artekaria

Euskal Herriko
Artearen ataria

aktualitatea

Adreiluak egin eta sutan egosi ditu

Botere egiturek sortzen dituzten narratibei kritika egin die Zigor Urrutiak ‘Estrategiak (I saiakera)' erakusketan. Gasteizko Zas Espazioan dago ikusgai otsailaren 15era arte.

adreiluak-egin-eta-sutan-egosi-ditu
Zigor Urrutia artista bere obra batekin. ENDIKA PORTILLO/ FOKU

26 de Diciembre 2024 | Edurne Begiristain [BERRIA.eus]

Botere egituren narratibak eragiten dion ezinegona sormen prozesurako inspirazio da Zigor Urrutia artistarentzat (Bilbo, 1971). Gustuko du artearen diskurtso historikoak hankaz gora jartzea, eta horiek egungo kapitalismo neoliberalaren dinamikekin parekatzea. Hala egin zuen iazko udan Gasteizko Montehermoso Kulturunean ikusgai jarri zuen Babel. Dorretik Googlera erakusketan, eta halaxe egin du orain Zas Espazioan paratu duen Estrategiak (I saiakera) bilduman ere. Izan ere, biak ala biak elkarren osagarri direla esan daiteke, jarraitutasun bat badelako haien artean. Estrategiak (I saiakera) bilduma otsailaren 15era arte ikus daiteke Gasteizko San Anton plazako aretoan.

Egunerokotasuna eta komunikazioa dira Urrutiaren lanaren ardatza, eta kritikoa da teknologia berriek eta sare sozialek emozioetan duten eraginarekin. Erakusketan, egunerokoan erabiltzen den lengoaiara hurbildu da, eta boterearekin eta artearekin erlazionatzeko moduez gogoeta egin du hainbat piezaren bitartez. Obrekin aditzera eman nahi duen kritika soziala esplikatu du artistak: "Historian zehar errepikatu diren diskurtsoei erreparatzen badiegu, bistan dago lengoaia deformatu egin dela gizarte zapalkuntzari eta klasismoari eusteko elementu bat izan dadin".

Arteak orainaren eta iraganaren arteko lotura aztertzeko bidea eman dio Urrutiari, eta, hala, deshumanizazioa, gizartearen kontrol tresnak eta kapitalismoak eraikuntza sozioekonomiko eta kulturaletan duen eragina islatu ditu bere piezetan. Babel dorrearen metaforan topatu du, besteak beste, kontzeptu horietan sakontzeko modua. Biblian ageri den "Adreiluak egin eta sutan egosi" esaldiaren metaforari zentzu berri bat eman dio, eta agerian utzi du, nolabait, "gizakiaren harrokeriak herri ugariren arteko elkar ulertzea ezinezko" bihurtu duela.

Ideia beraren inguruan ondu ditu gainerako obra gehienak. Babel dorrearen mito hori gaur egun arte iritsi dela irudikatu du, eta salatu Google edo adimen artifizialaren bitartez gizakiak hizkuntzak itzultzeko bat-bateko modu guztiz inpertsonalizatua sortu duela: "Teknologia berriek, hizkuntza guztiak eskuragarri jartzen dituzten modu berean, dibertsitatea eta identitatea globalizatu eta zapaltzen dituzte".

Erakusketako lanak modu lineal batean antolatu dituzte, kritika sozialaren inguruko narratibak zentzua izan dezan. Jatorrizko esanahia "guztiz galdua" duten esaldiekin konposizio koloretsuak egin ditu hainbat koadrotan, azaltzeko askotan erabili diren esaldi eta esaerak dagoeneko "hutsal" bilakatu direla, "manipulatuta" daudelako. Eta, hala, esanahi "faltsua" duten esaldiak idatzita ageri dira, modu nahasi eta desordenatu batean, pieza askotan: adibidez, Kill yours idols (Hil itzazu zure idoloak) edo Start where you are, use what you have, do what you can(Hasi zauden lekuan, erabili daukazuna, egin ahal duzuna).

Material "garbiak"

Obrak egiteko erabilitako materialak "eraikuntza sozial eta politikoaren" metafora bat dira, haien bitartez errealitatearen pertzepzioa eraldatzeko. Altzairua, egurra, argizaria eta torlojuak hautatu ditu sortzeko, "oso material garbiak eta organikoak" direlako, eta obran berezko protagonismoa izatea nahi duelako. Artistak azaldu duenez, narratibari indarra jarri nahi izan dio material garbi horiek manipulatuta: "Materialak ideiak transmititzeko gai direlako".

Altzairuzko xafla batzuk daude erakusketan grabatutako esaldiekin. Horiek egiteko altzairua erabili du, Euskal Herriko industriari eta bertako langileei keinu egiteko, eta kapitalismoaren "zapalkuntza" salatzeko. "Langile horiek gizartearen euskarri izan dira eta oraindik badira", azpimarratu du.

