artekaria

Euskal Herriko
Artearen ataria

aktualitatea

Zergatik hor?

'HARRIA ETA POLTSA' | Non: San Telmo museoan, Donostian. | Noiz arte: 2025eko azaroaren 16ra arte.

zergatik-hor
Maddi Barberren 'Harria eta poltsa' erakusketako pieza bat, Donostiako San Telmo museoan. IÑIGO URIZ/ FOKU

10 Janvier 2025 | [BERRIA.eus]

Urte berriko kritiken atal hau bere bilakaera propioa izaten ari den ekimen batekin inauguratzea pentsatu dut. Berria den guztiak halako bertigoa-edo emateko erraztasuna omen du, eta horri errazago eusteko aukera dago oinak lur sendo eta gorabeheratsurik gabean izanda. Horren sinesmenarekin, oinarriz behintzat sendotzen ari den programa batek ematen duen patxadari heldu diot. Urte luze oso bat irauten duen erakusketa proposamena da, eta epe-muga edo bizi-muga laburrak dituzten izaera estandarizatutako beste mostrekin konparatuz gero, horrek ere laguntzen dio hain ongi etortzen den patxadari. Izan ere, erakusketak behin inauguratu eta plazaratuta, FOMOa gailentzen da, edo hain gazte ez direnentzat eta hizkuntza ulergarrira itzulita, haiek galtzearen beldurra sortzen da, alegia, haiek bisitatzeko aukerarik izan gabe amaituko diren kezka larria. A ze estresa. Eta urtea hasi besterik ez da egin. Beraz, bai, hobe patxadaz ekitea.

San Telmo museoak 2018an hasiera eman zion Museo Bikoitza programari buruz ari naiz, zeinetan instituzioak urteko artista bati lan berri bat egiteko mandatua ematen dion museoaren bildumarekin elkarrizketa berriak sortzeko asmoz. Pasatu dira sei urte, eta oraindik ere martxan dirau. Gogora ditzagun parte hartzaileak: Ibon Aranberri, Erlea Maneros, Jose Mari Zabala, Iratxe Jaio eta Klaas van Gorkum, Hinrich Sachs, eta azken horrek, aurreko urte amaieran, Maddi Barberri pasatu zion testigua. Eta hor dago orain, museoko kaperako albo batean, artista gaztearenHarria eta Poltsa proposamena ikusgai, nahi duenarentzat.

Ez da espazio horretan aurkezten den lehen proiektua; besteak beste Iratxe Jaio eta Klaas van Gorkumena ere bertan egon zen instalatua; esango nuke, gainera, leku berberean. Baina hark kaperarekin elkarrizketa interesgarria sortzen zuen bitartean, adierazi beharra dut Barberren instalazioa, nola hala, lekuz kanpo dagoela-edo hautematen dela.

Azken proiektu horrek indusketa prozesuen inguruko hausnarketa bat aurkezten du. Horretarako, arkeologoek indusketetan maiz erabiltzen dituzten behin-behineko egitura horietako bat sortu du, burdinazkoa, erdiko nabetik alboetako nitxoetako baten sarrera zuzena oztopatzen duena; eta, era berean, proiektatzen duen ikus-entzunezkoaren gainazalaren euskarri dena. Katramilatsu samarra agian esplikazioa; katramilatsu samar gelditzen da instalazioa bera ere espazioan. Zaila egiten baitzait kapera horretan, dagoen informazioarekin eta ikusten denarekin, haien eta indusketen arteko loturak topatzea, besteak beste.

Baina proposamena, izatez, ariketa polita da. Arkeologia mintzabide hartuta, Barber bera ere arkeologo paperean sartu baita ekoizpen berri horren prozesuan, hori bai, bere esparru propioan, ikus-entzunezkoei dagokienez: aurreko hamarkadetako arkeologia lan eta katalogazioetako ikus-entzunezko erregistroak artxiboetan bilatu, ikusi eta arrazoi batengatik edo besteagatik interesatu zaizkion eszena haiek aukeratu, jaso, eta ekoizpen berrirako sortu dituen grabazio eszena berrien artean txertatu ditu; iraganeko objektu eta irudi haiei izate berri bat, bizi berri bat emanaz, eta atzera, berriz ere, jendartera itzuliz; plazaratuz. Horrela bada, artista bera ez da soilik arkeologoen larruazalean sartuta ibili; izan ere, eta azken finean, ez al da, bada, hori bera museoek haien gordailuetan dituzten objektuekin egiten dutena, bereziki, aldi baterako mostren kasuan? Alegia, arrazoi ezberdinengatik izaera ezberdinetako objektuak aukeratzea eta erakusketa aretoetan diskurtso berrien aterkipean aurkeztea?

San Telmo museoaren funtzionamenduari, eta hari lotuta dabiltzan profesionalen egitekoari aurrez aurre begiratzen dien ekoizpena da Maddi Barberren Harria eta poltsa instalazioa, eta, zalantzarik gabe, haiekin zuzeneko lotura duen aretoren batean kokatua izan balitz kaperako isolamendutik aterata —Hinrich Sachsen instalazioarekin egin zuten modura, esaterako—, haren zentzua Museo Bikoitza programaren barnean erabatekoa izango litzateke; museoaren bildumako erakustaretoak irakurtzeko gako berri bat bilakatuz.

