artekaria

Euskal Herriko
Artearen ataria

aktualitatea

Geruzak

'COLOUR, LIKE A HORMONE' | Artista: Laida Lertxundi. | Non: Cibrian galerian, Donostian. | Noiz arte: apirilaren 27ra arte.

geruzak
Laida Lertxundiren 'Colour, like a hormone' erakusketa, Cibrian galerian, Donostian. Arg/ GORKA RUBIO - FOKU

28 de Marzo 2024 | Garazi Ansa [BERRIA.eus]

Cibrian galerian sartu bezain pronto altxa da bere aulkitik aretozaina eta aretorantz jo du. Berehala audio bat martxan jarri da eta zuzen-zuzenean gugana zuzendu da oso modu adeitsuan eta aurrez barkamena eskatuz. Laida Lertxundiren Colour, like a hormone banako erakusketako instalazioan arazo teknikoren bat suertatu omen da aste honetan. Eskultura bakoitzak botoi bat omen dauka, hura sakatu eta audio zehatz bat martxan ipintzen dena eta mekanismoek ez omen dute funtzionatzen. Horren ordez, audio guztiak bata bestearen atzetik buklean jarri dituzte, etengabean entzuten direla —pentsatzen dut, artistarekin batera adostutako behin-behineko soluzioa izan dela—. Pena eta kasualitatea; baina horrelakoak ohikoak dira erakusketetan, bereziki teknologiak tarteko direnean —bideoak eta audioak izaten dira beti instalazioetan buruko min handienak sortzen dituztenak—. Beraz, ulermenez baina erakusketan izango dugun esperientzia bete-betekoa izango ez denaren jakitun ekin diogu bisitari.

Pasillo bat gurutzatzen da areto nagusira iritsi aurretik, eta ia oharkabean ikusi dugu lehen pieza; txiki-txikia eta korridore estuaren hasiera-hasieran kokatua dagoena, alde bateko izkina batean. Koloreak bereganatu du nire arreta, arrosa bizi koloreko A5 tamainako orrialde baten itxurakoa da; gerturatu eta orrialde baten kopia dirudi, jatetxe bateko faktura-orri huts batena, eta bertan gainjarrita egunsenti bat nabari da. Erakusketaren izenburuak keinu egiten dion kolorearen lehen dosia sartzen du gorputzean piezak, eta pixkanaka barnetik barreiatzen eta zabaltzen hasten da hormonen gisara.

Behin areto nagusira iritsita, lau zonalde bereizten dira: espazioaren erdian erdizka funtzionatzen duten multimedia-eskulturak daude; eskuinetara bideo baten proiekzioa dago sabaitik zintzilikatzen den pantaila batean; ezkerretara, horman esekita berriz, zenbait fotogramen inpresioak eta hauekiko diagonalean gelditzen den beste horman beste bideo bat, formatu txikiagokoa, tablet batean. Zalantzarik gabe, begirada multimedia-eskulturek biltzen dute pasilloarekiko lerrokaturik daudelako. Zurezko idulkien gainean dauden beira gaineko inpresioak dira. Bakoitzean (lau dira denera), paisaia berdina dirudienaren enkoadraketa ezberdinak ikus daitezke —zerua, zerua eta itsasoa, zerua itsasoa eta media, eta beste zeru zati bat—, haiek estaltzen dituzten kolore bizietako gainazalen ebakiduretatik antzematen direla. Geruza ezberdinen gainjartzeak dira; elkar estaltzen dutenak; igarotzeko eta ikusteko artistak ebaki egin behar izan dituenak, ia jolas bat bailitzan; zer erakutsi, zer ez.

Hain zuzen ere, geruzen arteko jolasa da erakusketako pieza guztien arteko lokarri eta lokailu nagusia. Agian ageriena, sabaitik zintzilikatutako Películas bideoan antzematen da. Bi gorputz agertzen dira, emakumezkoenak. Hasieran, areto erdiko eskulturetako antzeko paisaia bati begira daude, ondoren, haien gogoetak biltzen dituzte. Hasieran metaforikoagoak diren geruzak begi-bistakoak bilakatzen dira segidan. Gorputzak proiektatutako irudien gainean gainjartzen dira eta irudi-geruzak sortzen dira; gorputz-geruzak. Errealitate-geruzak. Materiadunak eta materiagabeak. Kolore-geruzak kolore-gorputz bilakatzen dira, estaltzen dena eta estali ezin denaren arteko jolasean berriz ere. Sortzeak eta osatzeak.

