artekaria

Euskal Herriko
Artearen ataria

aktualitatea

Yosuke Fujita: "Bost axola zait baliabiderik primitiboenak edo aurreratuenak erabiltzea: airearen bibrazioa da maite dudana"

Yosuke Fujita soinu artistak urteak daramatza soinuarekin esperimentatzen bere konposizioak sortzeko, eta urriaren 18an zuzenean arituko da Galdakaoko Kaiola festibalean.

yosuke-fujita-bost-axola-zait-baliabiderik-primitiboenak-edo-aurreratuenak-erabiltzea-airearen-bibrazioa-da-maite-dudana
Yosuke Fujita soinu artista. Arg/ BERRIA

15 Octobre 2025 | Antton Iturbe [BERRIA.eus]

Soinu artearen esparruan, ezaguna da Yosuke Fujita FUJIIIIIIITAsoinu artista japoniarra,eta aurten, Galdakaoko Kaiola jaialdian (Bizkaia) ere izango da, urriaren 18an. Haren lanaz gozatzeko eta harekin liluratzeko aukera paregabea izango da. Izan ere, ekosistema bizidunen modukoak izaten dira haren diskoak eta zuzeneko emanaldiak, entzumena, ikusmena etaoro har zentzumen guztiak kitzikatzen dituzten fenomeno naturalezosatutakoak. Fujitarekinhitz egiteko aukera izan du BERRIAk, eta, bere lehen soinu oroimenaz galdetuta, isiltasun berezi bat aipatuz hasi du solasaldia.

"Behin, 9 edo 10 urte nituela, mendira joan nintzen lagun batekin. Ikusi nahi genuen zer zegoen egunero jolastenginen menditxoaren atzeko aldean. Mendian barrena abiatzean hesi baten bestaldera igaro,etajolas parke zahar baten hondakinak aurkitu genituen, karrusel matxuratu bat txatarpiloaren erdian. Giro oso arraroa sumatzen zen. Ordu hartanlagunari hitzak xuxurlatzen nizkion bitartean antzeman nuen isiltasunberezi hura ez dut inoiz ahaztuko". Soinuaren sormenaren eta pertzepzioaren —edo pertzepziorik ezaren—misterioen ikertzaile bat jaio zen orduan.

Gero heldu ziren musika tresnak.

"11 urte nituela hasi nintzen gitarra jotzen, eta, bizpahiru akorde ikasi bezain pronto,abestiak konposatzen hasi nintzen, ez bainuen batere gustuko abesti zaharrak jotzen trebatzea. Garbi nuen ezinezkoa zela jatorrizko bertsioa hobetzea, eta, erabat traketsak eta xumeak izan arren, askoz zirraragarriago suertatzen zitzaidan nire abestiak idaztea. Beti izan dut joera inguruko guziek egiten dutenaren aurka edo kontrako norabidean aritzeko, baita gaur ere. Ez kontra ibiltzeagatik, ezta besteengandik bereizteko beharragatik ere, baizik eta nire soinu pertsonala bilatu nahiarenondorio gisa".

Bere tresna propioak ere sortu izan ditu Fujitak. 2009an, esaterako, eskura zituen materialak baliatuz, inolako planorik gabe eta Interneten bilatutako organo handien egiturak kopiatuz, metalezko hodiak tolesten hasi, eta bere organo pertsonala eraiki zuen. Teklaturik gabe sortzen ditu bere pieza musikalen ehundura zoragarriak, haizea hodietan pasaraziz.

Fujita ikertzen aritzen da etengabe, eta pieza amaituak etaborobilak eskaintzea ez, baizik eta ikertzeabera izaten du helburu. Izan ere, uste du oraindik asko duela ikasteko: "Soinua oso modu bitxietan adierazten da. Ez dago ikusterik edo ukitzerik:une batean espazioan gertatu eta berehala desagertzen den fenomeno bat da. Hala ere, artista baten esperientzia, bizia eta irudimen guzia gorde ditzakebarnean. Instrumentu edo ekipamendu bera nota jakinbat erreproduzitzeko erabiltzen baldin bada ere, emaitza guztiz ezberdina izan daiteke interpretearen arabera".

