artekaria

Euskal Herriko
Artearen ataria

aktualitatea

Erdi Aroko maisulanak

Jesusek begi zabal handiz begiratzen digu, gazte eta bizarrik gabe. Zirkulu batean kokatuta dago eta horren kanpoan irudiak biderkatzen dira, beragandik mundua irradiatuko balitz bezala.

erdi-aroko-maisulanak
Arg/ Kippelboy, wikipedia

2025eko Ekainaren 12a | Haizea Barcenilla [BERRIA.eus]

Izan ere, munduaren sorkuntza da irudikatzen zaiguna: indarrez beteriko epizentro horretatik jainkoak argia sortzen du, itsasoa eta lurra ondoren, eta animaliaz betetzen ditu gero. Azkenik, gizona sortzen du, eta, lana amaitutzat emateko, bere saihetsetik emakumea forma hartzen ikus dezakegu.

Gironako Sorkuntzaren Tapizean ageri dira irudi hauek. XI. mendean egindako piezak 3,65 x 4,67 metro ditu, eta, alde bat falta zaion arren, munduaren sorkuntzaz gain, urtaroak eta hilabeteak ere erakusten ditu. Tapiza deitzen zaio, baina oihal gaineko brodatu bat da berez; hau da, tapiz batean marrazkiak bilbean bertan harilkatzen diren bitartean, brodatuan irudiak hariarekin marrazten dira jada ehunduta dagoen hondo baten gainean.Orratzez egindako pintura ere deitzen zaio, garaiko margogintzan ohikoak ziren printzipio estetikoak agertzen baitira: adibidez, ez dago sakontasuna lortzeko saiakerarik eta pertsonaien garrantzia tamainaren arabera nabarmentzen da, proportzio errealistak baztertuz; irudiak ingerada zehatzek definitzen dituzte, eta erabiltzen diren koloreak lauak dira.

Oso gutxi dira garai hartatik iritsi zaizkigun tamaina monumentaleko oihalezko artelanak. Gironakoarekin batera, Bayeuxeko Tapiza (hura ere brodatua) da beste eredu nagusia. Haren tamaina oraindik txundigarriagoa da: 50 zentimetroko zabalera du, baina ia 70 metroko luzera. Ingalaterrako konkista irudikatzen du, XI. mendeko oihalgintza alderdi erlijioso zein zibila irudikatzeko erabiltzen zela erakutsiz.

Bi piezen kasuan, ez dakigu zehazki noiz eta nola erabili ziren. Gironakoak jatorrian 4,8 x 5,5 metro izango zituela uste da; aldarearen gainean zintzilikatua imajinatzen dut, baina agian atarian zegoen, edo eliza bateko guneak banatzen. Harien kolore biziek argi meheekin distira egingo zuten, eta ziur garaiko ikusleak aho zabalik utziko zituela. Gaurkoak bezala.

Artelan honen aurrean miresmena eta haserrea pizten dira aldi berean: miresmena, bere sendotasun eta indarragatik; haserrea, oihala izateak ekartzen duelako pieza hau eta Bayeuxekoa arte liburu eta klase askotako apendizea izatea, azken hamar minutuetan azaltzen diren lanak. XVIII. mendeko akademiak arkitektura, pintura eta eskultura besteen gaindiko arteak izango zirela erabaki zuenean, garai bakoitzeko artearen izaera propioa ulertzeko ahalmena lapurtu zigun. Gutxika berreskuratzen ari gara, eta Gironako zein Bayeuxeko altxorrek bidea markatzen dute; izan ere, euren aurrean ezin da zalantzan jarri Erdi Aroko maisulanak direla.


bogolanfiniaren-herentzia

Bogolanfiniaren herentzia.

Maliko emakumeen ondarea

Kondestable jauregia (Iruñea, Nafarroa)

2025eko Azaroaren 05etik
2026ko Urtarrilaren 11era

periferian

Periferian

Erakusketa kolektiboa

ZAS kultur aretoa (Gasteiz, Araba)

2025eko Azaroaren 06tik
2025eko Abenduaren 06ra

eszena-iluna-bera-esna

Eszena iluna. Bera esna

Natalia Suárez Ortiz de Zarate

San Telmo (Donostia, Gipuzkoa)

2025eko Abenduaren 05etik
2026ko Martxoaren 01era

degasek-eginiko-eta-orain-arte-ezagutu-gabeko-margolan-bat-autentifikatua-izan-da

Degasek eginiko eta orain arte ezagutu gabeko margolan bat autentifikatua izan da

