artekaria

Euskal Herriko
Artearen ataria

aktualitatea

Mugak eta planoak

'Bab Sebta' | Artista: Randa Maroufi. | Non: Gasteizko Artium museko Z aretoa. | Noiz arte: Apirilaren 21era arte.

mugak-eta-planoak
Randa Maroufiren 'Bab Sebta' filmeko irudi bat. ARTIUM MUSEOA

8 de Febrero 2024 | Jone Rubio Mazkiaran [BERRIA.eus]

Artiumeko Z aretoko proiekzioek harrapatu ohi naute; filmen kalitatearekin bat, espazioak ahalbidetzen duen atmosfera harrapatze horren erruduna dela susma dezaket. Izan ere, nolabaiteko gela sekretu bat izango balitz bezala, erakusketa espazioak zeharkatu ostean butakadun zinema gela txiki bat aurkitzeak izaera intimo bat ematen baitio bisitari.

Gelan sartu aurretik, erakusketa espazioa izan zitekeen horretan, idulki baten gainean ikusleok har dezakegun orri handi bat dago, plano bat. Haren ingerada zuriek ezezaguna zaidan espazio baten erreprodukzio lineala irudikatzen dute, eta bertan agertzen diren zenbakiek espazio bakoitzaren izena igortzen didate. Bab Sebta filma ikustera sartu baino lehen ikusleok kontuan hartu beharreko instrukzio orria da, espazioekin lotzera bideratzen gaituena, eta, era berean, jarraian ikusiko dugunarekiko perspektiba panoramikoa eskaintzen diguna.

Bab Sebta Ceutan, Espainia eta Maroko artean kokatutako muga-postua da, eta muga hori egunero zeharkatzen dutenak dira filmeko protagonistak. Randa Maroufi artista marokoarraren lana da, eta bertan, hainbat eta hainbat pertsonen errealitatea mahai gainean jartzen digu. Bada, artistaren bestelako lanetan gertatzen den bezala, fikzioaren eta errealitatearen artean mugitzen den irakurketa bisualen testigu izango da Artiumeko Z aretora gerturatzen den oro.

Zinema espazio bakartian sartzen naiz, eta butaken artean pantailatik gertuen dagoenetako bat aukeratzen dut. Orduan, espazio neutro bat aurkezten zait begi aurrean, eta sentitzen dut aurretik hartu dudan planoaren eta pantailak proiektatzen duen horren artean ez dagoela alde handirik. Izan ere, esku artean eusten ari naizen paperean gertatzen den era berean, espazioa goitik ikusten dut, eta planoan agertzen diren izenak ere agertzen dira: Mediterraneoa goian, Ceuta alde batean, Maroko bestean...

Hasieran neutrotzat hartu dudan espazio horrek halakoa izateari utzi dio, mugen zeharkatzearen menpe dauden pertsonek bete baitute. Neutraltasuna planoan geratu da; momentu honetan bertan pertsona horien egunerokotasunak barreiatzen nau. Ama bat agertzen da, haurra esku artean eusten duen bitartean espazioan mugitzen dena. Eta nik, ikusle orojakile baten baitan, haien mugimenduak zelatatzen ditut.

Ahots bat entzuten da, Bab Sebtari buruz hitz egiten duena, Europako Batasunaren eta Afrikaren arteko lehorreko mugaz, hain zuzen ere. Haren hitzetan, espazio hura segurua da, indar armatuekin esku hartzeko eta lankidetzan aritzeko eremua baita. Alabaina, ondorioztatuko dugu segurtasun hori partziala dela, segurtasunaz arduratzen direnek, hori baino gehiago, boterea hartzen baitute beren gain, eta, botere harreman toxikoek bideratu ohi dituzten eredu hierarkikoen era berean, kasu honetan argi geratzen zaiguna da erpinaren azpian daudenen mugimenduak goian daudenek bideratzen dituztela.

Zentzu horretan, aipatzekoa da Maroufik bideratzen duen kamera jokoak guztiz harrapatzen gaituela. Halaber, filmaren lehenengo segundoetan zalantzara bideratzen gaitu, ez baitakigu zer izango den ikusmiran sartuko zaigun hori. Bada, kamera da mugitzen dena, eta zenbait puntutan itogarriak suertatu ahal zaizkigun mugimenduek muga zeharkatzen duten horien sentipenekin konektatzera bideratzen naute.

