artekaria

Euskal Herriko
Artearen ataria

aktualitatea

Mugak eta planoak

'Bab Sebta' | Artista: Randa Maroufi. | Non: Gasteizko Artium museko Z aretoa. | Noiz arte: Apirilaren 21era arte.

mugak-eta-planoak
Randa Maroufiren 'Bab Sebta' filmeko irudi bat. ARTIUM MUSEOA

8 de Febrero 2024 | Jone Rubio Mazkiaran [BERRIA.eus]

Artiumeko Z aretoko proiekzioek harrapatu ohi naute; filmen kalitatearekin bat, espazioak ahalbidetzen duen atmosfera harrapatze horren erruduna dela susma dezaket. Izan ere, nolabaiteko gela sekretu bat izango balitz bezala, erakusketa espazioak zeharkatu ostean butakadun zinema gela txiki bat aurkitzeak izaera intimo bat ematen baitio bisitari.

Gelan sartu aurretik, erakusketa espazioa izan zitekeen horretan, idulki baten gainean ikusleok har dezakegun orri handi bat dago, plano bat. Haren ingerada zuriek ezezaguna zaidan espazio baten erreprodukzio lineala irudikatzen dute, eta bertan agertzen diren zenbakiek espazio bakoitzaren izena igortzen didate. Bab Sebta filma ikustera sartu baino lehen ikusleok kontuan hartu beharreko instrukzio orria da, espazioekin lotzera bideratzen gaituena, eta, era berean, jarraian ikusiko dugunarekiko perspektiba panoramikoa eskaintzen diguna.

Bab Sebta Ceutan, Espainia eta Maroko artean kokatutako muga-postua da, eta muga hori egunero zeharkatzen dutenak dira filmeko protagonistak. Randa Maroufi artista marokoarraren lana da, eta bertan, hainbat eta hainbat pertsonen errealitatea mahai gainean jartzen digu. Bada, artistaren bestelako lanetan gertatzen den bezala, fikzioaren eta errealitatearen artean mugitzen den irakurketa bisualen testigu izango da Artiumeko Z aretora gerturatzen den oro.

Zinema espazio bakartian sartzen naiz, eta butaken artean pantailatik gertuen dagoenetako bat aukeratzen dut. Orduan, espazio neutro bat aurkezten zait begi aurrean, eta sentitzen dut aurretik hartu dudan planoaren eta pantailak proiektatzen duen horren artean ez dagoela alde handirik. Izan ere, esku artean eusten ari naizen paperean gertatzen den era berean, espazioa goitik ikusten dut, eta planoan agertzen diren izenak ere agertzen dira: Mediterraneoa goian, Ceuta alde batean, Maroko bestean...

Hasieran neutrotzat hartu dudan espazio horrek halakoa izateari utzi dio, mugen zeharkatzearen menpe dauden pertsonek bete baitute. Neutraltasuna planoan geratu da; momentu honetan bertan pertsona horien egunerokotasunak barreiatzen nau. Ama bat agertzen da, haurra esku artean eusten duen bitartean espazioan mugitzen dena. Eta nik, ikusle orojakile baten baitan, haien mugimenduak zelatatzen ditut.

Ahots bat entzuten da, Bab Sebtari buruz hitz egiten duena, Europako Batasunaren eta Afrikaren arteko lehorreko mugaz, hain zuzen ere. Haren hitzetan, espazio hura segurua da, indar armatuekin esku hartzeko eta lankidetzan aritzeko eremua baita. Alabaina, ondorioztatuko dugu segurtasun hori partziala dela, segurtasunaz arduratzen direnek, hori baino gehiago, boterea hartzen baitute beren gain, eta, botere harreman toxikoek bideratu ohi dituzten eredu hierarkikoen era berean, kasu honetan argi geratzen zaiguna da erpinaren azpian daudenen mugimenduak goian daudenek bideratzen dituztela.

Zentzu horretan, aipatzekoa da Maroufik bideratzen duen kamera jokoak guztiz harrapatzen gaituela. Halaber, filmaren lehenengo segundoetan zalantzara bideratzen gaitu, ez baitakigu zer izango den ikusmiran sartuko zaigun hori. Bada, kamera da mugitzen dena, eta zenbait puntutan itogarriak suertatu ahal zaizkigun mugimenduek muga zeharkatzen duten horien sentipenekin konektatzera bideratzen naute.

Era berean, irrealtasunaren eta errealitate gordinaren artean kokatzen den lengoaia estetikoak, Bab Sebta astero zeharkatzera behartuta dauden horien egunerokotasunarekin lotzen nau, eta ezinegona sentiarazten dit. Izan ere, sentitzen dut, kolonizazioaren eraginak jasaten ari diren herrialde askoren egoera tragikoak jasanezin egiten zaizkigunean, begiratzeari uzteko gaitasuna bereganatzen ari garela, erosotasunean murgildu, eta orduan erabakitzen baitugu noiz begiratu eta noiz ez. Bitartean, pertsona horiek ezin dute beren egunerokotasunetik ihes egin, eta honen inguruan hausnartzen dudan bitartean, haiek hor daude, Bab Sebtako muga puntua zeharkatzeko aukeraren esperoan.


martha-jungwirth

Martha Jungwirth

Guggenheim Bilbao (Bilbo, Bizkaia)

