artekaria

Euskal Herriko
Artearen ataria

aktualitatea

Adreiluak egin eta sutan egosi ditu

Botere egiturek sortzen dituzten narratibei kritika egin die Zigor Urrutiak ‘Estrategiak (I saiakera)' erakusketan. Gasteizko Zas Espazioan dago ikusgai otsailaren 15era arte.

adreiluak-egin-eta-sutan-egosi-ditu
Zigor Urrutia artista bere obra batekin. ENDIKA PORTILLO/ FOKU

26 de Diciembre 2024 | Edurne Begiristain [BERRIA.eus]

Botere egituren narratibak eragiten dion ezinegona sormen prozesurako inspirazio da Zigor Urrutia artistarentzat (Bilbo, 1971). Gustuko du artearen diskurtso historikoak hankaz gora jartzea, eta horiek egungo kapitalismo neoliberalaren dinamikekin parekatzea. Hala egin zuen iazko udan Gasteizko Montehermoso Kulturunean ikusgai jarri zuen Babel. Dorretik Googlera erakusketan, eta halaxe egin du orain Zas Espazioan paratu duen Estrategiak (I saiakera) bilduman ere. Izan ere, biak ala biak elkarren osagarri direla esan daiteke, jarraitutasun bat badelako haien artean. Estrategiak (I saiakera) bilduma otsailaren 15era arte ikus daiteke Gasteizko San Anton plazako aretoan.

Egunerokotasuna eta komunikazioa dira Urrutiaren lanaren ardatza, eta kritikoa da teknologia berriek eta sare sozialek emozioetan duten eraginarekin. Erakusketan, egunerokoan erabiltzen den lengoaiara hurbildu da, eta boterearekin eta artearekin erlazionatzeko moduez gogoeta egin du hainbat piezaren bitartez. Obrekin aditzera eman nahi duen kritika soziala esplikatu du artistak: "Historian zehar errepikatu diren diskurtsoei erreparatzen badiegu, bistan dago lengoaia deformatu egin dela gizarte zapalkuntzari eta klasismoari eusteko elementu bat izan dadin".

Arteak orainaren eta iraganaren arteko lotura aztertzeko bidea eman dio Urrutiari, eta, hala, deshumanizazioa, gizartearen kontrol tresnak eta kapitalismoak eraikuntza sozioekonomiko eta kulturaletan duen eragina islatu ditu bere piezetan. Babel dorrearen metaforan topatu du, besteak beste, kontzeptu horietan sakontzeko modua. Biblian ageri den "Adreiluak egin eta sutan egosi" esaldiaren metaforari zentzu berri bat eman dio, eta agerian utzi du, nolabait, "gizakiaren harrokeriak herri ugariren arteko elkar ulertzea ezinezko" bihurtu duela.

Ideia beraren inguruan ondu ditu gainerako obra gehienak. Babel dorrearen mito hori gaur egun arte iritsi dela irudikatu du, eta salatu Google edo adimen artifizialaren bitartez gizakiak hizkuntzak itzultzeko bat-bateko modu guztiz inpertsonalizatua sortu duela: "Teknologia berriek, hizkuntza guztiak eskuragarri jartzen dituzten modu berean, dibertsitatea eta identitatea globalizatu eta zapaltzen dituzte".

Erakusketako lanak modu lineal batean antolatu dituzte, kritika sozialaren inguruko narratibak zentzua izan dezan. Jatorrizko esanahia "guztiz galdua" duten esaldiekin konposizio koloretsuak egin ditu hainbat koadrotan, azaltzeko askotan erabili diren esaldi eta esaerak dagoeneko "hutsal" bilakatu direla, "manipulatuta" daudelako. Eta, hala, esanahi "faltsua" duten esaldiak idatzita ageri dira, modu nahasi eta desordenatu batean, pieza askotan: adibidez, Kill yours idols (Hil itzazu zure idoloak) edo Start where you are, use what you have, do what you can(Hasi zauden lekuan, erabili daukazuna, egin ahal duzuna).

Material "garbiak"

Obrak egiteko erabilitako materialak "eraikuntza sozial eta politikoaren" metafora bat dira, haien bitartez errealitatearen pertzepzioa eraldatzeko. Altzairua, egurra, argizaria eta torlojuak hautatu ditu sortzeko, "oso material garbiak eta organikoak" direlako, eta obran berezko protagonismoa izatea nahi duelako. Artistak azaldu duenez, narratibari indarra jarri nahi izan dio material garbi horiek manipulatuta: "Materialak ideiak transmititzeko gai direlako".

Altzairuzko xafla batzuk daude erakusketan grabatutako esaldiekin. Horiek egiteko altzairua erabili du, Euskal Herriko industriari eta bertako langileei keinu egiteko, eta kapitalismoaren "zapalkuntza" salatzeko. "Langile horiek gizartearen euskarri izan dira eta oraindik badira", azpimarratu du.

