artekaria

Euskal Herriko
Artearen ataria

aktualitatea

"Néstor Basterretxea eta San Telmo Museoa. Bilduma baten loturak" izeneko erakusketa aurkeztu dute

Nestor Basterretxearen jaiotzaren ehungarren urtemuga (1924-2014) betetzen den honetan, San Telmo Museoak bere erakusketa iraunkorreko hainbat piezaren eta euskal artistaren obra esanguratsuen hautaketa baten arteko elkarrizketazko ibilbide bat eskaintzen du.

nestor-basterretxea-eta-san-telmo-museoa-bilduma-baten-loturak-izeneko-erakusketa-aurkeztu-dute
Erakusketaren aurkezpena. Arg/ Iker Azurmendi. STM

| 7 de Octubre 2024

Eskultoreak askotariko teknika eta diziplinatako artelanetan gauzatu zuen bere hurbileneko inguruarekiko zeukan interesa, eta arreta berezia jarri zuen, ezagutza- eta inspirazio-iturri gisa, euskal kulturaren adierazpen tradizionaletan, ohituretan eta sinesmenetan. Horregatik guztiagatik, objektuen arteko irakurketa interpretatiboa eta elkarlotua proposatzen da; horrek ahalbidetuko du euskal artistaren ezagutza aberastea eta museoak biltzen duen ondarea balioestea. Ibilbidea osatzeko 12 pieza aukeratu dira, museoko erakusketa iraunkorrean zehar atal ezberdinetan txertatu direnak. Piezak honako lagatzaileek utzitakoak dira: Basterretxea Irurzun familia, Gipuzkoako Foru Aldundia -Gordailua -, Gipuzkoako Batzar Nagusiak, Euskadiko Filmategia, Eusko Legebiltzarra, Eusko Alkartasuna (EA) eta Lazkaoko Beneditarren Fundazioa.

Proposamen honekin, San Telmo Museoak bat egiten du egile bermeotarraren ehungarren urteurrenaren harira antolatutako jarduerekin.

Honela azaltzen du Miren Vadillok proiektua:

"San Telmo Museoak erakusketa proposamen bat eskaintzen du, Nestor Basterretxearen unibertso sortzailearen zati bat bere bilduma iraunkorrarekin lotutako begirada baten bidez aztertzen duena. Euskal sortzaileak euskal kulturaren inguruan egin zituen etengabeko erreferentziei eta azterketei esker, bere lan esanguratsuenetako batzuen eta museoan jasotako euskal herriaren historia eta tradizioa zeharkatzen duten objektuen eta espazioen inguruan azaleratzen diren ideia batzuen arteko elkarrizketa zintzoa ezar daiteke. Sortzaile bermeotarraren figura ospetsuari omenaldia egitea edo bere ibilbide luze eta polifazetikoaren ibilbidea egitea baino gehiago, bere sorkuntza-lanaren eta San Telmo Museoaren altxorraren arteko lotura batzuk antolatu eta nabarmendu nahi dira, Basterretxeak bere lan estetikoa Euskal Herriko antzinako kulturarekin identifikatzeko duen interesean oinarrituta, lengoaia garaikide eta moderno baten bidez.

Nestor Basterretxearen lan zabalean nabarmendu daitezkeen alderdi ugarietatik, funtsezko zutabeetako bat tradizioa eta modernitatea uztartzea da, euskal herriaren iragana ezagutzeko irrika erakutsiz eta bere lanarekin orainean eta etorkizunean proiektatuko zen ezagutza eta pentsamendua sortzeko tresna bat eskainiz. Hala dio artistak berak: "Nik uste dut nire ekarpenik onena, baldin badago, lan egitea dela, eta erakusteko pentsatzeko eta oso euskalduna izateko modu baten barruan MODERNOA ere izan daitekeela. Oso euskalduna eta oso UNIBERTSALA izan daiteke, eta etorkizuna bizitzea ere bai; hori izan daiteke nire ekarpena ". Trabajo y Unión aldizkaria, 1974ko maiatza, 162. zenbakia.

Hurbileneko inguruneari eta euskal kulturaren adierazpen tradizionalei, ohiturei eta sinesmenei, ezagutza eta inspirazio iturri gisa, arreta handiagoa eskainiko die 60ko hamarkadaren amaieran, adierazpen izaerako eta diskurtso izaerako hainbat film eta eskultura serie egin zituenean, kultura propioa lotzeko eta aldarrikatzeko. Zentzu horretan, aipagarria da Nestor Basterretxeak bere ibilbide artistikoan zehar San Telmo Museoarekin izan zuen lotura; izan ere, hemen bere erakusketarik garrantzitsuenetako batzuk aurkeztean gain, 1973an Euskal Kosmogoniari buruzko seriea ezagutzera eman zuena tartean, euskal gizartearen historiaren zati bat egituratzen duten elementuen ikaskuntza, informazio eta ezagutza gune ere bilakatu zen. Hala eta guztiz ere, erakusketa honen helburua ez da egilearen ibilbide artistikoa ezagutaraztea edo haren berezitasun estetikoa argitara ematea beste erakusketa batzuetan egingo diren lan argitaragabeekin edo haren lanaren alderdi ez hain ezagunekin; aitzitik, irakurketa interpretatibo bat eskaini nahi da, San Telmo Museoko bildumaren eta Nestor Basterretxearen pieza paradigmatikoenetako batzuen artean dauden erlazio hain egokiak argi eta garbi azalduko dituena, haren unibertso sortzailea hobeto ezagutzeko. Lotura ugari egon daitezke, bere hirurogei urte baino gehiagoko ibilbidean hainbat arlo eta diziplinatan obra asko sortu zituelako. Era berean, eta edozein artelanek hura erakusteko eskaintzen dituen aukera semantiko ugarien jakitun, oraingo honetan elkarrizketa formalagoa, tematikoagoa eta kontzeptualagoa eskaini nahi da, beste irakurketa osagarri batzuen aldean. Horretarako, Donostiako San Telmo Museoaren bilduma iraunkorrak ahalbidetzen duen loturari esker, euskal artistaren ezagutza aberastuko duen begirada berri bat eskaini nahi da, zenbait eskultura, film eta kartelen bidez, kasu batzuetan aski ezagunak euskal ikusleentzat.