Desde el 07 de Junio 2024
Al 22 de Septiembre 2024

hilma-af-klint

Hilma af Klint

Guggenheim Bilbao (Bilbo, Bizkaia)

Desde el 18 de Octubre 2024
Al 02 de Febrero 2025

edonor-denok-inor-ez

edonor denok inor ez

Procesos de institucionalización de la educación artística en el País Vasco, 1978-1991

Artium (Gasteiz, Araba)

Desde el 02 de Febrero 2024
Al 01 de Septiembre 2024

azkuna-zentroak-babestu-2024-2025-deialdia-zabaldu-du

Azkuna Zentroak Babestu 2024/2025 deialdia zabaldu du

| 23 de Julio 2024

2020an, Azkuna Zentroak Babestu programaren lehen deialdia egin zuen, sorkuntza garaikideari laguntzeko ezohiko programa gisa, Covid-19aren krisiak eragindako salbuespenezko egoerari erantzuteko. 2021ean, beharrezkotzat jo da sorkuntza artistikoa bultzatzen jarraitzea, eratze-prozesu horiek indartzea eta pertsonei beren proiektuak garatzen lagun egitea.

saul-leiterren-mugarik-gabeko-paisaia

Saul Leiterren "mugarik gabeko" paisaia

21 de Jul. | Amaia Jimenez Larrea [BERRIA.eus]

Donostiako Tabakalerako Artegunea aretoan artistaren lanak jasotzen dituen 'Amaitu gabeko mundua' erakusketa ireki dute. Bihartik azaroaren 10era arte, zuri-beltzeko zein koloretako argazkiak, margotutako argazkiak eta margolanak egongo dira ikusgai.

bill-viola-artista-estatubatuarra-hil-da

Bill Viola artista estatubatuarra hil da

21 de Jul. | Ainhoa Sarasola [BERRIA.eus]

Bideo artearen garapenean aitzindaritzat jo izan dute Viola, eta berrogei urteko ibilbide oparoa garatu zuen. 73 urterekin zendu da.

artea-eta-natura

Artea eta natura

20 de Jul. | Haizea Barcenilla [BERRIA.eus]

Eusko Jaurlaritzaren gobernu berriak ez du denborarik galdu argi uzteko: Urdaibain Guggenheim museoa eraikiko da. Berdin dio herritarrek zer uste duten, ez du garrantzirik haien artean ezinegona handia bada; erabakia hartua dago eta zuzen esan digute.

surrealismoaren-papera

Surrealismoaren papera

13 de Jul. | Iñigo Astiz [BERRIA.eus]

Bere bildumaren parte diren 50 bat artelan surrealista jarri ditu ikusgai BBVAk Bilboko San Nikolas jauregian. Joan Miroren, Salvador Daliren eta Yves Tanguyren lanak daude tartean. Gehienak paperean egindakoak dira.

arte-ederren-bilboko-museoak-azken-hiru-hamarkadetan-osatutako-nazioarteko-arte-garaikideko-berge-bilduma-dohaintzan-jasotzeko-proposamena-onartu-du

Arte Ederren Bilboko Museoak azken hiru hamarkadetan osatutako nazioarteko arte garaikideko Bergé Bilduma dohaintzan jasotzeko proposamena onartu du

| 11 de Julio 2024

Bergé Bildumaren dohaintza 98 artelanek osatzen dute, eta 1980ko hamarkadaren amaieratik XX. mendearen lehenengo hamarkadara bitartean datatuak dira guztiak. Aipatzekoa da emakumeen artelanen ordezkaritza oparoa eta garai horretako jardun artistikoen aniztasun handia: pinturak, paper gaineko lanak, eskulturak, argazkiak, bideoak eta instalazioak.

lumbreras-galeriak-meszenasgo-bere-programarako-artista-gazteak-aukeratu-ditu

Lumbreras galeriak meszenasgo bere programarako artista gazteak aukeratu ditu

| 8 de Julio 2024

Gazteak Gazteei Deika (Joven Llama Joven, gazteleraz) egitasmorako irizpideak betetzen zituzten 70 hautagaitza jaso ditu Bilboko galeriak. Garazi Etxebarria Azurmendi, Aitana Rodriguez Albalejo, Alejandro Gonzales Oses eta Pablo Zabala dira 2024/2025 edizioan parte hartuko duten artista gazteak.

Artekaria

El poratl del arte en Euskal Herria

Este es el portal creado por la red ZAPART. Con ARTEKARIA queremos dar visibilidad a la increíble riqueza artística e infraestructural de nuestro pequeño territorio vasco (Euskal Herri osoa). De hecho, nos parece que en un espacio tan reducido donde se encuentran tantos museos (Artium, Oteiza, Oteiza, Artes de Bilbo, Guggenheim…), centros de arte (Uharte-zentroa, Tabakalera, Bilbaoarte…), salas públicas y privadas (Didam, Zitadela, Bastero, Ospitalea, fondations), galería de arte tradicional o de artistas... con tantas programaciones y obras de artistas visibles, la visualización de este conjunto no es fácil. Hemos creado este portal para ayudar a resolver esta falta.

Artekaria

La red de l@s artist@s profesionales de Euskal Herria

Zapart tiene como objetivo conectar, promover el trabajo y defender los derechos de l@s artist@s profesionales que viven y trabajan en Euskal Herria (en los seis territorios historicos que son Araba, Bizkaia, Gipuzkoa, Lapurdi, Nafarroa y Zuberoa).