artekaria

Euskal Herriko
Artearen ataria

aktualitatea

Kultur arloko mila lagunetik gora Urdaibaiko Guggenheimen proiektuaren aurka agertu dira

Diziplina ugaritako sortzaileek atxikimendua agertu diote ‘Ez gure izenean!' manifestuari. Haien iritzian, "kultur komunitateak eskatu ez duen eta nahi ez duen museo bat pribilegiatzeak oso nabarmen erakusten du turismoa dela helburu publikoa".

kultur-arloko-mila-lagunetik-gora-urdaibaiko-guggenheimen-proiektuaren-aurka-agertu-dira
Manifestua aurkezteko egindako agerraldia, herenegun. GUGGENHEIM URDAIBAI STOP PLATAFORMA

25 de Noviembre 2025 | Ainhoa Sarasola [BERRIA.eus]

Irailean zientzia arloko 374 ikertzailek egin zuten eskaera. Etaorain, kulturgileek altxatu dute ahotsa.Sinadura bilketa egin dute Guggenheim Urdaibai Stop plataformak eta hainbat kultur eragilek, eta kultur munduko mila lagunek baino gehiagok izenpetu dute Ez gure izenean! izeneko manifestua. Hartan, Eusko Jaurlaritzari eta Bizkaiko Foru Aldundiari eskatu dietebaztertzeko Urdaibain Guggenheim museo bat egiteko asmoa, eta salatu dute erakundeak kultur arloarekin izaten ari diren jarrera "guztiz arduragabea" dela.

Hasteko, Guggenheim Urdaibai Stop herri mugimenduari elkartasuna agertu diote sortzaileek, eta adierazi dute ezin dutela onartu "artearen eta kulturaren izenean naturari kalte egitea", gogora ekarrita Unescok Urdaibai biosferaren erreserba izendatua duela. Gaineratu dute, halere,haien eskaera ez dagoela soilik naturagune hori babestearekin lotua, eta "kultur erakunde eskudunei" —hots, Bizkaiko Aldundiari eta Jaurlaritzari— galdetu diete ea zer estimazio egin dituzten proiektu horren epe ertaineko kostuari buruz, eraikuntza ez ezik mantentzea ere aintzat hartuta. "Zer aurrekontutatik aterako dira kopuru horiek? Nola eragingo die beste kultur jarduera batzuei, bereziki euskaraz egindakoei?", galdetu dute. Ikusita Jaurlaritzak Bilboko Guggenheim museoari urtero zortzi milioi euro inguruko laguntza ematen diola,azaldu dute"zaila" egiten zaielasinestea halako inbertsio ekonomiko batek ez duela zuzeneko eraginik izango kulturarako aurrekontuetan. Hala, "erantzukizuna eta gardentasuna" eskatu dizkiete instituzioei: "Egin nahi dituzten kontuak argitara eman ditzatela, eta kulturaren munduan izango dituzten ondorioak zintzotasunez azal ditzatela".

Bide beretik, iritzi diote Urdaibain edo Euskal Herriko beste edozein lekutan Guggenheim museo bat eraikitzeak ez diela erantzungo euskal kultura ingurunearen beharrei, nahiei eta proposamenei. "Kulturaren hainbat arlotako eragileek erakundeei jakinarazi diete zer arazori aurre egin behar dieten: sortzaileen prekaritateari eta sustapen faltari, besteak beste".

Halere, erakundeekkulturaplan estrategikorik garatu ez izana txarretsi dute, "ez arazoak identifikatu eta diagnostikatzeko, ezta konponbideak proposatzeko ere", eta, halaber, salatu dute azken urteetako inbertsiorik handienak, Bizkaian bereziki, eraikuntza handietarako izan direla. "Ekintza indibidualizatu horiek eragin handia izan dute aurrekontuetan, baina ez dute inolako eraginik izan edukien sorkuntzan, bokazio sortzaileak eta lankidetza sareak sendotzean".

Inbertsio handia eginagatik, kultur munduan ez da apenas eraginik nabaritu, haien hitzetan; are, kultur eragileei entzungor egin zaielakoan daude. "Horren arrazoia da erakundeek gero eta gehiago ulertzen dutela kultura turismoa erakartzeko eta masak entretenitzeko tresna gisa, eta ez identitate kritiko eta kolektiboak eraikitzeko tresna gisa. Gure lurraldeko eragile guztiak kontuan hartuko dituen kultura plan estrategiko baten ordez, kultur komunitateak eskatu ez duen eta nahi ez duen museo bat pribilegiatzeak oso nabarmen erakusten du turismoa dela helburu publikoa, eta ez Euskal Herrian bizi garenok".

Horiek horrela, proiektua bertan behera uzteko eskatu dute bai manifestuari atxikimendua eman dioten sortzaileek bai Guggenheim Urdaibai Stop plataformako kideek. Eta erakundeei galdegin dieteentzun, errespetatu eta kontuan har ditzatela kultur komunitatea, herritarrak eta ikertzaile adituak. "Euskal Herriko biztanleontzat kultura propioa, bizia eta aberatsa sustatuko duten politikak behar ditugu".

