artekaria

Euskal Herriko
Artearen ataria

aktualitatea

Arte dekoratiboen museoan

Dekorazio arteak deitu izan zaie arte nagusitik kanpo utzi dituzten arteei. Pinturak, eskulturak eta arkitekturak arte nagusien estatusa izan dute arte akademikoan XVIII. mendetik aurrera, nahiz eta XVI. mendetik datorren ibilbide baten azken urratsa izan.

arte-dekoratiboen-museoan
Aulkiaren garapena 1700-1800, Pariseko [Fratnzia] Arte Dekoratiboen museoa. Argazkia: THOR

8 de Marzo 2023 | Ismael Manterola Ispizua [BERRIA.eus]

Hierarkia markatu horren bidez artearen eta arteen arteko muga azpimarratu zuten ilustrazioko pentsalariek. Batzuk esperientzia estetikoaren iturri ziren eta kulturaren esparruan kokatzen zituzten; besteak, berriz, gozamen hutserako eta denbora-pasarako lanen alorrean sailkatuta geratu ziren.

Horregatik, gure hiri askotan arte ederren museoak eta arte dekoratiboen museo bereziak ditugu. Sailkapena ez da erraza izaten, batez ere historiako garai batzuetan, baina beti dago lehen mailako eta bigarren mailako artelanen arteko bereizketa bat. Gutxi gorabehera, denok dakigu zer topatuko dugun arte museo batean, baina ez da hain erraza jakitea zer bilduko den dekorazio arteak izeneko museo baten barruan. Orokorrean, oihalgintza, zeramika, urregintza, larrugintza, altzarigintza eta antzeko objektuak izaten dira horrelako museoetan pilatzen direnak, oso ondo ulertu gabe zergatik dauden apaingarrien artean, aulki batek edo jantzi batek oinarrizko funtzioa izango ez balu bezala.

Bestalde, goian aipatutako arteen sailkapen hierarkikoan beste hitz baten erabilpenak arreta piztu behar digu: apaingarria. Dekorazioa edo apaingarria modernitateak gogor kritikatu zuen hitza da arteari buruz hitz egiterakoan. Are gehiago, arkitekturaren joera arrazionalistek apaingarria delituaren mailara zokoratu zuten XX. mendearen hasieran, eta koadro edo eskultura modernoei apaingarria deitzeak adiera negatiboa zuen.

Horregatik, museo hauek azalkeriaren eta bitxikerien toki moduan ikusi ditugu askotan arte historialariek, kontuan izan gabe zaila dela bertan erakusten diren objekturik gabe garaiko artea ulertzea. Hain zuzen, gauza bitxiak gertatzen dira batzuetan, eta objektu berak topa ditzakegu horrelako museo batean eta arte museo batean. Adibidez, egile zehatza duen zeramika lan bat, batean edo bestean gordeta egon daiteke.

Horrelako museotara egindako bisitek arteen arteko mugak zalantzan jartzeko balio dute. Horrekin batera konturatzen gara zein mehea den artearen, artisautzaren eta diseinuaren arteko muga. Gainera, apaingarria hitzaren alderdi negatiboa baztertzen hasi beharko genuke, sarritan artearen oinarrizko baliabidea izan delako; hau da, bigarren mailako zerbait izan beharrean, edo baztertu daitekeen zerbait dela pentsatu beharrean, arte mota batzuen egituraren barruan daudela konturatuko gara. Sarritan ez dugu apaingarrien zentzua ulertzen, batez ere Mendebaldeko kulturetakoak ez diren objektuetan, eta horrek mespretxura eta ezjakintasunera garamatza. Modernitateak norabide zehatz bat hartzeak ez du esan nahi hori denik bide bakarra eta egokiena artelanak baloratzeko.


lurraren-arteak

Lurraren arteak

Guggenheim Bilbao (Bilbo, Bizkaia)

Desde el 05 de Diciembre 2025
Al 03 de Mayo 2026

espazioaren-anatomia

Espazioaren anatomia

Maria Helena Vieira da Silva

Guggenheim Bilbao (Bilbo, Bizkaia)

Desde el 16 de Octubre 2025
Al 22 de Febrero 2026

artelekun-zehar-1987-2002

Artelekun zehar. 1987-2002.