Argizariarekin eskuak sortu ditu: eskaiolazko molde bat erabilita, elkarri helduta dauden bi esku eta bihurritutako beste bat. Moldea eta emaitza paratu ditu aretoan, bien arteko dikotomiaren jolas bat egiteko. Artistak esplikatu duenez, "simulazioaren kulturaz eta fabrikatutako egiaz" gogoeta egiteko gonbita da.


estrategia-i-saiakera

Estrategia (I saiakera)

Zigor Urrutia

ZAS kultur aretoa (Gasteiz, Araba)

Desde el 12 de Diciembre 2024
Al 15 de Febrero 2025


familia-loturak

Familia-loturak

Tina Barney

Kutxa Kultur Artegunea (Donostia, Gipuzkoa)

Desde el 18 de Julio 2025
Al 02 de Noviembre 2025

hatz-ikusezina

Hatz ikusezina

XabXab

Posta aretoa (Urruña, Lapurdi)

Desde el 08 de Febrero 2025
Al 28 de Marzo 2025

harria-eta-poltsa

Harria eta Poltsa

Maddi Barber

San Telmo (Donostia, Gipuzkoa)

Desde el 16 de Noviembre 2024
Al 16 de Noviembre 2025

harri-orri-arkaitz

Harri, Orri, Arkaitz

Eli Azurmendi, Juancar Sanz, Rafa Elorza

Okendo Kultur Etxea (Donostia, Gipuzkoa)

Desde el 17 de Enero 2025
Al 15 de Marzo 2025

emakumea-ijitoa-eta-margolari-abangoardista-frankismoan

Emakumea, ijitoa eta margolari abangoardista frankismoan

10 de Febr. | Garbiñe Ubeda [BERRIA.eus]

Mari Paz Jimenezek euskal artearen historian merezi duen tokia aldarrikatzea du helburu 'Misterioa argitzea' haren atzera begirako erakusketak. Abstrakzioaren aitzindari eta margolari informalista izan zen, besteak beste.

gonbita

Gonbita

06 de Febr. | Haizea Barcenilla [BERRIA.eus]

Ziur nago ez dakizula, baina aurten Maria Paz Jimenezen urteurrena ospatuko dugu. Orain 50 urte, diktadorearen urte berean, hil zen frankismo garaiko euskal pintorerik garrantzitsuena.

agerikoegi

Agerikoegi

06 de Febr. | Garazi Ansa [BERRIA.eus]

'Metralla zauriak' | Artista: Veronica Domingo-Alonso. | Noiz: 2025eko urtarrilaren 24tik 2025eko martxoaren 16ra arte. | Non: Montehermoso, Gasteiz.

gasteizko-amarika-erakusketa-aretoa-itxiko-dute

Gasteizko Amarika erakusketa aretoa itxiko dute

30 de En. | Edurne Begiristain [BERRIA.eus]

Arabako Foru Aldundiak jakinarazi du "gogoeta sakon" baten ondorioz hartu duela erabakia. Aurrerantzean, ekintzailetza eta berrikuntza zentro bilakatuko dute.

bidezidorrak

Bidezidorrak

30 de En. | Jone Rubio Mazkiaran [BERRIA.eus]

'EGITURAZKO POBREZIA' | Artistak: Ariana Rac, Itxaso Diaz, Itzal Garcia, Gezus Ramirez, Txaro Arrazola, Lucia Jaio, Zaloa Ipiña eta Zirikar. | Non: Monehermoso kulturgunean, Gasteizen. | Noiz arte: otsailaren 2ra arte.

labea-aretoa-arte-instalazioen-nazioarteko-i-lehiaketa

"Labea Aretoa" Arte-Instalazioen Nazioarteko I. Lehiaketa

| 29 de Enero 2025

AEDAS Homesek "Labea Aretoa" Arte-Instalazioen Nazioarteko I. Lehiaketa jarri du abian. Lehiaketaren ardatz nagusia hiriko Ziudadela ezagutarazi eta zabaltzen laguntzea da, Ziudadelako Labea Aretoa zehazki, arte garaikidea eta esperimentala sustatzearekin bat.

erakusketa-aretoak

Erakusketa aretoak

29 de En. | Ismael Manterola Ispizua [BERRIA.eus]

Bilboko Rekalde aretoak bere ateak zabaldu ditu berrikuntza lan handiak egin ondoren. Beste garai eta testuinguru batean zabaldutako arte aretoak (Guggenheim museoaren garaia baino lehen) norabide eta helburu ezberdinak izan ditu azken 30 urteotan.

rekalde-aretoak-datorren-astelehenean-zabalduko-ditu-ateak-berriro

Rekalde aretoak datorren astelehenean zabalduko ditu ateak berriro

24 de En. | Beñat Mujika Telleria [BERRIA.eus]

Berritze lanen ondorioz, hainbat hilabetez egon da itxita Bilboko gune artistikoa, eta sarrera berria izango du hemendik aurrera, Iparragirre kalean. Inaugurazioa dela eta, hamabi eguneko programazio berezia antolatu dute.

Artekaria

El poratl del arte en Euskal Herria

Este es el portal creado por la red ZAPART. Con ARTEKARIA queremos dar visibilidad a la increíble riqueza artística e infraestructural de nuestro pequeño territorio vasco (Euskal Herri osoa). De hecho, nos parece que en un espacio tan reducido donde se encuentran tantos museos (Artium, Oteiza, Oteiza, Artes de Bilbo, Guggenheim…), centros de arte (Uharte-zentroa, Tabakalera, Bilbaoarte…), salas públicas y privadas (Didam, Zitadela, Bastero, Ospitalea, fondations), galería de arte tradicional o de artistas... con tantas programaciones y obras de artistas visibles, la visualización de este conjunto no es fácil. Hemos creado este portal para ayudar a resolver esta falta.

Artekaria

La red de l@s artist@s profesionales de Euskal Herria

Zapart tiene como objetivo conectar, promover el trabajo y defender los derechos de l@s artist@s profesionales que viven y trabajan en Euskal Herria (en los seis territorios historicos que son Araba, Bizkaia, Gipuzkoa, Lapurdi, Nafarroa y Zuberoa).