artekaria

Euskal Herriko
Artearen ataria

aktualitatea

Gizaki izatearen garrantzia

L'Art de ser humans (Gizaki izatearen artea) David Bueno biologo kataluniarraren liburuak arteen defentsa sutsua egiten du. Neurozientziaren ikuspuntutik arteek jendeari ekarri diezazkioketen abantailak aztertzen ditu era dibulgatibo batean idatzitako liburuan.

gizaki-izatearen-garrantzia
© Michel Royon / Wikimedia Commons

2025eko Martxoaren 27a | Ismael Manterola Ispizua [BERRIA.eus]

Ikerlariak neurozientzia eta heziketa lotu izan ditu bere ibilbidean. Buenorentzat, arte ezberdinen trebatzeak onurak ekartzen dizkio giza burmuinari, batez ere ume eta nerabe garaietan. Ikasketa prozesu etengabean bizi garen animalia bakarrak garenez, arteek laguntza ezinbestekoa ematen digute bizitza osoa izateko. Bide batez, gustatu zait zoriontasunaren eta bizitza oso baten artean Buenok egiten duen bereizketa.

Egileak arteak berezkoak ditugula azpimarratu du liburuan, ez direla ikasitako zerbait besterik gabe. Gure burua arteentzat prestatuta dago, eta garrantzi handikoa da alderdi horiek garatzea eta bultzatzea pertsona osoak izateko. Ideia hori egiaztatzeko ume garaira jotzen du, eta esperimentu batzuen bidez azaltzen du artea egitea instintiboa dela, homo sapiens-ak berezko duen zerbait. Guztiok kantatzen dugu edo erritmoa eramaten dugu umetan, edo zirrimarrak egiten ditugu arkatza eskuan hartuz gero. Gauza bera gertatzen da antzerkiarekin edo forma eta koloreekin. Agian ikasitako arte bakarra idazkerarekin eta irakurmenarekin lotutakoa izango litzateke, eta horrek ere berezkoa dugun beste zerbaitekin harremana izango luke, hots, hizkuntzarekin.

Hala ere, liburuan aurkeztutako ideia harrigarriena zientzia eta filosofia arteen atalean sailkatzea da. Buenorentzat, gizaki zientifikoak eta filosofikoak gara berez; ezer ikasi gabe modu instintibo batean zientziarako eta filosofiarako joera izango genuke, eta horregatik arteei buruz hitz egiten duenean zientzia eta filosofia bertan sartzen ditu. Arrazionalismotik zetorren eta Entziklopediak egindako bereizketa historikoari aurre egiten dion ideia honek klasikoengana hurbiltzen gaitu, greziarrek-erromatarrek arteei buruz hitz egiten zutenean, gure artea, artisautza eta teknikak zaku berean sartzen baitzituzten, eta noski, Buenok egiten duen bezala, arteei buruz hitz egiten zuten, eta ez arteari buruz, guk egiten dugun bezala.


Beraz, sarritan kontrajarrita aurkezten zaizkigun jakintza esparruak uste baino hurbilago daudela esatera dator ikerlari katalana. Askotan behartuta ikusi dugu geure burua zientzien eta letren artean aukeratzera; gaur egungo nerabeei, gainera, hirugarren aukera eskaini zaie: artea. Eta heziketa integrala eman beharreangazteek egin beharreko aukerak alderdi neuronal baten kastrazioa eragiten badu? Hezkuntza arduradunei pentsatzeko gaia jarri die David Buenoren liburuak.


formaren-sintaxia

Formaren sintaxia

Maite Leyún

Nafarroako museoa (Iruñea, Nafarroa)

2025eko Maiatzaren 14tik
2026ko Martxoaren 22ra

la-grieta

La Grieta

Erakusketa kolektiboa

Marra Gunea (Bilbo, Bizkaia)

2025eko Urriaren 04tik
2025eko Azaroaren 29ra

tras-h-umantes

Tras(h)umantes

Erakusketa kolektiboa

La Casona (Amurrio, Araba)

2025eko Urriaren 09tik
2025eko Urriaren 29ra

genesis

Genesis

Nisa Goiburu

Sakana (Donostia, Gipuzkoa)

2025eko Urriaren 03tik
2025eko Azaroaren 27ra

intimitatearen-ikuskizuna-edo-artea

Intimitatearen ikuskizuna edo artea

Urr. 16 | Ismael Manterola Ispizua [BERRIA.eus]

Bukatu berria da Gasteizko Montehermoso kultur zentroan uda guztian ikusgai egon den Abel Azkona artistaren Monumentu bat familiari erakusketa.

zentzuen-konstelazioa

Zentzuen konstelazioa

Urr. 16 | Jone Rubio Mazkiaran [BERRIA.eus]

Ahanzturaren aurka. Omenaldiak eta eskaintzak | Artista: Angel Bados. | Non: Carreras Mugica galerian, Bilbon. | Noiz arte: Abenduaren 6ra arte.

