artekaria

Euskal Herriko
Artearen ataria

aktualitatea

Emakumeen ezabatzea (II): Françoise Gilot

Ekainean utzi gintuen Françoise Gilot artistak. 101 urte zituen: bizitza oparoa izan zuen, pertsonala zein artistikoa. Pintore bikaina, bere lanak New Yorkeko Metropolitanen eta Parisko Pompidou zentroan daude, besteak beste. Aitzitik, gehienok ez dugu bere obragatik ezagutzen, Picassorekin izan zuen harremanagatik baizik; are, hura kontatzeko idatzi zuen liburuagatik.

emakumeen-ezabatzea-ii-francoise-gilot

2023ko Urriaren 26a | Haizea Barcenilla [BERRIA.eus]

Aurreko zutabean Eileen O'Saughnessyri buruz mintzatu nintzen, Orwellen emazteaz. Eileenek ez zigun bere bizitzaren kontakizunik utzi; Anna Funderrek berreraiki behar izan digu. Gilotek, aldiz, ezabatua izango zela jakinik, bere historiaren aldea kontatzeko aukera probestu zuen, eta artistarekin bizitako hamar urteak ekarri dizkigu Nire bizitza Picassorekin liburuan.

Eileen bezala, hasieran misio eder batean sentitzen zen Françoise, bere bizitza arte-ekarpen zoragarriak ekoizten laguntzera eskainita. Hortaz, Eileenek bezala, eguna Picassoren beharren arabera antolatzen zuen. Goizeko seietan esnatzen zen estudioko sua pizteko, Picasso lo zegoela, eta ordu bietan zihoan lotara, egunean egindakoa berarekin eztabaidatzea gustatzen zitzaiolako berandu arte lanean zebilen Picassori. Tartean zeuden orduetan, Gilotek Picassoren eskutitzei erantzun, galeristekin harremana mantendu, materialak erosi, lanen bidalketak antolatzen zituen. 25 urte zituen Gilotek, 65 Picassok, eta artista aberats eta famatua zen dagoeneko; kudeaketa lana ez zen gutxi. Aldiz, neskame batek egiten zizkien etxeko lan gehienak, eta horri esker, arratsaldeetan ordu pare batez margotzea lortzen zuen Françoisek.

Laguntzaile eta idazkari lanez gain, Picassoren nartzisismoa elikatzen galdu behar zuen energia da, agian, txundigarriena. Adibidez, altxatzea kostatzen zitzaion Picassori, eta goizero ordubete ematen zuen Gilotek gosaria ohera eraman eta zein artista bikaina zen esaten, munduak behar zuela bera altxa eta lanera joan zedin.

Hainbatetan, harremanean ezeroso sentitu zen Gilot. Lehenengo bietan, Picassok umeak izatera bultzatu zuen, horrekin burua okupatuko zuelakoan. Hirugarrenean, berriz, Gilotek alde egin zuen. Picassok espero bezala ordaindu zion: bere gauzak suntsitu zituen (artelanak barne), bere galerian zein erakusketetan Gilot egotea debekatu zuen. Handik gutxira, AEBetara alde egin zuen Gilotek. Eta burua okupatzeko izan zituzten bi ume horiek, Paloma eta Claude, oinordekotzarik gabe utzi zituen Picassok Gilotek liburua argitaratu zuenean. Egun, biolentzia bikarioa deitzen zaio horri.

Bizirautea eta leku propio txiki bat izatea lortu zuen Gilotek, baina, hala ere, historian behin eta berriz da ezabatua. Horren eredu da Guggenheim museoan dagoen Picassoren erakusketa. Harekin itxiko dut hurrengo zutabean ezabatzeen serie hau.


korde-gabe

Korde gabe

Sky Hopinka

Guggenheim Bilbao (Bilbo, Bizkaia)

2025eko Irailaren 18tik
2026ko Urtarrilaren 18ra

birtopaketa

Birtopaketa

Jon Benet - Jonbismo

CBA IrekiArt aretoa (Irun, Gipuzkoa)

2025eko Irailaren 11etik
2025eko Azaroaren 29ra

genesis

Genesis

Nisa Goiburu

Sakana (Donostia, Gipuzkoa)

2025eko Urriaren 03tik
2025eko Azaroaren 27ra

topaketen-dardara-artistikoa-iraunaraztea

Topaketen dardara artistikoa iraunaraztea

Aza. 16 | Uxue Rey Gorraiz [BERRIA.eus]

Iazko Iruñeko Topaketetan plazaratutako gogoeta artistikoetan inspiratutako sei obra jarri dituzte ikusgai Baluarten, gune hori pentsamendurako eta sorkuntzarako "erresonantzia kaxa" bihurtzeko asmoz. Erakusketa azaroaren 29ra arte izanen da ikusgai.

erakusketa-integratzailea

Erakusketa integratzailea

Aza. 14 | Ismael Manterola Ispizua [BERRIA.eus]

Gutxien espero duzun erakusketak generoaren parekidetasun aldetik egokia izateagatik harritzen zaitu. Ezusteko polita izan nuen Bartzelonako Miró Fundazioan ikusgai dagoen Miró eta Estatu Batuak erakusketa bisitatzerakoan.

ez-dakizuna-egitea-ez-dakizunarekin

Ez dakizuna egitea, ez dakizunarekin

Aza. 14 | Iñigo Astiz [BERRIA.eus]

Azken bost urteetan sortutako eskulturak bildu ditu Angel Bados artistak Bilboko Carreras Mugica galerian. Jorge Oteizaren oihartzuna eta Europako artea ez ezik, arabiar kultura ere izan du sorkuntzarako solaskide.

firenzek-fra-angelicoren-birbalorazioa-proposatzen-du

Firenzek Fra Angelicoren birbalorazioa proposatzen du

Aza. 12 | Olivier Tosseriren artikulutik itzulia [JdA]

Italiako azken hirurogeita hamar urteetan egin den lehen atzera begirako erakusketak baieztatzen du fraide margolariari Berpizkundeko iraultza artistikoan egotzitako rola.

alfonbretan-kontatutako-gerra

Alfonbretan kontatutako gerra

Aza. 07 | Enekoitz Telleria Sarriegi [BERRIA.eus]

Erakusketa berezi bat jarri dute Donostiako Nomada dendan: ‘Balak ehuntzen, bakea amesten'. Afganistango emakumeek ehotako alfonbrak dira: tankeak, hegazkinak, misilak eta granadak dituzte apaingarri gisa.

Artekaria

Euskal Herriko Arte ataria

ZAPART sareak sortutako ataria duzu hau. Gure euskal lurralde txikiak duen artista eta azpiegitura aberastasun harrigarriari ikusgarritasuna eman nahi diogu Artekariarekin. Izan ere, hain eremu ttipi batean hainbeste museo (Artium, Oteiza, Arte Ederretakoak, Guggenheim…), arte zentro (Uharte zentroa, Tabakalera, Bilbaoarte…), areto publiko zein pribatu (Didam, Zitadela, Bastero, Portalea, Ospitalea, fundazioen aretoak…), galeria pribatu tradizionalak eta artistenak… hainbeste programazio eta artista lan ikusgai eta denbora berean ikusgarritasun oso zaila dagoela iruditzen zaigu. Horren konpontzen laguntzeko sortu dugu atari hau.

Artekaria

Artista profesionalen sarea

Zapart sareak Euskal Herriko sei lurralde historikoetan bizi eta lan egiten duten artista profesionalen saretzea eta horien lana sustatzea eta eskubideak defenditzea du helburu.