artekaria

Euskal Herriko
Artearen ataria

aktualitatea

Joel Shapiro hil da, AEBetako post-minimalismoaren figura nagusietako bat

New Yorkeko artistak post-minimalismo estiloari ukitu humanoa eman zion eskultura garaikidean.

joel-shapiro-hil-da-aebetako-post-minimalismoaren-figura-nagusietako-bat
Joel Shapiro New Yorkeko bere tailerrean. © Kyle Knodell

| 20 Juin 2025

Joel Shapiro, forma abstraktuetan eta gizakiaren erreferentzietan sakon aritu zen eskultore estatubatuarra, joan den 2025eko ekainaren 14an hil zen, 83 urte zituela, Manhattanen, leuzemia baten ondorioz. Eskultura post-minimalistan egindako ekarpena bere gaitasunean oinarritu da: forma geometrikoak erabiliz, giza irudia eta haren mugimendua espazioan iradokitzeko trebetasunean.

Joel Elias Shapiro 1941eko irailaren 27an jaio zen, Queens-en (New York). Lehenik medikuntza ikasketak hasi zituen New Yorkeko Unibertsitatean (NYU), baina gero arte ederrak ikastera joan zen, eta 1969an masterra eskuratu zuen. 1965 eta 1967 artean Indiako Bake Kidegoan (Peace Corps) egindako bi urteko egonaldia izan zen bere bokazio artistikoaren pizgarria. 1967an New Yorkera itzuli eta berehala sartu zen arte eszenan, 1969an American Art-eko Whitney Museoko "Anti-Illusion: Procedures/Materials" erakusketan parte hartuz. Hori izan zen bere ibilbide profesionalaren abiapuntua.

Shapiroren praktika artistikoa post-minimalismoaren korrontean kokatzen da. Haren helburua argia zen: minimalismo hotz eta erreferentziarik gabea gainditu, eta lanetan dimentsio "erreferentzial, intimo eta psikologikoki kargatu" bat txertatzea, New York Times-ek adierazi duenez. Horrela, konposizioetan figurazioaren edo narrazioaren presentzia bilatzen zuen, minimalismoaren aurkako norabidean.

Hamarkadaz hamarkada, Shapiroren lana eraldatu egin zen. 1970eko hamarkadan eguneroko objektuak irudikatzen zituzten eskultura txikiak sortu zituen. 1980ko hamarkadan formatu handiko lanetara pasa zen, gehienetan brontzez egindakoak, giza irudi mugimenduan iradokitzen zutenak. 1990eko hamarkadatik aurrera, bere konposizioek egitura dinamiko, zatitu, koloretsu eta batzuetan airean zintzilikatuak hartu zituzten protagonismoa, grabitatea eta desoreka esploratuz.

Bere lanik esanguratsuenetako bat Loss & Regeneration da, AEBetako Holocaust Memorial Museum-ean ikus daitekeena.

Artistak hainbat ekitaldi garrantzitsutan parte hartu zuen, besteak beste, Veneziako Bienalean (1980) eta Documenta-n (1977 eta 1982).

Iturria: Le Journal des Arts


latires

Latires

Nisa Goiburu

Cristina Enea fundazioa (Donostia, Gipuzkoa)

Du 03 Octobre 2025
Au 08 Décembre 2025

korde-gabe

Korde gabe

Sky Hopinka

Guggenheim Bilbao (Bilbo, Bizkaia)

Du 18 Septembre 2025
Au 18 Janvier 2026

formaren-sintaxia

Formaren sintaxia

Maite Leyún

Nafarroako museoa (Iruñea, Nafarroa)

Du 14 Mai 2025
Au 22 Mars 2026

familia-loturak

Familia-loturak

Tina Barney

Kutxa Kultur Artegunea (Donostia, Gipuzkoa)

Du 18 Juillet 2025
Au 02 Novembre 2025

25-000-kilometroko-bidaia-135-argazkitan

25.000 kilometroko bidaia 135 argazkitan

14 Oct. | Garazi Izagirre Aiestaran [BERRIA.eus]

Jose Manuel Juan Soto argazkilariak 'Landa arrazionalismoa' erakusketa aurkeztu du Donostiako San Telmo museoan. Frankismo garaian sortutako 200 herritako arkitektura bildu du, eta ikusgai egongo da gaurtik azaroaren 23ra bitarte.

