artekaria

Euskal Herriko
Artearen ataria

aktualitatea

Joel Shapiro hil da, AEBetako post-minimalismoaren figura nagusietako bat

New Yorkeko artistak post-minimalismo estiloari ukitu humanoa eman zion eskultura garaikidean.

joel-shapiro-hil-da-aebetako-post-minimalismoaren-figura-nagusietako-bat
Joel Shapiro New Yorkeko bere tailerrean. © Kyle Knodell

| 20 Juin 2025

Joel Shapiro, forma abstraktuetan eta gizakiaren erreferentzietan sakon aritu zen eskultore estatubatuarra, joan den 2025eko ekainaren 14an hil zen, 83 urte zituela, Manhattanen, leuzemia baten ondorioz. Eskultura post-minimalistan egindako ekarpena bere gaitasunean oinarritu da: forma geometrikoak erabiliz, giza irudia eta haren mugimendua espazioan iradokitzeko trebetasunean.

Joel Elias Shapiro 1941eko irailaren 27an jaio zen, Queens-en (New York). Lehenik medikuntza ikasketak hasi zituen New Yorkeko Unibertsitatean (NYU), baina gero arte ederrak ikastera joan zen, eta 1969an masterra eskuratu zuen. 1965 eta 1967 artean Indiako Bake Kidegoan (Peace Corps) egindako bi urteko egonaldia izan zen bere bokazio artistikoaren pizgarria. 1967an New Yorkera itzuli eta berehala sartu zen arte eszenan, 1969an American Art-eko Whitney Museoko "Anti-Illusion: Procedures/Materials" erakusketan parte hartuz. Hori izan zen bere ibilbide profesionalaren abiapuntua.

Shapiroren praktika artistikoa post-minimalismoaren korrontean kokatzen da. Haren helburua argia zen: minimalismo hotz eta erreferentziarik gabea gainditu, eta lanetan dimentsio "erreferentzial, intimo eta psikologikoki kargatu" bat txertatzea, New York Times-ek adierazi duenez. Horrela, konposizioetan figurazioaren edo narrazioaren presentzia bilatzen zuen, minimalismoaren aurkako norabidean.

Hamarkadaz hamarkada, Shapiroren lana eraldatu egin zen. 1970eko hamarkadan eguneroko objektuak irudikatzen zituzten eskultura txikiak sortu zituen. 1980ko hamarkadan formatu handiko lanetara pasa zen, gehienetan brontzez egindakoak, giza irudi mugimenduan iradokitzen zutenak. 1990eko hamarkadatik aurrera, bere konposizioek egitura dinamiko, zatitu, koloretsu eta batzuetan airean zintzilikatuak hartu zituzten protagonismoa, grabitatea eta desoreka esploratuz.

Bere lanik esanguratsuenetako bat Loss & Regeneration da, AEBetako Holocaust Memorial Museum-ean ikus daitekeena.

Artistak hainbat ekitaldi garrantzitsutan parte hartu zuen, besteak beste, Veneziako Bienalean (1980) eta Documenta-n (1977 eta 1982).

Iturria: Le Journal des Arts


irati-gorostidi

Irati Gorostidi

Tabakalera (Donostia, Gipuzkoa)

Du 11 Septembre 2025
Au 25 Janvier 2026

ukitu

Ukitu

Maider López

Tabakalera (Donostia, Gipuzkoa)

Du 24 Octobre 2025
Au 07 Février 2026

eszena-iluna-bera-esna

Eszena iluna. Bera esna

Natalia Suárez Ortiz de Zarate

San Telmo (Donostia, Gipuzkoa)

Du 05 Décembre 2025
Au 01 Mars 2026

degasek-eginiko-eta-orain-arte-ezagutu-gabeko-margolan-bat-autentifikatua-izan-da

Degasek eginiko eta orain arte ezagutu gabeko margolan bat autentifikatua izan da

05 Déce. | JdAren artikulutik itzulia

Michel Schulman, XIX. eta XX. mendeetako margolanen adituak, Edgar Degas artistaren margolan berri bat autentifikatu duela jakinarazi du. Artistaren garai italiarrekoa litzateke, 1856 eta 1860 artekoa. Margolana, adituak sortutako Edgar Degasen katalogo arrrazoinatu digitalizatuan sartu da. Egiazko bertsioa bilduma partikular batean dago.