25-000-kilometroko-bidaia-135-argazkitan

25.000 kilometroko bidaia 135 argazkitan

Urr. 14 | Garazi Izagirre Aiestaran [BERRIA.eus]

Jose Manuel Juan Soto argazkilariak 'Landa arrazionalismoa' erakusketa aurkeztu du Donostiako San Telmo museoan. Frankismo garaian sortutako 200 herritako arkitektura bildu du, eta ikusgai egongo da gaurtik azaroaren 23ra bitarte.

zas-kulturrek-interakzioak-en-bigarren-edizioa-aurkeztu-du

ZAS Kulturrek Interakzioak-en bigarren edizioa aurkeztu du

| 2025eko Urriaren 14a

Arabako sortzaileekin egindako urteko elkarrizketa-zikloaren bigarren edizio gisa Montehermoso Kulturunera itzultzen da, Zas Kulturren eskutik. Formatu argi eta hurbila proposatu nahi izan du: tokiko artisten lanaz, testuinguruez eta lan-moduez aritzea, entzutea ardatz hartuta, publikoaren galderekin eta artxiborako eta hedapen bateraturako grabazioarekin.

joelle-tuerlinckx-eta-artium-museoak-gorriz-bermargotu-dute-artista-belgikarraren-a-legal-museal-tag-58-m-obra-palestinarekiko-elkartasunean

Joëlle Tuerlinckx eta Artium Museoak gorriz bermargotu dute artista belgikarraren 'A LEGAL MUSEAL TAG 58 M' obra, palestinarekiko elkartasunean

| 2025eko Urriaren 9a

Euskal Herriko Arte Garaikidearen Museoak, Artium Museoak, gorriz bermargotu du gaur goizean A LEGAL MUSEAL TAG 58 m (2017 remake 2024) lana, Joëlle Tuerlinckx (Brusela, 1958) artista belgikarrak El caso de l(a casa) museo(a) erakusketako (museoak 2024ko azaroa eta 2025eko apirila bitartean eskaini ziona) marra zuria. Ekintza hau Tuerlinckxek egindako proposamen bati erantzuten dio, Israelek Gazako palestinarren giza eskubideak sistematikoki urratzen dituela salatzeko.

iruditeria-berriak

Iruditeria berriak

Urr. 09 | Garazi Ansa [BERRIA.eus]

Susan Cianciolo. The Giants of the Circle & The Birds of Circus, The Hawk Looks Out with The Golden Eagle, Adult & Juvenile. | Non: Cibrian galeria, Donostia. | Noiz arte: 2025eko azaroaren 15era arte.

dotore-aritzea-edo-zerbait-esatea

Dotore aritzea edo zerbait esatea

Urr. 09 | Haizea Barcenilla [BERRIA.eus]

Eliza baten aurretik igarotzen ari nintzela, haren historia eta ezaugarriak azaltzen zituen panel bat aurrean zuela ikusita, irakurtzera hurbildu nintzen.

Artekaria

Euskal Herriko Arte ataria

ZAPART sareak sortutako ataria duzu hau. Gure euskal lurralde txikiak duen artista eta azpiegitura aberastasun harrigarriari ikusgarritasuna eman nahi diogu Artekariarekin. Izan ere, hain eremu ttipi batean hainbeste museo (Artium, Oteiza, Arte Ederretakoak, Guggenheim…), arte zentro (Uharte zentroa, Tabakalera, Bilbaoarte…), areto publiko zein pribatu (Didam, Zitadela, Bastero, Portalea, Ospitalea, fundazioen aretoak…), galeria pribatu tradizionalak eta artistenak… hainbeste programazio eta artista lan ikusgai eta denbora berean ikusgarritasun oso zaila dagoela iruditzen zaigu. Horren konpontzen laguntzeko sortu dugu atari hau.

Artekaria

Artista profesionalen sarea

Zapart sareak Euskal Herriko sei lurralde historikoetan bizi eta lan egiten duten artista profesionalen saretzea eta horien lana sustatzea eta eskubideak defenditzea du helburu.