artekaria

Euskal Herriko
Artearen ataria

aktualitatea

Gran Casino Kursaaleko margoa izango da San Telmo Museoko hurrengo Nabarmendutako obra

Antzinako Gran Casino Kursaalerako Néstor Martín Fernández de la Torre-k 1922an sortutako Izenbururik gabe margoa izango da hurrengo Nabarmendutako obra, San Telmo Museoak duela gutxi eskuratu eta zaharberritua.

gran-casino-kursaaleko-margoa-izango-da-san-telmo-museoko-hurrengo-nabarmendutako-obra

| 2024ko Abenduaren 11a

San Telmo Museoak, Nabarmendutako obra programan, Izenbururik gabe lana aurkezten du erakusketa iraunkorreko arte historikoaren aretoan. Desagertutako Kursaal kasinoko Hall Handiaren hormari atxikitako lau mihiseetako bat zen margolan hau, orain koadro tankeran aurkezten dena. Jatorriz dimentsio handiko (254 x 184 cm) horma margo bat da (marouflage, kasu honetan horman itsatsitako mihise gaineko olioa). Bi pertsona irudikatzen dituen lan hau 1922an margotu zuen Néstor Martin Fernández de la Torre artista kanariarrak, eta museoak berriki eskuratu eta zaharberritu du. 2024ko abenduaren 10etik 2025eko apirilaren 27ra bitartean egongo da ikusgai.

Kursaaleko Hall Handia, Kasinoaren areto nagusienetakoa, edertzen zuen obretako bat da hau. Apaingarri aberatsez hornitutako tamaina handiko eta altuera bikoitzeko espazioa izanik, lau angeluetan Nestor Martín Fernández de la Torrek margotutako obalo bana zuen apaingarri, horietako bat orain aurkezten denIzenbururik gabe.

1972an, eraikina eraitsi behar zutenean, bere ondarearen parte batzuk gorde ziren. Besteak beste, lau obalo horiek harrizko euskarritik erauzi zituzten eta koadro gisa gordeta, hainbat tokitan barreiatu ziren. Horri esker, nahiz eta urte askotan sakabanatuta egon, eraikin ikoniko hartako obra batzuk berreskuratu ahal izan dira.

San Telmo Museoak obalo haietako bat berriki aurkitu eta erostea lortu du, zaharberritzeko eta gizartearentzat berreskuratzeko. Hori dela eta, sortu zenetik 100 urte baino gehiago bete direnean, pieza bikain horietako bat aurkezten da museoaren Nabarmendutako obra programaren barruan.

Nestor Martín Fernández de la Torrek modernismoarekin eta sinbolismoarekin harreman estua izan zuen, estilo akademizistekin apurtzen zuen pintura bat jorratuz eta arte berri askeago bat garatuz. Premisa horiek ikusgai egiten dira Izenbururik gabe obran.

Obraren deskribapena

Izenbururik gabe mosaiko bat imitatzen duen urre koloreko hondo baten gainean eta ardatz bertikal batean, monumentaltasun handiko bi irudi agerian uzten dituen tamaina handiko obra sinbolista da. Bi gorputzak androgino samarrak dira, beren garaiko moraltasunari desafio eginez, sentsualitate eta sentiberatasun handiko dantzaldi batean elkarrekin nahasten direnak.

Pertsonaiak bizitasun eta kolore saturazio handiko oihal delikatuez erdi estaliak daude, berreskuratutako aurpegietako antzerki makillajea bezala. Bere irudi luzangak neurriz kanpokoak dira, artistak perspektiba egokia kontuan hartu zuelako bere jatorrizko kokapenean, altuera handian, bistaratze egokia izateko.

Obrarekin lotutako jarduerak

Hainbat ekitaldi antolatu dira obraren inguruan. Museoko erakusketa iraunkorrean Nabarmendutako obra gisa erakusteaz gain, bisita gidatua eta obraren, kasinoko ondarearen eta egilearen xehetasunak ezagutzeko hitzaldiak ere burutuko dira.

Gainera, San Telmo Museoak eta Casino Kursaal Luckiak sinatutako hitzarmenari esker, kasinoak museoari lan honi buruzko jarduera antolatzeko babesa emateaz gain, ikus-entzunezko bat egin du antzinako Kursaaletik berreskuratutako pintura ondareari buruz. Abenduaren 12an estreinatuko da, lehen hitzaldiaren testuinguruan.

Abenduaren 12ko bisita gidatua 18:00etan hasiko da eta gaztelaniaz burutuko da. Nabarmendutako obra dagoen lekuan, Carmen Martín zaharberritzaileak obran egin diren lanak azalduko ditu. Bisitarako lekuak dagoeneko agortuta daude.

