artekaria

Euskal Herriko
Artearen ataria

aktualitatea

Hatzean ziztada

'HIRU ILTZE HATZ BATEN' | Artista: Maider Aldasoro. | Non: Anti liburu dendan, Bilbon. | Noiz arte: Otsailaren 22ra arte.

hatzean-ziztada
Maider Aldasororen erakusketako lanetako bat. OSKAR MATXIN EDESA / FOKU

2025eko Otsailaren 13a | Enara Herranz [BERRIA.eus]

Hiru iltze hatz baten. Hiru artelan hamabost metro karratuko gela batean. ANTI liburu dendaren aretoan kokatzen da Maider Aldasororen bakarkako erakusketa berria eta artistak azken urteotan jarraitutako ibilbidearen adibide urri baina interesgarriak biltzen ditu. Irantzu Ialdebereren argazki pare batek osatzen du mostra, dendan bertan ikusgai.

Horrelako espazio txikiek erakusketarekiko beste jarrera bat hartzera bultzatzen zaituzte, ez baitago berton galtzeko ibilbide luzerik, ez eta deszifratu beharreko diskurtso espositibo nahasi edo konplexurik. Kasu honetan, artelanak irakurtzen lagun dezakeen areto orririk ere ez. Hutsune horrek bertigoa sor dezake, eta deserosotasunak (saiatu zarete norbaiten begiradari zortzi segundo baino gehiagoeusten?), bisita hamar minutu eskasean ez amaitzeko autoexijentziarekin batera, artelana galderaz aspertzera eramango zaitu agian: zer esan nahi didazu eta zein hizkuntzatan ari zatzaizkit?

Sarreraren eskuinaldean, behiala soineko izandako eta orain sits erraldoi baten itxura hartu duen soineko bat dago, horman txintxeten bidez finkatua, bildumazale anker baten koadernoan iltzatutako tximeleta lez. Hegal, oihal geruza tolesdun, parpaila bihurritu, bolumetria iradokitzaile, hari zati eta brodatu zehaztugabeek osatzen dute pieza honen morfologia zimurtua. Zertxobait erreparatuz gero, soinekoaren ageriko araztasunak forma urduri, aztoragarri, asaldagarriei bide emango die, metamorfosi prozesu siniestro batean. Ikuspuntuaren arabera aldatzen direla diruditen marrazki tranpati horien antzera, pieza hau izan liteke, aldi berean, "lore bat eta intsektu gaizto bat". Lan honen ondoan, horman josita bezala, oihal zati bat dago, brodatu inperfektu eta puntada burutugabeekin. Bertan irakurri daiteke erakusketari izena ematen dion leloa.

Bi pieza hauek paretari lotuta dauden bitartean, hirugarrenak bertatik ihesi atera nahi duela dirudi. Pololo batzuk dira eta zintzilik ageri dira, hormatik bost zentimetrora suspentsoan. Zaila da mota horretako azpiko arroparenpresentzia anakronikoak egungo ikuslearengan zer sentsazio sor dezakeen neurtzea, baina jantziaren distirak, honek sortzen duen testura likidoak eta pololoen ertzetatik behera txirikordatuta erortzen diren xingola arrosa eta berde argiek desira oihartzunak dakartzate, beste garai batetik gurera. Antza denez, paparreko parpaila izendatzeko erabiltzen den gaztelerazko chorrera hitzaren jatorria honek bularretik behera zihoan irudizko ur jarioarekin zuen antzekotasunean dago. Maider Aldasorok erakusketaren albistearekin batera sareetan argitaratutako eta tolesturaz ere jositako gaztelaniazko testu honetan zera dio: "Dice un refrán que (...) mujer cantadora o puta o labrandera. Y otro que fina costurera hace camino con chorrera. Una preciosa chorrera que cuelgue de mi cintura, que abra camino a calza o pololo, que también es amante, lo que una quiera". [Esaera zahar batek dio emakume kantaria izaten dela edo puta edo laboraria. Eta beste batek, berriz, jostun abila gai dela bide bihurtzeko parpaila. Parpaila eder bat gerrian zintzilikatua, galtzetarako edo pololoetarako bide irekitzaile, etaaldi bereanmaitale, edo norberak nahi duen beste edozer]

Badago artelan hauetan oso ondo zehaztu ezin dudan eta desiraren isuria eta fantasia aktibatzen dituen zerbait, Aldasororen azkenaldiko lan eta proiektuak zeharkatzen dituena. Besteak beste, desiraren eta gorputzaren inguruan orbitatzen duten prozesuetan jarri du arreta artistak azken urteotan, eta bideoa, performancea, eskultura eta jantzien diseinua baliatu ditu bide hauek esploratzeko. Ia josten jakin gabe hasi zen ehunekin lanean, eta gorputzaren posizioa eta gorputzen arteko harremanak eraldatzea helburu (hegan egin, bi pertsona lotu), ingeniaritza utopikoaren eta diseinuaren artean koka daitezkeen artefaktu-jantziak sortzen hasi zen orain dela ez asko. Lan mota hau Aurrean goxo (2021) eta Flexy My Tether (2022) mostretan erakutsi du, Azkuna Zentroan eta Londresko Art Lacuna galerian hurrenez hurren. Pieza hauek, berriz, jantziaren definizio sasi-mekaniko horretatik aldentzen dira eta beste mota bateko fantasietara jotzen dutela dirudi, lehen aipatutako testuan igarri daitekeen atsotitzen alegiazko mundu horretarantz, beharbada.

