artekaria

Euskal Herriko
Artearen ataria

aktualitatea

Arnaldo Pomodoro eskultorea hil da, 99 urte betetzear zegoela

Aldi berean formaren teorialari eta praktikari, Pomodorok geometria eta politika inspirazio iturri dituen lan monumentala utzi digu.

arnaldo-pomodoro-eskultorea-hil-da-99-urte-betetzear-zegoela

| 23 de Junio 2025

"Italiar eskulturaren azken erraldoia" hil da Milango bere etxean, 99 urte betetzearen bezperean. Arnaldo Pomodoro 1926ko ekainaren 23an jaio zen Montebello di Romagna-n. Jatorriz geometroa, txikitatik izan zuen arkitekto edo eszenografo izateko ametsa, 1950eko hamarkadaren hasieran abiatu zuen ibilbide artistikoa, Picassoren erakusketa batek liluratuta.

1954an, Lombardiako hiriburura —Milano— joan zen bizitzera, eta garai hartako hasierak beti gogoratu izan zituen intelektualki bizi-biziak izan zirelako, Lucio Fontana lagunarekin izandako adiskidetasunak markatuta. Bi artistek Continuità taldea sortu zuten 1961ean, eta Perilli, Novelli, Turcato, Dorazio eta bere anaia gaztea, Giò Pomodoro, batu zitzaizkien.

Hala ere, benetako jauzia 1959an iritsi zen, AEBetan arte amerikarra ikasteko beka jaso zuenean. MoMA museoan Brancusiren eskulturak ezagutu zituen, eta horiek izan ziren inspirazio-iturri iraunkorra. San Frantziskon Mark Rothko ezagutu zuen, eta New Yorken Costantino Nivola, Jasper Johns, Andy Warhol eta batez ere David Smith eta Louise Nevelson eskultoreekin harremana izan zuen. Laster hasi zen Berkeley-n irakasten eta Beat Generation mugimenduarekin kontaktuan.

Bere ospea etengabe hazi zen, nazioarteko lehen aitorpenek lagunduta. 1963an, São Pauloko VII. Bienalean Eskulturaren Nazioarteko Saria irabazi zuen; hurrengo urtean, Veneziako XXXII. Bienalean Eskulturaren Sari Nazionala; eta 1967an, Pittsburgh-eko Carnegie Institutuko Eskultura Nazioarteko Saria. Hamarkada amaieran New Yorkeko Marlborough Gallery-rekin lankidetza hasi zuen.

Bronzezko eskultura monumentaletan abstrakzioa irudikatzen aritu zen eten gabe, Esfera, Kono eta Disko sailen bidez, munduko hainbat hiriren plazak apaintzen dituztenak: Turin, Los Angeles eta Kopenhage, besteak beste. Eskulturak ikus daitezke Italian Kanpo Arazoetako Ministerioaren aurrean (Erroman), Nazio Batuen Erakundearen egoitzaren aurrean (New Yorken), Gazteriaren Jauregiaren parean (Moskun), edo Milango Strehler antzokiaren aurreko sei metroko espiral dorrean.

Elkarrizketa askotan azaldu izan zuen bere pasioaren jatorria Euklidesen geometria elementalen formekiko: kanpotik leunak, barrutik hortzez, amildegiz eta zauriz beteta.
"Nire eskulturak buztinarekin lantzen ditut. Bonba atomikoaren irudia ikusteak kolpatu ninduen: onddo formako eztanda, hiltzaile miasmak sortzen zituena. Orduan erabaki nuen eskulturaren gainazala korroditzea, aztarna hori utzi nahi nuen, suntsiketa sortu, oztopoen, arantzen eta sendaezinezko zaurien ikurra. Hori lortzeko, negatiboan lan egin izan dut", adierazi zuen.

Iturria: LeJournalDesArts.

irudi galeria

sfera-grande-arg-luca-spinelli-cesena
sfera-6-trinity-college-dublin-arg-aurelio-cartaino

tras-h-umantes

Tras(h)umantes

Erakusketa kolektiboa

La Casona (Amurrio, Araba)

Desde el 09 de Octubre 2025
Al 29 de Octubre 2025

irudiari-aurre-egitea

Irudiari aurre egitea

Chantal Akerman

Artium (Gasteiz, Araba)

Desde el 30 de Mayo 2025
Al 19 de Octubre 2025

25-000-kilometroko-bidaia-135-argazkitan

25.000 kilometroko bidaia 135 argazkitan

14 de Oct. | Garazi Izagirre Aiestaran [BERRIA.eus]

