artekaria

Euskal Herriko
Artearen ataria

aktualitatea

Tabakalerak Donostiako txorien kantuak esploratzen dituen soinu-instalazioa aurkeztu du

pantea artista iraniarraren soinuzko fikzioa da eta migrazioaz, ekologiaz eta gizakienak ez diren bizimoduez hausnartzera gonbidatzen gaitu. Simorgh du izena eta gaurtik 2025eko martxoaren 2ra arte entzun ahal izango da Tabakalerako eskailera nagusian.

tabakalerak-donostiako-txorien-kantuak-esploratzen-dituen-soinu-instalazioa-aurkeztu-du
Clara Montero, pantea eta Anna Ramos Tabakalerako eskaileretan.

| 13 Novembre 2024

Tabakalerak, Scala programaren barruan, Simorgh izenburua duen soinu-instalazioa hartu du, pantea artista iraniarrak taxutua. Espazio honetarako propio sortutako pieza honen izenburua, Simorgh, antzinako jakinduria eta ezagutza irudikatzen dituen Irango "simurg" hegazti mitikotik dator. Simurgen alegorian oinarritua –persieraz "sī murğ" ere deitua, "hogeita hamar txori" esan nahi duena– hausnarketa sakona egitera gonbidatzen gaitu ekologiaz, migrazioaz, eta gizakien eta ez-gizakien arteko hartu-eman interdependenteez.

Instalazioa Anna Ramosek komisariatu du –Radio Web MACBAko arduraduna eta soinu-artearen alorrean aditua– eta soinuaren eta pentsamendu garaikidearen arteko lotura berriak ezartzea du helburu. Hala, Simorghek entzute aktiboko gune bat eskaini nahi du Tabakaleran, ingurumenarekiko loturaz eta planetan elkar bizi diren ekosistemez –gizakienak ez diren horiez– galde egiteko topalekua izan dadin.

Simorgh instalazioan, pantea artistak Tabakalera inguruko eta Donostiako hegaztien hotsak fusionatzen ditu; landa-grabazioetatik datozen soinuak dira, hegazti horiek migratzen duten tokietatik zuzenean transmitituak. Instalazioa egunez egun eboluzionatzeko diseinatu da, eta hartzen duen programazioak ingurunea imitatu, eraldatu eta berarekin elkarrizketa bat ezartzen du, "gizakiena ez den fikzio" moduko batean. Egun bakoitzean, hogeita hamar espezietatik, hegazti bat izango da soinu-esperientziaren protagonista, entzunaldi bakoitza ekintza errepikaezin bihur dadin.

Estereo-soinuen lau geruzaz (8 kanalez) osatutako pieza da, eta soinu-esperientzia inguratzailea sortzeko konbinatu dira. Geruza horietako bat zuzenean transmititzen da Locus Sonus-en bidez –2005ean Frantzian sortutako laborategia, soinu-artea ikertzen diharduena eta soinuan, zuzeneko entzutean eta soinuzko paisaian espezializatua–. Beste hiru geruzak hegaztien kantu espezifikoen grabazioak dira, iraupen desberdineko loopetan antolatuak, nahaste jarraitua eta aldakorra eskaintzeko asmoz. Obraren zati hau Cristina Enearekin lankidetzan garatu zen, inguruan dauden 30 hegazti-espezie identifikatzea ahalbidetu zuen ikerketa baten bidez.

Soinu-iturrien artean xeno-canto komunitatearen erregistroak ere badaude, Creative Commons lizentzien pean mundu osoko hegaztien kantuak biltzen eta partekatzen dituen online artxibo kolaboratibokoak. Hala, soinu horiek partekatzeko aukera ematen dute, baimenik eskatu eta ordaindu beharrik gabe. Audio-geruza horiek guztiak konbinatzean, etengabe aldatzen den "elkarrizketa" bat birsortzen du lanak hegaztien presentzia dinamikoa islatzeko, arabazozo pikartena, arrano txikiena, eta flamenkoena, beste espezie askoren artean.

