Esther Ferrer artistaren esku-hartze batek jantziko du tabakalera aurrean sortuko den plaza
Sortzaile donostiarrak "Zenbaki lehenen poema" seriearen obra berri bat emango du dohaintzan, AHTaren geltoki berriaren gainean eraikiko den plazarako.
![esther-ferrer-artistaren-esku-hartze-batek-jantziko-du-tabakalera-aurrean-sortuko-den-plaza](https://artekaria.eus/lib/irudiak/--artekaria_221121_esther_ferrer_el_poema_de_los_nu_meros_primos_210421.jpg)
| 21 de Noviembre 2022
Tabakalerak izango duen erabilera publikoko plaza berriak Esther Ferrer sortzailearen "Zenbaki lehenen poema" seriearen obra berri bat hartuko du, artistak bere hiriari egingo dion dohaintzari esker. Hala iragarri dute gaur sortzaileak berak, Donostiako alkate Eneko Goiak, eta Kultura Garaikideko Nazioarteko Zentroko zuzendari nagusi Edurne Ormazabalek. Obra plazan kokatuko den zoru-instalazio bat da eta, artistaren hitzetan, Donostia definitzen duten koloreak izango dira nagusi bertan: berdea eta urdina.
Parisen bizi den sortzaile donostiarraren esku-hartzea plazako zoladuran jarriko da, Tabakalerako sarreran, eta lehen elementu artistikoetako bat izango da Donostiako Abiadura Handiko Trenaren geltokia eraikitzearen ondorioz sortuko den eremu horretan.
Geltoki berriaren obrek ibiltzeko moduko estalkia sortuko dute, Tabakaleraren bigarren solairura zuzenean sartzeko aukera emango duena. Esther Ferrer-en esku-hartzea Kultura Garaikideko Nazioarteko Zentroaren sarreran kokatuko da.
Artistak leku honetarako berariaz sortu du instalazio berria, zeramikaz egina eta "Zenbaki lehenen poema" seriearen parte dena. Serie honetako beste lan batzuk ikusgai egon ziren Tabakaleran 2019ko apirilean egindako atzerabegirakoan: Esther Ferrer. 2, 3, 5, 7, 11, 13, 17, 19, 23…
Zenbaki lehenak funtsezko elementua dira Esther Ferrerren obra artistikoan. 70eko eta 80ko hamarkadetatik hona hainbat egitura espazial lauetan erabili ditu. Besteak beste, Ulam espiral ezagunean.
"Niretzat denbora mentala da eta, aldi berean, oso fisikoa. Zenbaki lehenekin lan egiten dudanean, papera eta haria ez den elementu material bat balego bezala da […] Une horretan denbora modulatzen ariko banintz bezala. Zenbakiak marrazten ditudan bitartean ozenki kontatzen ditut, eta iragaten den denborak ekintza batean duen garrantzi bera du", adierazi du Ferrerrek.
Obra iraunkorra eta publikoa Donostian
Eraikitzen ari diren Atotxa-Tabakalerako tren geltoki berriak aldiriko eta abiadura handiko trenen terminala hartuko du. Eraikin berriak ibiltzeko moduko plaza garai bat sortuko du, eta zuzenean lotuko da Kultura Garaikidearen Nazioarteko Zentroaren eraikinaren barrualdearekin. 2024 urtean zehar amaituta egotea dago aurrikusita.
Donostiako alkate Eneko Goiak adierazi duenez, "ohore eta poz handia da Esther Ferrer bezalako artista donostiar batek bere hirian obra iraunkor bat izatea. Bere hitzetan, esku-hartze kulturalak "geltokiaren gainean sortuko den plaza edo parke berriaren izaera markatuko du", gaineratu du.
"Asmo-adierazpen bat da. Hiri honek artea, kultura eta bere sortzaileak oso gogoan ditu. Esther Ferrer fisikoki Tabakalerako plaza berrian egongo dela garrantzi handiko mezua da. Donostia kultura da eta kultura Donostian kapitala da", azaldu du Goiak.
Tabakalerako zuzendari Edurne Ormazabalek, Ferrer eta Tabakaleraren arteko harreman estua aintzat hartu du: "Esther Ferrer artista aukeratu zuten Tabakalerako erakusketa-areto nagusi berria inauguratzeko. Emakume aparta, konprometitua eta eskuzabala da, eta hiriko artistarik maitatuenetakoa. Horren erakusgarri da bere erakusketako bisitari-kopurua. Tabakaleran gehien bisitatu den erakusketen artean dago".
Ibilbidea eta ospea
Esther Ferrer sortzaileak (Donostia, 1937) ospe handia du mundu osoan egin dituen bere ekintzengatik (performanceak) eta museo eta erakunde askotan erakusgai jarritako bere obra artistikoagatik. 60ko hamarkadaren hasieran, Jose Antonio Sistiaga margolariarekin batera, Adierazpen Askeko lehen Tailerra sortu zuen, beste jarduera paralelo askoren ernamuina, horien artean Elorrioko eskola esperimental bat.
1967an Ramón Barce, Juan Hidalgo eta Walter Marchettik Madrilen sortutako ZAJ taldean sartu zen, eta bertako kide izan zen 1996an desegin zen arte. 70eko hamarkadatik aurrera, bere jarduera plastikoari ekingo zion berriz, zenbaki lehenen seriean oinarritutako instalazioak, argazkiak, objektuak eta koadroak eginez. Tematika horren inguruan lanean jarraitu du. 1999an Espainia ordezkatu zuen Veneziako Bienalean eta 2008an Arte Plastikoen Sari Nazionala jaso zuen. 2012an Eusko Jaurlaritzaren Gure Artea Saria jaso zuen, eta 2014an MAV Saria (Emakumeak Ikusizko Arteetan), Marie Claire pour l 'Art Contemporaine Saria eta Velázquez Saria.
2022ko urtarrilean Donostiako Urrezko Danborra jaso zuen.