Una exposición sobre Arteleku a través del archivo

Artium (Gasteiz, Araba)

Desde el 04 de Julio 2025
Al 11 de Enero 2026

leo-burge

Leo Burge

Barriek programa

Rekalde Aretoa (Bilbo, Bizkaia)

Desde el 14 de Octubre 2025
Al 14 de Diciembre 2025

topaketen-dardara-artistikoa-iraunaraztea

Topaketen dardara artistikoa iraunaraztea

16 de Nov. | Uxue Rey Gorraiz [BERRIA.eus]

Iazko Iruñeko Topaketetan plazaratutako gogoeta artistikoetan inspiratutako sei obra jarri dituzte ikusgai Baluarten, gune hori pentsamendurako eta sorkuntzarako "erresonantzia kaxa" bihurtzeko asmoz. Erakusketa azaroaren 29ra arte izanen da ikusgai.

erakusketa-integratzailea

Erakusketa integratzailea

14 de Nov. | Ismael Manterola Ispizua [BERRIA.eus]

Gutxien espero duzun erakusketak generoaren parekidetasun aldetik egokia izateagatik harritzen zaitu. Ezusteko polita izan nuen Bartzelonako Miró Fundazioan ikusgai dagoen Miró eta Estatu Batuak erakusketa bisitatzerakoan.

ez-dakizuna-egitea-ez-dakizunarekin

Ez dakizuna egitea, ez dakizunarekin

14 de Nov. | Iñigo Astiz [BERRIA.eus]

Azken bost urteetan sortutako eskulturak bildu ditu Angel Bados artistak Bilboko Carreras Mugica galerian. Jorge Oteizaren oihartzuna eta Europako artea ez ezik, arabiar kultura ere izan du sorkuntzarako solaskide.

firenzek-fra-angelicoren-birbalorazioa-proposatzen-du

Firenzek Fra Angelicoren birbalorazioa proposatzen du

12 de Nov. | Olivier Tosseriren artikulutik itzulia [JdA]

Italiako azken hirurogeita hamar urteetan egin den lehen atzera begirako erakusketak baieztatzen du fraide margolariari Berpizkundeko iraultza artistikoan egotzitako rola.

alfonbretan-kontatutako-gerra

Alfonbretan kontatutako gerra

07 de Nov. | Enekoitz Telleria Sarriegi [BERRIA.eus]

Erakusketa berezi bat jarri dute Donostiako Nomada dendan: ‘Balak ehuntzen, bakea amesten'. Afganistango emakumeek ehotako alfonbrak dira: tankeak, hegazkinak, misilak eta granadak dituzte apaingarri gisa.

Artekaria

El poratl del arte en Euskal Herria

Este es el portal creado por la red ZAPART. Con ARTEKARIA queremos dar visibilidad a la increíble riqueza artística e infraestructural de nuestro pequeño territorio vasco (Euskal Herri osoa). De hecho, nos parece que en un espacio tan reducido donde se encuentran tantos museos (Artium, Oteiza, Oteiza, Artes de Bilbo, Guggenheim…), centros de arte (Uharte-zentroa, Tabakalera, Bilbaoarte…), salas públicas y privadas (Didam, Zitadela, Bastero, Ospitalea, fondations), galería de arte tradicional o de artistas... con tantas programaciones y obras de artistas visibles, la visualización de este conjunto no es fácil. Hemos creado este portal para ayudar a resolver esta falta.

Artekaria

La red de l@s artist@s profesionales de Euskal Herria

Zapart tiene como objetivo conectar, promover el trabajo y defender los derechos de l@s artist@s profesionales que viven y trabajan en Euskal Herria (en los seis territorios historicos que son Araba, Bizkaia, Gipuzkoa, Lapurdi, Nafarroa y Zuberoa).