Jose Manuel Juan Soto argazkilariak 'Landa arrazionalismoa' erakusketa aurkeztu du Donostiako San Telmo museoan. Frankismo garaian sortutako 200 herritako arkitektura bildu du, eta ikusgai egongo da gaurtik azaroaren 23ra bitarte.

zas-kulturrek-interakzioak-en-bigarren-edizioa-aurkeztu-du

ZAS Kulturrek Interakzioak-en bigarren edizioa aurkeztu du

| 14 de Octubre 2025

Arabako sortzaileekin egindako urteko elkarrizketa-zikloaren bigarren edizio gisa Montehermoso Kulturunera itzultzen da, Zas Kulturren eskutik. Formatu argi eta hurbila proposatu nahi izan du: tokiko artisten lanaz, testuinguruez eta lan-moduez aritzea, entzutea ardatz hartuta, publikoaren galderekin eta artxiborako eta hedapen bateraturako grabazioarekin.

joelle-tuerlinckx-eta-artium-museoak-gorriz-bermargotu-dute-artista-belgikarraren-a-legal-museal-tag-58-m-obra-palestinarekiko-elkartasunean

Joëlle Tuerlinckx eta Artium Museoak gorriz bermargotu dute artista belgikarraren 'A LEGAL MUSEAL TAG 58 M' obra, palestinarekiko elkartasunean

| 9 de Octubre 2025

Euskal Herriko Arte Garaikidearen Museoak, Artium Museoak, gorriz bermargotu du gaur goizean A LEGAL MUSEAL TAG 58 m (2017 remake 2024) lana, Joëlle Tuerlinckx (Brusela, 1958) artista belgikarrak El caso de l(a casa) museo(a) erakusketako (museoak 2024ko azaroa eta 2025eko apirila bitartean eskaini ziona) marra zuria. Ekintza hau Tuerlinckxek egindako proposamen bati erantzuten dio, Israelek Gazako palestinarren giza eskubideak sistematikoki urratzen dituela salatzeko.

iruditeria-berriak

Iruditeria berriak

09 de Oct. | Garazi Ansa [BERRIA.eus]

Susan Cianciolo. The Giants of the Circle & The Birds of Circus, The Hawk Looks Out with The Golden Eagle, Adult & Juvenile. | Non: Cibrian galeria, Donostia. | Noiz arte: 2025eko azaroaren 15era arte.

dotore-aritzea-edo-zerbait-esatea

Dotore aritzea edo zerbait esatea

09 de Oct. | Haizea Barcenilla [BERRIA.eus]

Eliza baten aurretik igarotzen ari nintzela, haren historia eta ezaugarriak azaltzen zituen panel bat aurrean zuela ikusita, irakurtzera hurbildu nintzen.

fluxu-nafarroako-arte-garaikideko-zirkuituaren-bigarren-edizioa-aurkeztu-dute

FLUXU Nafarroako arte garaikideko zirkuituaren bigarren edizioa aurkeztu dute

06 de Oct. | Nafarroako kultura saila

Vianako Printzea Erakundea – Kultura Zuzendaritza Nagusiak antolatutako zirkuitua, joan den 2024an lehen aldiz egin zena, modu ibiltarian Nafarroako Foru Komunitatearen lurraldean barrena ibiliko da aurten ere bai, tokiko erakundeen eta tokiko hezkuntza- eta elkarte-sareko eragileen laguntzarekin.

Artekaria

El poratl del arte en Euskal Herria

Este es el portal creado por la red ZAPART. Con ARTEKARIA queremos dar visibilidad a la increíble riqueza artística e infraestructural de nuestro pequeño territorio vasco (Euskal Herri osoa). De hecho, nos parece que en un espacio tan reducido donde se encuentran tantos museos (Artium, Oteiza, Oteiza, Artes de Bilbo, Guggenheim…), centros de arte (Uharte-zentroa, Tabakalera, Bilbaoarte…), salas públicas y privadas (Didam, Zitadela, Bastero, Ospitalea, fondations), galería de arte tradicional o de artistas... con tantas programaciones y obras de artistas visibles, la visualización de este conjunto no es fácil. Hemos creado este portal para ayudar a resolver esta falta.

Artekaria

La red de l@s artist@s profesionales de Euskal Herria

Zapart tiene como objetivo conectar, promover el trabajo y defender los derechos de l@s artist@s profesionales que viven y trabajan en Euskal Herria (en los seis territorios historicos que son Araba, Bizkaia, Gipuzkoa, Lapurdi, Nafarroa y Zuberoa).