artekaria

Euskal Herriko
Artearen ataria

aktualitatea

Bidezidorrak

'EGITURAZKO POBREZIA' | Artistak: Ariana Rac, Itxaso Diaz, Itzal Garcia, Gezus Ramirez, Txaro Arrazola, Lucia Jaio, Zaloa Ipiña eta Zirikar. | Non: Monehermoso kulturgunean, Gasteizen. | Noiz arte: otsailaren 2ra arte.

bidezidorrak
Zirikaren lana, Gasteizko Montehermosoko erakusketan. JAIZKI FONTANEDA / FOKU

30 de Enero 2025 | Jone Rubio Mazkiaran [BERRIA.eus]

Gasteizko Montehermoso kulturgunean leku hartzen ari diren erakusketetako bat ikustera joan naiz. Behin eraikinaren atea zeharkatuta, erakusketa aretora bideratzen nauten eskailerak igo, eta horman bertan Egiturazko Pobrezia irakurri dut. Titulu esplizitua, zuzena eta, hein batean, iradokitzailea da. Egitura sozial, instituzional eta kulturalek gure bizitzaren historia zehazten dute, patua balira bezala; nahiz eta patu egituratu hori ez dela existitzen eta dena norbanakoaren sakrifizioaren zein esfortzuaren araberakoa dela sinistarazteko ahaleginak gehiegi diren.

Eta, hain zuzen, pobreziari zuzendutako diskurtso askok horretara garamatzaten arren, jarraian bistaratuko dudan erakusketak horiek barreiatzen ditu. Mostran kokatzen diren artelanek diskurtso meritokratiko eta nekezen koherentzia barreiatzen baitute.

ZAS espazioak Nazioarteko Elkartasuna GKEarekin elkarlanean egindako proiektua da erakusketa; lehena arduratu da mostraren komisariotzaz. Eta horren emaitzarekin egiten dugu topo lehenengo espazioan jada. Bertan azaleratzen baitira jarraian ikusiko dugunaren tripak, ataria zeharkatu bezain pronto agertzen baitzaigu komisariotza proiektuaren mapa. Horman irudiak, testuak, hausnarketak eta dokumentuak tartekatzen dira, eta lanen konstelazio egituratu bat sortzen zaigu. Konstelazio horretan zortzi dira parte hartzen duten artistak: Ariana Rac, Itxaso Diaz, Itzal Garcia, Gezus Ramirez, Txaro Arrazola, Lucia Jaio, Zaloa Ipiña eta Zirika.

Proiektuaren tripak atzean utzi, eta azalerantz desplazatzen naiz. Lehenik, Gesuz Ramirezen instalazioan barneratzen naiz. Argazki serie bat dago horman kokatua, eta bertan agertzen da artista, ekintza bat garatzen. Irudi batetik bestera testu bat deszifratzen da, eta azkenean, honakoa irakurtzen da: "Artista migrante, artista sin papeles, artista irregular, artista sin padrón, artista sin casa" ("Artista migratzailea, artista paperik gabea, artista irregularra, artista erroldarik gabea, artista etxegabea").

Badakit ez dela isilpeko sekretua, baina artista jeinuak ez dira existitzen, eta hau horren enegarren adibidea da. Egiturek ere artista askoren ibilbideak zehazten dituzte, eta, esaterako, ukaezina da Ramirezek idatzitako faktoreek bideak zailtzen dituztela. Izan ere, ibilbide horiek zaildu egiten dira ez denean ulertzen norbanakoaren baldintzak arazo kolektibo baten isla direla.

Hala ere, bide zailak arazo kolektibo baten emaitza direla ondorioztatzen dugunean, errealitatea aldatzeko aukerak biderkatzen dira. Perspektiba horretan kokatzen gaitu Zirikaren lanak, beste gela batean aurkezten den piezarekin. Zuhaitz bat da, baina hostoen ordez Gu hitza ageri da, eta, kontrara, lurzoruan, Ni hitza behin eta berriz errepikatzen da. Lan horrek, gu eta ni kontzeptuen kontrastearen bidez, ikuslea norbanakoaren eta kolektiboaren arteko tentsioaz gogoeta egitera gonbidatzen du.

