artekaria

Euskal Herriko
Artearen ataria

aktualitatea

Windsor Kulturgintza galeriari lotutako 150 artista ingururen 200 artelan jaso ditu Bilboko Arte Ederren Museoak

1980ko eta 1990eko hamarkadetako artisten lanak dira nagusi Roberto Saenz de Gorbea galerista eta bildumagileak emandako multzoan, eta bigarren dohaintza handi bat egiteko asmoa duela ere iragarri du.

windsor-kulturgintza-galeriari-lotutako-150-artista-ingururen-200-artelan-jaso-ditu-bilboko-arte-ederren-museoak
Roberto Saenz de Gorbea galerista ohia (ezkerretik bigarrena) Bilboko Arte Ederren Museoari emandako koadroetako baten aurrean. OSKAR MATXIN EDESA / FOKU

16 Mai 2024 | Iñigo Astiz [BERRIA.eus]

"Mozketa estratigrafiko zehatz bat". Guztira, 150 artista ingururen 200 obra baino gehiago eman dizkio Roberto Saenz de Gorbea bildumagile eta Bilboko Windsor Kulturgintza galeriako zuzendari izandakoak Bilboko Arte Ederren Museoari, eta arkeologiaren lengoaia baliatu du Miguel Zugaza museoko zuzendariak haren balioa definitzeko. Haren hitzetan, 1970eko hamarkadatik hasi eta XXI. mende hasierara artean "Bilbon izan den arte garaikidea" erakusten duelako bildumak. Historia geruza bat, alegia. "Nestor Basterretxearekin hasita, Kepa Garrazarenganaino". Baina lehen urratsa baino ez da izango hau. Batetik, etorkizunean beste dohaintza handi bat egiteko asmoa ere iragarri duelako Saez de Gorbeak,eta, bestetik, museoak galeriari eskainitako erakusketa propio bat egingo duela ere ziurtatu duelako.

Euskal Herriko arte galeria esanguratsuenetako bat izan da Windsor. 1971n ireki zuen Miguel Saenz de Gorbeak, eta Bilboko Portuko Markesaren kalean izan zuen lehen egoitza. Kafetegi bat zuen lehen solairuan, eta sotoan zegoen arte galeria. Aurelio Artetaren, Francisco Iturrinoren, Ramiro Arrueren eta Benito Barruetaren lanak jarri zituzten bertan ikusgai. 1981ean, aitaren eskutik hartu zuen haren gidaritza Roberto Saenz de Gorbeak, eta une hartan arte garaikidera zuzendu zuen galeriako erakusketa lerroa, eta Juan de Ajuriagerra kalera eraman zuten aretoa, 1989an, izena ere berrituz: Windsor Kulturgintza.

Eta historia horren guztiaren lekukotza ematen du orain Bilboko Arte Ederren Museoari eman dion artelanen bildumak. Horregatik Zugazak aipatutako geruza estratografikoaren metafora.

Gorabidekoak eta bazterrekoak

1980ko eta 1990eko hamarkadetako artelanak dira nagusi multzoan. Ondorengo artistenaktartean: Ramon Carrera, Santos Iñurrieta, Pedro Manterola, Rafael Lafuente, Jose Luis Zumeta, Juan Luis Goenaga, Fernando Illana, Daniel Tamayo, Carmen Olabarri, Jose Angel Lasa eta Patxi Ezkietarenak. Une hartan indarra hartzen zihoazen artisten lehen lanak ere badaude. DarIo Urzairen, Angel Badosen, Txomin Badiolaren, Dora Salazarren, Jose Mari Lazkanoren eta Jon Mikel Eubaren lanak dira horren adibide.

Baina horiekin batera, historiak bazterrean utzitako artisten lekukotza moduko bat ere biltzen du, Miryam Alzuri Bilboko Arte Ederren Museoko kontserbazio arduradunak azaldutakoaren arabera. 1950eko eta 1960ko hamarkadetan puntakoa izan zen Manuel Duque margolaria, esaterako, "ia ahaztuta" dagoelako egun —"ia-ia artista madarikatua da"—, eta Rita Sixto ere "desagertu" egin delako erakusketen saretik.

