artekaria

Euskal Herriko
Artearen ataria

aktualitatea

Zero Grabitatea

Erakusketa txiki bezain interesgarria zabaldu du Txillida Lekuk artista donostiarraren lanean sakontzeko. Eduardo Txillidaren eskulturek sarritan egiten dute naturaren kontra, baina 70eko hamarkadan grabitateari aurre egiteko Topaguneak serieari hasiera eman zion. Serie horretako eskultura batzuk airean nola jarri ariketa tematia bihurtu zen artistarentzat.

zero-grabitatea
Chillida Leku

2023ko Urtarrilaren 25a | Ismael Manterola Ispizua [BERRIA.eus]

Baina nahiz eta Txillidak lurretik altxatzeko gogoa izan, ordura arte erabilitako materialekin ezinezko ahalegina zen, neurri handiko altzairuzko, harrizko, egurrezko edo lurrezko eskulturek izugarrizko pisua hartzen zutelako. Horregatik, beste material batekin probak egiten hasi zen eskultura handiak zintzilik jarri ahal izateko: hormigoia. Eraikuntza teknikak erabilita, 1972. urtean, Topagunea III izeneko eskultura pisutsua sortu zuen Madrilgo Castellana pasealekuko bidegurutzean eskegitzeko. Hala ere, grabitateari aurre egiteko teknikaren laguntza behar izan zuen zubi baten beheko partean 6 tonako pisua zuen eskulturatzarra eskegitzeko.

Emaitzak txundituta, 1973. eta 1974. urteen artean, Bilboko Arte Ederren Museoan ikusgai dagoen Topagunea IV izeneko eskultura sortu zuen. Madrilgoaren ahizpa izan daitekeenak pisu handiagoa du, 16 tonakoa alegia, eta artistak museoari eman ondoren, espazio berezia egokitu behar izan zuten Bilboko museoaren barruan. Lan horrek eskegitzeko eman zituen arazoak lekuz aldatzerakoan errepikatu ziren, 2000. urtean.

Hemendik gutxira, aipatutako Topagunea IV eskulturak Bilbotik Zabalagarako bideari ekingo dio, Zero grabitatea erakusketaren parte izateko. Ikusgarria izango da benetan erraldoiaren bidaia, bai teknikaren aldetik, bai kontserbazio aldetik. Nola mugitu 16 tonako artelana? Zein baldintzatan? Bestalde, Txillida Lekun eskegitzeko ingeniaritzaren laguntza ezinbestekoa izango da; beraz, zientzia, teknika eta artea bat eginda ikusiko ditugu ekimen horretan.

Horrelako arazo teknikoei aurre egiteko gai garen garaian, zaila iruditzen zait askoz ere sinpleagoak diruditen arazoak konpondu gabe jarraitzea. Hain zuzen, Txillida Lekura iristeko EuskoTrenek Errekalden duen geltokitik sei minutu besterik behar ez banituen ere, errepide erditik joan behar izatea harrigarria egin zitzaidan. Badakit autobus linea batek Txillida Lekura eraman nazakeela, badakit museo pribatua dela eta ez dela erakundeen ardura toki guztietara irisgarritasuna ziurtatzea, baina tren geltoki batetik kilometro eskasera dagoen interes publikoko toki batera oinez iristeko arazoak izateak gaur egungo diskurtso ekologiko guztiak bertan behera uzten ditu.


irati-gorostidi

Irati Gorostidi

Tabakalera (Donostia, Gipuzkoa)

2025eko Irailaren 11etik
2026ko Urtarrilaren 25era

egikera-sortzaile-bat

Egikera sortzaile bat

Marisa González

Azkuna Zentroa (Bilbo, Bizkaia)

2025eko Urriaren 29tik
2026ko Urtarrilaren 18ra

leo-burge

Leo Burge

Barriek programa

Rekalde Aretoa (Bilbo, Bizkaia)

2025eko Urriaren 14tik
2025eko Abenduaren 14ra

formaren-sintaxia

Formaren sintaxia

Maite Leyún

Nafarroako museoa (Iruñea, Nafarroa)

2025eko Maiatzaren 14tik
2026ko Martxoaren 22ra

puntu-itsua

Puntu itsua

Eremuak programa

Clara Campoamor zentro zibikoa (Barakaldo, Bizkaia)

2025eko Azaroaren 22tik
2026ko Urtarrilaren 07ra

tinduen-zirriborroen-kontserbazio-delikatua

Tinduen zirriborroen kontserbazio delikatua

Abe. 12 | Xalbat Alzugarai Etxeberri [BERRIA.eus]

