artekaria

Euskal Herriko
Artearen ataria

aktualitatea

Trump-ek esklabotzari buruzko ikuspegia kritikatu du AEBetako museoetan

AEBetako presidenteak deitoratu du Smithsonian museoek esklabotzaren alderdi negatiboak baino ez dituztela erakusten.

trump-ek-esklabotzari-buruzko-ikuspegia-kritikatu-du-aebetako-museoetan
Arg/ Rhododendrites.

| 2025eko Urriaren 6a

Donald Trump presidenteak Smithsonian erakundeari egindako erasoek erakusten dute AEBetako historiaren bere ikuspegia inposatu nahi duela. Bere sare sozialean, Truth Social-en, Smithsonian "kontrolpetik kanpo" dagoela esan du, eta salatu du museoek, bere ustez, "esklabotza zein txarra izan zen" erakusten gehiegizko arreta jartzen dutela.

Eraso hau aurreko presidentetzaldian eskubide zibil jakin batzuen eta unibertsitateen aurka hartu zituen neurrien jarraipena da. Smithsonian-en kontra ere antzeko metodoak aplikatu nahi dituela dio, batez ere Palestina, transidentitatea, klima-aldaketa eta aniztasunarekin lotutako programak jomugan jarriz.

Horretarako, tonu negatiboko argudio bat erabiltzen du: "hitz egiten den guztia gure herrialdearen izugarrikeriez, esklabotzaren larritasunaz eta zapalduek zer lortu ez duten azaltzeaz da – ez da ezer esaten arrakastaz, distiraz, edo etorkizunaz."

Adierazpen horiek erreakzioak sortu dituzte museo eta unibertsitate munduan. Historialarien eta museoetako elkarteek salatu dute adierazpen horiek erabilera politikoa dutela helburu. Washington Post-en, Marjorie Schwarzer museo-adituak gogorarazi du "museoek ez dutela norabidea egun batetik bestera aldatzen, eta gutxiago Smithsonian bezalakoek." Beth English, Organization of American Historians-eko zuzendariak, dio "esklabotza, eskubide zibilak eta gure herrialdearen historiako beste alderdi batzuei buruzko frogatan oinarritutako erakusketak iragan komun baten azterketa direla, eta egungo administrazioak 'woke' gisa etiketatzen dituela, historia horren ulermenak gaur egungo estatubatuarrentzat zer esan nahi duen eztabaida publiko oro isilarazteko."

Kontraste nabarmena dago Trump-en lehen eta bigarren agintaldien artean; bigarrenean, bere politikek "woke" deritzotenaren aurkako jarrera gogortu dute. Norabide honek estrategia esplizituago baten parte dirudi, AEBen irudi idealizatu bat sustatzeko helburuz.

JdA ataritik itzulia.


pitxarra-arima

Pitxarra arima

Alberto Peral

CarrerasMugica (Bilbo, Bizkaia)

2025eko Abenduaren 12tik
2026ko Otsailaren 14ra

palais

Palais

Alex Reynolds

Artium (Gasteiz, Araba)

2025eko Urriaren 30etik
2026ko Urtarrilaren 04ra

4-x-4

4 x 4

Erakusketa kolektiboa

Iruñeako Zitadela (Iruñea, Nafarroa)

2025eko Azaroaren 28tik
2026ko Otsailaren 08ra

amaigabeko-taupada

Amaigabeko taupada

Naia del Castillo

Marzana aretoa (Bilbo, Bizkaia)

2025eko Azaroaren 14tik
2026ko Urtarrilaren 09ra

suaren-partea

Suaren partea

Claire Forgeot

Georges Pompidou galeria (Angelu, Lapurdi)

2025eko Abenduaren 13tik
2026ko Martxoaren 07ra

degasek-eginiko-eta-orain-arte-ezagutu-gabeko-margolan-bat-autentifikatua-izan-da

Degasek eginiko eta orain arte ezagutu gabeko margolan bat autentifikatua izan da

Abe. 05 | JdAren artikulutik itzulia

Michel Schulman, XIX. eta XX. mendeetako margolanen adituak, Edgar Degas artistaren margolan berri bat autentifikatu duela jakinarazi du. Artistaren garai italiarrekoa litzateke, 1856 eta 1860 artekoa. Margolana, adituak sortutako Edgar Degasen katalogo arrrazoinatu digitalizatuan sartu da. Egiazko bertsioa bilduma partikular batean dago.

