artekaria

Euskal Herriko
Artearen ataria

aktualitatea

Gabonak?

Opor egunak pasatu badira ere, Gabonetako gai batekin nator gaurko artikulu honetan. Gero eta arreta handiagoa pizten dit festa horiekin lotzen den ikonografia, itxura edo iruditeriak.

gabonak
Arg/ Hoshvilim

18 Janvier 2025 | Ismael Manterola Ispizua [BERRIA.eus]

Gabonetako argiek forma oso bereziak hartu dituzte azken urteetan, eta ia edozein gauza hartzen dugu Gabonetako irudi moduan, nahiz eta hirietako festetan ere argi berak edo antzekoak erabili kaleak alaitzeko. Badirudi argiztatuko mataza batedo goitik behera datorren argi-jauzia Gabonekin harremanetan jartzen dugula, eta, gainera, erritu berri bat gehitu dieguberez errituz beteta dauden urteko azken asteei. Argiak pizteko egunari buruz ari naiz, gure egutegian gero eta toki handiagoa hartu duen ekitaldia, eta gero eta gehiago (ahal bada) apaintzen dena, adibidez, musikarekin.

Kaleetako apainketekin batera, azken urteetan gero eta ohikoagoa da plastikozko adarrak edo beste zerbait duten burukoak jantzita ibiltzen den jendea. Ez dakit nondik datorren ohitura hori, baina Disney faktoria ez da urruti ibiliko. Garai batean barregarria izango zen Bizarzuriren kapela gorri-zuria buruan daraman jendea ikustea; gaur egun, gero eta zabalduago dago gure artean Gabonen bueltako parrandetan edo kirol emanaldietan (San Silvestre korrikaldian, adibidez).

Itxuraz, eta itxuraz esaten dut ez dudalako horrelakorik ezagutu, ohikoa da Gabonetako dekorazioak etxearen bazter guztiak kolonizatzea, baita jan eta edan behar dugun mahaietan ere. Lehen, egun handietarako gordetako amamen mahai-zapia jartzen genuen Gabon gaueko afarirako edo Eguberri bazkarirako; orain, berriz, Gabonetako motiboak estanpatuta dauzkaten oihal sintetikoak erabiltzea da modakoa.

Hala ere, aurten harrituta begiratu diot izar antzeez betetako jertse koloretsuekin jantzitako jendeari. Egun bakar batez edo, gehienez, astebetez jantzi daitekeen arropa bereziaren moda telebistan edo film estatubatuarretan bakarrik neukan ikusita orain arte, baina aurreko asteetan behin baino gehiago ikusi ditut nire aurrean paseatzen, poteoan edo turisten soinetan. Merry Christmas hitzak zeuzkatenak ez ziren gutxi, baina gehienak Gabonetako motiboak direlako horiekin apainduta zeuden. Hain zuzen, hori da oso ondo zer den ez dakidana: noiz bihurtu dira izarrak edo antzekoak urte sasoi zehatz bateko apaingarri? Coca-Colak bihurtu omen zuen Bizarzuriren jantzia gorria, eta, era berean, kontsumo aseezinak bihurtu ditu hainbat gauza Gabonetako, Mendebaldeko gustua moldatu arte.

Aspalditik dakigu gure edertasun kanonak ez dituela arteak moldatzen, baina gero eta gehiago utzi diegu esparru hori publizitateari nahiz Hollywoodeko film eta telesailen ekoizleei. Gizartearen infantilizazioa agerikoa iruditu zait urteko azken egunetan kalean bikoteak Merry Christmas zioten jertseak eta buruan argiztatutako adar antzeko batzuk jantzita ikusita.


portrait-intime

Portrait intime

Pilar Belzunce

Txillida leku (Hernani, Gipuzkoa)

Du 05 Juin 2025
Au 26 Décembre 2026

hurbileko-paisaiak

Hurbileko paisaiak

Arabako Arte Ederren Museoa (Gasteiz, Araba)

Du 31 Octobre 2025
Au 12 Avril 2026

la-part-du-feu

La part du feu

Claire Forgeot

Galerie Georges Pompidou (Angelu, Lapurdi)

Du 13 Décembre 2025
Au 07 Mars 2026

euskar-h-artu

Euskar(h)artu

Exposition collective

Faculté des Beaux Arts (EHU) (Leioa, Bizkaia)

Du 18 Novembre 2025
Au 27 Novembre 2025

topaketen-dardara-artistikoa-iraunaraztea

Topaketen dardara artistikoa iraunaraztea

16 Nov. | Uxue Rey Gorraiz [BERRIA.eus]

Iazko Iruñeko Topaketetan plazaratutako gogoeta artistikoetan inspiratutako sei obra jarri dituzte ikusgai Baluarten, gune hori pentsamendurako eta sorkuntzarako "erresonantzia kaxa" bihurtzeko asmoz. Erakusketa azaroaren 29ra arte izanen da ikusgai.

erakusketa-integratzailea

Erakusketa integratzailea

14 Nov. | Ismael Manterola Ispizua [BERRIA.eus]

Gutxien espero duzun erakusketak generoaren parekidetasun aldetik egokia izateagatik harritzen zaitu. Ezusteko polita izan nuen Bartzelonako Miró Fundazioan ikusgai dagoen Miró eta Estatu Batuak erakusketa bisitatzerakoan.

ez-dakizuna-egitea-ez-dakizunarekin

Ez dakizuna egitea, ez dakizunarekin

14 Nov. | Iñigo Astiz [BERRIA.eus]

Azken bost urteetan sortutako eskulturak bildu ditu Angel Bados artistak Bilboko Carreras Mugica galerian. Jorge Oteizaren oihartzuna eta Europako artea ez ezik, arabiar kultura ere izan du sorkuntzarako solaskide.

firenzek-fra-angelicoren-birbalorazioa-proposatzen-du

Firenzek Fra Angelicoren birbalorazioa proposatzen du

12 Nov. | Olivier Tosseriren artikulutik itzulia [JdA]

Italiako azken hirurogeita hamar urteetan egin den lehen atzera begirako erakusketak baieztatzen du fraide margolariari Berpizkundeko iraultza artistikoan egotzitako rola.

Artekaria

Le portail de l'art en Euskal Herria

Ceci est le portail créé par le réseau ZAPART. Avec ARTEKARIA, nous voulons donner de la visibilité à l'incroyable richesse artistique et infrastructurelle de notre petit territoire basque (Euskal Herri osoa). En effet, il nous semble que dans un espace aussi réduit où se trouvent tant de musées (Artium, Oteiza, Beaux-Arts de Bilbo, Guggenheim…), de centres d'art (Uharte-zentroa, Tabakalera, Bilbaoarte…), de salles publiques et privées (Didam, Zitadela, Bastero, Portalea, Ospitalea, fondations) galeries traditionnelles ou d'artistes… avec tant de programmations et d'œuvres d'artistes visibles, la visualisation de cet ensemble n'est pas facile. Nous avons créé ce portail pour aider à remédier à ce manque.

Artekaria

Le réseau des artistes professionnel.le.s d'Euskal Herria

Zapart a pour objectif de mettre en réseau, de promouvoir le travail et de défendre les droits des artistes professionnel.le.s vivant et travaillant en Euskal Herri (sur les six territoires historiques que sont Araba, Bizkaia, Gipuzkoa, Lapurdi, Nafarroa et Zuberoa).