artekaria

Euskal Herriko
Artearen ataria

aktualitatea

Keinu pinturaren maisua

Euskal artista esperimental eta erradikalena izan zen Jose Antonio Sistiaga. Gazte-gaztetatik agertu zuen artearekiko interesa, eta formakuntza autodidakta izan zuen.

keinu-pinturaren-maisua

27 de Junio 2023 | Mikel Onandia [ BERRIA.eus]

1955 eta 1961 artean Parisen abangoardia ezagutu zuen zuzenean Zumeta, Mendiburu eta Balerdirekin batera, eta bertan nagusi ziren korronte informalista piktorikoengandik jaso zuen pintzelkadaren espresioarekiko eta kolorearekiko interesa. Hurrengo urteetan, teknika eta euskarri ezberdinetan eta eboluzio azkar batean, pinturaren konbentzioak hautsiko zituen lan ezberdinak osatu zituen. Ekintza-pintura, trazuaren bat-batekotasuna eta keinuaren indarra izan ziren Sistiagaren lanaren ezaugarri agerikoenak, pintura dinamikoa eta azkarra baitzen berea, indartsua oso.

Mintzaira piktorikoaren aukerei eta mugei buruzko etengabeko hausnarketaren ondorioz, 1964tik aurrera eskulturak eta izaera kontzeptualeko ekintzak harenak dira euskal artearen historiako lehen happeningak txertatu zituen bere erakusketetan. 1968 eta 1970 bitartean ...ere erera baleibu izik subua aruaren... film margotua osatu zuen, zineman aurkitu zuelarik bere potentzia plastiko guztia zabaltzeko euskarri berria. Mihisetik zeluloiderako jausiak pintura mugimenduan jartzeko aukera eskaini zion, ikuslea esperientzia estetiko puruko inmertsio erabatekoan murgiltzen zuelarik. Pelikularen Bilboko aurkezpenerako Jose Julian Bakedanok idatzitako manifestuan hala irakurri daiteke: "Ezin idatz daiteke Sistiagaren filmaz ez duelako ulermena galdatzen, entrega baino (...); ez du pentsatzeko balio, baina pentsamendua abiarazten du".

Margogintzaren iraultza osatzen zuen bitartean eta paraleloki, eta Gaur (1966) taldearen sorkuntza ezagunaz gain, Sistiagak arte hezkuntzarekin eta inguruko artistekin osatu ekimen ezberdin eta garrantzitsuak abiarazi zituen. Amable Arias eta Esther Ferrer-ekin batera zaharkitua eta postulatu kontserbadoreen arabera funtzionatzen zuen Gipuzkoako Artisten Elkartea eraberritu zuen 1963an. Ferreren laguntzarekin, Ostegunetako Akademia edo Adierazpen Askeko Lantegia jarri zuen martxan Donostian 1963 eta 1968 artean, Parisen ezagutu zuen Arno Sternen Académie du Jeudi erreferentetzat hartuta. Jorge Oteizak bultzatuta, Ferrerrek eta Sistiagak ere Elorrioko Eskola Esperimentala (1964) jarri zuten martxan. Haurren berezko ikaskuntzatik, eta heziketa-prozesua jolasean, adierazpenean eta sorkuntzan oinarritzen ziren nazioarteko joerak (batez ere aipatu Arno Stern eta Celestin Freinet pedagogoen lana) bere eginez, pintura-lantegi eta eskola horiez gain erakusketa, hitzaldi eta artikuluen bidez zabaldu zuten horietan egin lana 1960ko hamarkadan.

Planteamendu aurreratu horiek, kontestu benetan zailean, oraindino gaurkotasun nabarmena duten auziak abordatzen dituzte. Sistiaga eta Ferreren arabera, errepikapenean eta kopian oinarritutako eskola tradizionalaren aurka hezkuntza haurrak berekin dakartzan ezagutzen garapenaren arabera oinarritu behar zen, askatasun osoz jardunda, ingurunearen behaketa eta ikerketan, hezitzaileen eta haurren arteko komunikazioan eta azken hauen autoebaluazioa oinarri izanik betiere. Sistiagaren eta haurraren hezkuntzan interes berezia agertu zuen Oteizaren arteko desberdintasun funtsezkoena hurrengoa zen: lehenak ondo ezagutzen zituen hezkuntza-metodologiak, praktikatik bertatik; bigarrenak, hurbilpen teorikoa baino ez zuen egin. Era berean, Sistiagaren ustez Oteizak hezkuntza-eredu tradizionalaren akats bera egiten zuen eskolako curriculum ofizialaren ordez euskal estetika bategatik ordezkatzean, haren planteamendua Sistiagak ekidin nahi zuen haurren bideratzean funtsatzen baitzen.


b-a-s-o-a

B A S O A

Luisa Chillida

Ekain (Donostia, Gipuzkoa)

Desde el 29 de Noviembre 2024
Al 18 de Enero 2025

ekitaldiartea

Ekitaldiartea

Bilboko Arte Modernoaren Museoa, 1924-1945

Bilboko Arte Ederren Museoa (Bilbo, Bizkaia)

Desde el 07 de Junio 2024
Al 07 de Enero 2025

fernando-perezek-azkuna-zentroko-zuzendaritza-utzi-du

Fernando Perezek Azkuna zentroko zuzendaritza utzi du

13 de Dic. | Itziar Ugarte Irizar [BERRIA.eus]

