artekaria

Euskal Herriko
Artearen ataria

aktualitatea

Artium Museoaren bildumaren zenbait obra nazioartean ikusgai

2025ean museoaren funtsetako hogeita hamar lan baino gehiago utzi zaizkio maileguan hainbat arte-erakunderi, hala nola Arte Ederren Bilboko Museoari, Valladolideko Eskultura Museo Nazionalari, Kataluniako Arte Museo Nazionalari, baita Bruselan ere, Europalia jaialdia kari.

artium-museoaren-bildumaren-zenbait-obra-nazioartean-ikusgai

| 24 de Octubre 2025

Euskal Herriko Arte Garaikidearen Museoaren bilduma izaera publikoko ondare-funts garaikide aparta da, 3.000 bat artelanez osatua. Funts horien corpusak XX. mendeko lanak eta egileak biltzen ditu; berrogeita hamarreko hamarkadatik gaur egunera arte egindako ekoizpenak batez ere. Bilduma honen berezitasunak definitzen du museoaren eginkizuna, funtsezko ekipamendua baita azken hamarkadetan Euskal Herrian garatutako praktika artistikoetara hurbiltzeko. Erakundearen eginkizun programatikoa da ikusgarritasun egokia ematea eta haren ondare-balioa gizarteratzea. Museoaren erosketei, dohaintzei eta gordailuei esker etengabe eraikitzen ari den bilduma honek gaur egungo arte-adierazpen anitzetan barneratzeko ibilbide bat proposatzen digu, askotariko narrazioak eskainiz eta nork bere ibilbideak egiteko aukera emanez, arte garaikidea eta hura zer testuingurutan sortzen den hobeto ulertzen laguntzeko. Horiek horrela, asko dira bertako piezak maileguan eskatzen dituzten erakundeak, beren erakusketa-praktikaren barruan.

Joan den urtarrilaren amaieran, Donostiako Kubo Aretoan ikusgai jarri zuten María Paz Jiménezen Bodegón (1950-1952) mihise gaineko olio-pintura, María Paz Jiménez. Misterioa argitzea erakusketaren baitan. Haizea Barcenilla (Lezo, 1981) eta Ane Lekuona (Hondarribia, 1994) komisario izan zituen erakusketa hura margolariari inoiz eskainitako erakusketarik osoenetako bat izan zen, eta nabarmen azpimarratu zituen artistaren ibilbidea eta artistak artearen historiari egindako ekarpena, bai Jiménez bera abstrakzioaren aitzindari gisa aldarrikatuz, bai ijitoen identitatea eta genero-esperientzia testuinguru frankistan eta espiritu surrealista argiko figurazio batetik landu zituen margolari gisa goraipatuz.

Martxoan, Bartzelonako Palau de la Virreinara abiatu ziren Álvaro Perdicesen (Madril, 1971) Jakintza serieko bederatzi argazkietatik sei, egileak Donostiako Jakintza Ikastolan ikasleen parte-hartzearekin ateratakoak. Museoaren bildumako piezekin osatutako Bilduma Hau Colección. Oinarrizko mugimenduak (1950-2000) erakusketan ikusgai ziren serieko argazki guztiak ordura arte. Bartzelonako erakusketa joan den irailaren 28an amaitu zen, eta argazkiak museora itzuli dira dagoeneko.

Ekainean, Antoni Tápiesen (Bartzelona, 1923-2012) Grande toile grise pour Kassel (1964) izeneko tamaina handiko mihisea atera zen museotik, bildumako funtsen berrantolaketa erakusgai dagoen aretotik, hain zuzen. Kataluniako Arte Museo Nazionalak antolatutako Zurbarán (sobre)natural erakusketarako utzi zen mihisea maileguan.

Maiatzean, Eduardo Chillidaren (Donostia, 1924 - 2002) bi eskultura atera ziren museotik, erakusketa banatan parte hartzeko. Batetik, Valladolideko Eskultura Museo Nazionalari laga zitzaion Besarkada I (1991) –bildumako funtsen erakusketa iraunkorrera itzulia jada–, Chillida. Mística y materia erakusketan parte hartzeko. Mikel Onandia (Durango, 1983) komisario izan zuen erakusketa horretan, euskal artistaren lan hautatu batzuk elkarrizketan jarri ziren Eskultura Museoko hainbat piezarekin (Juan de Juni, Gregorio Fernandez, Pedro de Mena, Luis Melendez artisten lanekin), materia, denbora eta espazioa bezalako alderdi metafisikoen inguruko hausnarketa partekatu batean. Bestetik, Chillidaren Elogio de la Arquitectura XIV (1994) eskultura (2009tik da museoaren bildumakoa), Zabalaga baserrira eraman zen, Chillida Lekuren kanpoaldera, eta han dago oraindik, mailegua luzatu baita. Chillidaren eskultura hiru elementu arkitektonikoz osatutako pieza bat da eta haren forma sendoak elkarrizketan dihardu Zabalaga baserriaren arkitekturarekin eta inguruko paisaiarekin, obraren, espazioaren eta naturaren artean lotura paregabea eratuz.