zas-kulturrek-interakzioak-en-bigarren-edizioa-aurkeztu-du

ZAS Kulturrek Interakzioak-en bigarren edizioa aurkeztu du

| 14 Octobre 2025

Arabako sortzaileekin egindako urteko elkarrizketa-zikloaren bigarren edizio gisa Montehermoso Kulturunera itzultzen da, Zas Kulturren eskutik. Formatu argi eta hurbila proposatu nahi izan du: tokiko artisten lanaz, testuinguruez eta lan-moduez aritzea, entzutea ardatz hartuta, publikoaren galderekin eta artxiborako eta hedapen bateraturako grabazioarekin.

joelle-tuerlinckx-eta-artium-museoak-gorriz-bermargotu-dute-artista-belgikarraren-a-legal-museal-tag-58-m-obra-palestinarekiko-elkartasunean

Joëlle Tuerlinckx eta Artium Museoak gorriz bermargotu dute artista belgikarraren 'A LEGAL MUSEAL TAG 58 M' obra, palestinarekiko elkartasunean

| 9 Octobre 2025

Euskal Herriko Arte Garaikidearen Museoak, Artium Museoak, gorriz bermargotu du gaur goizean A LEGAL MUSEAL TAG 58 m (2017 remake 2024) lana, Joëlle Tuerlinckx (Brusela, 1958) artista belgikarrak El caso de l(a casa) museo(a) erakusketako (museoak 2024ko azaroa eta 2025eko apirila bitartean eskaini ziona) marra zuria. Ekintza hau Tuerlinckxek egindako proposamen bati erantzuten dio, Israelek Gazako palestinarren giza eskubideak sistematikoki urratzen dituela salatzeko.

iruditeria-berriak

Iruditeria berriak

09 Oct. | Garazi Ansa [BERRIA.eus]

Susan Cianciolo. The Giants of the Circle & The Birds of Circus, The Hawk Looks Out with The Golden Eagle, Adult & Juvenile. | Non: Cibrian galeria, Donostia. | Noiz arte: 2025eko azaroaren 15era arte.

dotore-aritzea-edo-zerbait-esatea

Dotore aritzea edo zerbait esatea

09 Oct. | Haizea Barcenilla [BERRIA.eus]

Eliza baten aurretik igarotzen ari nintzela, haren historia eta ezaugarriak azaltzen zituen panel bat aurrean zuela ikusita, irakurtzera hurbildu nintzen.

fluxu-nafarroako-arte-garaikideko-zirkuituaren-bigarren-edizioa-aurkeztu-dute

FLUXU Nafarroako arte garaikideko zirkuituaren bigarren edizioa aurkeztu dute

06 Oct. | Nafarroako kultura saila

Vianako Printzea Erakundea – Kultura Zuzendaritza Nagusiak antolatutako zirkuitua, joan den 2024an lehen aldiz egin zena, modu ibiltarian Nafarroako Foru Komunitatearen lurraldean barrena ibiliko da aurten ere bai, tokiko erakundeen eta tokiko hezkuntza- eta elkarte-sareko eragileen laguntzarekin.

Artekaria

Le portail de l'art en Euskal Herria

Ceci est le portail créé par le réseau ZAPART. Avec ARTEKARIA, nous voulons donner de la visibilité à l'incroyable richesse artistique et infrastructurelle de notre petit territoire basque (Euskal Herri osoa). En effet, il nous semble que dans un espace aussi réduit où se trouvent tant de musées (Artium, Oteiza, Beaux-Arts de Bilbo, Guggenheim…), de centres d'art (Uharte-zentroa, Tabakalera, Bilbaoarte…), de salles publiques et privées (Didam, Zitadela, Bastero, Portalea, Ospitalea, fondations) galeries traditionnelles ou d'artistes… avec tant de programmations et d'œuvres d'artistes visibles, la visualisation de cet ensemble n'est pas facile. Nous avons créé ce portail pour aider à remédier à ce manque.

Artekaria

Le réseau des artistes professionnel.le.s d'Euskal Herria

Zapart a pour objectif de mettre en réseau, de promouvoir le travail et de défendre les droits des artistes professionnel.le.s vivant et travaillant en Euskal Herri (sur les six territoires historiques que sont Araba, Bizkaia, Gipuzkoa, Lapurdi, Nafarroa et Zuberoa).