Bideo honetako fotogramak dira ezkerreko horman esekita daudenak; erakusketari ekarpen gehiegirik egiten ez dietenak. Aldiz, diagonalean kokatutako beste bideoa (Sunrise Slips) eta haren ondoan kokatutako instalazio ederra (Sunraise Slips Pink) osagarri interesgarriak dira, eta irakurketa geruza anitzak gehitzen dizkie erakustokiko proposamen nagusiei, ikusgarritasunaren jolasarekin jarraituz.

Eskuorria irakurrita, artistak pelikula baten xehatze gisakoa planteatu nahi izan duela ematen da aditzera, koloreari, argiari, soinuari eta irudiari modu indibidual batean haien protagonismoa aitortuz. Aitzitik, intentzio hori halako murmurioan gelditzen da, bisitaria bereziki bi ikus-entzunezkoak gogoan dituela irteten baita, beste lanek haien oihartzun gisara funtzionaturik. Izan ere, Lertxundiren adierazpen esparrurik nagusiena zinemagintza da, eta erakusketa honetan ere argi antzematen da hori.

colour-like-a-hormone

Colour, like a hormone

Laida Lertxundi

Cibrían (Donostia, Gipuzkoa)

Desde el 23 de Febrero 2024
Al 11 de Mayo 2024


trucada-e-imperfecta

Trucada e imperfecta

Rut Olabarri

Rekalde Aretoa (Bilbo, Bizkaia)

Desde el 29 de Octubre 2025
Al 15 de Febrero 2026

latires

Latires

Nisa Goiburu

Cristina Enea fundazioa (Donostia, Gipuzkoa)

Desde el 03 de Octubre 2025
Al 08 de Diciembre 2025

reencuentro

Reencuentro

Jon Benet - Jonbismo

CBA IrekiArt aretoa (Irun, Gipuzkoa)

Desde el 11 de Septiembre 2025
Al 29 de Noviembre 2025

topaketen-dardara-artistikoa-iraunaraztea

Topaketen dardara artistikoa iraunaraztea

16 de Nov. | Uxue Rey Gorraiz [BERRIA.eus]

Iazko Iruñeko Topaketetan plazaratutako gogoeta artistikoetan inspiratutako sei obra jarri dituzte ikusgai Baluarten, gune hori pentsamendurako eta sorkuntzarako "erresonantzia kaxa" bihurtzeko asmoz. Erakusketa azaroaren 29ra arte izanen da ikusgai.

erakusketa-integratzailea

Erakusketa integratzailea

14 de Nov. | Ismael Manterola Ispizua [BERRIA.eus]

Gutxien espero duzun erakusketak generoaren parekidetasun aldetik egokia izateagatik harritzen zaitu. Ezusteko polita izan nuen Bartzelonako Miró Fundazioan ikusgai dagoen Miró eta Estatu Batuak erakusketa bisitatzerakoan.

ez-dakizuna-egitea-ez-dakizunarekin

Ez dakizuna egitea, ez dakizunarekin

14 de Nov. | Iñigo Astiz [BERRIA.eus]

Azken bost urteetan sortutako eskulturak bildu ditu Angel Bados artistak Bilboko Carreras Mugica galerian. Jorge Oteizaren oihartzuna eta Europako artea ez ezik, arabiar kultura ere izan du sorkuntzarako solaskide.

firenzek-fra-angelicoren-birbalorazioa-proposatzen-du

Firenzek Fra Angelicoren birbalorazioa proposatzen du

12 de Nov. | Olivier Tosseriren artikulutik itzulia [JdA]

Italiako azken hirurogeita hamar urteetan egin den lehen atzera begirako erakusketak baieztatzen du fraide margolariari Berpizkundeko iraultza artistikoan egotzitako rola.

Artekaria

El poratl del arte en Euskal Herria

Este es el portal creado por la red ZAPART. Con ARTEKARIA queremos dar visibilidad a la increíble riqueza artística e infraestructural de nuestro pequeño territorio vasco (Euskal Herri osoa). De hecho, nos parece que en un espacio tan reducido donde se encuentran tantos museos (Artium, Oteiza, Oteiza, Artes de Bilbo, Guggenheim…), centros de arte (Uharte-zentroa, Tabakalera, Bilbaoarte…), salas públicas y privadas (Didam, Zitadela, Bastero, Ospitalea, fondations), galería de arte tradicional o de artistas... con tantas programaciones y obras de artistas visibles, la visualización de este conjunto no es fácil. Hemos creado este portal para ayudar a resolver esta falta.

Artekaria

La red de l@s artist@s profesionales de Euskal Herria

Zapart tiene como objetivo conectar, promover el trabajo y defender los derechos de l@s artist@s profesionales que viven y trabajan en Euskal Herria (en los seis territorios historicos que son Araba, Bizkaia, Gipuzkoa, Lapurdi, Nafarroa y Zuberoa).