Era berean, irrealtasunaren eta errealitate gordinaren artean kokatzen den lengoaia estetikoak, Bab Sebta astero zeharkatzera behartuta dauden horien egunerokotasunarekin lotzen nau, eta ezinegona sentiarazten dit. Izan ere, sentitzen dut, kolonizazioaren eraginak jasaten ari diren herrialde askoren egoera tragikoak jasanezin egiten zaizkigunean, begiratzeari uzteko gaitasuna bereganatzen ari garela, erosotasunean murgildu, eta orduan erabakitzen baitugu noiz begiratu eta noiz ez. Bitartean, pertsona horiek ezin dute beren egunerokotasunetik ihes egin, eta honen inguruan hausnartzen dudan bitartean, haiek hor daude, Bab Sebtako muga puntua zeharkatzeko aukeraren esperoan.


sasi-guztien-gainetik

Sasi guztien gainetik

Marlene McCarty

Tabakalera (Donostia, Gipuzkoa)

Desde el 17 de Octubre 2025
Al 01 de Febrero 2026

trucada-e-imperfecta

Trucada e imperfecta

Rut Olabarri

Rekalde Aretoa (Bilbo, Bizkaia)

Desde el 29 de Octubre 2025
Al 15 de Febrero 2026

h

H

Josu Bilbao

Artium (Gasteiz, Araba)

Desde el 30 de Mayo 2025
Al 30 de Noviembre 2025

topaketen-dardara-artistikoa-iraunaraztea

Topaketen dardara artistikoa iraunaraztea

16 de Nov. | Uxue Rey Gorraiz [BERRIA.eus]

Iazko Iruñeko Topaketetan plazaratutako gogoeta artistikoetan inspiratutako sei obra jarri dituzte ikusgai Baluarten, gune hori pentsamendurako eta sorkuntzarako "erresonantzia kaxa" bihurtzeko asmoz. Erakusketa azaroaren 29ra arte izanen da ikusgai.

erakusketa-integratzailea

Erakusketa integratzailea

14 de Nov. | Ismael Manterola Ispizua [BERRIA.eus]

Gutxien espero duzun erakusketak generoaren parekidetasun aldetik egokia izateagatik harritzen zaitu. Ezusteko polita izan nuen Bartzelonako Miró Fundazioan ikusgai dagoen Miró eta Estatu Batuak erakusketa bisitatzerakoan.

ez-dakizuna-egitea-ez-dakizunarekin

Ez dakizuna egitea, ez dakizunarekin

14 de Nov. | Iñigo Astiz [BERRIA.eus]

Azken bost urteetan sortutako eskulturak bildu ditu Angel Bados artistak Bilboko Carreras Mugica galerian. Jorge Oteizaren oihartzuna eta Europako artea ez ezik, arabiar kultura ere izan du sorkuntzarako solaskide.

firenzek-fra-angelicoren-birbalorazioa-proposatzen-du

Firenzek Fra Angelicoren birbalorazioa proposatzen du

12 de Nov. | Olivier Tosseriren artikulutik itzulia [JdA]

Italiako azken hirurogeita hamar urteetan egin den lehen atzera begirako erakusketak baieztatzen du fraide margolariari Berpizkundeko iraultza artistikoan egotzitako rola.

Artekaria

El poratl del arte en Euskal Herria

Este es el portal creado por la red ZAPART. Con ARTEKARIA queremos dar visibilidad a la increíble riqueza artística e infraestructural de nuestro pequeño territorio vasco (Euskal Herri osoa). De hecho, nos parece que en un espacio tan reducido donde se encuentran tantos museos (Artium, Oteiza, Oteiza, Artes de Bilbo, Guggenheim…), centros de arte (Uharte-zentroa, Tabakalera, Bilbaoarte…), salas públicas y privadas (Didam, Zitadela, Bastero, Ospitalea, fondations), galería de arte tradicional o de artistas... con tantas programaciones y obras de artistas visibles, la visualización de este conjunto no es fácil. Hemos creado este portal para ayudar a resolver esta falta.

Artekaria

La red de l@s artist@s profesionales de Euskal Herria

Zapart tiene como objetivo conectar, promover el trabajo y defender los derechos de l@s artist@s profesionales que viven y trabajan en Euskal Herria (en los seis territorios historicos que son Araba, Bizkaia, Gipuzkoa, Lapurdi, Nafarroa y Zuberoa).