Zerbait lehertzean hura osatzen duten elementuek har ditzakeen hamaika norabideen erregistro moduko bat da erakusketa. 2024tik 2025erako tartean, Bilbo Arteren estudioetan lanean aritu diren hamalau artistaren lanak bildu ditu erakundeak Uribitarte kalean duen aretoan. Eta, horregatik, erakusten diren lan guztiak kokapen bertsuan sortu diren arren, arte sorkuntzak har ditzakeen norabide, joera eta testura guztien erakusgarri da erakusketa. 30 artelan inguru dira guztira, eta guztiak izango dira aurrerantzean Bilbo Arte bildumaren parte. Besteak beste, M. Benito Piriz, Ana Busto, Miren Doiz, Hodei Herreros, Marc Vives, Pablo Marte eta Yon Mataukoren lanak daude tartean. Irailaren 7ra arte egongo da zabalik.

Esate baterako, Gabriele Muguruza artistaren lanak ikus daitezke erakusketa hasieran; hain justu, Muguruzak Ertibil lehiaketako bigarren saria jaso du aurten. Haren bi eskultura dira bisitariak aurrez aurre topatuko dituen lehen lanetako bi. Baina sortzaile gazteagoekin batera ibilbide luzeko artisten lanak ere badaude erakusketan. Marc Vives da haietako bat. Bartzelonan jaio zen, baina urteak daramatza Euskal Herrian lan egiten, eta, besteak beste, Tractora arte kooperatibaren sortzaileetako bat ere izan zen Vicente Vazquez, Ainara Elgoibar eta Usue Arrietarekin batera.

Performancearen, eskulturaren eta arte kontzeptualaren artean koka daiteke Vivesen lana, esaterako. Ahotsaren materialtasuna izan ohi du lehengai, eta, hain zuzen, ahotsa da Bilbo Arten osatu duen instalazioaren muina ere. Beste hainbat artelanekin batera, aretoko entxufe bati lotutako eskuko telefono bat topatuko du bisitariak. Bazter batean dago sakelakoa, baina areto osora zabaltzen da haren hotsa. Bideo bat ikus daiteke bertan. Itsaso barrutik grabatuta daude irudiak, eta artistaren ahotsa ere zabaltzen du bozgorailuak, marmarka, zezelka, erdi kantuan, zarata erritmikoak eginez, eta, horrekin batera, bisitariak lurrean zabalduta topatuko ditu gizakiak sor ditzakeen hainbat zarata klaseren erregistro moduko bat biltzen duten fitxak.

Ana Bustoren lanak ere ikus daitezke erakusketan. Igorren (Bizkaia) jaio zen, baina New Yorken bizi da 1980ko hamarkadaz geroztik, eta, dioenez, memoria bisuala lantzeko ariketa bat dira erakusketan jarri dituen lanak. Emakume baten gorputza erakusten duen serigrafia bat jarri du horman, esaterako, eta eskultura bat ere badago ikusgai. Boxeoa 3D-n du izena pieza horrek, eta, hain zuzen ere, 3D inprimagailu bat baliatuz sortu du. Baina elementu sintetiko horiek egur errez osatutako egitura batekin uztartu ditu artistak. Aretoko testuan irakur daitekeenez, 2005ean Mexiko Berrian erretako mendi bat ikusi zuenetik, maiz baliatu du material hori ere.

Kalean topatutako materialak baliatu ditu Miren Doiz artistak Bilbo Arteko piezak sortzeko. Collage moduko batzuk dira emaitzak. Arte sorkuntza bizitzeko duen moduari buruzko gogoeta batzuk ere aipatu ditu erakusketarako prestatutako testuan. "Paradoxa da praktika artistikoa eta hori egiteko baldintza materialak izatea nire arazo gehienen jatorria eta, aldi berean, naizen lekua, nire gela propioa. Izan ere, nire ziurtasun bakarrenetako bat da sorkuntza dela nire autonomia eremu bakarra gero eta oldarkorragoa den inguru batean". Eta, hain zuzen ere, haren hitzetan, munduaren nondik norakoen berri ematen dute artelanetan darabiltzan materialek. Dioenez, etxebizitzen espekulazioaz, diru goseaz, etxegabetzeez eta erreformez mintzo baitira birziklatutako errealitate puska horiek.

Hamaika marrazki biltzen dituen areto beltz batek ixten du erakusketa. Pablo Marte artista espainiarrak ibilbide luzea du arte sorkuntzan, eta harena da azken instalazio hori. Hormak beltzez margotu, eta orri beltzen gainean egindako hamaika marrazki koloretsu pilatu ditu bata bestearen gainean.

Artista liburuak

Artelanekin batera, artista bakoitzak sortutako artista liburu bana ere topatuko du bisitariak erakusketan. Ez da espresuki ezarritako baldintza izan, baina ezta kasualitate hutsa ere. Roberto Agirrezabala artistarekin gaiari buruzko tailerra egin dute sortzaileek Bilbo Arten, eta, haren laguntzarekin, bakoitzak bere moldera egokitu du formatua. Horregatik, liburu itxura klasikoagoa duten piezak ez ezik, erakusketan badira bestelako lan batzuk ere.

Tutu batean bildutako argazki bilduma bat da Ana Bustorena, esaterako, baina erakusketan, sabaitik zintzilikatu, eta, beraz, lurreraino isurtzen da argazki sorta. Artxibategietan erabiltzen den kutxa bat baliatu du Yon Mataukok bere artista liburua sortzeko, baina, bisitariak zabaltzen duenean, ez du paperik topatuko bertan. Bozgorailu txiki bat aktibatzen da inork kutxa irekitzen duen aldiro, eta behin eta berriz errepikatzen den mandarinezko esaldi bat entzungo du bertatik.

Aurreko aldietan, erakusketa amaieran jarri izan dituzte artisten liburuak, baina oraingoan, gainerako artelanen parean jarri dituzte.

Erakusketa ikusteko bisita gidatuak ere antolatu dituzte, eta katalogo bat ere eman dute argitara. Aurten erakusketako artisten lanak biltzen ditu argitalpenak, bai eta Bilbo Artek denboraldi honetan antolatu dituen ekintzak ere.

Hemendik aurrera bekek izango duten aldaketa bat ere aipatzen da bertan. Alde batetik, handitu egingo dira laguntzak —5.000 eurokoak ziren handienak orain artean, eta 14.300 eurokoak izango dira aurrerantzean—. Baina, horrez gainera, beka jasotzen duten sortzaileek Gizarte Segurantzan kotizatuko dute aurrerantzean. Artisten profesionalizazioa laguntzeko asmoz egin dute aldaketa. Eta, horretaz gainera, azpiegituretan hainbat hobekuntza ere egin dituzte.

ARTISTAK

M. Benito Piriz (Durango, Bizkaia, 1992) | Leo Burge (Londres, 1991) | Ana Busto (Igorre, Bizkaia, 1952) |Almudena Crespo (Madril, 1957) | Miren Doiz (Iruñea, 1980) | Hodei Herreros (Gasteiz, 1997) | Marta Lorenzana (Asturias, Espainia, 1987) | Pablo Marte (Cadiz, Espainia, 1975) |Yon Matauko (Gasteiz, 1987) | Gabriele Muguruza (Donostia, 1992) | Joey Ordoñez (El Puerto de Santa Maria, Espainia, 1985) | Javier R. Perez-Curiel (Oviedo, Espainia, 1978) | Marc Vives (Bartzelona, 1978) | Judith Voet (Belgika, 1993).