artekaria

Euskal Herriko
Artearen ataria

aktualitatea

Artearen eta fisika kuantikoaren maiatza Tabakaleran

Guggenheim Bilbao Museoarekin lankidetzan, Ikuspegi kuantikoak programa EAEko beste erakunde kultural batzuetara zabalduko da publiko berriengana iristeko.

artearen-eta-fisika-kuantikoaren-maiatza-tabakaleran
Jaione Camborda zinemagilea

| 2025eko Maiatzaren 2a

Maiatzean, Tabakalerak jardueren programa publiko zabala eskainiko du Ikuspegi kuantikoak erakusketaren inguruan; arte garaikidea eta fisika kuantikoa diziplina anitzeko ikuspegi batetik lotzen dituen proposamena. Programa honek Eusko Jaurlaritzako Zientzia, Unibertsitate eta Berrikuntza Sailaren laguntza estrategikoa du, eta Euskal Autonomia Erkidegoko beste erakunde kultural batzuetara zabaltzen da, besteak beste, Guggenheim Bilbao Museora. Horrela, Donostiatik harago doa erakusketa-proiektu honen irismena.

Izan ere, Guggenheim Bilbao Museoarekiko lankidetza da programa honen funtsezko osagaietako bat. Maiatzaren 4an, igandea, 6 eta 10 urte bitarteko haurrak dituzten familientzako tailerra emango da museoan. Maushaus kolektiboak gidatuko du tailerra, artea, zientzia eta teknologia uztartuta hezkuntza-esperientzien sorkuntzan adituak. Tailerraren helburua da txikienak fisika kuantikoaren oinarrizko kontzeptuetan murgiltzea, jolasaren, irudimenaren eta sormen-esplorazioaren bidez.

Maiatzaren 6an, asteartea, Artearen eta zientziaren arteko elkarrizketak mahai-ingurua izango da Guggenheimen. Bertan, Ikuspegi kuantikoak erakusketaren komisario Mónica Bello, erakusketan parte hartzen duen Abelardo Gil-Fournier artista, eta Donostia International Physic Center-eko (DIPC) zuzendari Ricardo Díez Muiño izango dira parte hartzen. Topaketak gogoeta partekatua proposatzen du, fisika kuantikoaren printzipioek egungo praktika artistikoetan duten eraginaren eta arteak, aldi berean, zientzia ulertzeko irekitzen dituen bide berrien gainean.

Maiatzaren 8an, asteazkena, Karen Barad filosofo eta fisikariak zientziaren, filosofiaren eta feminismoaren arteko loturei buruzko hitzaldia emango du Tabakaleran. Kaliforniako Unibertsitateko (Santa Cruz) irakaslea, Barad ezaguna da fisika kuantikoa, azterlan feministak eta teoria kritikoa elkartzen dituen errealismo agentzialaren teoria garatzeagatik. "Meeting the Universe Halfway"-ren (2007) egilea da, erreferentziazko liburua, Susan Koppelman Award sariduna. Era berean, Bruno Latour eta John J. McDermott sariekin ere aintzatetsia izan da; sari horiek ikerketaren eta idazketaren bikaintasuna aitortzen dute filosofiarekin, gizarte-zientziekin eta etikarekin lotutako arloetan. Bere jardunak materiari eta ezagutzari buruzko begirada erabat irekia proposatzen du, fisika kuantikoaren irakurketa politiko eta afektibotik.