Irailaren amaieran, Mostolesko Centro de Arte Dos de Mayok Guerra, comercio y filantropía erakusketa inauguratu zuen, Juan Perez Agirregoikoa (Donostia, 1963) artistaren praktika artistikoari egindako begirada bat, Chus Martínez (A Coruña, 1972) komisarioaren gidaritzapean. Artium Museoak artista donostiarraren American Imperialism is... A Belleville Tiger (2022) lana utzi zuen erakusketa horretarako. Pieza hori, egileak desberdintasun ekonomiko azkarraren oinarri den sistema baten sinboloak eta prozesuak aztertzen dituen serie batekoa, Eusko Jaurlaritzak bultzatutako Bilduma Partekatua programari esker sartu zen Artium Museoaren bilduman; programa honen hautaketa-batzordean Tabakalera Kultura Garaikidearen Nazioarteko Zentroko eta Arte Ederren Bilboko Museoko profesionalek parte hartzen dute.

Duela gutxi, Arte Ederren Bilboko Museora bidaiatu dira programa partekatu horren barruan eskuratutako hiru pieza: Maider Lópezen (Donostia, 1975) Arnasa bideo-instalazioa (2020), Ainara LeGardónen (Bilbo, 1976) Pausa pulsar soinu-instalazioa (2023), eta June Cresporen (Iruñea, 1982) CORE instalazioaren eskulturetako bat (2022). Gogoratu behar da bildumaren parte diren Juan Luis Goenagaren (Donostia, 1950 - Madril, 2020) bi mihise bidali zirela ere museo horretara 2024ko urrian, Juan Luis Goenaga. Alkiza, 1971-1976 erakusketarako. Goenaga hil eta handik aste gutxira inauguratu zuten erakusketa, artista donostiarrak Alkizako (Gipuzkoa) bere lantegi-etxetik hurbileko naturan eta paisaian inspiratuta egindako ehun bat lanek osatua.

Bestalde, joan den urriaren 7an, Bruselako Bozar Arte Ederren Jauregian, Luz y sombra. Goya y el realismo español erakusketa inauguratu zen, aurten Espainia herrialde gonbidatua duen Europalia jaialdiaren barruan. Erakusketak, Aragoiko artistaren obrari ez ezik, haren garaikideen eta ondorengo belaunaldien lanari ere erreparatzen dio, margolari handiak utzitako ondarearekin elkarrizketan sartzen diren narratiba berriak sortuz. Euskal Herriko Arte Garaikidearen Museoak Jorge Oteizaren (Orio, 1908 - Donostia, 2003) Apostolario de Aranzazu lanarekin parte hartu du erakusketa horretan. Obra hori, 1953ko jatorrizko piezaren arabera urtutako brontzea (1994), artistak Arantzazuko Santutegiko Basilikaren fatxadarako egindako lanekin du zerikusia.

Azkenik, datorren azaroaren 18an, Juan Muñoz. Historias de Arte erakusketa inauguratuko da Madrilgo Prado Museoan. Vicente Todolí (Palmera, 1958) komisarioaren gidaritzapean, Muñozen (Madril, 1953 - Santa Eulàlia des Riu, Eivissa, 2001) lanen sorta hautatu bat bilduko du erakusketak, 2026ko martxora arte. Lan horien artean, Artium Museoaren bildumako Broken Noses Carrying a Bottle # 2 eskultura (1999) izango da ikusgai. Bestetik, eta Madrilen bertan, Reina Sofía Arte Zentroaren Museo Nazionalean Juan Uslé. Ese barco en la montaña erakusketa inauguratuko da azaroaren 25ean, Kantabriako artistaren (Hazas de Cesto, 1954) lanen antologia bat, Ángel Calvo Ulloa (Lalín, 1984) izango duena komisario. Euskal Herriko Arte Garaikidearen Museoak bere bildumako Voces hiladas (1996) mihisea laga du erakusketarako.

Maileguen zerrenda luzeagoa da, ordea. Hona hemen noren lanak eta non egongo diren ikusgai: Kepa Garraza (Berango, 1979), Salamancako Unibertsitateko Fonseca Ikastetxeko Erakusketa Aretoan; Jacobo Castellano (Jaén, 1976), Eibarko Armagintza Museoan; Ángela de la Cruz (A Coruña, 1965), Palmako Casal Solleric zentroan; Kenneth Noland (Ashville, 1924 - Maine, 2010), Juan March Fundazioan; María Moreno (Madril, 1933 - 2020), Mostolesko CA2M gunean; eta Juan Hidalgo (Las Palmas Kanaria Handikoa, 1927 - Kanaria Handia, 2018) eta Ramón de Vargas (Getxo, 1934), Malagako Carmen Thyssen Museoan.


tras-h-umantes

Tras(h)umantes

Erakusketa kolektiboa

La Casona (Amurrio, Araba)

Desde el 09 de Octubre 2025
Al 29 de Octubre 2025

artelekun-zehar-1987-2002

Artelekun zehar. 1987-2002.

