artekaria

Euskal Herriko
Artearen ataria

aktualitatea

Emakumeen ezabatzea (II): Françoise Gilot

Ekainean utzi gintuen Françoise Gilot artistak. 101 urte zituen: bizitza oparoa izan zuen, pertsonala zein artistikoa. Pintore bikaina, bere lanak New Yorkeko Metropolitanen eta Parisko Pompidou zentroan daude, besteak beste. Aitzitik, gehienok ez dugu bere obragatik ezagutzen, Picassorekin izan zuen harremanagatik baizik; are, hura kontatzeko idatzi zuen liburuagatik.

emakumeen-ezabatzea-ii-francoise-gilot

26 Octobre 2023 | Haizea Barcenilla [BERRIA.eus]

Aurreko zutabean Eileen O'Saughnessyri buruz mintzatu nintzen, Orwellen emazteaz. Eileenek ez zigun bere bizitzaren kontakizunik utzi; Anna Funderrek berreraiki behar izan digu. Gilotek, aldiz, ezabatua izango zela jakinik, bere historiaren aldea kontatzeko aukera probestu zuen, eta artistarekin bizitako hamar urteak ekarri dizkigu Nire bizitza Picassorekin liburuan.

Eileen bezala, hasieran misio eder batean sentitzen zen Françoise, bere bizitza arte-ekarpen zoragarriak ekoizten laguntzera eskainita. Hortaz, Eileenek bezala, eguna Picassoren beharren arabera antolatzen zuen. Goizeko seietan esnatzen zen estudioko sua pizteko, Picasso lo zegoela, eta ordu bietan zihoan lotara, egunean egindakoa berarekin eztabaidatzea gustatzen zitzaiolako berandu arte lanean zebilen Picassori. Tartean zeuden orduetan, Gilotek Picassoren eskutitzei erantzun, galeristekin harremana mantendu, materialak erosi, lanen bidalketak antolatzen zituen. 25 urte zituen Gilotek, 65 Picassok, eta artista aberats eta famatua zen dagoeneko; kudeaketa lana ez zen gutxi. Aldiz, neskame batek egiten zizkien etxeko lan gehienak, eta horri esker, arratsaldeetan ordu pare batez margotzea lortzen zuen Françoisek.

Laguntzaile eta idazkari lanez gain, Picassoren nartzisismoa elikatzen galdu behar zuen energia da, agian, txundigarriena. Adibidez, altxatzea kostatzen zitzaion Picassori, eta goizero ordubete ematen zuen Gilotek gosaria ohera eraman eta zein artista bikaina zen esaten, munduak behar zuela bera altxa eta lanera joan zedin.

Hainbatetan, harremanean ezeroso sentitu zen Gilot. Lehenengo bietan, Picassok umeak izatera bultzatu zuen, horrekin burua okupatuko zuelakoan. Hirugarrenean, berriz, Gilotek alde egin zuen. Picassok espero bezala ordaindu zion: bere gauzak suntsitu zituen (artelanak barne), bere galerian zein erakusketetan Gilot egotea debekatu zuen. Handik gutxira, AEBetara alde egin zuen Gilotek. Eta burua okupatzeko izan zituzten bi ume horiek, Paloma eta Claude, oinordekotzarik gabe utzi zituen Picassok Gilotek liburua argitaratu zuenean. Egun, biolentzia bikarioa deitzen zaio horri.

Bizirautea eta leku propio txiki bat izatea lortu zuen Gilotek, baina, hala ere, historian behin eta berriz da ezabatua. Horren eredu da Guggenheim museoan dagoen Picassoren erakusketa. Harekin itxiko dut hurrengo zutabean ezabatzeen serie hau.


beste-beldur-batzuk

Beste beldur batzuk

Antoni Muntadas

Musée de l'Université de Navarre (Iruñea, Nafarroa)

Du 15 Octobre 2025
Au 01 Mars 2026

arcoiris-82

Arcoiris 82

Irati Gorostidi

Tabakalera (Donostia, Gipuzkoa)

Du 11 Septembre 2025
Au 06 Janvier 2026

espazioaren-anatomia

Espazioaren anatomia

Maria Helena Vieira da Silva

Guggenheim Bilbao (Bilbo, Bizkaia)

Du 16 Octobre 2025
Au 22 Février 2026

pintamonas

Pintamonas

Zaragüeta

Nafarroako museoa (Iruñea, Nafarroa)

Du 10 Octobre 2025
Au 22 Février 2026

topaketen-dardara-artistikoa-iraunaraztea

Topaketen dardara artistikoa iraunaraztea

16 Nov. | Uxue Rey Gorraiz [BERRIA.eus]

Iazko Iruñeko Topaketetan plazaratutako gogoeta artistikoetan inspiratutako sei obra jarri dituzte ikusgai Baluarten, gune hori pentsamendurako eta sorkuntzarako "erresonantzia kaxa" bihurtzeko asmoz. Erakusketa azaroaren 29ra arte izanen da ikusgai.

erakusketa-integratzailea

Erakusketa integratzailea

14 Nov. | Ismael Manterola Ispizua [BERRIA.eus]

Gutxien espero duzun erakusketak generoaren parekidetasun aldetik egokia izateagatik harritzen zaitu. Ezusteko polita izan nuen Bartzelonako Miró Fundazioan ikusgai dagoen Miró eta Estatu Batuak erakusketa bisitatzerakoan.

ez-dakizuna-egitea-ez-dakizunarekin

Ez dakizuna egitea, ez dakizunarekin

14 Nov. | Iñigo Astiz [BERRIA.eus]

Azken bost urteetan sortutako eskulturak bildu ditu Angel Bados artistak Bilboko Carreras Mugica galerian. Jorge Oteizaren oihartzuna eta Europako artea ez ezik, arabiar kultura ere izan du sorkuntzarako solaskide.

firenzek-fra-angelicoren-birbalorazioa-proposatzen-du

Firenzek Fra Angelicoren birbalorazioa proposatzen du

12 Nov. | Olivier Tosseriren artikulutik itzulia [JdA]

Italiako azken hirurogeita hamar urteetan egin den lehen atzera begirako erakusketak baieztatzen du fraide margolariari Berpizkundeko iraultza artistikoan egotzitako rola.

Artekaria

Le portail de l'art en Euskal Herria

Ceci est le portail créé par le réseau ZAPART. Avec ARTEKARIA, nous voulons donner de la visibilité à l'incroyable richesse artistique et infrastructurelle de notre petit territoire basque (Euskal Herri osoa). En effet, il nous semble que dans un espace aussi réduit où se trouvent tant de musées (Artium, Oteiza, Beaux-Arts de Bilbo, Guggenheim…), de centres d'art (Uharte-zentroa, Tabakalera, Bilbaoarte…), de salles publiques et privées (Didam, Zitadela, Bastero, Portalea, Ospitalea, fondations) galeries traditionnelles ou d'artistes… avec tant de programmations et d'œuvres d'artistes visibles, la visualisation de cet ensemble n'est pas facile. Nous avons créé ce portail pour aider à remédier à ce manque.

Artekaria

Le réseau des artistes professionnel.le.s d'Euskal Herria

Zapart a pour objectif de mettre en réseau, de promouvoir le travail et de défendre les droits des artistes professionnel.le.s vivant et travaillant en Euskal Herri (sur les six territoires historiques que sont Araba, Bizkaia, Gipuzkoa, Lapurdi, Nafarroa et Zuberoa).