artekaria

Euskal Herriko
Artearen ataria

aktualitatea

Artium museoak 2026ko urteko programazioa aurkeztu du

Euskal Herriko Arte Garaikidearen Museoak zinema etnografikoari buruzko ikuspegi kritikoak jorratzen dituen tesi erakusketa kolektiboa inauguratuko du urtarrilean. Horretaz gain, banakako erakusketak eskainiko dizkie Juana Cima (Caibarién, Cuba, 1951), Rosalind Nashashibi (Londres, 1973), Irene Kopelman (Córdoba, Argentina, 1974) eta Jochen Lempert (Moers, Alemania, 1958) artistei. Era berean, Z Aretoaren egitarauak Jumana Manna (Princeton, 1987) artistaren ekoizpena aurkeztuko du.

artium-museoak-2026ko-urteko-programazioa-aurkeztu-du
Los Ingrávidos kolektiboa, 'The Sun Quartet, Part 4: Far from Ayotzinapa', 2017 (fotograma)

| 2025eko Abenduaren 17a

Euskal Herriko Arte Garaikidearen Museoak Marwa Arsanios (Washington. D.C., 1978) libanoar jatorriko artistaren Lurrak ez du jaberik izango erakusketa aurkeztu zuen pasa del azaroan. Erakusketaren muinaWho is Afraid of Ideology?(Nor da ideologiaren beldur?, 2017 – abian) izeneko pieza dokumental sail bat da. Proiektu horretan, Ekialde Ertaineko eta Kolonbiako hainbat geografiatan lurra nola berreskuratu eta ustiatzen den ikertzen ari da Arsanios. ErakusketanRight of Passage(2025) bosgarren kapitulua aurkezten da, Fondazione Sandretto Re Rebaudengo (Turin) eta Fundació Joan Mirórekin (Bartzelona) batera ekoitzia. Erakusketa hau 2026an Suitzako Haus fur Kunst Urira joango da.

Museoaren erakusketa-programazio berria urtarrilaren 16an hasiko da, Zirkulu batetik begira begiraden zirkulu batean lanaren aurkezpenarekin. Erakusketa kolektibo horrek modu kritiko eta espekulatiboan aztertuko du mugimenduan dagoen irudiak narratiben eraikuntzan eta otredadearen irudikapenetan izan duen papera, zinema etnografikoaren askotariko tradizioan erreparatuz. 25 zinemagile, artista eta kolektiboren lanen bidez, ezarritako metodologiak eraikitzeko, irudiak ekoizteko teknologiak zalantzan jartzeko eta narratiba eta irudikapen nagusiei aurre egiteko moduak bilduko ditu proiektuak. Erakusketan parte hartzen duten artisten arteanhonako hauek daude: Raymonde Carasco, Colectivo Los Ingrávidos, Maya Deren, Juan Downey, Sheroanawe Hakihiiwe, Aida Harika, Edmar Tokorino eta Roseane Yariana, Helena Producciones, Héctor Hyppolite, Sarah Maldoror, Beatriz Santiago Muñoz, Deborah Stratman, Trinh T. Minh-ha eta Santiago Yahuarcani. Catalina Lozano Artium Museoaren komisarioburuak komisariatua, Louidgi Beltrame artistarekin egindako elkarrizketak eta trukeak laguntzarekin.

Testuinguruan praktika artistikoaren eztabaidetara hurbiltzeko funtsezkoak diren artisten lana ikertu, zaindu eta erakusteko xedearekin jarraituz, Artium Museoak erakusketa bat eskainiko dio Juana Cima (Caibarién, Cuba, 1951) artistaren lanari. Cima aktibismoaren eta ikonografia feministaren garapenean funtsezko figura da Euskal Herrian 1970eko hamarkadaz geroztik, eta eskubide sozialen aldeko borrokarekin eta iruditeria berrien eraikuntzarekin duen konpromisoa islatzen du bere lana. Bere artxibo pertsonala museoaren Dokumentazio Zentroaren parte da, besteak beste, Gema Intxausti (Gernika-Lumo, 1966) eta Esther Ferrer (Donostia, 1937) artisten artxiboekin batera. Erakusketa otsailaren 28an inauguratuko da, eta Garazi Ansa historialariak (Oiartzun, 1989) komisariatu du.