Migratzailearen poetika

Simorghek modu kontzientean jorratzen ditu migrazio-fluxuak eta muga lausoak klima-aldaketaren eta behartutako desplazamenduen aroan. Tabakalerako eskailera nagusia –instalazioa ezarri den espazioa– igarobide bat da eta audio-pistak egunean zehar lekualdatuko dira bertatik. Mugimendu-egoera horrek indartu egiten du migrazioaren eta konektibitatearen gaia, klima eta lurraldeak krisian diren testuinguruan. Gainera, lan honek diagrama bisual bat du horman, egunero entzuten diren hegaztien egutegi espekulatibo bat aurkezteko, baita habiak eraikitzeko errezeta bat ere; tokiko materialetatik abiatuta –besteak beste buztin-lurra, almidoia eta zurtoin lehorrak– publikoa keinu poetiko horiek beren inguruneetan erreplikatzera gonbidatzen du.

Artistaren biografia

pantea diziplina anitzetan diharduen artista iraniarra da, ekologiarekin lotutako narratibetan eta soinu-praktika kolaboratiboetan zeharo murgildua. Bere lana sozialki konprometitua da, eta lurralde komunen esplorazioan eta entzute aktiboaren ahalmenean fokatzen da. Nazioarteko hainbat proiektutan parte hartu du, besteak beste nabarmentzekoak: Khamoosh –Irango soinu-ondarea zaintzera bideratua– eta Soundcamp –entzute aktiboa eta Acoustics Commons sustatzen diharduen ekimen kolaboratiboa, munduko hainbat lekutatik ingurumen-soinuak eta soinuzko paisaiak esploratu eta zuzenean emateko–. Azken proiektu honek baterako entzute-sare global bat sustatzea du helburu, non inguruneko soinuak –naturakoak, hirikoetakoak nahiz landakoak– jaso eta denbora errealean transmititu ahal diren, ingurunearekiko konexio sakona eta ingurumen-kontzientzia bultzatzeko.

panteak hainbat herrialdetan izan ditu erakusketak eta emanaldiak, tartean Erresuma Batuan, Herbehereetan, Alemanian eta Turkian, eta garatzen duen praktikan interdependentziarako tresna da soinua.

Eskertza eta lankidetza

Proiektu hau Cristina Enea Fundazioarekin izandako lankidetzari eta hainbat ikerketa-iturriren ekarpenari esker gauzatu ahal izan da, haien artean xeno-canto, The Eurasian African Bird Migration Atlas, SEO/BirdLife eta Locustream Soundmap. Instalazioak Oihana Orkolaga, Mateo Regla eta Uxua Arana kolaboratzaileen laguntza du, baita Parsa Jamshidirena ere programazioan. Simorgh Creative Commons lizentziapean partekatutako obra da, pantearen lanaren bereizgarri den lankidetza eta irekitasun senarekin bat etorriz.


kontxako-tamarindoak

Kontxako tamarindoak

Ricardo Cases

Kutxa Kultur Artegunea (Donostia, Gipuzkoa)

Du 14 Décembre 2024
Au 02 Mars 2025

metanoia

Métanoïa

Fabrice Domenet

L'Angle (Hendaia, Lapurdi)

Du 15 Novembre 2024
Au 20 Décembre 2024

fernando-perezek-azkuna-zentroko-zuzendaritza-utzi-du

Fernando Perezek Azkuna zentroko zuzendaritza utzi du

13 Déce. | Itziar Ugarte Irizar [BERRIA.eus]

Bilboko zentroak ohar bidez jakinarazi duenez, Perezek "borondatez" egin dio uko karguari. Dena den, hainbat komunikabidek azken asteotan aipatu dute tirabirak izan direla Bilboko Udalaren eta zentroko zuzendaritzaren artean.

rodriguez-eta-perez

Rodriguez eta Perez

13 Déce. | Haizea Barcenilla [BERRIA.eus]

Perezek dimisioa eman zuen egunean entzun nuen Caixabank dela [espainiar] estatuan etxebizitza gehien dituen enpresa. Gure herrian, eta Guggenheim efektuaren ondorioz, balio propioak zituen alderdi baliotsua izatetik zerbitzuak elikatu behar dituen tresna ekonomiko izatera pasatu da kultura.

isilpeko-lapurreta

Isilpeko lapurreta

13 Déce. | Haizea Barcenilla [BERRIA.eus]

Google irekitzerakoan zerrendatzen zaizkidan ausazko berrien artean agertu zitzaidan SER irratiarena: tentsioa omen dago Azkuna zentroko zuzendaritzaren eta Bilboko Udalaren artean La Caixa fundazioaren proiektu baten harira.

