artekaria

Euskal Herriko
Artearen ataria

aktualitatea

Liturgia berriak

Maria Jimenez. 'Meditazioak' | Non: Nafarroako Museoan. | Noiz arte: 2024ko martxoaren 17ra arte.

liturgia-berriak
Maria Jimenez artistaren Meditazioak erakusketako hainbat lan, Nafarroako Museoaren kaperan. À‚© NAFARROAKO MUSEOA

31 de Mayo 2023 | Jone Rubio Mazkiaran [BERRIA.eus]

Ehungintza abiapuntu duten bost piezaren bidez, Maria Jimenezek zentzumenak kitzikatzen dizkigun espazioa sortu du Nafarroako Museoaren kaperan, Meditazioak titulupean. Naturaren sakralizazioa erakusten da espazioan. Izan ere, artistaren helburua da naturaren ahalmen sortzailea aldarrikatzea, eta, aldarri horrekin batera, hari aitortza egitea. Hala, espazioaren izaera liturgikoa mantentzen da, baina, oraingoan, beste bat da liturgiaren hartzailea. Geuk ere horren parte aktibo izateko aukera dugu espazioan ikusten dugunaren aurrean, fedeari erreferentzia egiten dion kuxinarekin topo egiten dugun momentuan.

Egurra eta harria integratzen dituen espazio tradizional horretan, ehungintzak bestelako irakurketa bat sortzen du; horretan, arrosa-leihotik sartzen den argia laguntzaile erabakigarria du. Egurraren eta harriaren gogortasuna desegiten dute piezen eta argiaren arteko sinbiosiak, eta, elkarrekin, ehunez, kolorez eta forma organikoez osatutako atmosfera oniriko bat sortzen da.

Kakorratzez ehundutako zuhaitzen instalazioa da espazioaren mugikortasuna baldintzatzen duena. Eta, era berean, instalazioak kapera baso bihurtzen du; artistak asmatutako zuhaitzez ehundutako baso koloretsu.

Gure gorputza biltzen duen espazio horren ondoan, beste pieza bat dugu. Misterioak lanarekin elkartzean, ehunez brodatutako lau pieza aurkezten zaizkigu; koloreak eta loreak uztartzen dira bertan, kordel baten bidez elkarri lotuta daudenak. Kordela nolabaiteko erritmoa ematen dioten korapiloz osatzen da, zeintzuek erreferentzia egiten dieten katolikoen arrosarioaren misterioei. Naturaren itzulpen estetikoak diren piezak badira ere, estetika kristauaren hainbat ezaugarri bereganatu ditu artistak.

Horren eztanda bideratzen du Germen izeneko piezak. Izan ere, kaperaren erretauletako batean, sagrarioak egon beharko lukeen tokian, Jimenezen pieza bigun hori dago. Artistak artelan barrokoan esku hartzen du, eta beste zerbait sortzen du horren bitartez. Pieza bigunak hazi baten forma du, eta haren barnean hedatzen hasiak diren sustraiak sumatzen dira. Parean, hazitako sustrai horren fruituei erreferentzia egiten dion instalazioa dugu, puntuz ehundutako sei leka dituena: horia, laranja, gorria, morea, urdina eta urdin argia. Lurrera isurtzen dira, eta azpian dauden sei ontzietara erortzeko nahia adierazten dute nolabait.

Era berean, fruituen ernaltzearen adierazle da aldare nagusian zintzilikaturik dagoen oihala. Koloreen, loreen eta formen eztandaren aldarria da, eta erretaularekin lotura tematikoa bideratu nahi du, artistak lorez osatutako mandorla bat sortu baitu. Kontrastean oinarritutako erlazio kromatikoak sortzen dira, artistak erabilitako tonuak distiratsuak izanik, espazioa biltzen duten erretaulena bigarren plano batera pasatzen baitira. Bada, bigarren planoan geratu diren horietan proiektatzen dira basoaren koloreak, eta itzalak haien oihartzun kromatiko bihurtzen dira.

Hori urratuz, Alfredo Sada eskultorearen lana dugu erdian, moduren batean espazioan sortutako atmosfera onirikoa desegiten duena. Pieza txiki, mardul, irmo eta grisa da; forma organikoak mantentzen baditu ere, espazioaren osagai zurrunekin integratzen da, harrizkoa baita. Lotura zuzena du espazioaren sarreran aurkezten zaigun kuxinarekin, eta harekiko aurkaritza adierazten duela esan genezake: kolorea, azalera, materiala...

