artekaria

Euskal Herriko
Artearen ataria

aktualitatea

Ikusmena eta begirada

Ikusten dugunaren errepresentazio zuzena egitea izan da artearen zereginetako bat, Errenazimentutik aurrera behintzat. Hala ere, asmo horrek jarrera oso ezberdinak izan ditu historian zehar. Ikusten dugunaren irudi objektiboa pintatu nahi izan zuten artista askok XVI. eta XVII. mendeetan.

ikusmena-eta-begirada

8 de Febrero 2024 | Ismael Manterola Ispizua [BERRIA.eus]

XVIII. mendearen bukaera aldera, aldiz, ikuspuntu bakarrari begirada subjektiboa proposatu zion Erromantizismoak. XIX. mendearen aurrerapen zientifikoek eta teknikoek ikusmenaren mekanismoak aztertu zituzten, eta horrek artean eragin nabarmena izan zuen. Begirada baino gehiago, naturalismoak ikusmenaren errepresentazioa bilatu zuen, hau da, begiak nola ikusten duen ikertu behar zen, gero handik pinturara eramateko. Inpresionismoak horretan egin zuen lan XIX. mendea bukatzen ari zen bitartean: naturaren errepresentazio zientifikoan edo benetakoan, argazki kamera nagusitzen ari zen bitartean. Begian gertatzen zenaren irudikapena sortzea ez zen erraza, eta horregatik artista askok natura bera moldatzeko tentazioa izan zuten benetako irudiak lortu ahal izateko. Horietako bat Monet izan zen. Artistaren azken urteetan Givernyko etxean zubi batek gurutzatutako urmael baten inguruan lorategi oparoa landatu zuen pintura esperimentuak egin ahal izateko.

Guggenheim museoan dagoen Marine Hugonnier artista paristarraren Meadow Report (Landa-txostena) izeneko filmak ikusmenaren eta begiradaren arteko tentsioa aztertzen du. Horretarako, Moneten Givernyko lorategira bueltatzen da, baina gaur egungo baliabide artistiko eraginkor eta nagusi baten bidez: kamerarekin. Teknologiak bakarrik ahalbidetu dezakeen zehaztasunaren bidez, Hugonnierren kamerak lorategiko nenufar batera hurbiltzen gaitu eta, pixkanaka, eremua zabaltzen du, urmael osoa eta zubi famatua ikusteko aukera ematen digun arte. Hortik aurrera, gure begiak eremu zabal bat ikustera ohitu direnean eta lorategiaren ikuspegi zabala espero dugunean, artistak kameraren lentea kentzen du eta dena desitxuratuta geratzen da, Moneten kataratadun begiek ikusten zutenaren antzera.

Lentea kentzearen keinu sinpleak lana iraultzen du, hausnarketa ezberdinak eraginez: begiaren eta buruaren arteko oreka mundua ezagutzeko, teknologiaren eta zientziaren subjektibotasuna, filmetako generoen arteko mugen gainekoa (dokumentala, fikzioa, sormena), naturaren desagerpena, eta abar. Azken ideia hau Meadow Report izenburutik dator, erreferentzia egiten baitio 1972an idatzi zen izenburu bereko klima aldaketaren gaineko lehendabiziko txosten zientifikoari. Ezagutzen dugun natura zehatz hori, bat-batean, abstrakzio lausotua bihurtzen da giza akzioa sinbolizatzen duen lente kentze hutsaren bidez. Antropologo formazioko artistak badaki zertaz hitz egiten ari den gizakiaren begirada eta akzioa aztertzen dituenean.

35 milimetroko proiektore erraldoiaren soinu errepikakorrak atera ninduen harriduratik eta hausnarketatik Hugonnierren 10 minutuko filma bukatu zenean.


reencuentro

Reencuentro

Jon Benet - Jonbismo

CBA IrekiArt aretoa (Irun, Gipuzkoa)

Desde el 11 de Septiembre 2025
Al 29 de Noviembre 2025

ataria-bat

Ataria (bat)

Arte Ederren Bilboko Museoa (Bilbo, Bizkaia)

Desde el 08 de Octubre 2025
Al 18 de Enero 2026

genesis

Genesis

Nisa Goiburu

Sakana (Donostia, Gipuzkoa)

Desde el 03 de Octubre 2025
Al 27 de Noviembre 2025

mundu-zabala-3

Mundu Zabala #3

Juan Aizpitarte, Anne-Laure Garicoix, Olivier Masmonteil

Beatrix Enea (Angelu, Lapurdi)

Desde el 13 de Diciembre 2025
Al 18 de Abril 2026

topaketen-dardara-artistikoa-iraunaraztea

Topaketen dardara artistikoa iraunaraztea

16 de Nov. | Uxue Rey Gorraiz [BERRIA.eus]

Iazko Iruñeko Topaketetan plazaratutako gogoeta artistikoetan inspiratutako sei obra jarri dituzte ikusgai Baluarten, gune hori pentsamendurako eta sorkuntzarako "erresonantzia kaxa" bihurtzeko asmoz. Erakusketa azaroaren 29ra arte izanen da ikusgai.

erakusketa-integratzailea

Erakusketa integratzailea

14 de Nov. | Ismael Manterola Ispizua [BERRIA.eus]

Gutxien espero duzun erakusketak generoaren parekidetasun aldetik egokia izateagatik harritzen zaitu. Ezusteko polita izan nuen Bartzelonako Miró Fundazioan ikusgai dagoen Miró eta Estatu Batuak erakusketa bisitatzerakoan.

ez-dakizuna-egitea-ez-dakizunarekin

Ez dakizuna egitea, ez dakizunarekin

14 de Nov. | Iñigo Astiz [BERRIA.eus]

Azken bost urteetan sortutako eskulturak bildu ditu Angel Bados artistak Bilboko Carreras Mugica galerian. Jorge Oteizaren oihartzuna eta Europako artea ez ezik, arabiar kultura ere izan du sorkuntzarako solaskide.

firenzek-fra-angelicoren-birbalorazioa-proposatzen-du

Firenzek Fra Angelicoren birbalorazioa proposatzen du

12 de Nov. | Olivier Tosseriren artikulutik itzulia [JdA]

Italiako azken hirurogeita hamar urteetan egin den lehen atzera begirako erakusketak baieztatzen du fraide margolariari Berpizkundeko iraultza artistikoan egotzitako rola.

Artekaria

El poratl del arte en Euskal Herria

Este es el portal creado por la red ZAPART. Con ARTEKARIA queremos dar visibilidad a la increíble riqueza artística e infraestructural de nuestro pequeño territorio vasco (Euskal Herri osoa). De hecho, nos parece que en un espacio tan reducido donde se encuentran tantos museos (Artium, Oteiza, Oteiza, Artes de Bilbo, Guggenheim…), centros de arte (Uharte-zentroa, Tabakalera, Bilbaoarte…), salas públicas y privadas (Didam, Zitadela, Bastero, Ospitalea, fondations), galería de arte tradicional o de artistas... con tantas programaciones y obras de artistas visibles, la visualización de este conjunto no es fácil. Hemos creado este portal para ayudar a resolver esta falta.

Artekaria

La red de l@s artist@s profesionales de Euskal Herria

Zapart tiene como objetivo conectar, promover el trabajo y defender los derechos de l@s artist@s profesionales que viven y trabajan en Euskal Herria (en los seis territorios historicos que son Araba, Bizkaia, Gipuzkoa, Lapurdi, Nafarroa y Zuberoa).