Merkatu falta

Roberto Saenz de Gorbeak anaia zuen Xabier Saenz de Gorbea arte kritikaria, eta zeharo hunkitu da galerista harekin gogoratutakoan. 2015ean hil zen, eta "lagun", "kide" eta "aholkulari" zuela esan du Roberto Saenz de Gorbeak.

Hain zuzen, anaia izan du gogoan galeriak izandako estualdi ekonomikoak gogoan hartzean. Haren hitzetan, arte garaikideak ez duelako sekula izan merkaturik. "Xabierrekin batera antolatzen genituen erakusketei eta elkarrekin eskaintzen genuen aholkularitzari esker egin zuen aurrera galeriak, eta horri esker jarraitu ahal izan genuen".

Artelanekin batera, galeriari lotutako funts dokumental "baliotsua" ere eman dio museoari Saenz de Gorbeak. Aurrez, haren anaiak ere egin bezala, alegia. 2020an haren artxibo pertsonala ere jaso zuelako museoak, Xabier Saenz de Gorbearen bizikide izandako Sonia Ruedaren eskutik.

Bilbon egindako lana ez ezik, Windsor Kulturgintzak euskal artistak nazioarteratzeko egin zuen lana ere nabarmendu du Bilboko Arte Ederren Museoko zuzendariak. Zugazaren hitzetan, Saenz de Gorbeak hasieratik baliatu baitzuen Madrilgo Arco azoka bertako sortzaileen obrak ezagutarazteko.

Jasotako artelan guztiak xehe aztertu beharko dituztela ere iragarri du Zugazak. "Lan handia" izango da hori, haren hitzetan. Galeriari eskainitako erakusketa museoa handitzeko lanak amaitzen direnean egingo dela baino ez dute zehaztu. Eta, horregatik, bi koadro baino ez dituzte zintzilikatu gaur museoaren eraikin zaharreko aretoetan: Alfonso Gortazar artistak 1987an margotutako erretratu figuratibo bat eta Iñaki de la Fuenteren giza figuraz eta gorputz atal soltez betetako koadro koloretsu bat. Gaur baino ez dira egongo ikusgai, halere.


galezina

Galezina

Jose Luis Vicario

Marzana aretoa (Bilbo, Bizkaia)

Du 10 Janvier 2025
Au 21 Février 2025

monstrorum-historia

Monstrorum historia

Joan Fontcuberta

Kutxa Kultur Artegunea (Donostia, Gipuzkoa)

Du 21 Mars 2025
Au 29 Juin 2025

mozorro

Mozorro

Eliane Hegiaphal, Gonzalo Etxebarria

Rotonda (Donibane Lohizune, Lapurdi)

Du 07 Février 2025
Au 23 Mars 2025

salbuespenak

Salbuespenak

Exposition collective

ZAS kultur aretoa (Gasteiz, Araba)

Du 13 Février 2025
Au 15 Mars 2025

emakumea-ijitoa-eta-margolari-abangoardista-frankismoan

Emakumea, ijitoa eta margolari abangoardista frankismoan

10 Fév. | Garbiñe Ubeda [BERRIA.eus]

Mari Paz Jimenezek euskal artearen historian merezi duen tokia aldarrikatzea du helburu 'Misterioa argitzea' haren atzera begirako erakusketak. Abstrakzioaren aitzindari eta margolari informalista izan zen, besteak beste.

gonbita

Gonbita

06 Fév. | Haizea Barcenilla [BERRIA.eus]

Ziur nago ez dakizula, baina aurten Maria Paz Jimenezen urteurrena ospatuko dugu. Orain 50 urte, diktadorearen urte berean, hil zen frankismo garaiko euskal pintorerik garrantzitsuena.

