artekaria

Euskal Herriko
Artearen ataria

aktualitatea

'Demografia erronka: migrazioak' ziklo SanTelmo Museoan

Jakiundek eta San Telmo Museoak antolatuta, immigrazioaren alderdi ezberdinak jorratuko dituzten hiru solasaldi egingo dira museoan urrian zehar. Gainera, "...eta bidean Irun", emakume migratzaileen inguruko erakusketa ikusgai izango da hilaren 10etik 30era bitarte, Gari Garaialderen argazkiekin.

demografia-erronka-migrazioak-ziklo-santelmo-museoan
Arg/ Gari Garaialde

| 2023ko Urriaren 6a

Atzerritar jatorriko immigrazioa gure gizartearen egiturazko errealitatea da, eta euskal gizarteak lehendik zuen aniztasuna indartzen du. Sarritan, immigranteen presentzia eztabaida gai bihurtzen da, politizazioaren eta kriminalizazioaren mende dago, baina bere gizarteratzea funtsezkoa da Euskal Herria inklusiboa eta berdintasunezkoa eraikitzeko. Egoera horri erantzuteko dugun gaitasunaren araberakoa izango da etorkizunean izango dugun gizarte mota, ez erabilera aldetik, baizik eta gizatasunaren eta justiziaren aldetik.

Gai honen inguruko alderdi ezberdinei buruz sakontzeko, hiru saioko zikloa antolatu dugu San Telmo Museoak eta Jakiundek, urrian zehar solasaldiak eskainiko dituzten adituak bilduko dituena. Zikloa, eta honen osagarri gisa ikusgai izango den argazki erakusketa, egungo gizartearen erronkei buruzko lan ildoan kokatzen dira.

Solasaldiei dagokienez, saio guztiak 19:00etan hasiko dira, gazteleraz egingo dira eta sarrera librea izango da lekuak bete arte. Erakusketa, bestalde, urriaren 10etik 30era bitarte izango da ikusgai, dohainik, gastrokultura gunean.

Solasaldiak

Urriak 10 |Inmigrantes en el sistema educativo

"Hezkuntza da edozein gizarte eraikitzeko oinarrizko oinarria. Herrialdeek gizarte ekitatiboak, osasungarriak eta oparoak eraikitzeko egin dezaketen inbertsio bakarra da. Giza Eskubideen Deklarazioaren arabera, "Denok dugu hezkuntzarako eskubidea", baina hezkuntza ez da soilik giza garapenerako eskubidea, baizik eta pasaporte bat, ateak irekitzen dituena eta aukerak eta askatasunak zabaltzen dituena. " Horrela definitzen du NBEk hezkuntza.

Testuinguru horretan, migrazioak erronka dira, bai hezkuntza-sistemarentzat, bai sistemara iristen diren haur eta gazteentzat. Hezkuntza-sistemaren bidez, etorkin gazteak beste herrialde batera egokitzen dira geografian, kliman, elikaduran, ohituretan eta hizkuntzan (k), eta, hezkuntza-sistemaren bidez, harrera-herrialdeko herritar bihurtzen dira.

  • Francisco Luna, Estatuko Batzorde Eskolarreko kidea, Gizarte Batzordeko kidea EHU/UPVn
  • Amelia Barquín, Kulturarteko Hezkuntza irakaslea Mondragon Unibertsitatean
  • Mod: Xabier Aierdi, Begirune Fundazioko presidentea


Urriak 17 | Inmigración y diversidad cultural

Epe labur samarrean, gure gizartea kulturalki anitza bihurtu da, eta joera horrek handitzen jarraituko du etorkizunean.

UNESCOren Kultur Aniztasunari buruzko Adierazpen Unibertsalaren arabera (2001), kulturen aniztasuna errespetatzea, tolerantzia, elkarrizketa eta lankidetza, elkarrenganako konfiantza- eta ulermen-giroan, bakearen eta segurtasunaren bermatzaile onenetako bat dira, eta "kultura-aniztasunaren aitorpenean, giza generoaren batasunaren kontzientzian eta kulturen arteko trukeen garapenean oinarritutako elkartasun handiagoa" lortzea proposatzen du.

Nola aplikatzen da gurea bezalako lurralde-testuinguru batean kulturartekotasuna, kulturen nahasketa berdintasun-maila batean, non kultura bat bera ere ez den besteak baino hobetzat jotzen eta kultura guztiak aberasten diren gainerakoekin duten harremanari esker?

  • Andrea Ruiz Balzola, Begirune Fundazioko kidea, Aniztasun eta Migrazioak alorreko ikerlaria
  • Eduardo Vieytez, Deusto Unibertsitateko Gizarte eta Giza Zientzietako Fakultateko dekanoa
  • Angélica Romero, immigrante kolonbiarra
  • Mod.: Jakeline Barker, Jakiunde


Urriak 24 | Consecuencias políticas de las migraciones

Migrazioetarako Nazioarteko Erakundeak (OIM) honela definitzen du migratzailea: nazioarteko muga batetik edo herrialde baten barruan, bere ohiko bizilekutik kanpo desplazatzen den edo lekualdatu den edozein pertsona, edozein dela ere bere egoera juridikoa, desplazamendua borondatezkoa edo borondatezkoa ez izan, desplazamenduaren arrazoiak edo egonaldiaren iraupena.