Maiatzaren 9an, osteguna, Tabakalerak hitzaldi hau hartuko du:100 urte fisika kuantikoan. Hau hasi besterik ez da egin. Rainer Blatt fisikariak emango du, arlo honetan ikertzaile gailenetakoa nazioartean eta atomoaren teletransportazioa lortzen lehena. Bere hitzaldian, Blattek errepasoa emango dio fisika kuantikoaren bilakaerari, hastapenetatik egungo aplikazioetaraino −GPSa, laserra eta transistoreak, besteak beste− eta konputazio kuantikoan egin berri diren garapenei buruz jardungo du. Egun horretan bertan, Blattek elkarrizketa batean parte hartuko du Jaione Camborda zinemagilearekin, Urrezko Maskorra irabazitakoa Donostia Zinemaldian. Elkarrizketa horretan, biek partekatuko dituzte errealitatea zinematik eta zientziatik ikertu, esperimentatu eta irudikatzeko moduei buruzko ikuspegiak. Aipatzekoa da Tabakalerako Ikuspegi kuantikoak erakusketan parte hartzen duela Cambordak DIPCrekin eta CERNekin lankidetzan garatutako instalazio batekin, non prozesu subatomikoen irakurketa sentsoriala eta poetikoa planteatzen duen.

Maiatzaren 17an, ostirala, Tabakaleran film laburren hautaketa bat proiektatuko da zuzendari berari, Jaione Cambordari, eskainitako Gutun Zurian, zentroak ematen duen Zinea eta Artea zikloaren barruan. Proiektatuko diren filmetako batzuk Johan van der Keuken, Herz Frank, Jessica Sarah Rinland eta Apichatpong Weerasethakul zinemagileenak dira, beste gai batzuen artean pertzepzioa, denbora eta esperientzia sentsoriala esploratzen dituztenak.

Maiatzaren 30ean, osteguna, José Luis Crespo fisikari eta dibulgatzaileak, Quantum Fracture kanalaren sortzaileak, Todo es cuántica hitzaldiarekin itxiko du hilabetea. Crespok azalduko du fisika kuantikoaren legeek nola eragiten duten gure eguneroko bizitzan eta nola ari diren aldatzen teknologia kuantiko berriak egungo mundua. Crespo, Madrilgo Fisika Teorikoaren Institutuko eta Órbita Laika telebista-programako ohiko kolaboratzailea, dibulgazio zientifikoaren ahots ezagunenetako bat da gaztelaniaren eremuan.

Bestetik, hilean zehar Tabakalerak eskainiko dituen jardueren artean daude bisita solasaldiak erakusketara, arte garaikidera hurbiltzeko Arte-Makina ikastaroko saioak, eta Zirkulu kuantikoa diziplinarteko topaketa, egun fisika kuantikoaren irismen filosofiko eta politikoari buruzko pentsamendua partekatzeko espazioa.


suaren-partea

Suaren partea

Claire Forgeot

Georges Pompidou galeria (Angelu, Lapurdi)

2025eko Abenduaren 13tik
2026ko Martxoaren 07ra

irati-gorostidi

Irati Gorostidi

Tabakalera (Donostia, Gipuzkoa)

2025eko Irailaren 11etik
2026ko Urtarrilaren 25era

praktika-nomadak-2023-25

Praktika Nomadak 2023-25

Erakusketa kolektiboa

Uribitarte40 (Bilbo, Bizkaia)

2025eko Irailaren 26tik
2025eko Azaroaren 09ra

tras-h-umantes

Tras(h)umantes

Erakusketa kolektiboa

La Casona (Amurrio, Araba)

2025eko Urriaren 09tik
2025eko Urriaren 29ra

intimitatearen-ikuskizuna-edo-artea

Intimitatearen ikuskizuna edo artea

Urr. 16 | Ismael Manterola Ispizua [BERRIA.eus]

Bukatu berria da Gasteizko Montehermoso kultur zentroan uda guztian ikusgai egon den Abel Azkona artistaren Monumentu bat familiari erakusketa.

zentzuen-konstelazioa

Zentzuen konstelazioa

Urr. 16 | Jone Rubio Mazkiaran [BERRIA.eus]

Ahanzturaren aurka. Omenaldiak eta eskaintzak | Artista: Angel Bados. | Non: Carreras Mugica galerian, Bilbon. | Noiz arte: Abenduaren 6ra arte.

