artekaria

Euskal Herriko
Artearen ataria

aktualitatea

Zentzuen konstelazioa

Ahanzturaren aurka. Omenaldiak eta eskaintzak | Artista: Angel Bados. | Non: Carreras Mugica galerian, Bilbon. | Noiz arte: Abenduaren 6ra arte.

zentzuen-konstelazioa
Angel Bados artistaren erakusketako pieza bat, Carreras Mugica galerian. OSKAR MATXIN EDESA / FOKU

2025eko Urriaren 16a | Jone Rubio Mazkiaran [BERRIA.eus]

Oroitzapenak memoriaren mosaiko bat osatzen duten teselen moduan irudikatu ohi ditut: bata bestearen ondoan jarrita, iraganeko zerbaiten presentzia immateriala bermatzen dutelarik. Hots, immaterialtasun hori askotan ahanzturaren arriskuarekin dator, eta horregatik existitzen dira oroitzapen horiek berrabiarazten dituzten ekintzak, hala nola omenaldiak eta eskaintzak. Nolabait, abstrakzio bihurtutako errealitateari gorputz bat itzultzen diote, berriz ere ukigarri bihurtuz.

Hain zuzen ere, existitzen den hori ahantzi ez dadin, prozesu horren garapen estetikoari bideak irekitzen dizkio Ángel Bados eskultoreak, Ahanzturaren aurka. Omenaldiak eta eskaintzak erakusketan, Bilboko Carreras Mugica galerian kokatutakoan.

Erakusketa espazioaren gela nagusian kokatzen da mostra, eta bertara hurbiltzen garen unean, artistak abiatutako prozesuarekin aurrez aurre elkartzen gara. Kolore, forma, testura eta material ezberdinen arteko elkarrizketek osatzen duten atmosfera batean murgiltzen gara, alegia. Lehen begi-kolpean, begietatik gorputzera sartzen den xamurtasuna nabaritzen da, eta horrek pieza bakoitzerantz gerturatzeko beharra sortzen du, bakoitzak babesten duen hori modu zehatzagoan identifikatzeko.

Artistak materialen artean harreman ezberdinak sortzen ditu, eta horien emaitzanortasun propioa mantentzen duten konposizio heterogeneoak dira. Batzuetan, harria ageri da oinarrian; beste batzuetan, egurra; edo estanpatu koloretsuko oihalek hartzen dute protagonismoa.

Erakusketan zehar desplazatzen naizen bitartean, pieza batzuek eta besteek nire arreta bereganatzen dute. Haietara hurbiltzean, oreka perfektutik aldentzen direla sumatzen dut: ez baitute simetriaren ordena bilatzen, baizik eta elkartrukean garatzen den bizitasuna. Adibidez, oihalezko peana bigunen gainean kokatutako harriek eta alboan dituzten beirazko ontziek tentsio leunak sortzen dituzte; harriaren pisuak oihalaren arintasunari erantzuten dio, eta bitartean, beiraren hauskortasuna agerian geratzen da.

Elkarri eraginez, sare afektibo bat osatzen dute, espazioan zehar hedatzen dena. Izan ere, ez dago hierarkiarik bertan: pieza bakoitzak bestearen presentzia moldatzen du. Eta moldatze horretan, zentzu ezberdinak sortzen dituzten konposizioen konstelazio bat eratzen da.

Konstelazio horren parte diren pieza ezberdinetan, kufiyak ageri dira, haien materialtasunaz harago, figurei zentzua ematen dieten elementu gisa. Oihal palestinar horiek babesaren eta doluaren ikur bihurtzen dira hemen, eta, aldi berean, bestearekiko begiradaren aztarna dira: iraganeko eta egungo zaurien lekuko. Modu horretan, materiaren eta memoriaren arteko zubi lana egiten dute oihalek.

Zentzu-eraikuntza hori beste modu batzuetan ere gauzatzen da Badosen lanetan. Esaterako, material gogorragoen artean babestutako fotokopiak ikus daitezke zenbait piezatan. Irudi horiek presentzia isilak dira; artistak azaldu bezala, irudiaren kontsumo azkarra saihestu nahian, erreprodukzioaren baliabidea erabiltzen du, desagertzear dagoen horren biziraupena bermatzeko.

Esan dudan bezala, irudi horiek erdi ezkutuan daude, eta, ondorioz, ikuslearen bilaketa aktiboa eskatzen dute; bertan dagoena deszifratzea da haien eskaera, piezek gerturatzeko keinua eskatzen baitigute. Azkenean, oroimenaren eta desagerpenaren arteko tentsioaren lekuko bihurtzen gara, eta irudiari eusteko keinu horiek erresistentzia xume baina iraunkorraren ekintzak bihurtzen dira.

