artekaria

Euskal Herriko
Artearen ataria

aktualitatea

Ikusmena eta begirada

Ikusten dugunaren errepresentazio zuzena egitea izan da artearen zereginetako bat, Errenazimentutik aurrera behintzat. Hala ere, asmo horrek jarrera oso ezberdinak izan ditu historian zehar. Ikusten dugunaren irudi objektiboa pintatu nahi izan zuten artista askok XVI. eta XVII. mendeetan.

ikusmena-eta-begirada

8 Février 2024 | Ismael Manterola Ispizua [BERRIA.eus]

XVIII. mendearen bukaera aldera, aldiz, ikuspuntu bakarrari begirada subjektiboa proposatu zion Erromantizismoak. XIX. mendearen aurrerapen zientifikoek eta teknikoek ikusmenaren mekanismoak aztertu zituzten, eta horrek artean eragin nabarmena izan zuen. Begirada baino gehiago, naturalismoak ikusmenaren errepresentazioa bilatu zuen, hau da, begiak nola ikusten duen ikertu behar zen, gero handik pinturara eramateko. Inpresionismoak horretan egin zuen lan XIX. mendea bukatzen ari zen bitartean: naturaren errepresentazio zientifikoan edo benetakoan, argazki kamera nagusitzen ari zen bitartean. Begian gertatzen zenaren irudikapena sortzea ez zen erraza, eta horregatik artista askok natura bera moldatzeko tentazioa izan zuten benetako irudiak lortu ahal izateko. Horietako bat Monet izan zen. Artistaren azken urteetan Givernyko etxean zubi batek gurutzatutako urmael baten inguruan lorategi oparoa landatu zuen pintura esperimentuak egin ahal izateko.

Guggenheim museoan dagoen Marine Hugonnier artista paristarraren Meadow Report (Landa-txostena) izeneko filmak ikusmenaren eta begiradaren arteko tentsioa aztertzen du. Horretarako, Moneten Givernyko lorategira bueltatzen da, baina gaur egungo baliabide artistiko eraginkor eta nagusi baten bidez: kamerarekin. Teknologiak bakarrik ahalbidetu dezakeen zehaztasunaren bidez, Hugonnierren kamerak lorategiko nenufar batera hurbiltzen gaitu eta, pixkanaka, eremua zabaltzen du, urmael osoa eta zubi famatua ikusteko aukera ematen digun arte. Hortik aurrera, gure begiak eremu zabal bat ikustera ohitu direnean eta lorategiaren ikuspegi zabala espero dugunean, artistak kameraren lentea kentzen du eta dena desitxuratuta geratzen da, Moneten kataratadun begiek ikusten zutenaren antzera.

Lentea kentzearen keinu sinpleak lana iraultzen du, hausnarketa ezberdinak eraginez: begiaren eta buruaren arteko oreka mundua ezagutzeko, teknologiaren eta zientziaren subjektibotasuna, filmetako generoen arteko mugen gainekoa (dokumentala, fikzioa, sormena), naturaren desagerpena, eta abar. Azken ideia hau Meadow Report izenburutik dator, erreferentzia egiten baitio 1972an idatzi zen izenburu bereko klima aldaketaren gaineko lehendabiziko txosten zientifikoari. Ezagutzen dugun natura zehatz hori, bat-batean, abstrakzio lausotua bihurtzen da giza akzioa sinbolizatzen duen lente kentze hutsaren bidez. Antropologo formazioko artistak badaki zertaz hitz egiten ari den gizakiaren begirada eta akzioa aztertzen dituenean.

35 milimetroko proiektore erraldoiaren soinu errepikakorrak atera ninduen harriduratik eta hausnarketatik Hugonnierren 10 minutuko filma bukatu zenean.


espazioaren-anatomia

Espazioaren anatomia

Maria Helena Vieira da Silva

Guggenheim Bilbao (Bilbo, Bizkaia)

Du 16 Octobre 2025
Au 22 Février 2026

beste-beldur-batzuk

Beste beldur batzuk

Antoni Muntadas

Musée de l'Université de Navarre (Iruñea, Nafarroa)

Du 15 Octobre 2025
Au 01 Mars 2026

amaigabeko-taupada

Amaigabeko taupada

Naia del Castillo

Marzana aretoa (Bilbo, Bizkaia)

Du 14 Novembre 2025
Au 09 Janvier 2026

lurraren-arteak

Lurraren arteak

Guggenheim Bilbao (Bilbo, Bizkaia)

Du 05 Décembre 2025
Au 03 Mai 2026

topaketen-dardara-artistikoa-iraunaraztea

Topaketen dardara artistikoa iraunaraztea

16 Nov. | Uxue Rey Gorraiz [BERRIA.eus]

Iazko Iruñeko Topaketetan plazaratutako gogoeta artistikoetan inspiratutako sei obra jarri dituzte ikusgai Baluarten, gune hori pentsamendurako eta sorkuntzarako "erresonantzia kaxa" bihurtzeko asmoz. Erakusketa azaroaren 29ra arte izanen da ikusgai.

erakusketa-integratzailea

Erakusketa integratzailea

14 Nov. | Ismael Manterola Ispizua [BERRIA.eus]

Gutxien espero duzun erakusketak generoaren parekidetasun aldetik egokia izateagatik harritzen zaitu. Ezusteko polita izan nuen Bartzelonako Miró Fundazioan ikusgai dagoen Miró eta Estatu Batuak erakusketa bisitatzerakoan.

ez-dakizuna-egitea-ez-dakizunarekin

Ez dakizuna egitea, ez dakizunarekin

14 Nov. | Iñigo Astiz [BERRIA.eus]

Azken bost urteetan sortutako eskulturak bildu ditu Angel Bados artistak Bilboko Carreras Mugica galerian. Jorge Oteizaren oihartzuna eta Europako artea ez ezik, arabiar kultura ere izan du sorkuntzarako solaskide.

firenzek-fra-angelicoren-birbalorazioa-proposatzen-du

Firenzek Fra Angelicoren birbalorazioa proposatzen du

12 Nov. | Olivier Tosseriren artikulutik itzulia [JdA]

Italiako azken hirurogeita hamar urteetan egin den lehen atzera begirako erakusketak baieztatzen du fraide margolariari Berpizkundeko iraultza artistikoan egotzitako rola.

Artekaria

Le portail de l'art en Euskal Herria

Ceci est le portail créé par le réseau ZAPART. Avec ARTEKARIA, nous voulons donner de la visibilité à l'incroyable richesse artistique et infrastructurelle de notre petit territoire basque (Euskal Herri osoa). En effet, il nous semble que dans un espace aussi réduit où se trouvent tant de musées (Artium, Oteiza, Beaux-Arts de Bilbo, Guggenheim…), de centres d'art (Uharte-zentroa, Tabakalera, Bilbaoarte…), de salles publiques et privées (Didam, Zitadela, Bastero, Portalea, Ospitalea, fondations) galeries traditionnelles ou d'artistes… avec tant de programmations et d'œuvres d'artistes visibles, la visualisation de cet ensemble n'est pas facile. Nous avons créé ce portail pour aider à remédier à ce manque.

Artekaria

Le réseau des artistes professionnel.le.s d'Euskal Herria

Zapart a pour objectif de mettre en réseau, de promouvoir le travail et de défendre les droits des artistes professionnel.le.s vivant et travaillant en Euskal Herri (sur les six territoires historiques que sont Araba, Bizkaia, Gipuzkoa, Lapurdi, Nafarroa et Zuberoa).