Argizariarekin eskuak sortu ditu: eskaiolazko molde bat erabilita, elkarri helduta dauden bi esku eta bihurritutako beste bat. Moldea eta emaitza paratu ditu aretoan, bien arteko dikotomiaren jolas bat egiteko. Artistak esplikatu duenez, "simulazioaren kulturaz eta fabrikatutako egiaz" gogoeta egiteko gonbita da.


estrategia-i-saiakera

Estrategia (I saiakera)

Zigor Urrutia

ZAS kultur aretoa (Gasteiz, Araba)

Desde el 12 de Diciembre 2024
Al 15 de Febrero 2025


llamalo-x

Llámalo X

Iván Floro

SC Gallery (Bilbo, Bizkaia)

Desde el 17 de Octubre 2025
Al 20 de Noviembre 2025

danzante

Danzante

June Crespo

CarrerasMugica (Bilbo, Bizkaia)

Desde el 12 de Septiembre 2025
Al 16 de Noviembre 2025

etorkizun-ezeztatua

Etorkizun ezeztatua

Iruñeako Zitadela (Iruñea, Nafarroa)

Desde el 01 de Octubre 2025
Al 11 de Enero 2026

suaren-partea

Suaren partea

Claire Forgeot

Georges Pompidou galeria (Angelu, Lapurdi)

Desde el 13 de Diciembre 2025
Al 07 de Marzo 2026

erakusketa-integratzailea

Erakusketa integratzailea

14 de Nov. | Ismael Manterola Ispizua [BERRIA.eus]

Gutxien espero duzun erakusketak generoaren parekidetasun aldetik egokia izateagatik harritzen zaitu. Ezusteko polita izan nuen Bartzelonako Miró Fundazioan ikusgai dagoen Miró eta Estatu Batuak erakusketa bisitatzerakoan.

ez-dakizuna-egitea-ez-dakizunarekin

Ez dakizuna egitea, ez dakizunarekin

14 de Nov. | Iñigo Astiz [BERRIA.eus]

Azken bost urteetan sortutako eskulturak bildu ditu Angel Bados artistak Bilboko Carreras Mugica galerian. Jorge Oteizaren oihartzuna eta Europako artea ez ezik, arabiar kultura ere izan du sorkuntzarako solaskide.

firenzek-fra-angelicoren-birbalorazioa-proposatzen-du

Firenzek Fra Angelicoren birbalorazioa proposatzen du

12 de Nov. | Olivier Tosseriren artikulutik itzulia [JdA]

Italiako azken hirurogeita hamar urteetan egin den lehen atzera begirako erakusketak baieztatzen du fraide margolariari Berpizkundeko iraultza artistikoan egotzitako rola.

alfonbretan-kontatutako-gerra

Alfonbretan kontatutako gerra

07 de Nov. | Enekoitz Telleria Sarriegi [BERRIA.eus]

Erakusketa berezi bat jarri dute Donostiako Nomada dendan: ‘Balak ehuntzen, bakea amesten'. Afganistango emakumeek ehotako alfonbrak dira: tankeak, hegazkinak, misilak eta granadak dituzte apaingarri gisa.

gastu-publikoak-eta-onura-pribatuak

Gastu publikoak eta onura pribatuak

07 de Nov. | Haizea Barcenilla [BERRIA.eus]

Gure lankide bat doktorego tesi baten defentsarako epaimahaia prestatzen ibili da. Hiru lagunek osatzen dute: EHUko irakasle batek, estatuko unibertsitate bateko beste batek eta Berlingo unibertsitate bateko batek. Hiruren agendak ikusi ostean, defentsa azaroaren 18an egitea erabaki zuten, eta, lau asteko epearekin, bidaiak antolatzen hasi ziren.

Artekaria

El poratl del arte en Euskal Herria

Este es el portal creado por la red ZAPART. Con ARTEKARIA queremos dar visibilidad a la increíble riqueza artística e infraestructural de nuestro pequeño territorio vasco (Euskal Herri osoa). De hecho, nos parece que en un espacio tan reducido donde se encuentran tantos museos (Artium, Oteiza, Oteiza, Artes de Bilbo, Guggenheim…), centros de arte (Uharte-zentroa, Tabakalera, Bilbaoarte…), salas públicas y privadas (Didam, Zitadela, Bastero, Ospitalea, fondations), galería de arte tradicional o de artistas... con tantas programaciones y obras de artistas visibles, la visualización de este conjunto no es fácil. Hemos creado este portal para ayudar a resolver esta falta.

Artekaria

La red de l@s artist@s profesionales de Euskal Herria

Zapart tiene como objetivo conectar, promover el trabajo y defender los derechos de l@s artist@s profesionales que viven y trabajan en Euskal Herria (en los seis territorios historicos que son Araba, Bizkaia, Gipuzkoa, Lapurdi, Nafarroa y Zuberoa).