lehen-erdia

Lehen erdia

Abe. 04 | Garazi Ansa [BERRIA.eus]

MAIDER LOPEZ. UKITU | Non: Donostiako Tabakalera zentroan. | Noiz arte: 2026ko otsailaren 1era arte.

esanguratsu

Esanguratsu

Abe. 04 | Haizea Barcenilla [BERRIA.eus]

Guggenheim museoan, Maria Helena Vieira da Silvaren margo eder baten aurrean nengoela, etorri zitzaidan galdera burura: zergatik ez du erakusketa honek berrireki Bilboko Arte Ederren Museoa, Georg Baselitzenak egin beharrean?

bonnat-helleu-museoa-berriz-ireki-dute-hamalau-urtez-hetsi-ondoan

Bonnat Helleu museoa berriz ireki dute, hamalau urtez hetsi ondoan

Aza. 28 | Xalbat Alzugarai Etxeberri [BERRIA.eus]

Obren kalitate "paregabea" azpimarratu du museoko zuzendariak. XV. mendetik XIX. mendera bitarteko artisten obrak erakutsiko dituzte bertan. Herriko etxeko oposizioak irekiera kritikatu du, eta "gardentasuna" galdegin.

oroitzapen-zatikatuak

Oroitzapen zatikatuak

Aza. 27 | Jone Rubio Mazkiaran [BERRIA.eus]

Rut Olabarria. Trukatua eta inperfektua. | Non: Bilboko Rekalde aretoan. | Noiz arte: otsailaren 15era arte.

ondare-deserosoa

Ondare deserosoa

Aza. 27 | Ismael Manterola Ispizua [BERRIA.eus]

Iraganak utzitako ondarea, materiala edo immateriala izan, ez da beti ederra. Kontzeptua bera, azken urtetan asko erabiltzen eta entzuten bada ere, berri xamarra da, ez da beti hor egon eta aldatzen da toki batetik bestera.

euskal-paisaiak-erromantizismotik-gerraostera

Euskal paisaiak Erromantizismotik gerraostera

Aza. 27 | Maddi Iturriotz Alkorta [BERRIA.eus]

1861etik 1996ra bitarte margotutako 50 artelan bildu dituzte Arabako Arte Ederren Museoan. Paisaia genero gisa hartu, eta euskal margolanetan nola garatu den aztertu dute. 'Hurbileko paisaiak' izena du erakusketak, eta apirilera arte izango da ikusgai.

cristobaldik-balenciagara

Cristobaldik Balenciagara

Aza. 25 | Mikel Elkoroberezibar Beloki [BERRIA.eus]

ntziagak egindako jantziek ba al dute zerikusirik Balenciaga etxeak egun egiten dituenekin? Elkarrizketa bat badago, baina sotila, Balentziaga museoko erakusketa batean ikus daitekeenez. "Kontzeptualki lotura handiak daude", Igor Uriaren arabera.

Artekaria

Euskal Herriko Arte ataria

ZAPART sareak sortutako ataria duzu hau. Gure euskal lurralde txikiak duen artista eta azpiegitura aberastasun harrigarriari ikusgarritasuna eman nahi diogu Artekariarekin. Izan ere, hain eremu ttipi batean hainbeste museo (Artium, Oteiza, Arte Ederretakoak, Guggenheim…), arte zentro (Uharte zentroa, Tabakalera, Bilbaoarte…), areto publiko zein pribatu (Didam, Zitadela, Bastero, Portalea, Ospitalea, fundazioen aretoak…), galeria pribatu tradizionalak eta artistenak… hainbeste programazio eta artista lan ikusgai eta denbora berean ikusgarritasun oso zaila dagoela iruditzen zaigu. Horren konpontzen laguntzeko sortu dugu atari hau.

Artekaria

Artista profesionalen sarea

Zapart sareak Euskal Herriko sei lurralde historikoetan bizi eta lan egiten duten artista profesionalen saretzea eta horien lana sustatzea eta eskubideak defenditzea du helburu.