25-000-kilometroko-bidaia-135-argazkitan

25.000 kilometroko bidaia 135 argazkitan

Urr. 14 | Garazi Izagirre Aiestaran [BERRIA.eus]

Jose Manuel Juan Soto argazkilariak 'Landa arrazionalismoa' erakusketa aurkeztu du Donostiako San Telmo museoan. Frankismo garaian sortutako 200 herritako arkitektura bildu du, eta ikusgai egongo da gaurtik azaroaren 23ra bitarte.

zas-kulturrek-interakzioak-en-bigarren-edizioa-aurkeztu-du

ZAS Kulturrek Interakzioak-en bigarren edizioa aurkeztu du

| 2025eko Urriaren 14a

Arabako sortzaileekin egindako urteko elkarrizketa-zikloaren bigarren edizio gisa Montehermoso Kulturunera itzultzen da, Zas Kulturren eskutik. Formatu argi eta hurbila proposatu nahi izan du: tokiko artisten lanaz, testuinguruez eta lan-moduez aritzea, entzutea ardatz hartuta, publikoaren galderekin eta artxiborako eta hedapen bateraturako grabazioarekin.

joelle-tuerlinckx-eta-artium-museoak-gorriz-bermargotu-dute-artista-belgikarraren-a-legal-museal-tag-58-m-obra-palestinarekiko-elkartasunean

Joëlle Tuerlinckx eta Artium Museoak gorriz bermargotu dute artista belgikarraren 'A LEGAL MUSEAL TAG 58 M' obra, palestinarekiko elkartasunean

| 2025eko Urriaren 9a

Euskal Herriko Arte Garaikidearen Museoak, Artium Museoak, gorriz bermargotu du gaur goizean A LEGAL MUSEAL TAG 58 m (2017 remake 2024) lana, Joëlle Tuerlinckx (Brusela, 1958) artista belgikarrak El caso de l(a casa) museo(a) erakusketako (museoak 2024ko azaroa eta 2025eko apirila bitartean eskaini ziona) marra zuria. Ekintza hau Tuerlinckxek egindako proposamen bati erantzuten dio, Israelek Gazako palestinarren giza eskubideak sistematikoki urratzen dituela salatzeko.

iruditeria-berriak

Iruditeria berriak

Urr. 09 | Garazi Ansa [BERRIA.eus]

Susan Cianciolo. The Giants of the Circle & The Birds of Circus, The Hawk Looks Out with The Golden Eagle, Adult & Juvenile. | Non: Cibrian galeria, Donostia. | Noiz arte: 2025eko azaroaren 15era arte.

dotore-aritzea-edo-zerbait-esatea

Dotore aritzea edo zerbait esatea

Urr. 09 | Haizea Barcenilla [BERRIA.eus]

Eliza baten aurretik igarotzen ari nintzela, haren historia eta ezaugarriak azaltzen zituen panel bat aurrean zuela ikusita, irakurtzera hurbildu nintzen.

Artekaria

Euskal Herriko Arte ataria

ZAPART sareak sortutako ataria duzu hau. Gure euskal lurralde txikiak duen artista eta azpiegitura aberastasun harrigarriari ikusgarritasuna eman nahi diogu Artekariarekin. Izan ere, hain eremu ttipi batean hainbeste museo (Artium, Oteiza, Arte Ederretakoak, Guggenheim…), arte zentro (Uharte zentroa, Tabakalera, Bilbaoarte…), areto publiko zein pribatu (Didam, Zitadela, Bastero, Portalea, Ospitalea, fundazioen aretoak…), galeria pribatu tradizionalak eta artistenak… hainbeste programazio eta artista lan ikusgai eta denbora berean ikusgarritasun oso zaila dagoela iruditzen zaigu. Horren konpontzen laguntzeko sortu dugu atari hau.

Artekaria

Artista profesionalen sarea

Zapart sareak Euskal Herriko sei lurralde historikoetan bizi eta lan egiten duten artista profesionalen saretzea eta horien lana sustatzea eta eskubideak defenditzea du helburu.