artekaria

Euskal Herriko
Artearen ataria

aktualitatea

Nestor Basterretxearen artxibo pertsonala sarean eta Artiumen ikusgai jarri dute

Basterretxearen sendiak museoari emandako 5.000 dokumentu baino gehiago bildu dituzte sarean, eta horietako batzuk 'Artxibo' erakusketan daude. Proiektu artistikoei buruzko zirriborroak, argazkiak eta zinema gidoiak ikus daitezke, besteak beste.

nestor-basterretxearen-artxibo-pertsonala-sarean-eta-artiumen-ikusgai-jarri-dute
Beatriz Herraez eta Elena Roseras, Mikel, Monika eta Gorka Basterretxearekin batera, Artiumen. RAUL BOGAJO/ FOKU

15 de Mayo 2024 | Edurne Begiristain [BERRIA.eus]

Nestor Basterretxearen (Bermeo, Bizkaia, 1924 – Hondarribia, Gipuzkoa, 2014) sormen unibertsoa esploratzeko bi leiho ireki ditu Gasteizko Artium museoak: Basterretxea Irurzun familiak dohaintzan eman dion artxibo pertsonal mardula ikusgai jarri du sarean, eta funts horren lagin txiki batekin Nestor Basterretxea. Artxiboa izenburupean erakusketa antolatu du –irailarte egongo da zabalik–.

Basterretxearen sendiak duela bi urte eman zion Artium museoari artistaren ibilbideari lotutako artxibo pertsonala, eta museoko arduradunak dokumentazioa antolatzen eta katalogatzen aritu dira ordutik. 5.000 dokumentuk baino gehiagok osatzen dute jasotako ondare zabala: artistak berak eskuz idatzitako eta mekanografiatutako gutunak, gidoi zinematografikoak eta horien zirriborroak, 1950az geroztik bere lanarekin zerikusia duten prentsa zatiak, argazkiak, eskultura publikoen eta diseinu industrial eta arkitektonikoetarako proiektuak, Biok altzari modernoen diseinu enpresaren inguruko materialak... Artxibo zabal hori dagoeneko kontsultatu daiteke artistaren jaiotzaren mendeurrenaren harira martxan den webgunean.

Artistaren ibilbidea eta obra bezain poliedrikoa da sarean bildutako artxiboa. Dokumentu askok aukera ematen dute amaitu gabe utzi zituen proiektu andana ezagutzeko, eta bistaratu egiten ditu zeintzuk ziren Basterretxearen helburu artistikoak eta lan metodoak. "Artistaren alde ezezaguna ezagutzeko modu bat da", Elena Roseras artxiboaren katalogazio eta kontserbazio lanen arduradunaren ustetan.

Artxiboaren eta erakusketaren aurkezpenean parte hartu du Basterretxearen sendiak Artium museoan, eta haren izenean mintzatu da Mikel Basterretxea semea, eskertua eta hunkitua. "Aitaren lanarekin magia egin da. Artistaren artxibo pertsonal nahasi batetik hizkiak atera dira aurrena, gero hitzak eta esaldiak, eta diskurtso oso bat eraiki da azkenik", adierazi du.

Bederatzi atal

Basterretxearen ibilbide artistikoa bezain oparoa da ondutako artxiboa, eta bederatzi ataletan banatu dute dokumentu sorta. Eskultura eta obra publikoko proiektuak bildu dituzte atal batean, eta hor kontsulta daitezke, besteak beste, Beasaingo (Gipuzkoa) Arriaran urtegiko Urbide multzo eskultorikoa sortzeko prozesua erakusten duten plano eta zirriborroak, edota Bizkaia, una ola de hierro Artartzako biribilgunean paratutako eskultura egiteko erabilitako maketa eta plano teknikoak. Gauzatu ez ziren arkitektura proiektu batzuen inguruko dokumentazioa ere kontsultatu daiteke beste atal batean, Lemoizko zentral nuklearra eraldatzeko proiektuarena edota Sabino Aranaren monumentuarena, kasurako.