Una exposición sobre Arteleku a través del archivo

Artium (Gasteiz, Araba)

Desde el 04 de Julio 2025
Al 11 de Enero 2026

leo-burge

Leo Burge

Barriek programa

Rekalde Aretoa (Bilbo, Bizkaia)

Desde el 14 de Octubre 2025
Al 14 de Diciembre 2025

espazioaren-anatomia

Espazioaren anatomia

Maria Helena Vieira da Silva

Guggenheim Bilbao (Bilbo, Bizkaia)

Desde el 16 de Octubre 2025
Al 22 de Febrero 2026

gaza-zer-geratzen-da-bere-ondareaz

Gaza: zer geratzen da bere ondareaz?

27 de Oct. | Olympe Lemut-en artikulutik itzulia [JdA]

Palestinako enklabean itxaropen-izpi bat pizten ari den honetan, beldur daiteke bere leku historikoak suntsipenaren biktima kolateral bihurtu direla.

maider-lopezen-orain-arteko-bakarkako-erakusketarik-handiena-aurkeztu-dute

Maider Lópezen orain arteko bakarkako erakusketarik handiena aurkeztu dute

| 24 de Octubre 2025

Artistaren 25 proiektu biltzen ditu erakusketak, horietako asko oraindik gurean ikusi ez direnak, eta nazioarteko lanaren azken hamarkada barne hartzen du. Erakusketaren izenburuak artistak lan egiten duen testuinguruak ukitu eta eraldatzeko ahalmenari egiten dio erreferentzia, baita artearen alderdi afektiboari ere.

mitoetatik-harago-egiteko-piezak

Mitoetatik harago egiteko piezak

24 de Oct. | Aingeru Odriozola Beitia [BERRIA.eus]

Euskal Eskultura Bizirik izeneko erakusketa bikoitza ikusgai da egunotan Oiartzunen. Eskulturaren askotariko bideen erakusle diren hamaika artistaren lanak daude San Juan kaperan eta Arizmendieneako lorategian, azaroaren 2ra arte.

erdizka

Erdizka

23 de Oct. | Garazi Ansa [BERRIA.eus]

'IHINTZAREN TANTAK EGARRIA ASETZEKO EDANGO DITUT' | Artista: Jon Amorrortu. | Non: Foru ibilbideko erakusketa aretoan, Azpeitian (Gipuzkoa). | Noiz arte: urriaren 26ra arte.

deskribatzea-edo-zerbait-esatea

Deskribatzea edo zerbait esatea

23 de Oct. | Haizea Barcenilla [BERRIA.eus]

Aurreko zutabean terminologiaren erabilera kaxkarraz aritu nintzen: kontatu nuen nola, maizegi, zerbait esateko erabili beharrean, esateko ezer gutxi duzula ezkutatzeko erabiltzen den.

desesperantza-hari-batek-lotuta

Desesperantza hari batek lotuta

23 de Oct. | Uxue Rey Gorraiz [BERRIA.eus]

Greta Alfaro, Edu Lopez eta Txuspo Poyo artisten obrak elkarren artean solasean jarri dituzte erakusketa batean, Iruñeko Ziudadelan. Udalaren Arte Garaikideko Bildumako lanen hautaketa batekin osatu dute -solasaldia-. Juan Zapater izan da komisarioa.

Artekaria

El poratl del arte en Euskal Herria

Este es el portal creado por la red ZAPART. Con ARTEKARIA queremos dar visibilidad a la increíble riqueza artística e infraestructural de nuestro pequeño territorio vasco (Euskal Herri osoa). De hecho, nos parece que en un espacio tan reducido donde se encuentran tantos museos (Artium, Oteiza, Oteiza, Artes de Bilbo, Guggenheim…), centros de arte (Uharte-zentroa, Tabakalera, Bilbaoarte…), salas públicas y privadas (Didam, Zitadela, Bastero, Ospitalea, fondations), galería de arte tradicional o de artistas... con tantas programaciones y obras de artistas visibles, la visualización de este conjunto no es fácil. Hemos creado este portal para ayudar a resolver esta falta.

Artekaria

La red de l@s artist@s profesionales de Euskal Herria

Zapart tiene como objetivo conectar, promover el trabajo y defender los derechos de l@s artist@s profesionales que viven y trabajan en Euskal Herria (en los seis territorios historicos que son Araba, Bizkaia, Gipuzkoa, Lapurdi, Nafarroa y Zuberoa).