lehen-erdia

Lehen erdia

04 Déce. | Garazi Ansa [BERRIA.eus]

MAIDER LOPEZ. UKITU | Non: Donostiako Tabakalera zentroan. | Noiz arte: 2026ko otsailaren 1era arte.

esanguratsu

Esanguratsu

04 Déce. | Haizea Barcenilla [BERRIA.eus]

Guggenheim museoan, Maria Helena Vieira da Silvaren margo eder baten aurrean nengoela, etorri zitzaidan galdera burura: zergatik ez du erakusketa honek berrireki Bilboko Arte Ederren Museoa, Georg Baselitzenak egin beharrean?

bonnat-helleu-museoa-berriz-ireki-dute-hamalau-urtez-hetsi-ondoan

Bonnat Helleu museoa berriz ireki dute, hamalau urtez hetsi ondoan

28 Nov. | Xalbat Alzugarai Etxeberri [BERRIA.eus]

Obren kalitate "paregabea" azpimarratu du museoko zuzendariak. XV. mendetik XIX. mendera bitarteko artisten obrak erakutsiko dituzte bertan. Herriko etxeko oposizioak irekiera kritikatu du, eta "gardentasuna" galdegin.

oroitzapen-zatikatuak

Oroitzapen zatikatuak

27 Nov. | Jone Rubio Mazkiaran [BERRIA.eus]

Rut Olabarria. Trukatua eta inperfektua. | Non: Bilboko Rekalde aretoan. | Noiz arte: otsailaren 15era arte.

ondare-deserosoa

Ondare deserosoa

27 Nov. | Ismael Manterola Ispizua [BERRIA.eus]

Iraganak utzitako ondarea, materiala edo immateriala izan, ez da beti ederra. Kontzeptua bera, azken urtetan asko erabiltzen eta entzuten bada ere, berri xamarra da, ez da beti hor egon eta aldatzen da toki batetik bestera.

euskal-paisaiak-erromantizismotik-gerraostera

Euskal paisaiak Erromantizismotik gerraostera

27 Nov. | Maddi Iturriotz Alkorta [BERRIA.eus]

1861etik 1996ra bitarte margotutako 50 artelan bildu dituzte Arabako Arte Ederren Museoan. Paisaia genero gisa hartu, eta euskal margolanetan nola garatu den aztertu dute. 'Hurbileko paisaiak' izena du erakusketak, eta apirilera arte izango da ikusgai.

cristobaldik-balenciagara

Cristobaldik Balenciagara

25 Nov. | Mikel Elkoroberezibar Beloki [BERRIA.eus]

ntziagak egindako jantziek ba al dute zerikusirik Balenciaga etxeak egun egiten dituenekin? Elkarrizketa bat badago, baina sotila, Balentziaga museoko erakusketa batean ikus daitekeenez. "Kontzeptualki lotura handiak daude", Igor Uriaren arabera.

Artekaria

Le portail de l'art en Euskal Herria

Ceci est le portail créé par le réseau ZAPART. Avec ARTEKARIA, nous voulons donner de la visibilité à l'incroyable richesse artistique et infrastructurelle de notre petit territoire basque (Euskal Herri osoa). En effet, il nous semble que dans un espace aussi réduit où se trouvent tant de musées (Artium, Oteiza, Beaux-Arts de Bilbo, Guggenheim…), de centres d'art (Uharte-zentroa, Tabakalera, Bilbaoarte…), de salles publiques et privées (Didam, Zitadela, Bastero, Portalea, Ospitalea, fondations) galeries traditionnelles ou d'artistes… avec tant de programmations et d'œuvres d'artistes visibles, la visualisation de cet ensemble n'est pas facile. Nous avons créé ce portail pour aider à remédier à ce manque.

Artekaria

Le réseau des artistes professionnel.le.s d'Euskal Herria

Zapart a pour objectif de mettre en réseau, de promouvoir le travail et de défendre les droits des artistes professionnel.le.s vivant et travaillant en Euskal Herri (sur les six territoires historiques que sont Araba, Bizkaia, Gipuzkoa, Lapurdi, Nafarroa et Zuberoa).