artekaria

Euskal Herriko
Artearen ataria

aktualitatea

Zumeta: beti berdin, beti berri

Usurbilgo frontoiko Zumetaren muralak aurten 50 urte bete dituela jakin dugu prentsaren bidez. Adin horretara iritsita, zaharberritze lanak egingo dizkiote, eta kontserbaziorako plan bat proposatuko dute.

zumeta-beti-berdin-beti-berri
Zumetari omenaldia Usurbilen À‚© Ibai Arrieta

22 de Febrero 2023 | Ismael Manterola Ispizua [BERRIA.eus]

Badaude harridura sortzen duten artelan batzuk, eta Zumetaren zeramikazko murala horietako bat da. Plazaren eta frontoiaren arteko muga egiten duen hormatzarra 9x16 metro da, eta zaila da aurretik pasatzea dituen koloreen xehetasunei begiratu gabe.

70eko hamarkada euskal artista belaunaldi baten onarpen publikoarena izan zen. 1966an, Euskal Eskolen Mugimenduko taldeak osatu ondoren, hurrengo hamarkadan etorri ziren jendearen aurrera edo kalera ateratzeko urteak. Horretarako, erakunde publiko eta pribatuen babesa behar izan zen, eta, Usurbilgo Udalarekin gertatu zen bezala, beste herri eta hiri askotan ikus ditzakegu belaunaldi hartako artisten lanak. Horrek arte mota bat gure paisaian txertatzea eragin zuen, beste arte mota bat desagertu edo intimitatean geratzen zen bitartean.

Hala ere, artista hauek ez zuten erraza izan onarpen soziala, elite frankisten jarrera atzerakoi batzuen eta jende arruntaren ulertezintasunaren artean. Oztopoak gainditu ondoren, Usurbilen ikus dezakegun artelan harrigarriak bezain ederrak sortzeko aukera izan zuten, eta, zorionez, haietako batzuk gureganaino txukun iritsi dira. Usurbilgo muralaren kontserbazio egoera hain ona izatearen arrazoia materialaren aukeraketan dago. Nahiz eta Zumetak zeramika inoiz ez erabili eta teknikak ez ezagutu, material horren iraunkortasunaren alde egin zuen arte publikoa egiteko orduan. Garai hartan, pintura erliebera eramateko ahaleginetan zebilen, egurrezko eskultura piktorikoen bitartez, baina Usurbilgo horma egiteko aukera izan zuenean beste material baten beharra sumatu zuen, batez ere kanpoan erakutsi behar zelako eta arkitekturarekin harremana izan behar zuelako.

Azken emaitza Zumetaren betiko pintura bat dela esan ohi da, kontuan hartu gabe lanak erliebea duela, eta horrek argiarekin harreman berezia sortzen duela. Argi-itzalak aldakorrak dira, bai eguneko orduen arabera, bai eguraldiaren ondorioz, bai urtaro bakoitzaren aldaketekin. Beraz, pintura bizia da, aldatu egiten dena, nahiz eta iraunkortasuna ziurtatuta egon materialaren gogortasunari esker. Horregatik, Zumetaren lan konplexuenetakoa da, eta, agian, artistari buruhauste handiak eman zizkiona egiteko momentuan, nahiz eta satisfazio handiko emaitza izan. Lan horrek Zumetaren asmoetako asko beteko lituzke: alde batetik denona izatea, publikoa den heinean; eta, bestetik, aldakorra izatea bere egonkortasunean. Koloreak gutxi aldatu dira urteen poderioz, eta erliebearen masak argi-itzalen joko aldakorrak eragiten dizkio. Beti berdin, beti berri.


danzante

Danzante

June Crespo

CarrerasMugica (Bilbo, Bizkaia)

Desde el 12 de Septiembre 2025
Al 16 de Noviembre 2025

etorkizun-ezeztatua

Etorkizun ezeztatua

Iruñeako Zitadela (Iruñea, Nafarroa)

