artekaria

Euskal Herriko
Artearen ataria

aktualitatea

Erresonantziak

'DOMA' | Artista: Ioana Hernandez. | Non: Iruñeko Ziudadelako Labean. | Noiz arte: ekainaren 29ra arte.

erresonantziak
Ioana Hernandezen erakusketa, Iruñeko Ziudadelan. iÑIGO URIZ / FOKU

22 Mai 2025 | Jone Rubio Mazkiaran [BERRIA.eus]

Munduak materialki eragiten digu, eta guk ere, materia garen aldetik, materialki eragiten diogu hari. Gorputzen arteko elkarrizketa sentsorialak sortzen dira eragite horretan, hitzez adierazi dezakegunaz harago, gure inguruan dagoen horrek gugan loratzen dituen efektuak ere biltzen dituztenak. Hain zuzen, bidezidor horretan aurkitzen dira Ioana Hernandezek Doma erakusketaren bitartez helarazten dizkigun piezak. Materialen arteko tentsioen eta harilkatzeen bitartez hainbat geruzatan sailkatzen diren diskurtsoak sortzen baitituzte: zeramika, ehunak, metalak...edo amonaren pitxerra, zaldien irudiak...

Mostra Iruñeko Ziudadelako Labean kokatzen da, eta ukaezina da espazioaren berezitasunak erakusketak egituratzeko orduan ekar ditzakeen baldintzapenak. Alabaina, Doma-n zailtasun horiek ikusezin bihurtzen dira.

Erakusketa espazioan barneratzen naizen unean, espazioa bera eta haren konposizioak artistaren lanarekin bat egiten dutela nabaritzen da. Zentzu horretan, eraikina sostengatzen duten harrien gogortasuna Hernandezen zeramika irmo bezain hauskorrekin uztartzen da. Pieza batzuen tonalitate okreak kupularen parte diren harrien herdoil gorrituaren oihartzuna dirudi, edo alderantziz: eraikinaren harriak gorritzen dituen herdoilak pieza gorrien zeramiketan islatzen den materiaren eraldatze-prozesuaren berri eman diezaguke.

Baina ez hori bakarrik, herdoiltze horrek ere objektuen iraungitze prozesuaz ohartarazten du publikoa, zenbait piezaren burdinaren transformazio kromatikoak frogatzen duen moduan. Hain zuzen, hasieran esan dudan eran, munduak materialki eragiten dio haren parte den orori, eta eragite horretan, subjektu/objektu dikotomia betikotzen duten faktoreak barreiatzen dira. Elkarri eragite horretan, dimentsio materiala erabakigarria baita.

Hala ere, dimentsio horretatik haratago, badira beste hainbat geruza. Horren adierazgarri dira artistaren inspirazio iturri izan diren objektuak. Lehena erakusketa-espazioaren sarrerako argazkian identifika daitekeen pitxerra da; artistaren sormen-prozesuaren abiapuntuetako bat, eta, aldi berean, lotura afektiboa ere baduena, haren amonak oparitutakoa baita.

Pieza horren formetatik abiatuta, eraldatutako oroitzapen bat izango balitz bezala, jatorrizko forma luzatu, uzkurtu eta tolestu egiten da. Modu horretan, artistaren lan-prozesuen berri ematen digu: zeramika esku artean izateak une desberdinak agerrarazten ditu, hala nola, bizkotxatzea, esmaltatzea eta bigarren egosketa. Ondorioz, piezen abiapuntua figura bera izan arren, haien formek eta testurek agerian uzten dute ugariak direla euskarriaren aukerak.

Bigarren inspirazio iturria, berriz, hipikarekin lotura duten materialak dira. Objektu horiek ez dira soilik afektibotasunaren esparrutik erabiliak, baizik eta efektibotasunetik abiatuta. Izan ere, hipikaren munduarekiko lotura zuzena izan ez arren, artistak material horien plastizitateak erakarrita erabili ditu; zeramiketan uztartzean lortzen duten efektu plastiko eta bisuala da, hain zuzen ere, horien erabileraren ardatza.

Sinbiosi horretan, badira piezak estaltzen dituzten oihalak, baina ez dituzte ikusezin bihurtzen. Hori argi eta garbi ikus daiteke metalezko euskarri batez osatutako piezetako batean. Euskarri horretan zeramikazko hainbat forma sakabanatzen dira, bata bestearen atzetik, eta haien gainean olana bat dago, haiek estaltzen dituena. Irekidura honetan piezaren barrualdea ikus dezakegu. Baina, hortik harago, olanak material bakoitzaren arteko tentsioak erakusten dizkigu.