Meditazioak mostrak bestelako liturgia bateko kide izatera gonbidatzen gaitu espazioa zeharkatzen dugunean. Halatan, lorez lore, kolorez kolore eta ehunez ehun, aurreko gurtzekiko erreferentziak berrantolatzen ditu, estetikoki erakargarria den agertoki bat sortuz. Zenbaitetan espazioaren eta piezen arteko loturak lausotzen dira, eta beste batzuetan, berriz, estutzen. Honela, zaharraren eta berriaren arteko mugak malgutzen ditu artistak, gorputza eta zentzumenak abiapuntu izanik, barne hausnarketarako bidea zehaztuz.

meditazioak

Meditazioak

María Jiménez Moreno

Nafarroako museoa (Iruñea, Nafarroa)

Desde el 11 de Mayo 2023
Al 17 de Marzo 2024


trucada-e-imperfecta

Trucada e imperfecta

Rut Olabarri

Rekalde Aretoa (Bilbo, Bizkaia)

Desde el 29 de Octubre 2025
Al 15 de Febrero 2026

korde-gabe

Korde gabe

Sky Hopinka

Guggenheim Bilbao (Bilbo, Bizkaia)

Desde el 18 de Septiembre 2025
Al 18 de Enero 2026

erretratu-intimoa

Erretratu intimoa

Pilar Belzunce

Txillida leku (Hernani, Gipuzkoa)

Desde el 05 de Junio 2025
Al 26 de Diciembre 2026

harria-eta-poltsa

Harria eta Poltsa

Maddi Barber

San Telmo (Donostia, Gipuzkoa)

Desde el 16 de Noviembre 2024
Al 16 de Noviembre 2025

zati-likidoak

Zati likidoak

Oaia Peruarena

Rotonda (Donibane Lohizune, Lapurdi)

Desde el 24 de Octubre 2025
Al 30 de Noviembre 2025

topaketen-dardara-artistikoa-iraunaraztea

Topaketen dardara artistikoa iraunaraztea

16 de Nov. | Uxue Rey Gorraiz [BERRIA.eus]

Iazko Iruñeko Topaketetan plazaratutako gogoeta artistikoetan inspiratutako sei obra jarri dituzte ikusgai Baluarten, gune hori pentsamendurako eta sorkuntzarako "erresonantzia kaxa" bihurtzeko asmoz. Erakusketa azaroaren 29ra arte izanen da ikusgai.

erakusketa-integratzailea

Erakusketa integratzailea

14 de Nov. | Ismael Manterola Ispizua [BERRIA.eus]

Gutxien espero duzun erakusketak generoaren parekidetasun aldetik egokia izateagatik harritzen zaitu. Ezusteko polita izan nuen Bartzelonako Miró Fundazioan ikusgai dagoen Miró eta Estatu Batuak erakusketa bisitatzerakoan.

ez-dakizuna-egitea-ez-dakizunarekin

Ez dakizuna egitea, ez dakizunarekin

14 de Nov. | Iñigo Astiz [BERRIA.eus]

Azken bost urteetan sortutako eskulturak bildu ditu Angel Bados artistak Bilboko Carreras Mugica galerian. Jorge Oteizaren oihartzuna eta Europako artea ez ezik, arabiar kultura ere izan du sorkuntzarako solaskide.

firenzek-fra-angelicoren-birbalorazioa-proposatzen-du

Firenzek Fra Angelicoren birbalorazioa proposatzen du

12 de Nov. | Olivier Tosseriren artikulutik itzulia [JdA]

Italiako azken hirurogeita hamar urteetan egin den lehen atzera begirako erakusketak baieztatzen du fraide margolariari Berpizkundeko iraultza artistikoan egotzitako rola.

alfonbretan-kontatutako-gerra

Alfonbretan kontatutako gerra

07 de Nov. | Enekoitz Telleria Sarriegi [BERRIA.eus]

Erakusketa berezi bat jarri dute Donostiako Nomada dendan: ‘Balak ehuntzen, bakea amesten'. Afganistango emakumeek ehotako alfonbrak dira: tankeak, hegazkinak, misilak eta granadak dituzte apaingarri gisa.

Artekaria

El poratl del arte en Euskal Herria

Este es el portal creado por la red ZAPART. Con ARTEKARIA queremos dar visibilidad a la increíble riqueza artística e infraestructural de nuestro pequeño territorio vasco (Euskal Herri osoa). De hecho, nos parece que en un espacio tan reducido donde se encuentran tantos museos (Artium, Oteiza, Oteiza, Artes de Bilbo, Guggenheim…), centros de arte (Uharte-zentroa, Tabakalera, Bilbaoarte…), salas públicas y privadas (Didam, Zitadela, Bastero, Ospitalea, fondations), galería de arte tradicional o de artistas... con tantas programaciones y obras de artistas visibles, la visualización de este conjunto no es fácil. Hemos creado este portal para ayudar a resolver esta falta.

Artekaria

La red de l@s artist@s profesionales de Euskal Herria

Zapart tiene como objetivo conectar, promover el trabajo y defender los derechos de l@s artist@s profesionales que viven y trabajan en Euskal Herria (en los seis territorios historicos que son Araba, Bizkaia, Gipuzkoa, Lapurdi, Nafarroa y Zuberoa).