Bestalde, 1950eko hamarkadaren amaieratik diseinu industrialean egindako lanen inguruko informazioa xehe bildu dute dokumentuetan. Badira Madrilgo H Muebles enpresaren logotipoa eta altzarien diseinuari lotutako artxiboak, edota Biok konpainiarako diseinatutako aulki, mahai eta armairuei buruzkoak. Diseinu grafikoari lotutako lanarekin, beste horrenbeste: liburu eta aldizkarietarako ilustrazioak, Durangoko Azokaren 47. aldirako kartelaren diseinua eta 1978ko Bai Euskarari kanpainarako anagramaren zirriborroak kontsultatu daitezke, besteak beste.

Arantzazuko santutegiko basilikako hormak margotzeko lehiaketari buruzkoak ere bildu dituzte –gutunak, prentsa artikuluak eta liburuxkak– bai eta Jorge Oteizarekin zuen harreman pertsonala eta artistikoa islatzen duten gutunak ere. Izan ere, Basterretxeak idatzitako ehundik gora testu eta gutun ere jaso dituzte, nahiz eskuizkribuak, nahiz testu mekanografiatuak. Halaber, erakusketa ugariri buruzko txostenak bildu dituzte, eta baita 1956tik 1992ra bitartean zinema eta telebistarako ondutako proiektuetakoak ere.

Artiumen ikusgai den erakusketa, berriz, sarean den ondarearen "icebergaren punta" baino ez da, Beatriz Herraez zuzendariak azaldu zuenez. Bilduman leku aipagarri bat dauka Operacion H-k, 1960ko hamarkadan Huarte Taldearen enkarguz egin zuen film laburraren emankizunak. Era berean, bidean geratu ziren hainbat proiektu zinematografikoren zirriborroak ikus daitezke, hala nola El jardín de las Delicias pelikularenak edota Teodosio de Goñi zaldunaren kondairari eta Manuel Iradier esploratzailearen bizitzari buruzko beste film luze batzuenak ere.

Basterretxeak diseinatutako afixa ugari ere paratu dituzte erakusketan, esaterako, AIrentzat heriotza zigorraren aurkako kanpaina baterako egin zuena.


greet-strangers

greet strangers

Kate Newby

Cibrían (Donostia, Gipuzkoa)

Desde el 05 de Diciembre 2024
Al 22 de Febrero 2025

hiynur-palmason

HIynur Pálmason

Tabakalera (Donostia, Gipuzkoa)

Desde el 26 de Junio 2025
Al 28 de Septiembre 2025

la-vida-huracanada

La vida huracanada

Kiko Miyares

SC Gallery (Bilbo, Bizkaia)

Desde el 14 de Febrero 2025
Al 15 de Abril 2025

aitana-rodriguez

Aitana Rodriguez

Juan Manuel Lumbreras (Bilbo, Bizkaia)

Desde el 10 de Enero 2025
Al 28 de Febrero 2025

emakumea-ijitoa-eta-margolari-abangoardista-frankismoan

Emakumea, ijitoa eta margolari abangoardista frankismoan

10 de Febr. | Garbiñe Ubeda [BERRIA.eus]

Mari Paz Jimenezek euskal artearen historian merezi duen tokia aldarrikatzea du helburu 'Misterioa argitzea' haren atzera begirako erakusketak. Abstrakzioaren aitzindari eta margolari informalista izan zen, besteak beste.

gonbita

Gonbita

06 de Febr. | Haizea Barcenilla [BERRIA.eus]

Ziur nago ez dakizula, baina aurten Maria Paz Jimenezen urteurrena ospatuko dugu. Orain 50 urte, diktadorearen urte berean, hil zen frankismo garaiko euskal pintorerik garrantzitsuena.