Kaperan, ordea, eta zoritxarrez, lanak museoaren eskuetan erori den "egin behar bat" dirudi; hau da, programa abian denez, eta artistak bere proposamena burutu duenez, hura erakutsi beharraren konpromiso bat eta haren aurreko irtenbide erraz bat. Garrantzitsua da izaera horretako programek aurrera egiten jarraitzea; baina are garrantzitsuagoa da inertziaren zuloan ez erortzea; hasierako urteetan heltzen zitzaion gogo, indar eta ilusio berarekin jarraitzea eta tratatzea.


salbuespenak

Salbuespenak

Exposition collective

ZAS kultur aretoa (Gasteiz, Araba)

Du 13 Février 2025
Au 15 Mars 2025

hurakan-bizitza

Hurakan bizitza

Kiko Miyares

SC Gallery (Bilbo, Bizkaia)

Du 14 Février 2025
Au 15 Avril 2025

paper-cuts

Paper cuts

Stephen Webb

Loiola Kultur Etxea (Donostia, Gipuzkoa)

Du 20 Décembre 2024
Au 20 Février 2025

synthese

Synthèse

Exposition collective

L'Angle (Hendaia, Lapurdi)

Du 22 Janvier 2025
Au 16 Février 2025

emakumea-ijitoa-eta-margolari-abangoardista-frankismoan

Emakumea, ijitoa eta margolari abangoardista frankismoan

10 Fév. | Garbiñe Ubeda [BERRIA.eus]

Mari Paz Jimenezek euskal artearen historian merezi duen tokia aldarrikatzea du helburu 'Misterioa argitzea' haren atzera begirako erakusketak. Abstrakzioaren aitzindari eta margolari informalista izan zen, besteak beste.

gonbita

Gonbita

06 Fév. | Haizea Barcenilla [BERRIA.eus]

Ziur nago ez dakizula, baina aurten Maria Paz Jimenezen urteurrena ospatuko dugu. Orain 50 urte, diktadorearen urte berean, hil zen frankismo garaiko euskal pintorerik garrantzitsuena.

agerikoegi

Agerikoegi

06 Fév. | Garazi Ansa [BERRIA.eus]

'Metralla zauriak' | Artista: Veronica Domingo-Alonso. | Noiz: 2025eko urtarrilaren 24tik 2025eko martxoaren 16ra arte. | Non: Montehermoso, Gasteiz.

gasteizko-amarika-erakusketa-aretoa-itxiko-dute

Gasteizko Amarika erakusketa aretoa itxiko dute

30 Janv. | Edurne Begiristain [BERRIA.eus]

Arabako Foru Aldundiak jakinarazi du "gogoeta sakon" baten ondorioz hartu duela erabakia. Aurrerantzean, ekintzailetza eta berrikuntza zentro bilakatuko dute.

bidezidorrak

Bidezidorrak

30 Janv. | Jone Rubio Mazkiaran [BERRIA.eus]

'EGITURAZKO POBREZIA' | Artistak: Ariana Rac, Itxaso Diaz, Itzal Garcia, Gezus Ramirez, Txaro Arrazola, Lucia Jaio, Zaloa Ipiña eta Zirikar. | Non: Monehermoso kulturgunean, Gasteizen. | Noiz arte: otsailaren 2ra arte.

labea-aretoa-arte-instalazioen-nazioarteko-i-lehiaketa

"Labea Aretoa" Arte-Instalazioen Nazioarteko I. Lehiaketa

| 29 Janvier 2025

AEDAS Homesek "Labea Aretoa" Arte-Instalazioen Nazioarteko I. Lehiaketa jarri du abian. Lehiaketaren ardatz nagusia hiriko Ziudadela ezagutarazi eta zabaltzen laguntzea da, Ziudadelako Labea Aretoa zehazki, arte garaikidea eta esperimentala sustatzearekin bat.

erakusketa-aretoak

Erakusketa aretoak

29 Janv. | Ismael Manterola Ispizua [BERRIA.eus]

Bilboko Rekalde aretoak bere ateak zabaldu ditu berrikuntza lan handiak egin ondoren. Beste garai eta testuinguru batean zabaldutako arte aretoak (Guggenheim museoaren garaia baino lehen) norabide eta helburu ezberdinak izan ditu azken 30 urteotan.

rekalde-aretoak-datorren-astelehenean-zabalduko-ditu-ateak-berriro

Rekalde aretoak datorren astelehenean zabalduko ditu ateak berriro

24 Janv. | Beñat Mujika Telleria [BERRIA.eus]

Berritze lanen ondorioz, hainbat hilabetez egon da itxita Bilboko gune artistikoa, eta sarrera berria izango du hemendik aurrera, Iparragirre kalean. Inaugurazioa dela eta, hamabi eguneko programazio berezia antolatu dute.

Artekaria

Le portail de l'art en Euskal Herria

Ceci est le portail créé par le réseau ZAPART. Avec ARTEKARIA, nous voulons donner de la visibilité à l'incroyable richesse artistique et infrastructurelle de notre petit territoire basque (Euskal Herri osoa). En effet, il nous semble que dans un espace aussi réduit où se trouvent tant de musées (Artium, Oteiza, Beaux-Arts de Bilbo, Guggenheim…), de centres d'art (Uharte-zentroa, Tabakalera, Bilbaoarte…), de salles publiques et privées (Didam, Zitadela, Bastero, Portalea, Ospitalea, fondations) galeries traditionnelles ou d'artistes… avec tant de programmations et d'Åöuvres d'artistes visibles, la visualisation de cet ensemble n'est pas facile. Nous avons créé ce portail pour aider à remédier à ce manque.

Artekaria

Le réseau des artistes professionnel.le.s d'Euskal Herria

Zapart a pour objectif de mettre en réseau, de promouvoir le travail et de défendre les droits des artistes professionnel.le.s vivant et travaillant en Euskal Herri (sur les six territoires historiques que sont Araba, Bizkaia, Gipuzkoa, Lapurdi, Nafarroa et Zuberoa).