agerikoegi

Agerikoegi

06 Fév. | Garazi Ansa [BERRIA.eus]

'Metralla zauriak' | Artista: Veronica Domingo-Alonso. | Noiz: 2025eko urtarrilaren 24tik 2025eko martxoaren 16ra arte. | Non: Montehermoso, Gasteiz.

gasteizko-amarika-erakusketa-aretoa-itxiko-dute

Gasteizko Amarika erakusketa aretoa itxiko dute

30 Janv. | Edurne Begiristain [BERRIA.eus]

Arabako Foru Aldundiak jakinarazi du "gogoeta sakon" baten ondorioz hartu duela erabakia. Aurrerantzean, ekintzailetza eta berrikuntza zentro bilakatuko dute.

bidezidorrak

Bidezidorrak

30 Janv. | Jone Rubio Mazkiaran [BERRIA.eus]

'EGITURAZKO POBREZIA' | Artistak: Ariana Rac, Itxaso Diaz, Itzal Garcia, Gezus Ramirez, Txaro Arrazola, Lucia Jaio, Zaloa Ipiña eta Zirikar. | Non: Monehermoso kulturgunean, Gasteizen. | Noiz arte: otsailaren 2ra arte.

labea-aretoa-arte-instalazioen-nazioarteko-i-lehiaketa

"Labea Aretoa" Arte-Instalazioen Nazioarteko I. Lehiaketa

| 29 Janvier 2025

AEDAS Homesek "Labea Aretoa" Arte-Instalazioen Nazioarteko I. Lehiaketa jarri du abian. Lehiaketaren ardatz nagusia hiriko Ziudadela ezagutarazi eta zabaltzen laguntzea da, Ziudadelako Labea Aretoa zehazki, arte garaikidea eta esperimentala sustatzearekin bat.

erakusketa-aretoak

Erakusketa aretoak

29 Janv. | Ismael Manterola Ispizua [BERRIA.eus]

Bilboko Rekalde aretoak bere ateak zabaldu ditu berrikuntza lan handiak egin ondoren. Beste garai eta testuinguru batean zabaldutako arte aretoak (Guggenheim museoaren garaia baino lehen) norabide eta helburu ezberdinak izan ditu azken 30 urteotan.

rekalde-aretoak-datorren-astelehenean-zabalduko-ditu-ateak-berriro

Rekalde aretoak datorren astelehenean zabalduko ditu ateak berriro

24 Janv. | Beñat Mujika Telleria [BERRIA.eus]

Berritze lanen ondorioz, hainbat hilabetez egon da itxita Bilboko gune artistikoa, eta sarrera berria izango du hemendik aurrera, Iparragirre kalean. Inaugurazioa dela eta, hamabi eguneko programazio berezia antolatu dute.

Artekaria

Le portail de l'art en Euskal Herria

Ceci est le portail créé par le réseau ZAPART. Avec ARTEKARIA, nous voulons donner de la visibilité à l'incroyable richesse artistique et infrastructurelle de notre petit territoire basque (Euskal Herri osoa). En effet, il nous semble que dans un espace aussi réduit où se trouvent tant de musées (Artium, Oteiza, Beaux-Arts de Bilbo, Guggenheim…), de centres d'art (Uharte-zentroa, Tabakalera, Bilbaoarte…), de salles publiques et privées (Didam, Zitadela, Bastero, Portalea, Ospitalea, fondations) galeries traditionnelles ou d'artistes… avec tant de programmations et d'Åöuvres d'artistes visibles, la visualisation de cet ensemble n'est pas facile. Nous avons créé ce portail pour aider à remédier à ce manque.

Artekaria

Le réseau des artistes professionnel.le.s d'Euskal Herria

Zapart a pour objectif de mettre en réseau, de promouvoir le travail et de défendre les droits des artistes professionnel.le.s vivant et travaillant en Euskal Herri (sur les six territoires historiques que sont Araba, Bizkaia, Gipuzkoa, Lapurdi, Nafarroa et Zuberoa).