SINATZAILEETAKO BATZUK:

Manifestuari atxikimendua eman dioten sortzaileen artean daude, besteak beste, Aitor Gorosabel, Aiora Renteria, Eñaut Elorrieta eta Olaia Inziarte musikariak; Aissa Intxausti, Amets Arzallus, Nerea Ibarzabal eta Unai Iturriaga bertsolariak; Katixa Agirre, Miren Agur Meabe, Jose Luis Otamendi eta Joseba Sarrionandia idazleak; eta arte eszenikoetako, plastikoetako [Zapart sarea besteak beste] eta zinema munduko beste hamaika sortzaile ere.


korde-gabe

Korde gabe

Sky Hopinka

Guggenheim Bilbao (Bilbo, Bizkaia)

Desde el 18 de Septiembre 2025
Al 18 de Enero 2026

latires

Latires

Nisa Goiburu

Cristina Enea fundazioa (Donostia, Gipuzkoa)

Desde el 03 de Octubre 2025
Al 08 de Diciembre 2025

argizari-galdua

Argizari galdua

Exposición colectiva

Iruñeako Zitadela (Iruñea, Nafarroa)

Desde el 21 de Noviembre 2025
Al 25 de Enero 2026

degasek-eginiko-eta-orain-arte-ezagutu-gabeko-margolan-bat-autentifikatua-izan-da

Degasek eginiko eta orain arte ezagutu gabeko margolan bat autentifikatua izan da

05 de Dic. | JdAren artikulutik itzulia

Michel Schulman, XIX. eta XX. mendeetako margolanen adituak, Edgar Degas artistaren margolan berri bat autentifikatu duela jakinarazi du. Artistaren garai italiarrekoa litzateke, 1856 eta 1860 artekoa. Margolana, adituak sortutako Edgar Degasen katalogo arrrazoinatu digitalizatuan sartu da. Egiazko bertsioa bilduma partikular batean dago.

lehen-erdia

Lehen erdia

04 de Dic. | Garazi Ansa [BERRIA.eus]

MAIDER LOPEZ. UKITU | Non: Donostiako Tabakalera zentroan. | Noiz arte: 2026ko otsailaren 1era arte.

esanguratsu

Esanguratsu

04 de Dic. | Haizea Barcenilla [BERRIA.eus]

Guggenheim museoan, Maria Helena Vieira da Silvaren margo eder baten aurrean nengoela, etorri zitzaidan galdera burura: zergatik ez du erakusketa honek berrireki Bilboko Arte Ederren Museoa, Georg Baselitzenak egin beharrean?

bonnat-helleu-museoa-berriz-ireki-dute-hamalau-urtez-hetsi-ondoan

Bonnat Helleu museoa berriz ireki dute, hamalau urtez hetsi ondoan

28 de Nov. | Xalbat Alzugarai Etxeberri [BERRIA.eus]

Obren kalitate "paregabea" azpimarratu du museoko zuzendariak. XV. mendetik XIX. mendera bitarteko artisten obrak erakutsiko dituzte bertan. Herriko etxeko oposizioak irekiera kritikatu du, eta "gardentasuna" galdegin.

oroitzapen-zatikatuak

Oroitzapen zatikatuak

27 de Nov. | Jone Rubio Mazkiaran [BERRIA.eus]

Rut Olabarria. Trukatua eta inperfektua. | Non: Bilboko Rekalde aretoan. | Noiz arte: otsailaren 15era arte.

ondare-deserosoa

Ondare deserosoa

27 de Nov. | Ismael Manterola Ispizua [BERRIA.eus]

Iraganak utzitako ondarea, materiala edo immateriala izan, ez da beti ederra. Kontzeptua bera, azken urtetan asko erabiltzen eta entzuten bada ere, berri xamarra da, ez da beti hor egon eta aldatzen da toki batetik bestera.

euskal-paisaiak-erromantizismotik-gerraostera

Euskal paisaiak Erromantizismotik gerraostera

27 de Nov. | Maddi Iturriotz Alkorta [BERRIA.eus]

1861etik 1996ra bitarte margotutako 50 artelan bildu dituzte Arabako Arte Ederren Museoan. Paisaia genero gisa hartu, eta euskal margolanetan nola garatu den aztertu dute. 'Hurbileko paisaiak' izena du erakusketak, eta apirilera arte izango da ikusgai.

cristobaldik-balenciagara

Cristobaldik Balenciagara

25 de Nov. | Mikel Elkoroberezibar Beloki [BERRIA.eus]

ntziagak egindako jantziek ba al dute zerikusirik Balenciaga etxeak egun egiten dituenekin? Elkarrizketa bat badago, baina sotila, Balentziaga museoko erakusketa batean ikus daitekeenez. "Kontzeptualki lotura handiak daude", Igor Uriaren arabera.

Artekaria

El poratl del arte en Euskal Herria

Este es el portal creado por la red ZAPART. Con ARTEKARIA queremos dar visibilidad a la increíble riqueza artística e infraestructural de nuestro pequeño territorio vasco (Euskal Herri osoa). De hecho, nos parece que en un espacio tan reducido donde se encuentran tantos museos (Artium, Oteiza, Oteiza, Artes de Bilbo, Guggenheim…), centros de arte (Uharte-zentroa, Tabakalera, Bilbaoarte…), salas públicas y privadas (Didam, Zitadela, Bastero, Ospitalea, fondations), galería de arte tradicional o de artistas... con tantas programaciones y obras de artistas visibles, la visualización de este conjunto no es fácil. Hemos creado este portal para ayudar a resolver esta falta.

Artekaria

La red de l@s artist@s profesionales de Euskal Herria

Zapart tiene como objetivo conectar, promover el trabajo y defender los derechos de l@s artist@s profesionales que viven y trabajan en Euskal Herria (en los seis territorios historicos que son Araba, Bizkaia, Gipuzkoa, Lapurdi, Nafarroa y Zuberoa).