Eta,azaldu duenez, ikuskera horrek askatasuna ematen dio: "Soinua hizkuntza unibertsala da, eta soinu uhinen bitartez bizi ditzakegun esperientziensorta, berriz, amaiezina. Esperientzia bakoitzak, saiakera eta hutsegite bakoitzak, burutapen eta egoera psikologiko bakoitzak eragina du soinuan, eta denak dira baliagarriak. Saio bakoitzaren aurretik, aldagelan tarte bat hartzen dut hausnartzeko nire bizitzak ordura arte zer bide hartu duen; une horretara bitarteko pauso guziak gogoratzen saiatzen naiz. Horren ondoren, baita aurretik ezagutzen ez nuen hiri batean baldin banago ere, guztiz eroso sentitzen naiz espazioan aritzeko eta nire musika entzutera etorri direnguztiekin batera gozatzeko. Gai sentitzen naiz soinua askatasun osoz sortzeko".

Orain, Resonant Vesselizeneko obra lantzen dabil Veneziako Biurtekorako. Artistaren hitzetan, soinu adierazpena erreminta modura erabiltzea du helburu, eta, dioenez, ohiko gure arreta eremutik at geratzen den halako dimentsio ezezagun bat ukitu nahi luke horrela.

Natura zein teknologia

Kaiolan ere eremu ezkutu batera eramango ditu ikus-entzuleak. Organoa, elektronika ukituak, ahotsa eta nork daki zer gehiagoerabilita egingo du hori.

Orain dela gutxi,Nyko Ka Baird artistarekin egindako kolaborazio bat plazaratu du Fujitak Unsound diskoetxearekin, eta hainbat kontzertu ere egin dituzte elkarrekin, Japonian eta Polonian, bainaFujitak ez du usteEuskal Herriko emanaldian behin-behineko eta bat-bateko kolaboraziorik egongo denik. Dioenez, arreta handiz lantzen ditu era horretako lankidetzak. "Egia esan, ez dut karteleko beste artisten lana arakatu oraindik, beraz ezin dut gauza handirik esan. Kontu handiz pentsatzen dut zer kolaborazio egin;ez da ohiko gauza niretzat, ez bainaiz batere malgua halako gauzetarako. Ez dut ezer halakoen kontra, noski. Suertatzen diren bakoitzean, denbora luzez etakonpromiso sakonez lantzen ditut. Bat-bateko kolaborazio arinakez ditut gustuko".

Egin zituen lehen proiektuetan, gagaku izenekoa ez ezik, bestelakoantzinako kultura, ohitura eta estilo batzuk ere landu zituen Fujitak, eta, pixkanaka,elementu eta ikuspegi teknologiko berriekin uztartu ditu: "Garai batean, oso jarrera ezkorra nuen teknologiari zegokionez. Ahalegina egiten nuen makinak ahalik eta gutxien erabiltzeko: nahi nuen nire adierazpenakbaliabide analogikoetan eta fenomeno gordin eta naturaletan guztiz oinarrituta egotea. Denbora batez, ez nuen batere efektu artifizialik erabili nahi izan, ezta mikrofonorik ere. Baina gerora ohartu naizefektuak, mikrofonoak etabozgorailuak erabilita ere, soinuasoinu dela berdin-berdin; alegia, orduan ere, airean mugitzen diren uhinek osatzen dutela soinua. Hortik aurrera, guztiz aldatu nuen teknologiaren inguruko jarrera, eta, orain, askoz baikorragoa naiz. Soinuez ahalik eta moduneutralenean gozatu nahi dut, eta ondorioz, gustuko ditudan soinuen esparrua etengabe ari da zabaltzen. Bost axola zait baliabiderik primitiboenak edo aurreratuenak erabiltzea: airearen bibrazioa da maite dudana".

Fujitak Shotaro Miyamotorekin batera egindako inprobisazio bat.

Artistaren zuzeneko emanaldietako baten bideoa; besteak beste, ura baliatzen du.


pintamonas

Pintamonas

Zaragüeta

Nafarroako museoa (Iruñea, Nafarroa)

Du 10 Octobre 2025
Au 22 Février 2026

artelekun-zehar-1987-2002

Artelekun zehar. 1987-2002.

Une exposition sur Arteleku à travers les archives.