agerikoegi

Agerikoegi

06 de Febr. | Garazi Ansa [BERRIA.eus]

'Metralla zauriak' | Artista: Veronica Domingo-Alonso. | Noiz: 2025eko urtarrilaren 24tik 2025eko martxoaren 16ra arte. | Non: Montehermoso, Gasteiz.

gasteizko-amarika-erakusketa-aretoa-itxiko-dute

Gasteizko Amarika erakusketa aretoa itxiko dute

30 de En. | Edurne Begiristain [BERRIA.eus]

Arabako Foru Aldundiak jakinarazi du "gogoeta sakon" baten ondorioz hartu duela erabakia. Aurrerantzean, ekintzailetza eta berrikuntza zentro bilakatuko dute.

bidezidorrak

Bidezidorrak

30 de En. | Jone Rubio Mazkiaran [BERRIA.eus]

'EGITURAZKO POBREZIA' | Artistak: Ariana Rac, Itxaso Diaz, Itzal Garcia, Gezus Ramirez, Txaro Arrazola, Lucia Jaio, Zaloa Ipiña eta Zirikar. | Non: Monehermoso kulturgunean, Gasteizen. | Noiz arte: otsailaren 2ra arte.

labea-aretoa-arte-instalazioen-nazioarteko-i-lehiaketa

"Labea Aretoa" Arte-Instalazioen Nazioarteko I. Lehiaketa

| 29 de Enero 2025

AEDAS Homesek "Labea Aretoa" Arte-Instalazioen Nazioarteko I. Lehiaketa jarri du abian. Lehiaketaren ardatz nagusia hiriko Ziudadela ezagutarazi eta zabaltzen laguntzea da, Ziudadelako Labea Aretoa zehazki, arte garaikidea eta esperimentala sustatzearekin bat.

erakusketa-aretoak

Erakusketa aretoak

29 de En. | Ismael Manterola Ispizua [BERRIA.eus]

Bilboko Rekalde aretoak bere ateak zabaldu ditu berrikuntza lan handiak egin ondoren. Beste garai eta testuinguru batean zabaldutako arte aretoak (Guggenheim museoaren garaia baino lehen) norabide eta helburu ezberdinak izan ditu azken 30 urteotan.

rekalde-aretoak-datorren-astelehenean-zabalduko-ditu-ateak-berriro

Rekalde aretoak datorren astelehenean zabalduko ditu ateak berriro

24 de En. | Beñat Mujika Telleria [BERRIA.eus]

Berritze lanen ondorioz, hainbat hilabetez egon da itxita Bilboko gune artistikoa, eta sarrera berria izango du hemendik aurrera, Iparragirre kalean. Inaugurazioa dela eta, hamabi eguneko programazio berezia antolatu dute.

Artekaria

El poratl del arte en Euskal Herria

Este es el portal creado por la red ZAPART. Con ARTEKARIA queremos dar visibilidad a la increíble riqueza artística e infraestructural de nuestro pequeño territorio vasco (Euskal Herri osoa). De hecho, nos parece que en un espacio tan reducido donde se encuentran tantos museos (Artium, Oteiza, Oteiza, Artes de Bilbo, Guggenheim…), centros de arte (Uharte-zentroa, Tabakalera, Bilbaoarte…), salas públicas y privadas (Didam, Zitadela, Bastero, Ospitalea, fondations), galería de arte tradicional o de artistas... con tantas programaciones y obras de artistas visibles, la visualización de este conjunto no es fácil. Hemos creado este portal para ayudar a resolver esta falta.

Artekaria

La red de l@s artist@s profesionales de Euskal Herria

Zapart tiene como objetivo conectar, promover el trabajo y defender los derechos de l@s artist@s profesionales que viven y trabajan en Euskal Herria (en los seis territorios historicos que son Araba, Bizkaia, Gipuzkoa, Lapurdi, Nafarroa y Zuberoa).