Miren Vadillok egin du proiektu honetan komisario lana, eta 2024ko urriaren 4tik 2025eko urtarrilaren 26ra arte izango da ikusgai.


ekoiztu-2024-i

Ekoiztu 2024 I

Exposición colectiva

Uharte Zentroa (Uharte, Nafarroa)

Desde el 15 de Noviembre 2024
Al 16 de Febrero 2025

so-eginez-aldatu-ginen

So eginez aldatu ginen

ErakusketaGabriel Chaile

Tabakalera (Donostia, Gipuzkoa)

Desde el 25 de Octubre 2024
Al 02 de Febrero 2025

plazer-estetikoa-eta-ekologia

Plazer estetikoa eta ekologia

14 de Nov. | Haizea Barcenilla [BERRIA.eus]

Tokioko Nezu museoaren artelanik ezagunena Ogata Korin-en Lirioak dira. Japoniako Altxor Nazional izendatutako lana bi bionbok osatzen dute, lau metro ingurukoa bakoitza; urrezko hondo distiratsu baten gainean lirio urdin bizi eta ederrak erakusten dituzte.

berandu-gabiltza

Berandu gabiltza

07 de Nov. | Ismael Manterola Ispizua [BERRIA.eus]

Bilboko Guggenheim museoak zabaldu duen Hilma af Klint pintorearen erakusketa ikustean galdetu diot neure buruari noiz iritsiko den arte historiako eskuliburuetara artistaren lana.

artearen-unibertsaltasunik-ezaz

Artearen unibertsaltasunik ezaz

05 de Nov. | Haizea Barcenilla [BERRIA.eus]

Klasiko bat da: espero ez duzunean, berriz agertzen da artea unibertsala den ideia. Orain dela gutxi preziatzen dudan lankide bati entzun nion hitzaldi batean, eta berriz ere pentsatu nuen ez nengoela ados.

irudimenaren-askapenerako-oharrak

Irudimenaren askapenerako oharrak

24 de Oct. | Uxue Rey Gorraiz [BERRIA.eus]

Asteon ehun urte bete dira Andre Bretonek 'Manifestu surrealista' argitaratu zuenetik. Testu horretan, "logikaren eta moralaren diktadura deuseztatzeko" bide gisara definitu zuen surrealismoa, eta literaturari loturiko ideia iraultzaile mordoa jaso.

espetxe-zigorra-eman-diete-ekiloreei-eraso-egin-dieten-bi-aktibistei

Espetxe-zigorra eman diete Ekiloreei eraso egin dieten bi aktibistei

24 de Oct. | Jatorria: JournalDesArts

Hilabetetako espetxe-zigor betea ezarri diete bi ekintzaile ekologista britainiarrei. Bi militanteen zigorraren berri ukan eta ordu gutxira, Just Stop Oil-eko beste hiru ekintzailek National Gallery-ko Van Gogh-en bi Ekilore zipriztindu dituzte.

Artekaria

El poratl del arte en Euskal Herria

Este es el portal creado por la red ZAPART. Con ARTEKARIA queremos dar visibilidad a la increíble riqueza artística e infraestructural de nuestro pequeño territorio vasco (Euskal Herri osoa). De hecho, nos parece que en un espacio tan reducido donde se encuentran tantos museos (Artium, Oteiza, Oteiza, Artes de Bilbo, Guggenheim…), centros de arte (Uharte-zentroa, Tabakalera, Bilbaoarte…), salas públicas y privadas (Didam, Zitadela, Bastero, Ospitalea, fondations), galería de arte tradicional o de artistas... con tantas programaciones y obras de artistas visibles, la visualización de este conjunto no es fácil. Hemos creado este portal para ayudar a resolver esta falta.

Artekaria

La red de l@s artist@s profesionales de Euskal Herria

Zapart tiene como objetivo conectar, promover el trabajo y defender los derechos de l@s artist@s profesionales que viven y trabajan en Euskal Herria (en los seis territorios historicos que son Araba, Bizkaia, Gipuzkoa, Lapurdi, Nafarroa y Zuberoa).