artekaria

Euskal Herriko
Artearen ataria

aktualitatea

Hatzean ziztada

'HIRU ILTZE HATZ BATEN' | Artista: Maider Aldasoro. | Non: Anti liburu dendan, Bilbon. | Noiz arte: Otsailaren 22ra arte.

hatzean-ziztada
Maider Aldasororen erakusketako lanetako bat. OSKAR MATXIN EDESA / FOKU

13 de Febrero 2025 | Enara Herranz [BERRIA.eus]

Hiru iltze hatz baten. Hiru artelan hamabost metro karratuko gela batean. ANTI liburu dendaren aretoan kokatzen da Maider Aldasororen bakarkako erakusketa berria eta artistak azken urteotan jarraitutako ibilbidearen adibide urri baina interesgarriak biltzen ditu. Irantzu Ialdebereren argazki pare batek osatzen du mostra, dendan bertan ikusgai.

Horrelako espazio txikiek erakusketarekiko beste jarrera bat hartzera bultzatzen zaituzte, ez baitago berton galtzeko ibilbide luzerik, ez eta deszifratu beharreko diskurtso espositibo nahasi edo konplexurik. Kasu honetan, artelanak irakurtzen lagun dezakeen areto orririk ere ez. Hutsune horrek bertigoa sor dezake, eta deserosotasunak (saiatu zarete norbaiten begiradari zortzi segundo baino gehiagoeusten?), bisita hamar minutu eskasean ez amaitzeko autoexijentziarekin batera, artelana galderaz aspertzera eramango zaitu agian: zer esan nahi didazu eta zein hizkuntzatan ari zatzaizkit?

Sarreraren eskuinaldean, behiala soineko izandako eta orain sits erraldoi baten itxura hartu duen soineko bat dago, horman txintxeten bidez finkatua, bildumazale anker baten koadernoan iltzatutako tximeleta lez. Hegal, oihal geruza tolesdun, parpaila bihurritu, bolumetria iradokitzaile, hari zati eta brodatu zehaztugabeek osatzen dute pieza honen morfologia zimurtua. Zertxobait erreparatuz gero, soinekoaren ageriko araztasunak forma urduri, aztoragarri, asaldagarriei bide emango die, metamorfosi prozesu siniestro batean. Ikuspuntuaren arabera aldatzen direla diruditen marrazki tranpati horien antzera, pieza hau izan liteke, aldi berean, "lore bat eta intsektu gaizto bat". Lan honen ondoan, horman josita bezala, oihal zati bat dago, brodatu inperfektu eta puntada burutugabeekin. Bertan irakurri daiteke erakusketari izena ematen dion leloa.

Bi pieza hauek paretari lotuta dauden bitartean, hirugarrenak bertatik ihesi atera nahi duela dirudi. Pololo batzuk dira eta zintzilik ageri dira, hormatik bost zentimetrora suspentsoan. Zaila da mota horretako azpiko arroparenpresentzia anakronikoak egungo ikuslearengan zer sentsazio sor dezakeen neurtzea, baina jantziaren distirak, honek sortzen duen testura likidoak eta pololoen ertzetatik behera txirikordatuta erortzen diren xingola arrosa eta berde argiek desira oihartzunak dakartzate, beste garai batetik gurera. Antza denez, paparreko parpaila izendatzeko erabiltzen den gaztelerazko chorrera hitzaren jatorria honek bularretik behera zihoan irudizko ur jarioarekin zuen antzekotasunean dago. Maider Aldasorok erakusketaren albistearekin batera sareetan argitaratutako eta tolesturaz ere jositako gaztelaniazko testu honetan zera dio: "Dice un refrán que (...) mujer cantadora o puta o labrandera. Y otro que fina costurera hace camino con chorrera. Una preciosa chorrera que cuelgue de mi cintura, que abra camino a calza o pololo, que también es amante, lo que una quiera". [Esaera zahar batek dio emakume kantaria izaten dela edo puta edo laboraria. Eta beste batek, berriz, jostun abila gai dela bide bihurtzeko parpaila. Parpaila eder bat gerrian zintzilikatua, galtzetarako edo pololoetarako bide irekitzaile, etaaldi bereanmaitale, edo norberak nahi duen beste edozer]

Badago artelan hauetan oso ondo zehaztu ezin dudan eta desiraren isuria eta fantasia aktibatzen dituen zerbait, Aldasororen azkenaldiko lan eta proiektuak zeharkatzen dituena. Besteak beste, desiraren eta gorputzaren inguruan orbitatzen duten prozesuetan jarri du arreta artistak azken urteotan, eta bideoa, performancea, eskultura eta jantzien diseinua baliatu ditu bide hauek esploratzeko. Ia josten jakin gabe hasi zen ehunekin lanean, eta gorputzaren posizioa eta gorputzen arteko harremanak eraldatzea helburu (hegan egin, bi pertsona lotu), ingeniaritza utopikoaren eta diseinuaren artean koka daitezkeen artefaktu-jantziak sortzen hasi zen orain dela ez asko. Lan mota hau Aurrean goxo (2021) eta Flexy My Tether (2022) mostretan erakutsi du, Azkuna Zentroan eta Londresko Art Lacuna galerian hurrenez hurren. Pieza hauek, berriz, jantziaren definizio sasi-mekaniko horretatik aldentzen dira eta beste mota bateko fantasietara jotzen dutela dirudi, lehen aipatutako testuan igarri daitekeen atsotitzen alegiazko mundu horretarantz, beharbada.

