artekaria

Euskal Herriko
Artearen ataria

aktualitatea

Alison Knowles, Fluxus mugimenduko figura nagusietako bat, 92 urte zituela hil da.

Artista amerikarra poesia, kasualitate eta eguneroko egintzak nahasten dituzten performance eta liburu-objektuen lanengatik ezaguna izan zen.

alison-knowles-fluxus-mugimenduko-figura-nagusietako-bat-92-urte-zituela-hil-da

13 de Noviembre 2025 | [JdA]-tik itzulia

Fluxus mugimenduko sortzaileetako bat eta taldeko emakume bakarrenetakoa izan zen Alison Knowles. Joan den urriaren 29an hil zen New Yorkeko SoHo auzoko bere etxean. Heriotza bere alabak, Hanna B. Hölling-ek, eta artista ordezkatzen zuen James Fuentes galeriak baieztatua izan da.

Hanna Hölling galeristak, Activating Fluxus proiektuaren zuzendaria dena ere bai, artistari omenaldia egin zion: "Alisonek poza eta irekitasun izugarria zituen; bere filosofian bizi zuen artista izan zen, egunerokoa eta sakona konbinatzen zituena." Sei hamarkadatan eta erabiltzeko aukera izan zituen ekai ezberdinak baliatuta, artistak publikoari bere obrak ukitzeko eta erabiltzeko aukera ematea zuen helburu nagusi. 2010ean American Art Archives-ekin egindako elkarrizketa batean, zera adierazi zuen: "Jendeak ez du artea ukitzen. Horixe da arazoetako bat."

Alison Knowles-ek soinuaren eta poesiaren arloan ere lan egin zuen, gehienetan instalazioak eta performanceak eginez. 2022an New York Times-i egindako elkarrizketa batean esan zuen: "Ez dut nahi jendeak nire lana pasiboki begiratzea, baizik eta aktiboki parte hartzea, ukitzea, jatea, entzuteko argibideak jarraituz, edo zerbait fisikoki eginez, edo jarduera batean parte hartuz."

Alison Knowles 1933ko apirilaren 29an jaio zen New Yorken. Bertan igaro zuen haurtzaroaren parte bat, gero Westchester-ra joan zen bizitzera. Middlebury College-n (Vermont) ikasi zuen, eta ondoren New Yorkera itzuli zen Pratt Institute-n ikastera, aita bertan lanean zuela. Han Richard Lindner, Adolph Gottlieb eta Josef Albers margolarien zuzendaritzapean klaseak hartu zituen. John Cage konpositorea ezagutu eta berarekin adiskidetu zen, eta harekin batera New York Mycological Society-n parte hartu zuen. George Maciunas, Dieter Roth, Wolf Vostell, Nam June Paik eta Dick Higgins artistak ezagutu zituen ere bai. 1960an Higgins-ekin ezkonduko zen.

1962an, Europan bira bat egin zuten, Wiesbadenen lehen Fluxus jaialdian parte hartu zutelarik, jaialdiaren sortzaileak baitziren. 1963an, Knowles-ek, Higgins-ekin batera, Something Else Press argitaletxea sortu zuen, eta bertan John Cage-ren Notations liburua argitaratu zuten 1968an. Knowles-ek bere liburu-objektu propioak editatu zituen, hala nola Bean Rolls 1963an. Bere "gertakizun partituroak" sortzen hasi zen orduan, egileen argibideetatik abiatutako egintzak eta performance-ak. Bere lehen proposamenetako bat Make a Salad izan zen 1962an; argibidea sinplea zen: salada bat egitea.

Arte digitalean ere aitzindaria izan zen, 1967an James Tenney konpositorearekin batera The House of Dust sortu zuen, etxearekin lotutako lauko nagusiko poemak sortzeko gai zen programa. 1971n, bere lehen soinu-lana sortu zuen, Bean Garden. Lan honek bisitariak hariko plataforma batean ibiltzera gonbidatzen zituen. Liburuaren munduari egin zion interesaren ondorioz, liburu-instalazio handiak egin zituen, The Big Book (1967), adibidez, 2,4 metro eta 1,2 metro neurrikoak, eta errodamenduak erabiliz manipulatzeko modukoak ziren, eta liburutegi, galeria edo ohe moduko objektuak gordetzen zituzten.