NBEren Garapen Jasangarrirako Helburuen arabera, pertsonen migrazioa eta mugikortasuna ordenatuak, seguruak, erregularrak eta arduratsuak izan behar dira, baita planifikatutako eta ondo kudeatutako migrazio-politikak aplikatuz ere.

Hala ere, politika bateratua, koordinatua, solidarioa eta pertsonarengan oinarritua bilatu beharrean, Europak immigrazioari ematen dion erantzuna atzeratu eta "Frontex"a indartzearen aldeko apustua egiten du. "Frontex"a bere kanpo-mugak zaintzeaz arduratzen den Europako Agentzia da, eta "borrokatzeko" sortu zen, ikuspegi militar batekin, eta badirudi aurrean kanpoko armada inbaditzaile bat dugula, eta horrela "mehatxatzen" duten errefuxiatuen eta etorkinen fluxua aipatzen du. Horrela, Europa ez da gai irtenbide bateratu bat aurkitzeko bizirik irauteko, lan egiteko eta integratzeko harrera-leku bat bilatzen duten pertsonentzat.

Nork izan behar du lidergo morala, orain hibernatuta edo indargabetuta dauden balioetan oinarritutako Europan berriro sinesteko?

  • Arantza Chacón, Zuzenbidean lizentziatua (Sevillako Unibertsitatea), Garapenerako Lankidetzan eta Giza Eskubideetan espezializatua. ZEHAR Errefuxiatuekin enpresako zuzendaria.
  • Julen Mendoza, Zuzenbidean lizentziatua (UPV/EHU), Errenteriako alkate ohia.
  • Mod.: Juan José ÀƒÂlvarez, Nazioarteko Zuzenbide Pribatuko katedraduna (UPV/EHU).


Erakusketa:...eta bidean Irun. Begirada bat bidean doazen emakumezkoei

Ziklo honekin lotuta, Gari Garaialderen argazki erakusketa egongo da ikusgai museoko gastrokultura gunean, urriaren 10etik 30era, doako sarrerarekin.

Argazkilariak bidea egiten ari diren emakumeengan jarri du arreta bereziki, eta aurreiritziak gainditu nahi dituen argazki sorta aurkezten du. Bere hitzetan:

"Irun muga-hiri denez, pasa-bide edo pasa-hiri da. Zaharrak dira Bidasoa ibaiaren alde batetik bestera jendea modu irregularrean pasatzen zela kontatzen duten lehen istorioak. Gaur ere, pertsona migranteen trantsito bidea izaten jarraitzen du.

Zaila da bidea ezkutuan eta poliziengandik iheska egitera behartuta daudenentzat. Kondizio horietan egindako bidaiak jendea jan egiten du. Ez da erraza bidea. Ez da erraza gizonentzako, eta ez da erraza emakumezkoentzako ere; baina emakumeek ere bidea egiten dute. Bakarrik batzuetan, haur txikiekin besteetan, taldean, bidean ezagututako beste emakumeek lagunduta edo gizonen artean nahasian, baina bidea egiten dute.

Badugu joera pentsatzeko bidea gizonek irekitzen dutela, eta atzetik ekartzen, erakartzen ditugula emakumeak, baina ez da egia. Emakumezkoek ere egiten dute bidea eta gizonezkoak bezala, jaioterria utzi eta bizitza hobe baten bila irteten dira ahaide edo ezagunen batek lehenago egin zuen bideari jarraituz.

Mugak zeharkatzea oztopatzeko hartzen diren erabaki politikoek bidea zailtzen dute, eta mugak ezkutuan zeharkatu beharrak arazo berriak sortzen ditu. Badira zailtasun bereziak; badira emakumezko izateagatik pairatutako jazarpen espezifikoak. Jaioterrian gertatzen zaien modura, gizonezko eta emakumezkoak ezberdin tratatzen dituen gizarte eta kulturak topatzen dituzte bide osoan zehar, eta sarri, modu berezian erasotzen dituzte emakumezkoak, baina hona iristean ere, emakumezkoak eta gizonezkoak desberdin epaitzen dituen gizarte batekin egiten dute topo; eta modu ezberdinean begiratzen ditugu. Migrazio politikek egiten dituzte zaurgarri; kultura eta gizarte matxistek zer esanik ez, eta guk, sarri, direna baino zaurgarriago marrazten ditugu.