Ekainean, Rosalind Nashashibi (Londres, 1973) palestinar jatorriko margolari eta zinemagilearen lanari eskainitako erakusketa bat aurkeztuko da, Palestinako herriaren oroimena eta erresistentzia gogora ekartzen duten duela gutxiko margolan batzuk ardatz hartuta. Artistaren ekoizpenean ohikoa da pinturaren historiari buruzko erreferentziak eta aipuak aurkitzea, baita herri-kulturaren parte diren elementuak ere. Erakusketa artistak Artium Museoarekin duen lankidetzaren jarraipena da. 2021ean hasi zen bere lan zinematografikoa aurkezten, gaur egun museoaren bildumaren parte den A Wider Kind of Love (2021) pinturarekin batera, eta Palestinaz "hitz egiteari ez uzteko" agertoki bat eratzea proposatzen du.

Udazkeneko denboraldia bi erakusketa berrirekin hasiko da. Urrian Amsterdamen bizi den Irene Kopelman (Cordoba, Argentina, 1974) artista argentinarraren lana aurkeztuko du museoak, leku baten kokapenetik haratago doazen paisaien esplorazio sakonak garatzen dituena. Arabako lurraldean egindako epe luzeko ikerketa-proiektu baten emaitza den obra sail berri batean zentratuta, dokumentazioa, marrazkiak eta eskulturak biltzen ditu erakusketak. Erakusketak Kopelmanen argitalpen-lan aberatsa ere aztertuko du, bere lehenengo proiektuetatik hasita, 2000ko hamarkadaren hasierakoak.

Azaroan museoak Jochen Lempert (Moers, Alemania, 1958) argazkilariaren lan sorta bat aurkeztuko du. Metodologia intuitibo baina zehatz bati jarraituz, Lempertek irudien konstelazioak sortzen ditu, zeinetan konexioak batzuetan xehetasun sotilenetatik eratortzen diren. Normalean natura esaten zaionaren argazkiak —eta kultura herrikoian egindako irudikapenak— zalantza-gune batean aurkezten ditu egileak, irudikapenaren beraren inguruan. Argazkigintzan esku hartzen duten eragiketa materialak bere praktikaren zati garrantzitsu bat dira, eta arreta berezia eskaintzen dio gela iluneko inprimatze-prozesuari.

Bestalde, mugimenduzko irudiari eskaitako Z Aretoaren programa Jumana Manna (Princeton, 1987) artista palestinarraren Foragers (2022) lanaren aurkezpenarekin itzuliko da. Fikzioa, dokumentala eta artxiboko materiala erabiliz, filmak Israelgo politikek landare basati jangarriak biltzeko praktikak —Palestinako ohituren zati integrala— nola oztopatzen dituzten aztertzen du.

Museoak, era berean, kamera erakusketa batzuk jarriko ditu martxan, artea, ilustrazioa eta edizioa uztartuz, Raisa Álava artistarekin batera egindako lanarrekin abiatuko direnak (Zuaza, 1990). Álava museoaren bilduman sartu den Nomen Omen (2025) muralaren egilea izan da, eta bere lana 2026an hasten den ziklo honetako lehen ekimena izango da.