Nitasun horretatik burua altxatzeko saiakera egiten du, beste alde batetik, Zaloa Ipiñak. Begirada eurozentrikotik at zizelkatutako mapa bat aurkezten du, lurrean kokatuta, eta bertaratu ahala agerian geratzen da edukia: mapa ez da soilik irudikapen geografiko bat, haziak eta lekak gordetzen dituen ontzia ere bada. Ontzi horrek, era berean, egungo egitura mugatzaileak barreiatzeko bideak zabaltzen dituzten ekintzen sinboloak dakartza: Lana, Bakea, Hizkuntza, Burujabetasuna, Lurra, Osasuna...

Hala ere, egiturak ez du beti modu berean eragiten. Egitura patriarkalen bortizkeriak ez ditu guztiak berdin zanpatzen, eta batzuek besteek baino zaurgarritasun handiagoa pairatzen dute. Eredu hori argi geratzen da Itsaso Diazen ikus-entzunezko lanean. Pieza kitzikagarria da goitik behera eta behetik gora: El Salvadorreko emakumeek abortuaren lege bortitzaren bidez jasandako biolentzien inguruan gogoeta egitera garamatza. Eta, kasu honetan ere, pobrezia estrukturala agerian geratzen da, aukera gutxien dituzten emakumeak baitira lege horren gordintasunak gogorren zapaltzen dituenak.

Errealitate ezberdinen haziak ereiteko ezinbestekoa da begirada berriak eraikitzea, eta hauek praktikara eramateko ekimenak hauspotzea ere bai. Erakusketa proiektu honek, haren parte den mediazio programarekin bat, beste errealitateei so egiteko bideak eraikitzen ditu, ohiko botere- eta egitura-harremanak zalantzan jartzen dituzten proposamen artistikoen bidez. Hala, erakusketa espazioa eztabaida areto bihurtzen da.

egiturazko-pobrezia

Egiturazko pobrezia

Exposición colectiva

Montehermoso Kulturunea (Gasteiz, Araba)

Desde el 10 de Diciembre 2024
Al 02 de Febrero 2025


izaki-handia

Izaki handia

Lydie Arickx

Georges Pompidou galeria (Angelu, Lapurdi)

Desde el 14 de Diciembre 2024
Al 15 de Marzo 2025

1-1-eskala

1:1 eskala

Ixone Sadaba

Azkuna Zentroa (Bilbo, Bizkaia)

Desde el 06 de Febrero 2025
Al 27 de Abril 2025

formatik-haratago

Formatik haratago

Mikel Lertxundi

Durangoko Arte eta Historia Museoa (Durango, Bizkaia)

Desde el 14 de Febrero 2025
Al 30 de Marzo 2025

ekoiztu-2024-i

Ekoiztu 2024 I

Oihane Mcguinness Armendariz, Maite Redondo Gaztelu, Mireya Martín Larumbe

Uharte Zentroa (Uharte, Nafarroa)

Desde el 15 de Noviembre 2024
Al 16 de Febrero 2025

marlene-mccarty

Marlene McCarty

Tabakalera (Donostia, Gipuzkoa)

Desde el 16 de Octubre 2025
Al 08 de Febrero 2026

emakumea-ijitoa-eta-margolari-abangoardista-frankismoan

Emakumea, ijitoa eta margolari abangoardista frankismoan

10 de Febr. | Garbiñe Ubeda [BERRIA.eus]

Mari Paz Jimenezek euskal artearen historian merezi duen tokia aldarrikatzea du helburu 'Misterioa argitzea' haren atzera begirako erakusketak. Abstrakzioaren aitzindari eta margolari informalista izan zen, besteak beste.

gonbita

Gonbita

06 de Febr. | Haizea Barcenilla [BERRIA.eus]