Horrela, Ioana Hernandezek Doma erakusketaren bidez sortu duen atmosfera geruza anitzeko elkarrizketaz josita dago. Materialen eraldaketak, memoriaren berrinterpretazioa eta gorputzen arteko elkarrizketa sentsorialak espazioaren murruen artean islatzen dira, ikuslea kontakizun horietan barneratuz.

doma

Doma

Ioana Hernández Arriaga

Iruñeako Zitadela (Iruñea, Nafarroa)

Du 16 Avril 2025
Au 29 Juin 2025


running-on-empty

Running on empty

Marta Cartu, Pauline Lecerf, Cole Degenstein

Azkuna Zentroa (Bilbo, Bizkaia)

Du 17 Mars 2025
Au 14 Septembre 2025

cultiver-l-appartenance

Cultiver l'appartenance

Calypso Debrot, Alain Guiraudie

Artetxe (Atharratze-Sorholüze, Zuberoa)

Du 12 Avril 2025
Au 21 Juin 2025

ukitu

Ukitu

Maider López

Kubo Kutxa aretoa (Donostia, Gipuzkoa)

Du 24 Octobre 2025
Au 07 Février 2026

eliz-museoan

Eliz Museoan

18 Juin | Ismael Manterola Ispizua [BERRIA.eus]

Aurreko asteko artikuluan Haizea Barcenillak Erdi Aroko maisulanei buruz idatzi zuen. Kasualitatez, artikulua irakurri baino egun batzuk lehenago inork bisitatzen ez duen museo horietako bat bisitatu nuen. Bertan Erdi Arotik hasita gaur egunera arteko data duten artelan erlijiosoak gordetzen dira.

erdi-aroko-maisulanak

Erdi Aroko maisulanak

12 Juin | Haizea Barcenilla [BERRIA.eus]

Jesusek begi zabal handiz begiratzen digu, gazte eta bizarrik gabe. Zirkulu batean kokatuta dago eta horren kanpoan irudiak biderkatzen dira, beragandik mundua irradiatuko balitz bezala.

artium-museoak-josu-bilbaoren-h-erakusketa-aurkeztu-du

Artium Museoak Josu Bilbaoren 'h' erakusketa aurkeztu du

| 12 Juin 2025

Erakusketa artistaren bi interes errepikakorren, espazioaren eta hizkuntzaren, inguruko hausnarketa da. Bilbaok museoko A2 aretoaren arkitekturan ere esku-hartu du. Erakusketa dela eta, Artium Museoak #Hitzak argitalpen-sailaren ale berri bat argitaratu du.

norberaren-erara

Norberaren erara

11 Juin | Garazi Ansa [BERRIA.eus]

'HELEN FRANKENTHALER: araurik gabe margotzen' | Non: Guggenheim museoan, Bilbon. | Noiz arte: Irailaren 28ra arte.

erroma-bulegoan

Erroma Bulegoan

05 Juin | Ismael Manterola Ispizua [BERRIA.eus]

Susana Talayero artistak Erromako esperientzia ekarri du Bilboko Bulegoa z/b-ren egoitzara. 60ko hamarkadatik gaur egunera arte emakumezko artistek antolatutako erakusketen ikerketa bultzatzea da Material Voices izeneko programaren helburua. Testuinguru horretan aurkeztu du Susana Talayerok Un fondo blanco que nunca estuvo limpio (Inoiz garbi egon ez zen hondo zuria) izenburua daraman erakusketa.

Artekaria

Le portail de l'art en Euskal Herria

Ceci est le portail créé par le réseau ZAPART. Avec ARTEKARIA, nous voulons donner de la visibilité à l'incroyable richesse artistique et infrastructurelle de notre petit territoire basque (Euskal Herri osoa). En effet, il nous semble que dans un espace aussi réduit où se trouvent tant de musées (Artium, Oteiza, Beaux-Arts de Bilbo, Guggenheim…), de centres d'art (Uharte-zentroa, Tabakalera, Bilbaoarte…), de salles publiques et privées (Didam, Zitadela, Bastero, Portalea, Ospitalea, fondations) galeries traditionnelles ou d'artistes… avec tant de programmations et d'Åöuvres d'artistes visibles, la visualisation de cet ensemble n'est pas facile. Nous avons créé ce portail pour aider à remédier à ce manque.

Artekaria

Le réseau des artistes professionnel.le.s d'Euskal Herria

Zapart a pour objectif de mettre en réseau, de promouvoir le travail et de défendre les droits des artistes professionnel.le.s vivant et travaillant en Euskal Herri (sur les six territoires historiques que sont Araba, Bizkaia, Gipuzkoa, Lapurdi, Nafarroa et Zuberoa).