artekaria

Euskal Herriko
Artearen ataria

aktualitatea

Momentu zehatz horretan kristaldu zena

'Ilepilak, baita aginak ere' | Artista: Nerea de Diego. | Non: Iruñean, Apaindu galerian. | Noiz arte: 2024ko urriaren 25era arte.

momentu-zehatz-horretan-kristaldu-zena
Nerea de Diego artistaren 'Ilepilak, baita aginak ere' erakusketa. IÑIGO URIZ / FOKU

10 de Octubre 2024 | Jone Rubio Mazkiaran [BERRIA.eus]

Apaindu galerian sartu aurretik, erakusleihotik ikus daitezkeen kristalezko burbuila hauskorrak lasaitasunez aztertzen ditut. Lurrean barreiatuta daude, eta tamaina txikia izan arren, haien arteko interkonexioak egitura oso bat osatzen dutela ondorioztatzen dut. Espazioak Nerea de Diego artistaren Ilepilak, baita aginak ere izeneko erakusketa biltzen du. Izenburuak erakusketa barruan ikusiko dugunaren pistak ematen dizkit, eta erakusleihotik aztertzen ari naizen instalazio honek sartzera gonbidatzen nau, nolabait.

Figura bakoitza bestearengan islatzen da, bai alboetan, bai azpian. Pentsatzen saiatzen naiz egitura bakoitzak, gardenak izan arren, sekretu bat gordetzen duela barnean. Hala, burbuilak, hauskorrak bezain gogorrak direnez, galtzeko arriskuan dagoena babesteko aukera ematen dutela irudikatzen dut. Horien artean besteak baino handiagoak diren artefaktuen forma organikoak interkonexio horien elkarrizketekin talka egiten dute, materialen arteko kontrastea sortzen baita.

Argizarizko gorputz borobil horiek Lourdeseko Ama Birjinaren omenezko kandelen tanta urtuetatik sortu dira. Artistak norbaitek jarritako kandelen hondarrak birsortu ditu, eta erritualtasun botiboaren arrastoak agerian utzi ditu. Sekretuak ez dira objektuen barnean soilik mantentzen; beren materialtasunean ere aurkitzen dira. Objektuek memoria propioa dute, eta haien bidez momentu edo pertsona zehatzak gogora ekartzeko bideak irekitzen dituzte, eta hau da kasua. Hain zuzen, erakusketak gurtza isilaren inguruan gogoeta egiteko aukera eskaintzen du, zentzuaren eta materialtasunaren arteko tentsio delikatua nabarmenduz.

Mostra biltzen duen espazioak artistaren piezen arteko elkarrizketak ahalbidetzen ditu, eta gorputzaren mugimendua eskatzen duten instalazioek erritmo propioak sortzen dituzte. Gorputzak momentu oro piezen inguruan ibiltzea eskatzen dute, haien xehetasunek mezu ezberdinak igortzen baitituzte. Baina gorputzen presentzia ez da gurera mugatzen, piezek gorputz bihurtzeko joera baitute, baina ez modu figuratiboan, baizik eta ebokatiboan.

Lurretik begirada altxatzen dugunean, adreiluzko horman zintzilikatutako argazki-serie bat sartzen da ikusmiran. Ilez egindako loreak dira, XIX. mendeko gurtza-ohituretatik hartutako irudiak, non norbaiten gorputzetik banandutako zati zehatz bat gordeta geratzen zen. Norbaitek afektuz ehundutako memoriaren artefaktuak dira, eta haien materialtasunak berak oroitzapenak kristaltzen ditu. De Diegok ikuspegi horretatik tiraka, objektu hauek kristalezko aldare moduko egituretan kokatzen ditu, haien dimentsio afektiboa indartuz.

Aldare horietan aurkitzen diren piezen artean, hortzak eta ileak nabarmentzen dira, biak artistaren memoriaren eta bere amonaren oroitzapenen parte direlarik. Hortaz, objektu afektiboen dimentsioa zabaltzen doa. De Diegok bere historia pertsonala erakusgai jartzen duen heinean, jatorri ezezaguneko beste objektu batzuen istorioak ere aktibatzen dituelako. Sentiarazten dit keinu txikiak ikusgarri bihurtzen direla orain, norbaitek, arrazoi jakin batzuengatik, hortz bat edo ile zati bat eman baitzion norbaiti, edo kandela bat piztu baitzuen noizbait.