Desde el 01 de Octubre 2025
Al 11 de Enero 2026

korde-gabe

Korde gabe

Sky Hopinka

Guggenheim Bilbao (Bilbo, Bizkaia)

Desde el 18 de Septiembre 2025
Al 18 de Enero 2026

antonio-mateo

Antonio Mateo

Amaia aretoa (Irun, Gipuzkoa)

Desde el 17 de Octubre 2025
Al 16 de Noviembre 2025

inaki-olazabal-bidean

Iñaki Olazabal Bidean

Exposición colectiva

Oxford aretoa (Zumaia, Gipuzkoa)

Desde el 07 de Noviembre 2025
Al 23 de Noviembre 2025

topaketen-dardara-artistikoa-iraunaraztea

Topaketen dardara artistikoa iraunaraztea

16 de Nov. | Uxue Rey Gorraiz [BERRIA.eus]

Iazko Iruñeko Topaketetan plazaratutako gogoeta artistikoetan inspiratutako sei obra jarri dituzte ikusgai Baluarten, gune hori pentsamendurako eta sorkuntzarako "erresonantzia kaxa" bihurtzeko asmoz. Erakusketa azaroaren 29ra arte izanen da ikusgai.

erakusketa-integratzailea

Erakusketa integratzailea

14 de Nov. | Ismael Manterola Ispizua [BERRIA.eus]

Gutxien espero duzun erakusketak generoaren parekidetasun aldetik egokia izateagatik harritzen zaitu. Ezusteko polita izan nuen Bartzelonako Miró Fundazioan ikusgai dagoen Miró eta Estatu Batuak erakusketa bisitatzerakoan.

ez-dakizuna-egitea-ez-dakizunarekin

Ez dakizuna egitea, ez dakizunarekin

14 de Nov. | Iñigo Astiz [BERRIA.eus]

Azken bost urteetan sortutako eskulturak bildu ditu Angel Bados artistak Bilboko Carreras Mugica galerian. Jorge Oteizaren oihartzuna eta Europako artea ez ezik, arabiar kultura ere izan du sorkuntzarako solaskide.

firenzek-fra-angelicoren-birbalorazioa-proposatzen-du

Firenzek Fra Angelicoren birbalorazioa proposatzen du

12 de Nov. | Olivier Tosseriren artikulutik itzulia [JdA]

Italiako azken hirurogeita hamar urteetan egin den lehen atzera begirako erakusketak baieztatzen du fraide margolariari Berpizkundeko iraultza artistikoan egotzitako rola.

alfonbretan-kontatutako-gerra

Alfonbretan kontatutako gerra

07 de Nov. | Enekoitz Telleria Sarriegi [BERRIA.eus]

Erakusketa berezi bat jarri dute Donostiako Nomada dendan: ‘Balak ehuntzen, bakea amesten'. Afganistango emakumeek ehotako alfonbrak dira: tankeak, hegazkinak, misilak eta granadak dituzte apaingarri gisa.

Artekaria

El poratl del arte en Euskal Herria

Este es el portal creado por la red ZAPART. Con ARTEKARIA queremos dar visibilidad a la increíble riqueza artística e infraestructural de nuestro pequeño territorio vasco (Euskal Herri osoa). De hecho, nos parece que en un espacio tan reducido donde se encuentran tantos museos (Artium, Oteiza, Oteiza, Artes de Bilbo, Guggenheim…), centros de arte (Uharte-zentroa, Tabakalera, Bilbaoarte…), salas públicas y privadas (Didam, Zitadela, Bastero, Ospitalea, fondations), galería de arte tradicional o de artistas... con tantas programaciones y obras de artistas visibles, la visualización de este conjunto no es fácil. Hemos creado este portal para ayudar a resolver esta falta.

Artekaria

La red de l@s artist@s profesionales de Euskal Herria

Zapart tiene como objetivo conectar, promover el trabajo y defender los derechos de l@s artist@s profesionales que viven y trabajan en Euskal Herria (en los seis territorios historicos que son Araba, Bizkaia, Gipuzkoa, Lapurdi, Nafarroa y Zuberoa).