Ziur nago ez dakizula, baina aurten Maria Paz Jimenezen urteurrena ospatuko dugu. Orain 50 urte, diktadorearen urte berean, hil zen frankismo garaiko euskal pintorerik garrantzitsuena.

agerikoegi

Agerikoegi

06 de Febr. | Garazi Ansa [BERRIA.eus]

'Metralla zauriak' | Artista: Veronica Domingo-Alonso. | Noiz: 2025eko urtarrilaren 24tik 2025eko martxoaren 16ra arte. | Non: Montehermoso, Gasteiz.

gasteizko-amarika-erakusketa-aretoa-itxiko-dute

Gasteizko Amarika erakusketa aretoa itxiko dute

30 de En. | Edurne Begiristain [BERRIA.eus]

Arabako Foru Aldundiak jakinarazi du "gogoeta sakon" baten ondorioz hartu duela erabakia. Aurrerantzean, ekintzailetza eta berrikuntza zentro bilakatuko dute.

labea-aretoa-arte-instalazioen-nazioarteko-i-lehiaketa

"Labea Aretoa" Arte-Instalazioen Nazioarteko I. Lehiaketa

| 29 de Enero 2025

AEDAS Homesek "Labea Aretoa" Arte-Instalazioen Nazioarteko I. Lehiaketa jarri du abian. Lehiaketaren ardatz nagusia hiriko Ziudadela ezagutarazi eta zabaltzen laguntzea da, Ziudadelako Labea Aretoa zehazki, arte garaikidea eta esperimentala sustatzearekin bat.

erakusketa-aretoak

Erakusketa aretoak

29 de En. | Ismael Manterola Ispizua [BERRIA.eus]

Bilboko Rekalde aretoak bere ateak zabaldu ditu berrikuntza lan handiak egin ondoren. Beste garai eta testuinguru batean zabaldutako arte aretoak (Guggenheim museoaren garaia baino lehen) norabide eta helburu ezberdinak izan ditu azken 30 urteotan.

rekalde-aretoak-datorren-astelehenean-zabalduko-ditu-ateak-berriro

Rekalde aretoak datorren astelehenean zabalduko ditu ateak berriro

24 de En. | Beñat Mujika Telleria [BERRIA.eus]

Berritze lanen ondorioz, hainbat hilabetez egon da itxita Bilboko gune artistikoa, eta sarrera berria izango du hemendik aurrera, Iparragirre kalean. Inaugurazioa dela eta, hamabi eguneko programazio berezia antolatu dute.

barne-espaziotik-kanpo

Barne espaziotik kanpo

23 de En. | Garazi Ansa [BERRIA.eus]

'GREET STRANGERS' | Egilea: Kate Newby. | Noiz arte: Otsailaren 22ra arte. | Non: Cibrian galerian, Donostian.

Artekaria

El poratl del arte en Euskal Herria

Este es el portal creado por la red ZAPART. Con ARTEKARIA queremos dar visibilidad a la increíble riqueza artística e infraestructural de nuestro pequeño territorio vasco (Euskal Herri osoa). De hecho, nos parece que en un espacio tan reducido donde se encuentran tantos museos (Artium, Oteiza, Oteiza, Artes de Bilbo, Guggenheim…), centros de arte (Uharte-zentroa, Tabakalera, Bilbaoarte…), salas públicas y privadas (Didam, Zitadela, Bastero, Ospitalea, fondations), galería de arte tradicional o de artistas... con tantas programaciones y obras de artistas visibles, la visualización de este conjunto no es fácil. Hemos creado este portal para ayudar a resolver esta falta.

Artekaria

La red de l@s artist@s profesionales de Euskal Herria

Zapart tiene como objetivo conectar, promover el trabajo y defender los derechos de l@s artist@s profesionales que viven y trabajan en Euskal Herria (en los seis territorios historicos que son Araba, Bizkaia, Gipuzkoa, Lapurdi, Nafarroa y Zuberoa).