artekaria

Euskal Herriko
Artearen ataria

aktualitatea

Zentzuen konstelazioa

Ahanzturaren aurka. Omenaldiak eta eskaintzak | Artista: Angel Bados. | Non: Carreras Mugica galerian, Bilbon. | Noiz arte: Abenduaren 6ra arte.

zentzuen-konstelazioa
Angel Bados artistaren erakusketako pieza bat, Carreras Mugica galerian. OSKAR MATXIN EDESA / FOKU

16 de Octubre 2025 | Jone Rubio Mazkiaran [BERRIA.eus]

Oroitzapenak memoriaren mosaiko bat osatzen duten teselen moduan irudikatu ohi ditut: bata bestearen ondoan jarrita, iraganeko zerbaiten presentzia immateriala bermatzen dutelarik. Hots, immaterialtasun hori askotan ahanzturaren arriskuarekin dator, eta horregatik existitzen dira oroitzapen horiek berrabiarazten dituzten ekintzak, hala nola omenaldiak eta eskaintzak. Nolabait, abstrakzio bihurtutako errealitateari gorputz bat itzultzen diote, berriz ere ukigarri bihurtuz.

Hain zuzen ere, existitzen den hori ahantzi ez dadin, prozesu horren garapen estetikoari bideak irekitzen dizkio Ángel Bados eskultoreak, Ahanzturaren aurka. Omenaldiak eta eskaintzak erakusketan, Bilboko Carreras Mugica galerian kokatutakoan.

Erakusketa espazioaren gela nagusian kokatzen da mostra, eta bertara hurbiltzen garen unean, artistak abiatutako prozesuarekin aurrez aurre elkartzen gara. Kolore, forma, testura eta material ezberdinen arteko elkarrizketek osatzen duten atmosfera batean murgiltzen gara, alegia. Lehen begi-kolpean, begietatik gorputzera sartzen den xamurtasuna nabaritzen da, eta horrek pieza bakoitzerantz gerturatzeko beharra sortzen du, bakoitzak babesten duen hori modu zehatzagoan identifikatzeko.

Artistak materialen artean harreman ezberdinak sortzen ditu, eta horien emaitzanortasun propioa mantentzen duten konposizio heterogeneoak dira. Batzuetan, harria ageri da oinarrian; beste batzuetan, egurra; edo estanpatu koloretsuko oihalek hartzen dute protagonismoa.

Erakusketan zehar desplazatzen naizen bitartean, pieza batzuek eta besteek nire arreta bereganatzen dute. Haietara hurbiltzean, oreka perfektutik aldentzen direla sumatzen dut: ez baitute simetriaren ordena bilatzen, baizik eta elkartrukean garatzen den bizitasuna. Adibidez, oihalezko peana bigunen gainean kokatutako harriek eta alboan dituzten beirazko ontziek tentsio leunak sortzen dituzte; harriaren pisuak oihalaren arintasunari erantzuten dio, eta bitartean, beiraren hauskortasuna agerian geratzen da.

Elkarri eraginez, sare afektibo bat osatzen dute, espazioan zehar hedatzen dena. Izan ere, ez dago hierarkiarik bertan: pieza bakoitzak bestearen presentzia moldatzen du. Eta moldatze horretan, zentzu ezberdinak sortzen dituzten konposizioen konstelazio bat eratzen da.

Konstelazio horren parte diren pieza ezberdinetan, kufiyak ageri dira, haien materialtasunaz harago, figurei zentzua ematen dieten elementu gisa. Oihal palestinar horiek babesaren eta doluaren ikur bihurtzen dira hemen, eta, aldi berean, bestearekiko begiradaren aztarna dira: iraganeko eta egungo zaurien lekuko. Modu horretan, materiaren eta memoriaren arteko zubi lana egiten dute oihalek.

Zentzu-eraikuntza hori beste modu batzuetan ere gauzatzen da Badosen lanetan. Esaterako, material gogorragoen artean babestutako fotokopiak ikus daitezke zenbait piezatan. Irudi horiek presentzia isilak dira; artistak azaldu bezala, irudiaren kontsumo azkarra saihestu nahian, erreprodukzioaren baliabidea erabiltzen du, desagertzear dagoen horren biziraupena bermatzeko.

Esan dudan bezala, irudi horiek erdi ezkutuan daude, eta, ondorioz, ikuslearen bilaketa aktiboa eskatzen dute; bertan dagoena deszifratzea da haien eskaera, piezek gerturatzeko keinua eskatzen baitigute. Azkenean, oroimenaren eta desagerpenaren arteko tentsioaren lekuko bihurtzen gara, eta irudiari eusteko keinu horiek erresistentzia xume baina iraunkorraren ekintzak bihurtzen dira.