Egun horretan bertan, El Gran Casino Kursaal. Historia y recuperación de un patrimonio, hitzaldia 19:00etan hasiko da, gaztelaniaz, eta sarrera librea izango da aretoa bete arte. Ana Santo Domingo, San Telmo Museoko kontserbazio arduraduna, eta Lola Horcajo, historialaria, arituko dira. Nabarmendutako obrari buruz ez ezik, Kursaaletik errekuperatutako beste ondare elementuei buruz ere hitz egingo dute. Hitzaldian zehar, gainera, Casino Kursaal Luckiak babestutako eta Morgancreak ekoitzitako ikus-entzunezkoa estreinatuko da.

Azkenik, otsailaren 5ean, 19:00etan, Néstor: un pintor simbolista hitzaldia izango da, Nestor Martin Fernández de la Torre kanariar artistaren figura eta obra aztertzeko. Las Palmas de Gran Canariako Néstor Museoko (Nestor Martin Fernandez de la Torre) zuzendari/gerentea den Daniel Montesdeocak eskainiko du. Sarrera librea izango da edukiera bete arte.


etorkizun-ezeztatua

Etorkizun ezeztatua

Iruñeako Zitadela (Iruñea, Nafarroa)

2025eko Urriaren 01etik
2026ko Urtarrilaren 11era

erretratu-intimoa

Erretratu intimoa

Pilar Belzunce

Txillida leku (Hernani, Gipuzkoa)

2025eko Ekainaren 05etik
2026ko Abenduaren 26ra

genesis

Genesis

Nisa Goiburu

Sakana (Donostia, Gipuzkoa)

2025eko Urriaren 03tik
2025eko Azaroaren 27ra

pintamonas

Pintamonas

Zaragüeta

Nafarroako museoa (Iruñea, Nafarroa)

2025eko Urriaren 10etik
2026ko Otsailaren 22ra

topaketen-dardara-artistikoa-iraunaraztea

Topaketen dardara artistikoa iraunaraztea

Aza. 16 | Uxue Rey Gorraiz [BERRIA.eus]

Iazko Iruñeko Topaketetan plazaratutako gogoeta artistikoetan inspiratutako sei obra jarri dituzte ikusgai Baluarten, gune hori pentsamendurako eta sorkuntzarako "erresonantzia kaxa" bihurtzeko asmoz. Erakusketa azaroaren 29ra arte izanen da ikusgai.

erakusketa-integratzailea

Erakusketa integratzailea

Aza. 14 | Ismael Manterola Ispizua [BERRIA.eus]

Gutxien espero duzun erakusketak generoaren parekidetasun aldetik egokia izateagatik harritzen zaitu. Ezusteko polita izan nuen Bartzelonako Miró Fundazioan ikusgai dagoen Miró eta Estatu Batuak erakusketa bisitatzerakoan.

ez-dakizuna-egitea-ez-dakizunarekin

Ez dakizuna egitea, ez dakizunarekin

Aza. 14 | Iñigo Astiz [BERRIA.eus]

Azken bost urteetan sortutako eskulturak bildu ditu Angel Bados artistak Bilboko Carreras Mugica galerian. Jorge Oteizaren oihartzuna eta Europako artea ez ezik, arabiar kultura ere izan du sorkuntzarako solaskide.

firenzek-fra-angelicoren-birbalorazioa-proposatzen-du

Firenzek Fra Angelicoren birbalorazioa proposatzen du

Aza. 12 | Olivier Tosseriren artikulutik itzulia [JdA]

Italiako azken hirurogeita hamar urteetan egin den lehen atzera begirako erakusketak baieztatzen du fraide margolariari Berpizkundeko iraultza artistikoan egotzitako rola.

Artekaria

Euskal Herriko Arte ataria

ZAPART sareak sortutako ataria duzu hau. Gure euskal lurralde txikiak duen artista eta azpiegitura aberastasun harrigarriari ikusgarritasuna eman nahi diogu Artekariarekin. Izan ere, hain eremu ttipi batean hainbeste museo (Artium, Oteiza, Arte Ederretakoak, Guggenheim…), arte zentro (Uharte zentroa, Tabakalera, Bilbaoarte…), areto publiko zein pribatu (Didam, Zitadela, Bastero, Portalea, Ospitalea, fundazioen aretoak…), galeria pribatu tradizionalak eta artistenak… hainbeste programazio eta artista lan ikusgai eta denbora berean ikusgarritasun oso zaila dagoela iruditzen zaigu. Horren konpontzen laguntzeko sortu dugu atari hau.

Artekaria

Artista profesionalen sarea

Zapart sareak Euskal Herriko sei lurralde historikoetan bizi eta lan egiten duten artista profesionalen saretzea eta horien lana sustatzea eta eskubideak defenditzea du helburu.