Erakusketa hau bidea egiten duten emakume horiek ikusgarri egiteko saio bat da. Nire asmoa ez da emakumezkoak zein indartsuak diren erakustea. Argi dut mundu bat dela bakoitza, eta neskato indartsuak bezainbeste izango dira bideari beldurrez beteta ekiten diotenak. Ni ez naiz nor haien ausardia goratzeko, ez baititut maila horretaraino ezagutu; ez dut epika faltsu bat jarri nahi mahai gainean, baina ez ditut modu paternalista batean epaitu nahi. Ikusgarri egin nahi ditut, besterik ez. Jaioterria utzi eta Europara abiatzen den migrantea imajinatzen dugunean, geure buruan sortzen dugun mutil gazte ausartaren estereotipoa dantzan ipini, eta emakumezkoak ere badirela erakutsi nahi dut."


ornamento-y-capricho

Ornamento y Capricho

Aitana Rodríguez Albalejo

Desio Artspace (Bilbo, Bizkaia)

2025eko Urriaren 31etik | 19:00
2025eko Abenduaren 12ra

korde-gabe

Korde gabe

Sky Hopinka

Guggenheim Bilbao (Bilbo, Bizkaia)

2025eko Irailaren 18tik
2026ko Urtarrilaren 18ra

goren-sakona

Goren sakona

Ros Boisier

Durangoko Arte eta Historia Museoa (Durango, Bizkaia)

2025eko Irailaren 25etik
2025eko Azaroaren 16ra

la-grieta

La Grieta

Erakusketa kolektiboa

Marra Gunea (Bilbo, Bizkaia)

2025eko Urriaren 04tik
2025eko Azaroaren 29ra

topaketen-dardara-artistikoa-iraunaraztea

Topaketen dardara artistikoa iraunaraztea

Aza. 16 | Uxue Rey Gorraiz [BERRIA.eus]

Iazko Iruñeko Topaketetan plazaratutako gogoeta artistikoetan inspiratutako sei obra jarri dituzte ikusgai Baluarten, gune hori pentsamendurako eta sorkuntzarako "erresonantzia kaxa" bihurtzeko asmoz. Erakusketa azaroaren 29ra arte izanen da ikusgai.

erakusketa-integratzailea

Erakusketa integratzailea

Aza. 14 | Ismael Manterola Ispizua [BERRIA.eus]

Gutxien espero duzun erakusketak generoaren parekidetasun aldetik egokia izateagatik harritzen zaitu. Ezusteko polita izan nuen Bartzelonako Miró Fundazioan ikusgai dagoen Miró eta Estatu Batuak erakusketa bisitatzerakoan.

ez-dakizuna-egitea-ez-dakizunarekin

Ez dakizuna egitea, ez dakizunarekin

Aza. 14 | Iñigo Astiz [BERRIA.eus]

Azken bost urteetan sortutako eskulturak bildu ditu Angel Bados artistak Bilboko Carreras Mugica galerian. Jorge Oteizaren oihartzuna eta Europako artea ez ezik, arabiar kultura ere izan du sorkuntzarako solaskide.

firenzek-fra-angelicoren-birbalorazioa-proposatzen-du

Firenzek Fra Angelicoren birbalorazioa proposatzen du

Aza. 12 | Olivier Tosseriren artikulutik itzulia [JdA]

Italiako azken hirurogeita hamar urteetan egin den lehen atzera begirako erakusketak baieztatzen du fraide margolariari Berpizkundeko iraultza artistikoan egotzitako rola.

alfonbretan-kontatutako-gerra

Alfonbretan kontatutako gerra

Aza. 07 | Enekoitz Telleria Sarriegi [BERRIA.eus]

Erakusketa berezi bat jarri dute Donostiako Nomada dendan: ‘Balak ehuntzen, bakea amesten'. Afganistango emakumeek ehotako alfonbrak dira: tankeak, hegazkinak, misilak eta granadak dituzte apaingarri gisa.

Artekaria

Euskal Herriko Arte ataria

ZAPART sareak sortutako ataria duzu hau. Gure euskal lurralde txikiak duen artista eta azpiegitura aberastasun harrigarriari ikusgarritasuna eman nahi diogu Artekariarekin. Izan ere, hain eremu ttipi batean hainbeste museo (Artium, Oteiza, Arte Ederretakoak, Guggenheim…), arte zentro (Uharte zentroa, Tabakalera, Bilbaoarte…), areto publiko zein pribatu (Didam, Zitadela, Bastero, Portalea, Ospitalea, fundazioen aretoak…), galeria pribatu tradizionalak eta artistenak… hainbeste programazio eta artista lan ikusgai eta denbora berean ikusgarritasun oso zaila dagoela iruditzen zaigu. Horren konpontzen laguntzeko sortu dugu atari hau.

Artekaria

Artista profesionalen sarea

Zapart sareak Euskal Herriko sei lurralde historikoetan bizi eta lan egiten duten artista profesionalen saretzea eta horien lana sustatzea eta eskubideak defenditzea du helburu.