sorkuntzari-ate-irekiak-tabakaleran

Sorkuntzari ate irekiak, Tabakaleran

| 11 Décembre 2024

Tabakalerak sorkuntza sustatzeko egiten duen lana ezagutzeko aukera emango duen asteburuan murgiltzera gonbidatu nahi ditu herritarrak. Ate irekien jardunaldiak abenduaren 13an eta 14an izango dira eta, besteak beste, artisten estudioak, tailerrak, hitzaldiak, proiekzioak eta kontzertuak izango dira.

epika

Epika

04 Déce. | Ismael Manterola Ispizua [BERRIA.eus]

Ez dira lirikarako garaiak. Denak zirraragarria eta ikusgarria izan behar du, nahiz eta segundo gutxi iraun. Aurreko astean graduazio ekitaldiei buruz hitz egiterakoan konturatu nintzen emozioak ukitzeko gauzak eskatzen ditugula.

inigo-garces-hautatua-izan-da-uharte-zentroaren-eskola-lurraldea-2024-25erako

Iñigo Garcés hautatua izan da Uharte Zentroaren Eskola Lurraldea 2024-25erako

| 4 Décembre 2024

Eskola Lurraldeak 2024-25 ikasturterako deialdiaren ebazpena Iñigo Garcésen proiektuaren aldeko izan da. Egitasmoa hiru ardatz nagusitan oinarritzen da: etnobotanika, landare autoktonoen azterketa; soinua, murmurioen eta musikaren esplorazio artistikoa; eta serigrafia naturala, tindagai naturalak inprimatzeko erabiliz.

artium-museoak-juncal-ballestin-artxiboa-plazaratu-du-artistaren-dokumentu-ondareari-buruzko-argitalpena

Artium Museoak 'Juncal Ballestín. Artxiboa' plazaratu du, artistaren dokumentu-ondareari buruzko argitalpena

| 3 Décembre 2024

Liburuan Juncal Ballestini buruzko eskuizkribuak eta testuak erreproduzitu dira, baita Marta Gonzálezekin batera bitxien diseinuan egindako lanei, diseinu grafikoari, espazio eszenikoari eta obra publikorako proiektuei buruzko dokumentazio grafiko zabala ere. Juncal Ballestín Artxiboa Anesvad Fundazioak Artium Museoari dohaintzan emandako artistaren ondarearen parte da.

kolono-europarrek-afrikan-lapurturiko-500-000-artelanak-itzultzeko-ariketa-nekeza

Kolono europarrek Afrikan lapurturiko 500.000 artelanak itzultzeko ariketa nekeza

02 Déce. | Jenofa Berhokoirigoin [ARGIA.eus]

Azaroaren 4an itzuli die Frantziak benindarrei Katakle errege-aulkia, duela 132 urteko triskantzan frantses kolonoek lapurtu zietena. Memoriaren, aitortzaren eta ondare kulturalaren izenean, Europan zehar dituzten lapurtutako 500.000 objektuak berreskuratu nahi dituzte Afrikako herriek.

Artekaria

Le portail de l'art en Euskal Herria

Ceci est le portail créé par le réseau ZAPART. Avec ARTEKARIA, nous voulons donner de la visibilité à l'incroyable richesse artistique et infrastructurelle de notre petit territoire basque (Euskal Herri osoa). En effet, il nous semble que dans un espace aussi réduit où se trouvent tant de musées (Artium, Oteiza, Beaux-Arts de Bilbo, Guggenheim…), de centres d'art (Uharte-zentroa, Tabakalera, Bilbaoarte…), de salles publiques et privées (Didam, Zitadela, Bastero, Portalea, Ospitalea, fondations) galeries traditionnelles ou d'artistes… avec tant de programmations et d'Åöuvres d'artistes visibles, la visualisation de cet ensemble n'est pas facile. Nous avons créé ce portail pour aider à remédier à ce manque.

Artekaria

Le réseau des artistes professionnel.le.s d'Euskal Herria

Zapart a pour objectif de mettre en réseau, de promouvoir le travail et de défendre les droits des artistes professionnel.le.s vivant et travaillant en Euskal Herri (sur les six territoires historiques que sont Araba, Bizkaia, Gipuzkoa, Lapurdi, Nafarroa et Zuberoa).