Abe. 05 | JdAren artikulutik itzulia

Michel Schulman, XIX. eta XX. mendeetako margolanen adituak, Edgar Degas artistaren margolan berri bat autentifikatu duela jakinarazi du. Artistaren garai italiarrekoa litzateke, 1856 eta 1860 artekoa. Margolana, adituak sortutako Edgar Degasen katalogo arrrazoinatu digitalizatuan sartu da. Egiazko bertsioa bilduma partikular batean dago.

lehen-erdia

Lehen erdia

Abe. 04 | Garazi Ansa [BERRIA.eus]

MAIDER LOPEZ. UKITU | Non: Donostiako Tabakalera zentroan. | Noiz arte: 2026ko otsailaren 1era arte.

esanguratsu

Esanguratsu

Abe. 04 | Haizea Barcenilla [BERRIA.eus]

Guggenheim museoan, Maria Helena Vieira da Silvaren margo eder baten aurrean nengoela, etorri zitzaidan galdera burura: zergatik ez du erakusketa honek berrireki Bilboko Arte Ederren Museoa, Georg Baselitzenak egin beharrean?

bonnat-helleu-museoa-berriz-ireki-dute-hamalau-urtez-hetsi-ondoan

Bonnat Helleu museoa berriz ireki dute, hamalau urtez hetsi ondoan

Aza. 28 | Xalbat Alzugarai Etxeberri [BERRIA.eus]

Obren kalitate "paregabea" azpimarratu du museoko zuzendariak. XV. mendetik XIX. mendera bitarteko artisten obrak erakutsiko dituzte bertan. Herriko etxeko oposizioak irekiera kritikatu du, eta "gardentasuna" galdegin.

oroitzapen-zatikatuak

Oroitzapen zatikatuak

Aza. 27 | Jone Rubio Mazkiaran [BERRIA.eus]

Rut Olabarria. Trukatua eta inperfektua. | Non: Bilboko Rekalde aretoan. | Noiz arte: otsailaren 15era arte.

ondare-deserosoa

Ondare deserosoa

Aza. 27 | Ismael Manterola Ispizua [BERRIA.eus]

Iraganak utzitako ondarea, materiala edo immateriala izan, ez da beti ederra. Kontzeptua bera, azken urtetan asko erabiltzen eta entzuten bada ere, berri xamarra da, ez da beti hor egon eta aldatzen da toki batetik bestera.

euskal-paisaiak-erromantizismotik-gerraostera

Euskal paisaiak Erromantizismotik gerraostera

Aza. 27 | Maddi Iturriotz Alkorta [BERRIA.eus]

1861etik 1996ra bitarte margotutako 50 artelan bildu dituzte Arabako Arte Ederren Museoan. Paisaia genero gisa hartu, eta euskal margolanetan nola garatu den aztertu dute. 'Hurbileko paisaiak' izena du erakusketak, eta apirilera arte izango da ikusgai.

cristobaldik-balenciagara

Cristobaldik Balenciagara

Aza. 25 | Mikel Elkoroberezibar Beloki [BERRIA.eus]

ntziagak egindako jantziek ba al dute zerikusirik Balenciaga etxeak egun egiten dituenekin? Elkarrizketa bat badago, baina sotila, Balentziaga museoko erakusketa batean ikus daitekeenez. "Kontzeptualki lotura handiak daude", Igor Uriaren arabera.

Artekaria

Euskal Herriko Arte ataria

ZAPART sareak sortutako ataria duzu hau. Gure euskal lurralde txikiak duen artista eta azpiegitura aberastasun harrigarriari ikusgarritasuna eman nahi diogu Artekariarekin. Izan ere, hain eremu ttipi batean hainbeste museo (Artium, Oteiza, Arte Ederretakoak, Guggenheim…), arte zentro (Uharte zentroa, Tabakalera, Bilbaoarte…), areto publiko zein pribatu (Didam, Zitadela, Bastero, Portalea, Ospitalea, fundazioen aretoak…), galeria pribatu tradizionalak eta artistenak… hainbeste programazio eta artista lan ikusgai eta denbora berean ikusgarritasun oso zaila dagoela iruditzen zaigu. Horren konpontzen laguntzeko sortu dugu atari hau.

Artekaria

Artista profesionalen sarea

Zapart sareak Euskal Herriko sei lurralde historikoetan bizi eta lan egiten duten artista profesionalen saretzea eta horien lana sustatzea eta eskubideak defenditzea du helburu.