Aretotik kanpo jada, artista beha dezakegu Ialdebereren argazkietan, babesteko beharko lukeen burdinazko jantzia soinean, axolagabe. Alferrik darama, ordea, biluzik jarraitzen duelako ezinbestean eta armadura distiratsu baina zirrikituz beteak ez diolako egiazki erresistentziarik jartzen intimotasunean izaten diren bataila eta kontraesanei. Oso ondo daki Aldasorok, eta guk ere hobe genuke agian, hark bezala, oskola erantzi eta beso zabalik onartu desira eta zauria, hatzean ziztada.


birtopaketa

Birtopaketa

Jon Benet - Jonbismo

CBA IrekiArt aretoa (Irun, Gipuzkoa)

2025eko Irailaren 11etik
2025eko Azaroaren 29ra

pintamonas

Pintamonas

Zaragüeta

Nafarroako museoa (Iruñea, Nafarroa)

2025eko Urriaren 10etik
2026ko Otsailaren 22ra

ornamento-y-capricho

Ornamento y Capricho

Aitana Rodríguez Albalejo

Desio Artspace (Bilbo, Bizkaia)

2025eko Urriaren 31etik | 19:00
2025eko Abenduaren 12ra

bogolanfiniaren-herentzia

Bogolanfiniaren herentzia.

Maliko emakumeen ondarea

Kondestable jauregia (Iruñea, Nafarroa)

2025eko Azaroaren 05etik
2026ko Urtarrilaren 11era

formaren-sintaxia

Formaren sintaxia

Maite Leyún

Nafarroako museoa (Iruñea, Nafarroa)

2025eko Maiatzaren 14tik
2026ko Martxoaren 22ra

topaketen-dardara-artistikoa-iraunaraztea

Topaketen dardara artistikoa iraunaraztea

Aza. 16 | Uxue Rey Gorraiz [BERRIA.eus]

Iazko Iruñeko Topaketetan plazaratutako gogoeta artistikoetan inspiratutako sei obra jarri dituzte ikusgai Baluarten, gune hori pentsamendurako eta sorkuntzarako "erresonantzia kaxa" bihurtzeko asmoz. Erakusketa azaroaren 29ra arte izanen da ikusgai.

erakusketa-integratzailea

Erakusketa integratzailea

Aza. 14 | Ismael Manterola Ispizua [BERRIA.eus]

Gutxien espero duzun erakusketak generoaren parekidetasun aldetik egokia izateagatik harritzen zaitu. Ezusteko polita izan nuen Bartzelonako Miró Fundazioan ikusgai dagoen Miró eta Estatu Batuak erakusketa bisitatzerakoan.

ez-dakizuna-egitea-ez-dakizunarekin

Ez dakizuna egitea, ez dakizunarekin

Aza. 14 | Iñigo Astiz [BERRIA.eus]

Azken bost urteetan sortutako eskulturak bildu ditu Angel Bados artistak Bilboko Carreras Mugica galerian. Jorge Oteizaren oihartzuna eta Europako artea ez ezik, arabiar kultura ere izan du sorkuntzarako solaskide.

firenzek-fra-angelicoren-birbalorazioa-proposatzen-du

Firenzek Fra Angelicoren birbalorazioa proposatzen du

Aza. 12 | Olivier Tosseriren artikulutik itzulia [JdA]

Italiako azken hirurogeita hamar urteetan egin den lehen atzera begirako erakusketak baieztatzen du fraide margolariari Berpizkundeko iraultza artistikoan egotzitako rola.

Artekaria

Euskal Herriko Arte ataria

ZAPART sareak sortutako ataria duzu hau. Gure euskal lurralde txikiak duen artista eta azpiegitura aberastasun harrigarriari ikusgarritasuna eman nahi diogu Artekariarekin. Izan ere, hain eremu ttipi batean hainbeste museo (Artium, Oteiza, Arte Ederretakoak, Guggenheim…), arte zentro (Uharte zentroa, Tabakalera, Bilbaoarte…), areto publiko zein pribatu (Didam, Zitadela, Bastero, Portalea, Ospitalea, fundazioen aretoak…), galeria pribatu tradizionalak eta artistenak… hainbeste programazio eta artista lan ikusgai eta denbora berean ikusgarritasun oso zaila dagoela iruditzen zaigu. Horren konpontzen laguntzeko sortu dugu atari hau.

Artekaria

Artista profesionalen sarea

Zapart sareak Euskal Herriko sei lurralde historikoetan bizi eta lan egiten duten artista profesionalen saretzea eta horien lana sustatzea eta eskubideak defenditzea du helburu.