artekaria

Euskal Herriko
Artearen ataria

aktualitatea

Silueta ahantziak

Tuk, tak, tak, tak... entzuten da Bilboarteko Urazurrita aretoaren atea zeharkatu bezain pronto. Estibaliz Sadabaren Desdoméstica mostrari dagokio soinua, eta, hein batean, hura izango da erakusketa dastatzen dugun bitartean gure erritmoa zehaztuko duen pauta.

2022ko Martxoaren 16a | Jone Rubio Mazkiaran [BERRIA.eus]

  • 'Desdoméstica'
  • Non: Bilboarteko Urazurrita Aretoan.
  • Noiz: Martxoaren 18ra arte.

Prozesu horretan, emakumeek tradizionalki espazio publiko zein pribatuekin izandako esperientzia intimo, indibidual edota kolektiboen inguruko hausnarketa bisualak helaraziko dizkigu.

Mostra bi espaziotan egituratzen da. Lehenengo espazio irekian, collageak, argazkiak eta bideoak aurkeztuko zaizkigu. Halatan, lehenik bideo batekin egingo dugu topo, non zapata takoidun oinak pertsonaia printzipalak diren, haiek baitira bidearen mugimenduak zuzentzen dituztenak. Ez dago gorputzik, takoidun hankak baizik. Espazio domestikoak zapaltzen dituzte zapatek, nolabaiteko kontrastea sortuz. Publikotasunak eskatzen duen dotorezia eta edertasun kanonaren baitan erabilitako horiek, espazio pribatu eta itxiaren itzaletan baitaude oraingoan. Kaleko zoru gordina izango balitz bezala, zapatok sukaldeko gainazalak zapaltzen dituzte, besteak beste, eta publikoa denaren eta pribatuaren arteko arrakala urratzen dute.

Espazioko eskailerak igo eta galeria zabalean barneratzen garenean, feminitate kanonikoari esleitutako espazio ereduen ezaugarriak dituzten irudiak sumatzen dira. Hormetan daude ezarriak irudi gehienak, alde batean eta bestean, aurrez aurre eskegiak. Modu horretan, irudien arteko elkarrizketa interesgarria sortzen da.

Horren eredu dira Subversiones domésticas eta Las sobrantes. Emakumeen siluetak ageri dira bietan, baina batak identitaterik gabeko silueta arinak aurkezten dituen bitartean, besteak harrizko eskultura klasiko mardulen irudiak erakusten ditu. Horrela, konposizioen arteko tentsioa sortzen da hein batean, eta, era berean, haien arteko lotura estua ehuntzen da. Harrizko emakumeek historiak ahantzitakoei erreferentzia egin liezaieketen bitartean, besteen kasuan, etxekotasunari lotutako objektuek betetzen dituzte identitaterik gabeko silueten hutsuneak. Alegia, espazio publiko patriarkalak sistematikoki ahantzitako pertsonaia zein jarduera femeninoen sintesi izan daitezke horiek.

Jarraian, irudiek atzean uzten dute aurreko kutsu onirikoa: egunerokotasunetik gertu dauden argazkiak biltzen ditu gehien bat. Halaber, aurkeztutako instalazioak ildo bera mantentzen badu ere, ikuspegia zabaltzen digu, Sadabak urteetan zehar egindako lanen irudiak baitira bertan. Murru zuriari erritmo bizia ematen dion mapa bat da, zeinetan argazkiak edukiaren arabera ordenatuak dauden.

Kaleak, aulkiak, harrien artean utzitako sukaldeko tresnak... erakusten dizkiguten argazkiak ditugu. Hutsik daude, aurretik bertan egon zirenen arrastoak baitira; baina ez dago gorputzik. Argazkiotan agertutako elementuak geure iruditeria kolektiboarekin konektatzen dute. Eta, atlas ikonografikoan aurrera egin ahala, emakumeen gorputzak etxeko tresnekin fusionatzen dira, material bizigabeak pertsona eta objektu arteko hibrido bihurtzen direlarik. Performanceranzko progresioa sumatzen da konposizioetan, non gorputzak objektuei eta irudiei zentzu bat ematen dieten ikur politiko bihurtzen diren.

Tuk, tak, tak, tak... hasieratik entzundako soinu gordina zabaltzen duen gelarantz bideratuko gaitu espazioak; bideoaren barne soinua da bertara gerturatzen gaituena. Kaos orekatu baten bitartez, emakumeen eta eremu publikoen arteko erlazio historikoa islatzen da espazioan. Murgiltzean instalazioarekin egingo dugu topo, zeinak hainbat euskarri eta irudi aurkezten dituen: planoak, pinturen detaileak, performanceak, testuak...

Era honetan, Sadabaren lanak erakusten digu emakumeek espazio publikoetan jorratutako bidea jan egin zuela historiaren ikuspegi androzentrikoak. Beraz, gertaera horiek ikusezin bihurtzeak eragin zuzena du emakumeek kaleetan, herrietan edota hirietan bizitzeko moduei lotutako genealogia ahantzietan. Baina, pixkanaka-pixkanaka, hegemonikoki gorputz femeninoei esleitutako domestikazio prozesuak deseraikitzen dituzten lengoaia plastikoek gorputza, begirada eta pentsamendua zeharkatzen dizkigute. Alegia, genealogia ezkutu horiei jarraipen bizi bat ematen die mostrak.


harria-eta-poltsa

Harria eta Poltsa

Maddi Barber

San Telmo (Donostia, Gipuzkoa)

2024ko Azaroaren 16tik
2025eko Azaroaren 16ra

izenbururik-gabea

Izenbururik gabea

David Mutiloa

Iruñeako Zitadela (Iruñea, Nafarroa)

2025eko Irailaren 19tik
2025eko Azaroaren 16ra

zein-da-b-plana

Zein da B plana?