Instituzio munduarekin izan zuen harremana urria izan zen, eta Fluxus-ekin egindako erakusketen kari baizik ez zen izan. Documenta-n ez bazuen parte hartu ere, 1990eko Veneziako Biurtekoan izan zen. 2016 arte itxaron behar izan zen bere lehen erakusketa monografikoa ikusi ahal izateko, Pittsburgh-eko Carnegie Museum of Art museoan. Lehen atzerabegirakoa berriz, 2022an, Berkeley Art Museum & Pacific Film Archive-n izan zuen, Kalifornian. Bestelako erakusketak izan ziren ondoren, Wiesbadenen kasu.

irudi galeria

knowles-performancean-arg-canticle

h

H

Josu Bilbao

Artium (Gasteiz, Araba)

Desde el 30 de Mayo 2025
Al 30 de Noviembre 2025

lo-elevado-profundo

Lo elevado profundo

Ros Boisier

Durangoko Arte eta Historia Museoa (Durango, Bizkaia)

Desde el 25 de Septiembre 2025
Al 16 de Noviembre 2025

latires

Latires

Nisa Goiburu

Cristina Enea fundazioa (Donostia, Gipuzkoa)

Desde el 03 de Octubre 2025
Al 08 de Diciembre 2025

topaketen-dardara-artistikoa-iraunaraztea

Topaketen dardara artistikoa iraunaraztea

16 de Nov. | Uxue Rey Gorraiz [BERRIA.eus]

Iazko Iruñeko Topaketetan plazaratutako gogoeta artistikoetan inspiratutako sei obra jarri dituzte ikusgai Baluarten, gune hori pentsamendurako eta sorkuntzarako "erresonantzia kaxa" bihurtzeko asmoz. Erakusketa azaroaren 29ra arte izanen da ikusgai.

erakusketa-integratzailea

Erakusketa integratzailea

14 de Nov. | Ismael Manterola Ispizua [BERRIA.eus]

Gutxien espero duzun erakusketak generoaren parekidetasun aldetik egokia izateagatik harritzen zaitu. Ezusteko polita izan nuen Bartzelonako Miró Fundazioan ikusgai dagoen Miró eta Estatu Batuak erakusketa bisitatzerakoan.

ez-dakizuna-egitea-ez-dakizunarekin

Ez dakizuna egitea, ez dakizunarekin

14 de Nov. | Iñigo Astiz [BERRIA.eus]

Azken bost urteetan sortutako eskulturak bildu ditu Angel Bados artistak Bilboko Carreras Mugica galerian. Jorge Oteizaren oihartzuna eta Europako artea ez ezik, arabiar kultura ere izan du sorkuntzarako solaskide.

firenzek-fra-angelicoren-birbalorazioa-proposatzen-du

Firenzek Fra Angelicoren birbalorazioa proposatzen du

12 de Nov. | Olivier Tosseriren artikulutik itzulia [JdA]

Italiako azken hirurogeita hamar urteetan egin den lehen atzera begirako erakusketak baieztatzen du fraide margolariari Berpizkundeko iraultza artistikoan egotzitako rola.

alfonbretan-kontatutako-gerra

Alfonbretan kontatutako gerra

07 de Nov. | Enekoitz Telleria Sarriegi [BERRIA.eus]

Erakusketa berezi bat jarri dute Donostiako Nomada dendan: ‘Balak ehuntzen, bakea amesten'. Afganistango emakumeek ehotako alfonbrak dira: tankeak, hegazkinak, misilak eta granadak dituzte apaingarri gisa.

gastu-publikoak-eta-onura-pribatuak

Gastu publikoak eta onura pribatuak

07 de Nov. | Haizea Barcenilla [BERRIA.eus]

Gure lankide bat doktorego tesi baten defentsarako epaimahaia prestatzen ibili da. Hiru lagunek osatzen dute: EHUko irakasle batek, estatuko unibertsitate bateko beste batek eta Berlingo unibertsitate bateko batek. Hiruren agendak ikusi ostean, defentsa azaroaren 18an egitea erabaki zuten, eta, lau asteko epearekin, bidaiak antolatzen hasi ziren.

Artekaria

El poratl del arte en Euskal Herria

Este es el portal creado por la red ZAPART. Con ARTEKARIA queremos dar visibilidad a la increíble riqueza artística e infraestructural de nuestro pequeño territorio vasco (Euskal Herri osoa). De hecho, nos parece que en un espacio tan reducido donde se encuentran tantos museos (Artium, Oteiza, Oteiza, Artes de Bilbo, Guggenheim…), centros de arte (Uharte-zentroa, Tabakalera, Bilbaoarte…), salas públicas y privadas (Didam, Zitadela, Bastero, Ospitalea, fondations), galería de arte tradicional o de artistas... con tantas programaciones y obras de artistas visibles, la visualización de este conjunto no es fácil. Hemos creado este portal para ayudar a resolver esta falta.

Artekaria

La red de l@s artist@s profesionales de Euskal Herria

Zapart tiene como objetivo conectar, promover el trabajo y defender los derechos de l@s artist@s profesionales que viven y trabajan en Euskal Herria (en los seis territorios historicos que son Araba, Bizkaia, Gipuzkoa, Lapurdi, Nafarroa y Zuberoa).