Keinu txikien gurtza lehenesten duen atmosfera horretan, gaur egun galdu diren errituen hutsuneaz ohartzen gara nolabait. Bada, artistak prozesu hari ekiteko bideak ahalbidetzen ditu, erritualtasunaren dimentsio afektiboa duintzen baitu. Hala, azkenengo espazioan proiektatzen den bideoak nolabait, hortaz ohartarazten gaitu. Objektuok lotura dute gorputzarekin, eta gorputzik ez dagoen momentuan objektua bera da laztantzen gaituena eta memoria betetzen diguna.


hilma-af-klint

Hilma af Klint

Guggenheim Bilbao (Bilbo, Bizkaia)

Desde el 18 de Octubre 2024
Al 02 de Febrero 2025

metanoia

Metanoia

Fabrice Domenet

L'Angle (Hendaia, Lapurdi)

Desde el 15 de Noviembre 2024
Al 20 de Diciembre 2024

ekoiztu-2024-i

Ekoiztu 2024 I

Exposición colectiva

Uharte Zentroa (Uharte, Nafarroa)

Desde el 15 de Noviembre 2024
Al 16 de Febrero 2025

stmren-galarza-argazki-funtsa

STMren Galarza argazki funtsa

Gregorio González Galarza, Carmelo González Campano

San Telmo (Donostia, Gipuzkoa)

Desde el 26 de Octubre 2024
Al 23 de Enero 2025

berandu-gabiltza

Berandu gabiltza

07 de Nov. | Ismael Manterola Ispizua [BERRIA.eus]

Bilboko Guggenheim museoak zabaldu duen Hilma af Klint pintorearen erakusketa ikustean galdetu diot neure buruari noiz iritsiko den arte historiako eskuliburuetara artistaren lana.

artearen-unibertsaltasunik-ezaz

Artearen unibertsaltasunik ezaz

05 de Nov. | Haizea Barcenilla [BERRIA.eus]

Klasiko bat da: espero ez duzunean, berriz agertzen da artea unibertsala den ideia. Orain dela gutxi preziatzen dudan lankide bati entzun nion hitzaldi batean, eta berriz ere pentsatu nuen ez nengoela ados.

irudimenaren-askapenerako-oharrak

Irudimenaren askapenerako oharrak

24 de Oct. | Uxue Rey Gorraiz [BERRIA.eus]

Asteon ehun urte bete dira Andre Bretonek 'Manifestu surrealista' argitaratu zuenetik. Testu horretan, "logikaren eta moralaren diktadura deuseztatzeko" bide gisara definitu zuen surrealismoa, eta literaturari loturiko ideia iraultzaile mordoa jaso.

espetxe-zigorra-eman-diete-ekiloreei-eraso-egin-dieten-bi-aktibistei

Espetxe-zigorra eman diete Ekiloreei eraso egin dieten bi aktibistei

24 de Oct. | Jatorria: JournalDesArts

Hilabetetako espetxe-zigor betea ezarri diete bi ekintzaile ekologista britainiarrei. Bi militanteen zigorraren berri ukan eta ordu gutxira, Just Stop Oil-eko beste hiru ekintzailek National Gallery-ko Van Gogh-en bi Ekilore zipriztindu dituzte.

manifesta-15

Manifesta 15

24 de Oct. | Ismael Manterola Ispizua [BERRIA.eus]

2004an Donostian egin zenetik ez nuen aukerarik izan Manifesta berriz ikusteko. Manifesta delako elkarte pribatuaren asmoa Europako hiri ezberdinetan biurtekoak antolatzea da, bertako sare kulturalarekin batera.

Artekaria

El poratl del arte en Euskal Herria

Este es el portal creado por la red ZAPART. Con ARTEKARIA queremos dar visibilidad a la increíble riqueza artística e infraestructural de nuestro pequeño territorio vasco (Euskal Herri osoa). De hecho, nos parece que en un espacio tan reducido donde se encuentran tantos museos (Artium, Oteiza, Oteiza, Artes de Bilbo, Guggenheim…), centros de arte (Uharte-zentroa, Tabakalera, Bilbaoarte…), salas públicas y privadas (Didam, Zitadela, Bastero, Ospitalea, fondations), galería de arte tradicional o de artistas... con tantas programaciones y obras de artistas visibles, la visualización de este conjunto no es fácil. Hemos creado este portal para ayudar a resolver esta falta.

Artekaria

La red de l@s artist@s profesionales de Euskal Herria

Zapart tiene como objetivo conectar, promover el trabajo y defender los derechos de l@s artist@s profesionales que viven y trabajan en Euskal Herria (en los seis territorios historicos que son Araba, Bizkaia, Gipuzkoa, Lapurdi, Nafarroa y Zuberoa).