artekaria

Euskal Herriko
Artearen ataria

aktualitatea

Trump-ek esklabotzari buruzko ikuspegia kritikatu du AEBetako museoetan

AEBetako presidenteak deitoratu du Smithsonian museoek esklabotzaren alderdi negatiboak baino ez dituztela erakusten.

trump-ek-esklabotzari-buruzko-ikuspegia-kritikatu-du-aebetako-museoetan
Arg/ Rhododendrites.

| 6 de Octubre 2025

Donald Trump presidenteak Smithsonian erakundeari egindako erasoek erakusten dute AEBetako historiaren bere ikuspegia inposatu nahi duela. Bere sare sozialean, Truth Social-en, Smithsonian "kontrolpetik kanpo" dagoela esan du, eta salatu du museoek, bere ustez, "esklabotza zein txarra izan zen" erakusten gehiegizko arreta jartzen dutela.

Eraso hau aurreko presidentetzaldian eskubide zibil jakin batzuen eta unibertsitateen aurka hartu zituen neurrien jarraipena da. Smithsonian-en kontra ere antzeko metodoak aplikatu nahi dituela dio, batez ere Palestina, transidentitatea, klima-aldaketa eta aniztasunarekin lotutako programak jomugan jarriz.

Horretarako, tonu negatiboko argudio bat erabiltzen du: "hitz egiten den guztia gure herrialdearen izugarrikeriez, esklabotzaren larritasunaz eta zapalduek zer lortu ez duten azaltzeaz da – ez da ezer esaten arrakastaz, distiraz, edo etorkizunaz."

Adierazpen horiek erreakzioak sortu dituzte museo eta unibertsitate munduan. Historialarien eta museoetako elkarteek salatu dute adierazpen horiek erabilera politikoa dutela helburu. Washington Post-en, Marjorie Schwarzer museo-adituak gogorarazi du "museoek ez dutela norabidea egun batetik bestera aldatzen, eta gutxiago Smithsonian bezalakoek." Beth English, Organization of American Historians-eko zuzendariak, dio "esklabotza, eskubide zibilak eta gure herrialdearen historiako beste alderdi batzuei buruzko frogatan oinarritutako erakusketak iragan komun baten azterketa direla, eta egungo administrazioak 'woke' gisa etiketatzen dituela, historia horren ulermenak gaur egungo estatubatuarrentzat zer esan nahi duen eztabaida publiko oro isilarazteko."

Kontraste nabarmena dago Trump-en lehen eta bigarren agintaldien artean; bigarrenean, bere politikek "woke" deritzotenaren aurkako jarrera gogortu dute. Norabide honek estrategia esplizituago baten parte dirudi, AEBen irudi idealizatu bat sustatzeko helburuz.

JdA ataritik itzulia.


puntu-itsua

Puntu itsua

Eremuak programa

Clara Campoamor zentro zibikoa (Barakaldo, Bizkaia)

Desde el 22 de Noviembre 2025
Al 07 de Enero 2026

degasek-eginiko-eta-orain-arte-ezagutu-gabeko-margolan-bat-autentifikatua-izan-da

Degasek eginiko eta orain arte ezagutu gabeko margolan bat autentifikatua izan da

05 de Dic. | JdAren artikulutik itzulia

Michel Schulman, XIX. eta XX. mendeetako margolanen adituak, Edgar Degas artistaren margolan berri bat autentifikatu duela jakinarazi du. Artistaren garai italiarrekoa litzateke, 1856 eta 1860 artekoa. Margolana, adituak sortutako Edgar Degasen katalogo arrrazoinatu digitalizatuan sartu da. Egiazko bertsioa bilduma partikular batean dago.

lehen-erdia

Lehen erdia

04 de Dic. | Garazi Ansa [BERRIA.eus]

MAIDER LOPEZ. UKITU | Non: Donostiako Tabakalera zentroan. | Noiz arte: 2026ko otsailaren 1era arte.

esanguratsu

Esanguratsu

04 de Dic. | Haizea Barcenilla [BERRIA.eus]

Guggenheim museoan, Maria Helena Vieira da Silvaren margo eder baten aurrean nengoela, etorri zitzaidan galdera burura: zergatik ez du erakusketa honek berrireki Bilboko Arte Ederren Museoa, Georg Baselitzenak egin beharrean?

bonnat-helleu-museoa-berriz-ireki-dute-hamalau-urtez-hetsi-ondoan

Bonnat Helleu museoa berriz ireki dute, hamalau urtez hetsi ondoan

28 de Nov. | Xalbat Alzugarai Etxeberri [BERRIA.eus]

Obren kalitate "paregabea" azpimarratu du museoko zuzendariak. XV. mendetik XIX. mendera bitarteko artisten obrak erakutsiko dituzte bertan. Herriko etxeko oposizioak irekiera kritikatu du, eta "gardentasuna" galdegin.

oroitzapen-zatikatuak

Oroitzapen zatikatuak

27 de Nov. | Jone Rubio Mazkiaran [BERRIA.eus]

Rut Olabarria. Trukatua eta inperfektua. | Non: Bilboko Rekalde aretoan. | Noiz arte: otsailaren 15era arte.

ondare-deserosoa

Ondare deserosoa

27 de Nov. | Ismael Manterola Ispizua [BERRIA.eus]

Iraganak utzitako ondarea, materiala edo immateriala izan, ez da beti ederra. Kontzeptua bera, azken urtetan asko erabiltzen eta entzuten bada ere, berri xamarra da, ez da beti hor egon eta aldatzen da toki batetik bestera.

euskal-paisaiak-erromantizismotik-gerraostera

Euskal paisaiak Erromantizismotik gerraostera

27 de Nov. | Maddi Iturriotz Alkorta [BERRIA.eus]

1861etik 1996ra bitarte margotutako 50 artelan bildu dituzte Arabako Arte Ederren Museoan. Paisaia genero gisa hartu, eta euskal margolanetan nola garatu den aztertu dute. 'Hurbileko paisaiak' izena du erakusketak, eta apirilera arte izango da ikusgai.

cristobaldik-balenciagara

Cristobaldik Balenciagara

25 de Nov. | Mikel Elkoroberezibar Beloki [BERRIA.eus]

ntziagak egindako jantziek ba al dute zerikusirik Balenciaga etxeak egun egiten dituenekin? Elkarrizketa bat badago, baina sotila, Balentziaga museoko erakusketa batean ikus daitekeenez. "Kontzeptualki lotura handiak daude", Igor Uriaren arabera.

Artekaria

El poratl del arte en Euskal Herria

Este es el portal creado por la red ZAPART. Con ARTEKARIA queremos dar visibilidad a la increíble riqueza artística e infraestructural de nuestro pequeño territorio vasco (Euskal Herri osoa). De hecho, nos parece que en un espacio tan reducido donde se encuentran tantos museos (Artium, Oteiza, Oteiza, Artes de Bilbo, Guggenheim…), centros de arte (Uharte-zentroa, Tabakalera, Bilbaoarte…), salas públicas y privadas (Didam, Zitadela, Bastero, Ospitalea, fondations), galería de arte tradicional o de artistas... con tantas programaciones y obras de artistas visibles, la visualización de este conjunto no es fácil. Hemos creado este portal para ayudar a resolver esta falta.

Artekaria

La red de l@s artist@s profesionales de Euskal Herria

Zapart tiene como objetivo conectar, promover el trabajo y defender los derechos de l@s artist@s profesionales que viven y trabajan en Euskal Herria (en los seis territorios historicos que son Araba, Bizkaia, Gipuzkoa, Lapurdi, Nafarroa y Zuberoa).