Aretotik kanpo jada, artista beha dezakegu Ialdebereren argazkietan, babesteko beharko lukeen burdinazko jantzia soinean, axolagabe. Alferrik darama, ordea, biluzik jarraitzen duelako ezinbestean eta armadura distiratsu baina zirrikituz beteak ez diolako egiazki erresistentziarik jartzen intimotasunean izaten diren bataila eta kontraesanei. Oso ondo daki Aldasorok, eta guk ere hobe genuke agian, hark bezala, oskola erantzi eta beso zabalik onartu desira eta zauria, hatzean ziztada.


korde-gabe

Korde gabe

Sky Hopinka

Guggenheim Bilbao (Bilbo, Bizkaia)

Desde el 18 de Septiembre 2025
Al 18 de Enero 2026

ataria-bat

Ataria (bat)

Arte Ederren Bilboko Museoa (Bilbo, Bizkaia)

Desde el 08 de Octubre 2025
Al 18 de Enero 2026

alma-de-cantaro

Alma de cantaro

Alberto Peral

CarrerasMugica (Bilbo, Bizkaia)

Desde el 12 de Diciembre 2025
Al 14 de Febrero 2026

degasek-eginiko-eta-orain-arte-ezagutu-gabeko-margolan-bat-autentifikatua-izan-da

Degasek eginiko eta orain arte ezagutu gabeko margolan bat autentifikatua izan da

05 de Dic. | JdAren artikulutik itzulia

Michel Schulman, XIX. eta XX. mendeetako margolanen adituak, Edgar Degas artistaren margolan berri bat autentifikatu duela jakinarazi du. Artistaren garai italiarrekoa litzateke, 1856 eta 1860 artekoa. Margolana, adituak sortutako Edgar Degasen katalogo arrrazoinatu digitalizatuan sartu da. Egiazko bertsioa bilduma partikular batean dago.

lehen-erdia

Lehen erdia

04 de Dic. | Garazi Ansa [BERRIA.eus]

MAIDER LOPEZ. UKITU | Non: Donostiako Tabakalera zentroan. | Noiz arte: 2026ko otsailaren 1era arte.

esanguratsu

Esanguratsu

04 de Dic. | Haizea Barcenilla [BERRIA.eus]

Guggenheim museoan, Maria Helena Vieira da Silvaren margo eder baten aurrean nengoela, etorri zitzaidan galdera burura: zergatik ez du erakusketa honek berrireki Bilboko Arte Ederren Museoa, Georg Baselitzenak egin beharrean?

bonnat-helleu-museoa-berriz-ireki-dute-hamalau-urtez-hetsi-ondoan

Bonnat Helleu museoa berriz ireki dute, hamalau urtez hetsi ondoan

28 de Nov. | Xalbat Alzugarai Etxeberri [BERRIA.eus]

Obren kalitate "paregabea" azpimarratu du museoko zuzendariak. XV. mendetik XIX. mendera bitarteko artisten obrak erakutsiko dituzte bertan. Herriko etxeko oposizioak irekiera kritikatu du, eta "gardentasuna" galdegin.

oroitzapen-zatikatuak

Oroitzapen zatikatuak

27 de Nov. | Jone Rubio Mazkiaran [BERRIA.eus]

Rut Olabarria. Trukatua eta inperfektua. | Non: Bilboko Rekalde aretoan. | Noiz arte: otsailaren 15era arte.

ondare-deserosoa

Ondare deserosoa

27 de Nov. | Ismael Manterola Ispizua [BERRIA.eus]

Iraganak utzitako ondarea, materiala edo immateriala izan, ez da beti ederra. Kontzeptua bera, azken urtetan asko erabiltzen eta entzuten bada ere, berri xamarra da, ez da beti hor egon eta aldatzen da toki batetik bestera.

euskal-paisaiak-erromantizismotik-gerraostera

Euskal paisaiak Erromantizismotik gerraostera

27 de Nov. | Maddi Iturriotz Alkorta [BERRIA.eus]

1861etik 1996ra bitarte margotutako 50 artelan bildu dituzte Arabako Arte Ederren Museoan. Paisaia genero gisa hartu, eta euskal margolanetan nola garatu den aztertu dute. 'Hurbileko paisaiak' izena du erakusketak, eta apirilera arte izango da ikusgai.

cristobaldik-balenciagara

Cristobaldik Balenciagara

25 de Nov. | Mikel Elkoroberezibar Beloki [BERRIA.eus]

ntziagak egindako jantziek ba al dute zerikusirik Balenciaga etxeak egun egiten dituenekin? Elkarrizketa bat badago, baina sotila, Balentziaga museoko erakusketa batean ikus daitekeenez. "Kontzeptualki lotura handiak daude", Igor Uriaren arabera.

Artekaria

El poratl del arte en Euskal Herria

Este es el portal creado por la red ZAPART. Con ARTEKARIA queremos dar visibilidad a la increíble riqueza artística e infraestructural de nuestro pequeño territorio vasco (Euskal Herri osoa). De hecho, nos parece que en un espacio tan reducido donde se encuentran tantos museos (Artium, Oteiza, Oteiza, Artes de Bilbo, Guggenheim…), centros de arte (Uharte-zentroa, Tabakalera, Bilbaoarte…), salas públicas y privadas (Didam, Zitadela, Bastero, Ospitalea, fondations), galería de arte tradicional o de artistas... con tantas programaciones y obras de artistas visibles, la visualización de este conjunto no es fácil. Hemos creado este portal para ayudar a resolver esta falta.

Artekaria

La red de l@s artist@s profesionales de Euskal Herria

Zapart tiene como objetivo conectar, promover el trabajo y defender los derechos de l@s artist@s profesionales que viven y trabajan en Euskal Herria (en los seis territorios historicos que son Araba, Bizkaia, Gipuzkoa, Lapurdi, Nafarroa y Zuberoa).