artekaria

Euskal Herriko
Artearen ataria

aktualitatea

Trump-ek esklabotzari buruzko ikuspegia kritikatu du AEBetako museoetan

AEBetako presidenteak deitoratu du Smithsonian museoek esklabotzaren alderdi negatiboak baino ez dituztela erakusten.

trump-ek-esklabotzari-buruzko-ikuspegia-kritikatu-du-aebetako-museoetan
Arg/ Rhododendrites.

| 2025eko Urriaren 6a

Donald Trump presidenteak Smithsonian erakundeari egindako erasoek erakusten dute AEBetako historiaren bere ikuspegia inposatu nahi duela. Bere sare sozialean, Truth Social-en, Smithsonian "kontrolpetik kanpo" dagoela esan du, eta salatu du museoek, bere ustez, "esklabotza zein txarra izan zen" erakusten gehiegizko arreta jartzen dutela.

Eraso hau aurreko presidentetzaldian eskubide zibil jakin batzuen eta unibertsitateen aurka hartu zituen neurrien jarraipena da. Smithsonian-en kontra ere antzeko metodoak aplikatu nahi dituela dio, batez ere Palestina, transidentitatea, klima-aldaketa eta aniztasunarekin lotutako programak jomugan jarriz.

Horretarako, tonu negatiboko argudio bat erabiltzen du: "hitz egiten den guztia gure herrialdearen izugarrikeriez, esklabotzaren larritasunaz eta zapalduek zer lortu ez duten azaltzeaz da – ez da ezer esaten arrakastaz, distiraz, edo etorkizunaz."

Adierazpen horiek erreakzioak sortu dituzte museo eta unibertsitate munduan. Historialarien eta museoetako elkarteek salatu dute adierazpen horiek erabilera politikoa dutela helburu. Washington Post-en, Marjorie Schwarzer museo-adituak gogorarazi du "museoek ez dutela norabidea egun batetik bestera aldatzen, eta gutxiago Smithsonian bezalakoek." Beth English, Organization of American Historians-eko zuzendariak, dio "esklabotza, eskubide zibilak eta gure herrialdearen historiako beste alderdi batzuei buruzko frogatan oinarritutako erakusketak iragan komun baten azterketa direla, eta egungo administrazioak 'woke' gisa etiketatzen dituela, historia horren ulermenak gaur egungo estatubatuarrentzat zer esan nahi duen eztabaida publiko oro isilarazteko."

Kontraste nabarmena dago Trump-en lehen eta bigarren agintaldien artean; bigarrenean, bere politikek "woke" deritzotenaren aurkako jarrera gogortu dute. Norabide honek estrategia esplizituago baten parte dirudi, AEBen irudi idealizatu bat sustatzeko helburuz.

JdA ataritik itzulia.


korde-gabe

Korde gabe

Sky Hopinka

Guggenheim Bilbao (Bilbo, Bizkaia)

2025eko Irailaren 18tik
2026ko Urtarrilaren 18ra

familia-loturak

Familia-loturak

Tina Barney

Kutxa Kultur Artegunea (Donostia, Gipuzkoa)

2025eko Uztailaren 18tik
2025eko Azaroaren 02ra

izenbururik-gabea

Izenbururik gabea

David Mutiloa

Iruñeako Zitadela (Iruñea, Nafarroa)

2025eko Irailaren 19tik
2025eko Azaroaren 16ra

maitasun-batala

Maitasun batalá

Erakusketa kolektiboa

Aire galeria (Bilbo, Bizkaia)

2025eko Irailaren 12tik
2025eko Urriaren 31era

danzante

Danzante

June Crespo

CarrerasMugica (Bilbo, Bizkaia)

