle de notre petit territoire basque (Euskal Herri osoa). En effet, il nous semble que dans un espace aussi réduit où se trouvent tant de musées (Artium, Oteiza, Beaux-Arts de Bilbo, Guggenheim…), de centres d'art (Uharte-zentroa, Tabakalera, Bilbaoarte…), de salles publiques et privées (Didam, Zitadela, Bastero, Portalea, Ospitalea, fondations) galeries traditionnelles ou d'artistes… avec tant de programmations et d'œuvres d'artistes visibles, la visualisation de cet ensemble n'est pas facile. Nous avons créé ce portail pour aider à remédier à ce manque.

Artekaria

Le réseau des artistes professionnel.le.s d'Euskal Herria

Zapart a pour objectif de mettre en réseau, de promouvoir le travail et de défendre les droits des artistes professionnel.le.s vivant et travaillant en Euskal Herri (sur les six territoires historiques que sont Araba, Bizkaia, Gipuzkoa, Lapurdi, Nafarroa et Zuberoa).