Bilboko zentroak ohar bidez jakinarazi duenez, Perezek "borondatez" egin dio uko karguari. Dena den, hainbat komunikabidek azken asteotan aipatu dute tirabirak izan direla Bilboko Udalaren eta zentroko zuzendaritzaren artean.

rodriguez-eta-perez

Rodriguez eta Perez

13 de Dic. | Haizea Barcenilla [BERRIA.eus]

Perezek dimisioa eman zuen egunean entzun nuen Caixabank dela [espainiar] estatuan etxebizitza gehien dituen enpresa. Gure herrian, eta Guggenheim efektuaren ondorioz, balio propioak zituen alderdi baliotsua izatetik zerbitzuak elikatu behar dituen tresna ekonomiko izatera pasatu da kultura.

isilpeko-lapurreta

Isilpeko lapurreta

13 de Dic. | Haizea Barcenilla [BERRIA.eus]

Google irekitzerakoan zerrendatzen zaizkidan ausazko berrien artean agertu zitzaidan SER irratiarena: tentsioa omen dago Azkuna zentroko zuzendaritzaren eta Bilboko Udalaren artean La Caixa fundazioaren proiektu baten harira.

sorkuntzari-ate-irekiak-tabakaleran

Sorkuntzari ate irekiak, Tabakaleran

| 11 de Diciembre 2024

Tabakalerak sorkuntza sustatzeko egiten duen lana ezagutzeko aukera emango duen asteburuan murgiltzera gonbidatu nahi ditu herritarrak. Ate irekien jardunaldiak abenduaren 13an eta 14an izango dira eta, besteak beste, artisten estudioak, tailerrak, hitzaldiak, proiekzioak eta kontzertuak izango dira.

epika

Epika

04 de Dic. | Ismael Manterola Ispizua [BERRIA.eus]

Ez dira lirikarako garaiak. Denak zirraragarria eta ikusgarria izan behar du, nahiz eta segundo gutxi iraun. Aurreko astean graduazio ekitaldiei buruz hitz egiterakoan konturatu nintzen emozioak ukitzeko gauzak eskatzen ditugula.

inigo-garces-hautatua-izan-da-uharte-zentroaren-eskola-lurraldea-2024-25erako

Iñigo Garcés hautatua izan da Uharte Zentroaren Eskola Lurraldea 2024-25erako

| 4 de Diciembre 2024

Eskola Lurraldeak 2024-25 ikasturterako deialdiaren ebazpena Iñigo Garcésen proiektuaren aldeko izan da. Egitasmoa hiru ardatz nagusitan oinarritzen da: etnobotanika, landare autoktonoen azterketa; soinua, murmurioen eta musikaren esplorazio artistikoa; eta serigrafia naturala, tindagai naturalak inprimatzeko erabiliz.

artium-museoak-juncal-ballestin-artxiboa-plazaratu-du-artistaren-dokumentu-ondareari-buruzko-argitalpena

Artium Museoak 'Juncal Ballestín. Artxiboa' plazaratu du, artistaren dokumentu-ondareari buruzko argitalpena

| 3 de Diciembre 2024

Liburuan Juncal Ballestini buruzko eskuizkribuak eta testuak erreproduzitu dira, baita Marta Gonzálezekin batera bitxien diseinuan egindako lanei, diseinu grafikoari, espazio eszenikoari eta obra publikorako proiektuei buruzko dokumentazio grafiko zabala ere. Juncal Ballestín Artxiboa Anesvad Fundazioak Artium Museoari dohaintzan emandako artistaren ondarearen parte da.

kolono-europarrek-afrikan-lapurturiko-500-000-artelanak-itzultzeko-ariketa-nekeza

Kolono europarrek Afrikan lapurturiko 500.000 artelanak itzultzeko ariketa nekeza

02 de Dic. | Jenofa Berhokoirigoin [ARGIA.eus]

Azaroaren 4an itzuli die Frantziak benindarrei Katakle errege-aulkia, duela 132 urteko triskantzan frantses kolonoek lapurtu zietena. Memoriaren, aitortzaren eta ondare kulturalaren izenean, Europan zehar dituzten lapurtutako 500.000 objektuak berreskuratu nahi dituzte Afrikako herriek.

Artekaria

El poratl del arte en Euskal Herria

Este es el portal creado por la red ZAPART. Con ARTEKARIA queremos dar visibilidad a la increíble riqueza artística e infraestructural de nuestro pequeño territorio vasco (Euskal Herri osoa). De hecho, nos parece que en un espacio tan reducido donde se encuentran tantos museos (Artium, Oteiza, Oteiza, Artes de Bilbo, Guggenheim…), centros de arte (Uharte-zentroa, Tabakalera, Bilbaoarte…), salas públicas y privadas (Didam, Zitadela, Bastero, Ospitalea, fondations), galería de arte tradicional o de artistas... con tantas programaciones y obras de artistas visibles, la visualización de este conjunto no es fácil. Hemos creado este portal para ayudar a resolver esta falta.

Artekaria

La red de l@s artist@s profesionales de Euskal Herria

Zapart tiene como objetivo conectar, promover el trabajo y defender los derechos de l@s artist@s profesionales que viven y trabajan en Euskal Herria (en los seis territorios historicos que son Araba, Bizkaia, Gipuzkoa, Lapurdi, Nafarroa y Zuberoa).