2025eko Irailaren 12tik
2025eko Azaroaren 16ra

fluxu-nafarroako-arte-garaikideko-zirkuituaren-bigarren-edizioa-aurkeztu-dute

FLUXU Nafarroako arte garaikideko zirkuituaren bigarren edizioa aurkeztu dute

Urr. 06 | Nafarroako kultura saila

Vianako Printzea Erakundea – Kultura Zuzendaritza Nagusiak antolatutako zirkuitua, joan den 2024an lehen aldiz egin zena, modu ibiltarian Nafarroako Foru Komunitatearen lurraldean barrena ibiliko da aurten ere bai, tokiko erakundeen eta tokiko hezkuntza- eta elkarte-sareko eragileen laguntzarekin.

esperientzia-katartikoak

Esperientzia katartikoak

Urr. 02 | Jone Rubio Mazkiaran [BERRIA.eus]

'Arcoiris 82' | Non: Tabakaleran, Donostian. | Noiz arte: 2026ko urtarrilaren 6ra arte.

hiru-harridura

Hiru harridura

Urr. 02 | Ismael Manterola Ispizua [BERRIA.eus]

Harritu nauen gonbidapen bat jaso dut. Luxuzko gonbidapen bat, esango nuke. Liburuxka itxura du, bi erakusketatara joateko gonbidapena delako eta bi artelanen berri ematen duelako.

so-egiteko-eta-egoteko-artelanak

So egiteko eta egoteko artelanak

Ira. 29 | Maddi Iturriotz Alkorta [BERRIA.eus]

Mikel Diez Alabak 'Denboraren uneak' erakusketa osatu du bere ibilbidean zehar egindako hainbat artelanekin. Donostiako Ekain arte galerian egongo da ikusgai urriaren 11ra arte.

kultura-prekarizatzen

Kultura prekarizatzen

Ira. 28 | Ismael Manterola Ispizua [BERRIA.eus]

Udako oporrak bukatu ondoren, atzeratuta dauzkagun proiektuak berriz ere abiatzeko unea iritsi da. Horietako bat artisten estatusa da edo kultur langileen baldintzak arautuko lituzkeen legearen proiektua.

artium-museoak-trama-programaren-bigarren-edizioa-aurkeztu-du

Artium museoak Trama programaren bigarren edizioa aurkeztu du

| 2025eko Irailaren 27a

Programa honek mugimendudun irudia ikertzea xede du, artearen, filosofiaren eta literaturaren beste diziplina batzuekin uztarturik. Aurten, ekofeminismoak eta ingurumen-justizia landuko dira, proiekzioen, hitzaldien, performanceen eta zuzeneko musikaren bidez.

natura-ehunduz

Natura ehunduz

Ira. 27 | Garazi Ansa [BERRIA.eus]

Maria Cueto. 'Iragankorra ehuntzen: testurak, errepikapena, geometria, zirkulartasuna' | Non: Kutxa Kubo aretoan, Donostian. | Noiz: Irailaren 28ra arte.

aita-pontekoak

Aita pontekoak

Ira. 26 | Haizea Barcenilla [BERRIA.eus]

Laster amaituko den Helen Frankenthaleren erakusketa ikustera joan nintzenean, Guggenheim museoan, sorpresa bat hartu nuen.

Artekaria

Euskal Herriko Arte ataria

ZAPART sareak sortutako ataria duzu hau. Gure euskal lurralde txikiak duen artista eta azpiegitura aberastasun harrigarriari ikusgarritasuna eman nahi diogu Artekariarekin. Izan ere, hain eremu ttipi batean hainbeste museo (Artium, Oteiza, Arte Ederretakoak, Guggenheim…), arte zentro (Uharte zentroa, Tabakalera, Bilbaoarte…), areto publiko zein pribatu (Didam, Zitadela, Bastero, Portalea, Ospitalea, fundazioen aretoak…), galeria pribatu tradizionalak eta artistenak… hainbeste programazio eta artista lan ikusgai eta denbora berean ikusgarritasun oso zaila dagoela iruditzen zaigu. Horren konpontzen laguntzeko sortu dugu atari hau.

Artekaria

Artista profesionalen sarea

Zapart sareak Euskal Herriko sei lurralde historikoetan bizi eta lan egiten duten artista profesionalen saretzea eta horien lana sustatzea eta eskubideak defenditzea du helburu.