Marrazki bilduma handia du Baionako Bonnat Helleu museoak. Tindu lanak egiteko zirriborroak dira gehien-gehienak, eta, erakusleihoetan izateko, zaharberritu behar izaten dituzte. "Xinaurri lana" dela kontatu du Cecile Bignon kontserbatzaileak.

materialtasunaren-ondarea

Materialtasunaren ondarea

Abe. 11 | Jone Rubio Mazkiaran [BERRIA.eus]

Argizari galdua | Artistak: Askoren artean. | Non: Iruñeko Ziudadelako Labean. | Noiz arte: urtarrilaren 25era arte.

frank-gehry-bilboko-guggenheim-museoaren-arkitektoa-hil-da

Frank Gehry Bilboko Guggenheim Museoaren arkitektoa hil da.

| 2025eko Abenduaren 10a

Arkitektoa abenduaren 5ean, Santa Monican (Kalifornian) 96 urte zituela zendu da. Beren garaia hainbeste aztarna utziz eta hirigintza-paisaian hain nabarmen eragin duten arkitekto gutxik lortu dute Frank Gehryk lortutakoa.

art-beyond-fire

Art Beyond Fire

Abe. 10 | Ismael Manterola Ispizua [BERRIA.eus]

Arteari eta arriskuari buruzko topaketak antolatu zituen aurreko azaroaren 27an Moving Artists delako GGKE garapenerako gobernuz kanpoko erakundeak. Ixone Sadaba artistak eta Ignacio Rodriguez Tucho abokatuak sortutako erakundeak gatazkak dauden tokietan bizi diren artisten mugikortasuna du helburu. Era berean, gure inguruko artistek gatazkak dauden tokiak ezagutu ditzaten da beste helburuetako bat.

nafarroako-museoak-bere-erakusketa-iraunkor-osoa-berriz-ireki-du

Nafarroako Museoak bere erakusketa iraunkor osoa berriz ireki du

| 2025eko Abenduaren 9a

Irekiera energia-eraginkortasuneko lehen faseko obren amaierarekin etorri da. Estalkiaren isolamendua eta kanpoko arotzeria berritu dira, eta aretoak eguneratu eta garbitu. Bigarren fasea martxan da jada eta Museoak 2026rako aldi baterako erakusketa eta programazio zabala aurkeztu du.

degasek-eginiko-eta-orain-arte-ezagutu-gabeko-margolan-bat-autentifikatua-izan-da

Degasek eginiko eta orain arte ezagutu gabeko margolan bat autentifikatua izan da

Abe. 05 | JdAren artikulutik itzulia

Michel Schulman, XIX. eta XX. mendeetako margolanen adituak, Edgar Degas artistaren margolan berri bat autentifikatu duela jakinarazi du. Artistaren garai italiarrekoa litzateke, 1856 eta 1860 artekoa. Margolana, adituak sortutako Edgar Degasen katalogo arrrazoinatu digitalizatuan sartu da. Egiazko bertsioa bilduma partikular batean dago.

lehen-erdia

Lehen erdia

Abe. 04 | Garazi Ansa [BERRIA.eus]

MAIDER LOPEZ. UKITU | Non: Donostiako Tabakalera zentroan. | Noiz arte: 2026ko otsailaren 1era arte.

esanguratsu

Esanguratsu

Abe. 04 | Haizea Barcenilla [BERRIA.eus]

Guggenheim museoan, Maria Helena Vieira da Silvaren margo eder baten aurrean nengoela, etorri zitzaidan galdera burura: zergatik ez du erakusketa honek berrireki Bilboko Arte Ederren Museoa, Georg Baselitzenak egin beharrean?

Artekaria

Euskal Herriko Arte ataria

ZAPART sareak sortutako ataria duzu hau. Gure euskal lurralde txikiak duen artista eta azpiegitura aberastasun harrigarriari ikusgarritasuna eman nahi diogu Artekariarekin. Izan ere, hain eremu ttipi batean hainbeste museo (Artium, Oteiza, Arte Ederretakoak, Guggenheim…), arte zentro (Uharte zentroa, Tabakalera, Bilbaoarte…), areto publiko zein pribatu (Didam, Zitadela, Bastero, Portalea, Ospitalea, fundazioen aretoak…), galeria pribatu tradizionalak eta artistenak… hainbeste programazio eta artista lan ikusgai eta denbora berean ikusgarritasun oso zaila dagoela iruditzen zaigu. Horren konpontzen laguntzeko sortu dugu atari hau.

Artekaria

Artista profesionalen sarea

Zapart sareak Euskal Herriko sei lurralde historikoetan bizi eta lan egiten duten artista profesionalen saretzea eta horien lana sustatzea eta eskubideak defenditzea du helburu.