Gérard Deschamps

Beatrix Enea (Angelu, Lapurdi)

2025eko Uztailaren 05etik
2025eko Urriaren 31era

latires

Latires

Nisa Goiburu

Cristina Enea fundazioa (Donostia, Gipuzkoa)

2025eko Urriaren 03tik
2025eko Abenduaren 08ra

gaza-zer-geratzen-da-bere-ondareaz

Gaza: zer geratzen da bere ondareaz?

Urr. 27 | Olympe Lemut-en artikulutik itzulia [JdA]

Palestinako enklabean itxaropen-izpi bat pizten ari den honetan, bere leku historikoak suntsipenaren biktima kolateral bihurtu izanaren kezka dago.

artium-museoaren-bildumaren-zenbait-obra-nazioartean-ikusgai

Artium Museoaren bildumaren zenbait obra nazioartean ikusgai

| 2025eko Urriaren 24a

2025ean museoaren funtsetako hogeita hamar lan baino gehiago utzi zaizkio maileguan hainbat arte-erakunderi, hala nola Arte Ederren Bilboko Museoari, Valladolideko Eskultura Museo Nazionalari, Kataluniako Arte Museo Nazionalari, baita Bruselan ere, Europalia jaialdia kari.

maider-lopezen-orain-arteko-bakarkako-erakusketarik-handiena-aurkeztu-dute

Maider Lópezen orain arteko bakarkako erakusketarik handiena aurkeztu dute

| 2025eko Urriaren 24a

Artistaren 25 proiektu biltzen ditu erakusketak, horietako asko oraindik gurean ikusi ez direnak, eta nazioarteko lanaren azken hamarkada barne hartzen du. Erakusketaren izenburuak artistak lan egiten duen testuinguruak ukitu eta eraldatzeko ahalmenari egiten dio erreferentzia, baita artearen alderdi afektiboari ere.

mitoetatik-harago-egiteko-piezak

Mitoetatik harago egiteko piezak

Urr. 24 | Aingeru Odriozola Beitia [BERRIA.eus]

Euskal Eskultura Bizirik izeneko erakusketa bikoitza ikusgai da egunotan Oiartzunen. Eskulturaren askotariko bideen erakusle diren hamaika artistaren lanak daude San Juan kaperan eta Arizmendieneako lorategian, azaroaren 2ra arte.

erdizka

Erdizka

Urr. 23 | Garazi Ansa [BERRIA.eus]

'IHINTZAREN TANTAK EGARRIA ASETZEKO EDANGO DITUT' | Artista: Jon Amorrortu. | Non: Foru ibilbideko erakusketa aretoan, Azpeitian (Gipuzkoa). | Noiz arte: urriaren 26ra arte.

deskribatzea-edo-zerbait-esatea

Deskribatzea edo zerbait esatea

Urr. 23 | Haizea Barcenilla [BERRIA.eus]

Aurreko zutabean terminologiaren erabilera kaxkarraz aritu nintzen: kontatu nuen nola, maizegi, zerbait esateko erabili beharrean, esateko ezer gutxi duzula ezkutatzeko erabiltzen den.

desesperantza-hari-batek-lotuta

Desesperantza hari batek lotuta

Urr. 23 | Uxue Rey Gorraiz [BERRIA.eus]

Greta Alfaro, Edu Lopez eta Txuspo Poyo artisten obrak elkarren artean solasean jarri dituzte erakusketa batean, Iruñeko Ziudadelan. Udalaren Arte Garaikideko Bildumako lanen hautaketa batekin osatu dute -solasaldia-. Juan Zapater izan da komisarioa.

Artekaria

Euskal Herriko Arte ataria

ZAPART sareak sortutako ataria duzu hau. Gure euskal lurralde txikiak duen artista eta azpiegitura aberastasun harrigarriari ikusgarritasuna eman nahi diogu Artekariarekin. Izan ere, hain eremu ttipi batean hainbeste museo (Artium, Oteiza, Arte Ederretakoak, Guggenheim…), arte zentro (Uharte zentroa, Tabakalera, Bilbaoarte…), areto publiko zein pribatu (Didam, Zitadela, Bastero, Portalea, Ospitalea, fundazioen aretoak…), galeria pribatu tradizionalak eta artistenak… hainbeste programazio eta artista lan ikusgai eta denbora berean ikusgarritasun oso zaila dagoela iruditzen zaigu. Horren konpontzen laguntzeko sortu dugu atari hau.

Artekaria

Artista profesionalen sarea

Zapart sareak Euskal Herriko sei lurralde historikoetan bizi eta lan egiten duten artista profesionalen saretzea eta horien lana sustatzea eta eskubideak defenditzea du helburu.