Era berean, urrian, museoaren bildumako funtsen berrantolaketa berri bat aurkeztuko da, Eusko Jaurlaritzak 2020az geroztik bultzatutako Bilduma Partekatua proiektuaren esparruan egindako erosketen inguruan artikulatua. Bilduma horren batzordean, Artium Museoarekin batera, Tabakalera Kultura Garaikidearen Nazioarteko Zentroa eta Arte Ederren Bilboko Museoa daude. Azken hamarkadetako artearen eztabaida nagusien panorama konplexua osatzen dute hura osatzen duten artistek eta artistek. Bilduma partekatu honek ehun artista baino gehiagoren lanak biltzen ditu, eta horietatik abiatuta hainbat genealogia eta kontakizun ezartzen dira, museoaren funtsetan daudenekin zabaldu eta hitz egiten dutenak. Hainbat izen ageri dira, hala nola José Antonio Sistiaga (Donostia, 1932 – Donibane Lohizune, 2023), Mari Puri Herrero (Bilbo, 1942), Esther Ferrer (Donostia, 1937), Juan Mieg (Gasteiz, 1938), Darío Urzay (Bilbo, 1958), Ana Laura Aláez (Bilbo, 1964), Francisco Ruiz de Infante (Gasteiz, 1966), Itziar Barrio (Bilbo, 1965), Abigail Lazkoz (Bilbo, 1972), June Crespo (Iruña, 1982), Kimia Kamvari (Colonia, Alemania, 1986) edo Natalia Suárez Ortiz de Zárate (Gasteiz, 1994).Egile hauek aurkeztuko diren artisten lagin bat baino ez dira, eta haien lanek arte-praktika garaikidearen berezko formatu eta teknika anitzen berri ematen dute: pintura, argazkigintza, eskultura, collagea, bideoa, instalazioa edo marrazkia, besteak beste.

Urtarriletik aurrera, Artium Museoak AMA Ikasketa Zentroa jarriko du abian, erakundearen programari lotutako mintegiak, lankidetzan, esperimentazioan eta diziplinaz gaindiko ezagutzaren artikulazioan oinarrituak. Programa honek indartu egiten du museoak pentsamendu kritikoaren ekoizpenean eta eztabaida piztuko duen testuinguru publiko baten eraikuntzan duen papera. Era berean, erakunde akademiko eta kulturalekin lankidetzak sustatuko ditu, baita bertako eta nazioarteko artista eta kolektiboekin ere, Artium Museoak AMA Ikasketa Zentrotik sustatzen dituen lankidetza-sareak indartuz.

Zazpigarren urtez jarraian, Artium Museoak, CICC Tabakalerarekin batera eta Oteiza Museoaren laguntzarekin, JAI – JArdun Artistikoen Institutuaren edizio berri bat antolatuko du udan, Vitoria-Gasteizen eta Donostian artistentzako praktikan oinarritutako udako eskola, Altzuzako Oteiza Museoa bisitatuz. JAI metodologia artistikoak trukatzeko eta zabaltzeko gune bat da, eta proiektua gidatzen duten erakundeen programetan parte hartzen duten artisten metodologiak hartzen ditu abiapuntutzat. JAIko batzordea Ibon Aranberri (Itziar, Deba, 1969), Alejandro Cesarco (Montevideo, 1975) eta Itziar Okariz (Donostia, 1969) artistek osatzen dute, Oier Etxeberria (CICC Tabakalera) eta Catalina Lozanorekin (Artium Museoa) batera.


amaigabeko-taupada

Amaigabeko taupada

Naia del Castillo

Marzana aretoa (Bilbo, Bizkaia)

2025eko Azaroaren 14tik
2026ko Urtarrilaren 09ra

situ-akzioak

Situ-akzioak

Andrea Canepa

Tabakalera (Donostia, Gipuzkoa)

2026ko Martxoaren 26tik
2026ko Uztailaren 19ra

egikera-sortzaile-bat

Egikera sortzaile bat

Marisa González

Azkuna Zentroa (Bilbo, Bizkaia)

2025eko Urriaren 29tik
2026ko Urtarrilaren 18ra

kutxa-fundazioak-eta-tabakalerak-11-erakusketa-berriren-2026ko-programazioa-aurkeztu-dute