Erakusketa osatzen duten piezen konstelazioak ez du esanahi zehatz eta itxirik osatzeko asmorik. Aitzitik, konposizio bakoitzaren tramen bitartez sortzen diren zentzuek guregan zerbait osatzea bilatzen dute: esperientzia intimo eta kolektibo baten forma iragankorra, oroimenaren eta materiaren arteko elkarrizketan. Horien bidez, gu geu ere konstelazio horren parte bihurtzen gara, materia eta memoria elkartzen diren leku horretan.


espazioaren-anatomia

Espazioaren anatomia

Maria Helena Vieira da Silva

Guggenheim Bilbao (Bilbo, Bizkaia)

2025eko Urriaren 16tik
2026ko Otsailaren 22ra

irudiari-aurre-egitea

Irudiari aurre egitea

Chantal Akerman

Artium (Gasteiz, Araba)

2025eko Maiatzaren 30etik
2025eko Urriaren 19ra

latires

Latires

Nisa Goiburu

Cristina Enea fundazioa (Donostia, Gipuzkoa)

2025eko Urriaren 03tik
2025eko Abenduaren 08ra

ukitu

Ukitu

Maider López

Kubo Kutxa aretoa (Donostia, Gipuzkoa)

2025eko Urriaren 24tik
2026ko Otsailaren 07ra

intimitatearen-ikuskizuna-edo-artea

Intimitatearen ikuskizuna edo artea

Urr. 16 | Ismael Manterola Ispizua [BERRIA.eus]

Bukatu berria da Gasteizko Montehermoso kultur zentroan uda guztian ikusgai egon den Abel Azkona artistaren Monumentu bat familiari erakusketa.

25-000-kilometroko-bidaia-135-argazkitan

25.000 kilometroko bidaia 135 argazkitan

Urr. 14 | Garazi Izagirre Aiestaran [BERRIA.eus]

Jose Manuel Juan Soto argazkilariak 'Landa arrazionalismoa' erakusketa aurkeztu du Donostiako San Telmo museoan. Frankismo garaian sortutako 200 herritako arkitektura bildu du, eta ikusgai egongo da gaurtik azaroaren 23ra bitarte.

zas-kulturrek-interakzioak-en-bigarren-edizioa-aurkeztu-du

ZAS Kulturrek Interakzioak-en bigarren edizioa aurkeztu du

| 2025eko Urriaren 14a

Arabako sortzaileekin egindako urteko elkarrizketa-zikloaren bigarren edizio gisa Montehermoso Kulturunera itzultzen da, Zas Kulturren eskutik. Formatu argi eta hurbila proposatu nahi izan du: tokiko artisten lanaz, testuinguruez eta lan-moduez aritzea, entzutea ardatz hartuta, publikoaren galderekin eta artxiborako eta hedapen bateraturako grabazioarekin.

joelle-tuerlinckx-eta-artium-museoak-gorriz-bermargotu-dute-artista-belgikarraren-a-legal-museal-tag-58-m-obra-palestinarekiko-elkartasunean

Joëlle Tuerlinckx eta Artium Museoak gorriz bermargotu dute artista belgikarraren 'A LEGAL MUSEAL TAG 58 M' obra, palestinarekiko elkartasunean

| 2025eko Urriaren 9a

Euskal Herriko Arte Garaikidearen Museoak, Artium Museoak, gorriz bermargotu du gaur goizean A LEGAL MUSEAL TAG 58 m (2017 remake 2024) lana, Joëlle Tuerlinckx (Brusela, 1958) artista belgikarrak El caso de l(a casa) museo(a) erakusketako (museoak 2024ko azaroa eta 2025eko apirila bitartean eskaini ziona) marra zuria. Ekintza hau Tuerlinckxek egindako proposamen bati erantzuten dio, Israelek Gazako palestinarren giza eskubideak sistematikoki urratzen dituela salatzeko.

iruditeria-berriak

Iruditeria berriak

Urr. 09 | Garazi Ansa [BERRIA.eus]

Susan Cianciolo. The Giants of the Circle & The Birds of Circus, The Hawk Looks Out with The Golden Eagle, Adult & Juvenile. | Non: Cibrian galeria, Donostia. | Noiz arte: 2025eko azaroaren 15era arte.

dotore-aritzea-edo-zerbait-esatea

Dotore aritzea edo zerbait esatea

Urr. 09 | Haizea Barcenilla [BERRIA.eus]

Eliza baten aurretik igarotzen ari nintzela, haren historia eta ezaugarriak azaltzen zituen panel bat aurrean zuela ikusita, irakurtzera hurbildu nintzen.

Artekaria

Euskal Herriko Arte ataria

ZAPART sareak sortutako ataria duzu hau. Gure euskal lurralde txikiak duen artista eta azpiegitura aberastasun harrigarriari ikusgarritasuna eman nahi diogu Artekariarekin. Izan ere, hain eremu ttipi batean hainbeste museo (Artium, Oteiza, Arte Ederretakoak, Guggenheim…), arte zentro (Uharte zentroa, Tabakalera, Bilbaoarte…), areto publiko zein pribatu (Didam, Zitadela, Bastero, Portalea, Ospitalea, fundazioen aretoak…), galeria pribatu tradizionalak eta artistenak… hainbeste programazio eta artista lan ikusgai eta denbora berean ikusgarritasun oso zaila dagoela iruditzen zaigu. Horren konpontzen laguntzeko sortu dugu atari hau.

Artekaria

Artista profesionalen sarea

Zapart sareak Euskal Herriko sei lurralde historikoetan bizi eta lan egiten duten artista profesionalen saretzea eta horien lana sustatzea eta eskubideak defenditzea du helburu.