Erakusketa osatzen duten piezen konstelazioak ez du esanahi zehatz eta itxirik osatzeko asmorik. Aitzitik, konposizio bakoitzaren tramen bitartez sortzen diren zentzuek guregan zerbait osatzea bilatzen dute: esperientzia intimo eta kolektibo baten forma iragankorra, oroimenaren eta materiaren arteko elkarrizketan. Horien bidez, gu geu ere konstelazio horren parte bihurtzen gara, materia eta memoria elkartzen diren leku horretan.


lurraren-arteak

Lurraren arteak

Guggenheim Bilbao (Bilbo, Bizkaia)

Desde el 05 de Diciembre 2025
Al 03 de Mayo 2026

ukitu

Ukitu

Maider López

Tabakalera (Donostia, Gipuzkoa)

Desde el 24 de Octubre 2025
Al 07 de Febrero 2026

hivernies

Hivernies

Patrick Bogner

L'Angle (Hendaia, Lapurdi)

Desde el 21 de Noviembre 2025
Al 19 de Diciembre 2025

degasek-eginiko-eta-orain-arte-ezagutu-gabeko-margolan-bat-autentifikatua-izan-da

Degasek eginiko eta orain arte ezagutu gabeko margolan bat autentifikatua izan da

05 de Dic. | JdAren artikulutik itzulia

Michel Schulman, XIX. eta XX. mendeetako margolanen adituak, Edgar Degas artistaren margolan berri bat autentifikatu duela jakinarazi du. Artistaren garai italiarrekoa litzateke, 1856 eta 1860 artekoa. Margolana, adituak sortutako Edgar Degasen katalogo arrrazoinatu digitalizatuan sartu da. Egiazko bertsioa bilduma partikular batean dago.

lehen-erdia

Lehen erdia

04 de Dic. | Garazi Ansa [BERRIA.eus]

MAIDER LOPEZ. UKITU | Non: Donostiako Tabakalera zentroan. | Noiz arte: 2026ko otsailaren 1era arte.

esanguratsu

Esanguratsu

04 de Dic. | Haizea Barcenilla [BERRIA.eus]

Guggenheim museoan, Maria Helena Vieira da Silvaren margo eder baten aurrean nengoela, etorri zitzaidan galdera burura: zergatik ez du erakusketa honek berrireki Bilboko Arte Ederren Museoa, Georg Baselitzenak egin beharrean?

bonnat-helleu-museoa-berriz-ireki-dute-hamalau-urtez-hetsi-ondoan

Bonnat Helleu museoa berriz ireki dute, hamalau urtez hetsi ondoan

28 de Nov. | Xalbat Alzugarai Etxeberri [BERRIA.eus]

Obren kalitate "paregabea" azpimarratu du museoko zuzendariak. XV. mendetik XIX. mendera bitarteko artisten obrak erakutsiko dituzte bertan. Herriko etxeko oposizioak irekiera kritikatu du, eta "gardentasuna" galdegin.

oroitzapen-zatikatuak

Oroitzapen zatikatuak

27 de Nov. | Jone Rubio Mazkiaran [BERRIA.eus]

Rut Olabarria. Trukatua eta inperfektua. | Non: Bilboko Rekalde aretoan. | Noiz arte: otsailaren 15era arte.

ondare-deserosoa

Ondare deserosoa

27 de Nov. | Ismael Manterola Ispizua [BERRIA.eus]

Iraganak utzitako ondarea, materiala edo immateriala izan, ez da beti ederra. Kontzeptua bera, azken urtetan asko erabiltzen eta entzuten bada ere, berri xamarra da, ez da beti hor egon eta aldatzen da toki batetik bestera.

euskal-paisaiak-erromantizismotik-gerraostera

Euskal paisaiak Erromantizismotik gerraostera

27 de Nov. | Maddi Iturriotz Alkorta [BERRIA.eus]

1861etik 1996ra bitarte margotutako 50 artelan bildu dituzte Arabako Arte Ederren Museoan. Paisaia genero gisa hartu, eta euskal margolanetan nola garatu den aztertu dute. 'Hurbileko paisaiak' izena du erakusketak, eta apirilera arte izango da ikusgai.

cristobaldik-balenciagara

Cristobaldik Balenciagara

25 de Nov. | Mikel Elkoroberezibar Beloki [BERRIA.eus]

ntziagak egindako jantziek ba al dute zerikusirik Balenciaga etxeak egun egiten dituenekin? Elkarrizketa bat badago, baina sotila, Balentziaga museoko erakusketa batean ikus daitekeenez. "Kontzeptualki lotura handiak daude", Igor Uriaren arabera.

Artekaria

El poratl del arte en Euskal Herria

Este es el portal creado por la red ZAPART. Con ARTEKARIA queremos dar visibilidad a la increíble riqueza artística e infraestructural de nuestro pequeño territorio vasco (Euskal Herri osoa). De hecho, nos parece que en un espacio tan reducido donde se encuentran tantos museos (Artium, Oteiza, Oteiza, Artes de Bilbo, Guggenheim…), centros de arte (Uharte-zentroa, Tabakalera, Bilbaoarte…), salas públicas y privadas (Didam, Zitadela, Bastero, Ospitalea, fondations), galería de arte tradicional o de artistas... con tantas programaciones y obras de artistas visibles, la visualización de este conjunto no es fácil. Hemos creado este portal para ayudar a resolver esta falta.

Artekaria

La red de l@s artist@s profesionales de Euskal Herria

Zapart tiene como objetivo conectar, promover el trabajo y defender los derechos de l@s artist@s profesionales que viven y trabajan en Euskal Herria (en los seis territorios historicos que son Araba, Bizkaia, Gipuzkoa, Lapurdi, Nafarroa y Zuberoa).