Artium (Gasteiz, Araba)

Du 04 Juillet 2025
Au 11 Janvier 2026

4-x-4

4 x 4

Exposition collective

Iruñeako Zitadela (Iruñea, Nafarroa)

Du 28 Novembre 2025
Au 08 Février 2026

degasek-eginiko-eta-orain-arte-ezagutu-gabeko-margolan-bat-autentifikatua-izan-da

Degasek eginiko eta orain arte ezagutu gabeko margolan bat autentifikatua izan da

05 Déce. | JdAren artikulutik itzulia

Michel Schulman, XIX. eta XX. mendeetako margolanen adituak, Edgar Degas artistaren margolan berri bat autentifikatu duela jakinarazi du. Artistaren garai italiarrekoa litzateke, 1856 eta 1860 artekoa. Margolana, adituak sortutako Edgar Degasen katalogo arrrazoinatu digitalizatuan sartu da. Egiazko bertsioa bilduma partikular batean dago.

lehen-erdia

Lehen erdia

04 Déce. | Garazi Ansa [BERRIA.eus]

MAIDER LOPEZ. UKITU | Non: Donostiako Tabakalera zentroan. | Noiz arte: 2026ko otsailaren 1era arte.

esanguratsu

Esanguratsu

04 Déce. | Haizea Barcenilla [BERRIA.eus]

Guggenheim museoan, Maria Helena Vieira da Silvaren margo eder baten aurrean nengoela, etorri zitzaidan galdera burura: zergatik ez du erakusketa honek berrireki Bilboko Arte Ederren Museoa, Georg Baselitzenak egin beharrean?

bonnat-helleu-museoa-berriz-ireki-dute-hamalau-urtez-hetsi-ondoan

Bonnat Helleu museoa berriz ireki dute, hamalau urtez hetsi ondoan

28 Nov. | Xalbat Alzugarai Etxeberri [BERRIA.eus]

Obren kalitate "paregabea" azpimarratu du museoko zuzendariak. XV. mendetik XIX. mendera bitarteko artisten obrak erakutsiko dituzte bertan. Herriko etxeko oposizioak irekiera kritikatu du, eta "gardentasuna" galdegin.

oroitzapen-zatikatuak

Oroitzapen zatikatuak

27 Nov. | Jone Rubio Mazkiaran [BERRIA.eus]

Rut Olabarria. Trukatua eta inperfektua. | Non: Bilboko Rekalde aretoan. | Noiz arte: otsailaren 15era arte.

ondare-deserosoa

Ondare deserosoa

27 Nov. | Ismael Manterola Ispizua [BERRIA.eus]

Iraganak utzitako ondarea, materiala edo immateriala izan, ez da beti ederra. Kontzeptua bera, azken urtetan asko erabiltzen eta entzuten bada ere, berri xamarra da, ez da beti hor egon eta aldatzen da toki batetik bestera.

euskal-paisaiak-erromantizismotik-gerraostera

Euskal paisaiak Erromantizismotik gerraostera

27 Nov. | Maddi Iturriotz Alkorta [BERRIA.eus]

1861etik 1996ra bitarte margotutako 50 artelan bildu dituzte Arabako Arte Ederren Museoan. Paisaia genero gisa hartu, eta euskal margolanetan nola garatu den aztertu dute. 'Hurbileko paisaiak' izena du erakusketak, eta apirilera arte izango da ikusgai.

cristobaldik-balenciagara

Cristobaldik Balenciagara

25 Nov. | Mikel Elkoroberezibar Beloki [BERRIA.eus]

ntziagak egindako jantziek ba al dute zerikusirik Balenciaga etxeak egun egiten dituenekin? Elkarrizketa bat badago, baina sotila, Balentziaga museoko erakusketa batean ikus daitekeenez. "Kontzeptualki lotura handiak daude", Igor Uriaren arabera.

Artekaria

Le portail de l'art en Euskal Herria

Ceci est le portail créé par le réseau ZAPART. Avec ARTEKARIA, nous voulons donner de la visibilité à l'incroyable richesse artistique et infrastructurelle de notre petit territoire basque (Euskal Herri osoa). En effet, il nous semble que dans un espace aussi réduit où se trouvent tant de musées (Artium, Oteiza, Beaux-Arts de Bilbo, Guggenheim…), de centres d'art (Uharte-zentroa, Tabakalera, Bilbaoarte…), de salles publiques et privées (Didam, Zitadela, Bastero, Portalea, Ospitalea, fondations) galeries traditionnelles ou d'artistes… avec tant de programmations et d'œuvres d'artistes visibles, la visualisation de cet ensemble n'est pas facile. Nous avons créé ce portail pour aider à remédier à ce manque.

Artekaria

Le réseau des artistes professionnel.le.s d'Euskal Herria

Zapart a pour objectif de mettre en réseau, de promouvoir le travail et de défendre les droits des artistes professionnel.le.s vivant et travaillant en Euskal Herri (sur les six territoires historiques que sont Araba, Bizkaia, Gipuzkoa, Lapurdi, Nafarroa et Zuberoa).