Kutxa Fundazioak eta Tabakalerak 11 erakusketa berriren 2026ko programazioa aurkeztu dute

| 2025eko Abenduaren 18a

Zineb Sedira, Carla Filipe eta Taxio Ardanaz, Elena Asins, Harun Farocki eta Xabier Morrás artistak izango dira denboraldi berriko protagonistak Tabakalerako erakusketa-aretoan eta Kubon. Bestetik, Maite González Martínez, Andrea Canepa, Tsai Ming-liang, Jon Gorospe, Sally Mann eta Alejandro Cartagenaren lanak aurkeztuko dituzte Tabakalerako 2. erakusketa-aretoan eta Artegunean.

behin-osoa-ikusita

Behin osoa ikusita

Abe. 17 | Garazi Ansa [BERRIA.eus]

UKITU. Artista: Maider Lopez. | Lekua: Kutxa Kubo aretoa, Donostia. | Noiz arte: Otsailaren 1era arte.

post-guggenheim-urdaibai

Post Guggenheim Urdaibai

Abe. 16 | Haizea Barcenilla [BERRIA.eus]

Zutabe hau argitaratu den egunean biltzekoa da Guggenheim museoko patronatua Urdaibain bultzatu nahi duten egoitzaren inguruan erabaki bat hartzeko. Aurreko asteetan zabaldutakoaren arabera, bertan behera geratuko da egitasmoa; beraz, arriskua hartuko dut.

inaki-garcia-erguin-margolaria-hil-da

Iñaki Garcia Erguin margolaria hil da

Abe. 15 | Ainhoa Sarasola [BERRIA.eus]

XX. eta XXI. mendeetako euskal pinturaren erreferente eta berritzaile izatea aitortu izan zaio margolari bilbotarrari. 91 urte zituela zendu da.

tinduen-zirriborroen-kontserbazio-delikatua

Tinduen zirriborroen kontserbazio delikatua

Abe. 12 | Xalbat Alzugarai Etxeberri [BERRIA.eus]

Marrazki bilduma handia du Baionako Bonnat Helleu museoak. Tindu lanak egiteko zirriborroak dira gehien-gehienak, eta, erakusleihoetan izateko, zaharberritu behar izaten dituzte. "Xinaurri lana" dela kontatu du Cecile Bignon kontserbatzaileak.

materialtasunaren-ondarea

Materialtasunaren ondarea

Abe. 11 | Jone Rubio Mazkiaran [BERRIA.eus]

Argizari galdua | Artistak: Askoren artean. | Non: Iruñeko Ziudadelako Labean. | Noiz arte: urtarrilaren 25era arte.

frank-gehry-bilboko-guggenheim-museoaren-arkitektoa-hil-da

Frank Gehry Bilboko Guggenheim Museoaren arkitektoa hil da.

| 2025eko Abenduaren 10a

Arkitektoa abenduaren 5ean, Santa Monican (Kalifornian) 96 urte zituela zendu da. Beren garaia hainbeste aztarna utziz eta hirigintza-paisaian hain nabarmen eragin duten arkitekto gutxik lortu dute Frank Gehryk lortutakoa.

Artekaria

Euskal Herriko Arte ataria

ZAPART sareak sortutako ataria duzu hau. Gure euskal lurralde txikiak duen artista eta azpiegitura aberastasun harrigarriari ikusgarritasuna eman nahi diogu Artekariarekin. Izan ere, hain eremu ttipi batean hainbeste museo (Artium, Oteiza, Arte Ederretakoak, Guggenheim…), arte zentro (Uharte zentroa, Tabakalera, Bilbaoarte…), areto publiko zein pribatu (Didam, Zitadela, Bastero, Portalea, Ospitalea, fundazioen aretoak…), galeria pribatu tradizionalak eta artistenak… hainbeste programazio eta artista lan ikusgai eta denbora berean ikusgarritasun oso zaila dagoela iruditzen zaigu. Horren konpontzen laguntzeko sortu dugu atari hau.

Artekaria

Artista profesionalen sarea

Zapart sareak Euskal Herriko sei lurralde historikoetan bizi eta lan egiten duten artista profesionalen saretzea eta horien lana sustatzea eta eskubideak defenditzea du helburu.